Go na content

Go na table of contents

Mi breiti taki mi ben abi wan prati na a Bijbel leriwroko di e du na heri grontap

Mi breiti taki mi ben abi wan prati na a Bijbel leriwroko di e du na heri grontap

Ondrofenitori

Mi breiti taki mi ben abi wan prati na a Bijbel leriwroko di e du na heri grontapu

SOLEKI FA ANNA MATHEAKIS FRUTERI

A veerboto ben e bron. Efu a bigi boto disi di ben langa 2171 meter ben o sungu, dan a ben o hari mi go na ondro watra, èn mi ben o dede. Mi feti fu swen gowe fu a boto, èn mi du ala san mi man fu no sungu na ini den bigi skwala. A wan-enkri sani di yepi mi fu tan drifi na ini a watra, na di mi hori steifi na a dyakti di wan tra uma ben e weri fu no sungu. Mi begi Gado fu gi mi krakti nanga deki-ati. Dati ben de ala san mi ben man du.

A SANI disi pasa na ini 1971, èn mi ben e drai go baka na Italiakondre, a di fu dri kondre pe mi ben musu go fu dini leki zendeling. Di a boto dati sungu, mi lasi pikinmoro ala sani di mi ben abi. Ma mi no lasi den moro prenspari sani, èn dati na mi libi, den lobi-ati Kresten brada nanga sisa, nanga a grani fu dini Yehovah. A diniwroko dati ben tyari mi go kaba na dri kontren na grontapu, èn a sungu di a boto sungu ben de wan fu den someni span sani di pasa na ini mi libi.

Mi gebore na ini 1922. Mi famiri ben e libi na ini Rām Allāh, sowan 16 kilometer na a noordsei fu Yerusalem. Mi papa nanga mi mama ben de fu na èilanti Kreita, ma mi papa ben kweki na ini Nasaret. Mi ben de a moro yongu pikin fu mi papa nanga mama di ben abi dri boi nanga tu meisje. Wi osofamiri ben brokosaka trutru di wan fu den bigi brada fu mi lasi en libi. A sungu na ini a Yordanliba di a ben e go nanga a skoro fu en fu abi wan prisiri dei. Baka di a sari sani disi pasa, mi mama no ben wani tan moro na ini Rām Allāh. Sobun, di mi ben abi dri yari, wi froisi go tan na ini a foto Ateine, na Grikikondre.

Mi famiri e kon sabi a waarheid

Syatu baka di wi doro na ini Grikikondre, dan Nikos, a moro bigi brada fu mi di ben abi 22 yari na a ten dati, kon miti nanga den Bijbel Ondrosukuman, soleki fa sma ben sabi Yehovah Kotoigi na a ten dati. A ben e prisiri trutru nanga den sani di a ben e leri fu Bijbel, èn a ben de fayafaya na ini a Kresten diniwroko. A sani disi gi mi papa bigi atibron, èn a poti Nikos na strati. Ma te mi papa ben e go na Palestina, dan mi nanga mi mama nanga mi sisa ben gwenti fu go na den Kresten konmakandra, makandra nanga Nikos. Mi kan yere ete fa mi mama ben e taki nanga prisiri fu den sani di a ben yere na den konmakandra dati. Ma a no langa baka dati, a dede fu di a ben abi kanker, èn na a ten dati a ben abi 42 yari. Na ini a muilek ten dati, mi sisa Ariadne, teki a frantwortu na en tapu fu sorgu gi wi, èn a du dati na wan lobi-ati fasi. Aladi a ben yongu, a ben de leki wan mama gi mi furu yari langa.

Ala ten mi papa ben gwenti fu tyari mi go na a Orthodox Kerki te a ben de na ini Ateine, èn baka di a dede, mi tan go na kerki, ma mi no ben e go so furu moro leki fosi. Fu di mi ben si taki den sma na a kerki dati no ben e libi soleki fa Gado wani, meki te fu kaba mi no go na kerki moro.

Baka di mi papa dede, mi feni wan bun wroko na a ministeria fu moni afersi. Ma mi brada ben e gebroiki ala en ten nanga en krakti fu du a Kownukondre preikiwroko, èn a dini furu yari langa na ini Grikikondre. Na ini 1934 a froisi go tan na Siprus. Na a ten dati, dopu Kotoigi fu Yehovah no ben de na a èilanti dati, sobun a ben abi a grani fu yepi fu meki a preikiwroko drape go na fesi. Baka di a trow, en wefi Galatia dini furu yari tu leki wan furuten dinari. * Nikos ben gwenti fu seni buku nanga tijdschrift gi wi di ben e taki fu Bijbel, ma furu tron wi no ben e leisi den sani disi. A tan na ini Siprus teleki a dede.

Mi bigin poti bribi na ini a waarheid fu Bijbel

Na ini 1940, George Douras, wan fayafaya Kotoigi na ini Ateine èn sosrefi wan mati fu Nikos, kon luku wi èn a gi wi wan kari fu kon studeri Bijbel na en oso makandra nanga wan pikin grupu sma. Wi teki a kari dati nanga prisiri. Heri esi wi bigin fruteri trawan san wi ben e leri. Den sani di mi nanga mi sisa ben e leri fu Bijbel, meki taki wi gi wi libi abra na Yehovah. Ariadne teki dopu na ini 1942, èn mi teki dopu na ini 1943.

Di a di fu Tu Grontapufeti kon na wan kaba, dan Nikos gi wi wan kari fu kon na Siprus, èn fu dati ede wi froisi go tan na ini a foto Nikosia na ini 1945. Tra fasi leki na ini Grikikondre, den Kotoigi na ini Siprus ben man preiki fri. Boiti taki wi ben e teki prati na ini a oso-fu-oso preikiwroko, wi ben e teki prati sosrefi na a stratiwroko.

Tu yari baka dati, Ariadne ben musu drai go baka na Grikikondre. Drape a miti a man di tron en masra bakaten, èn a man disi ben de wan anbegiman fu Yehovah tu. Sobun, Ariadne tan na ini Ateine. A no langa baka dati, mi swagri nanga mi sisa gi mi dek-ati fu drai kon baka na Grikikondre èn fu bigin nanga a furuten diniwroko na ini a mamafoto Ateine. Fu di mi ben wani du a pionierwroko ala ten, meki mi drai go baka na Ateine, pe moro preikiman ben de fanowdu.

Nyun doro e opo gi mi fu du diniwroko

Tapu 1 november 1947, mi bigin pionier, èn mi ben e preiki 150 yuru ibri mun. A kontren fu a gemeente fu wi ben bigi, èn mi ben musu waka furu. Toku, mi kisi furu blesi. Furu tron, skowtu ben e grabu ibri Kotoigi di ben e du a preikiwroko, noso di ben de na den Kresten konmakandra. Fu dati ede a no ben teki langa fosi den grabu mi.

Den krutu mi taki mi ben e dwengi trawan fu teki a bribi fu mi, èn dati ben de wan bigi ogri na a ten dati. Mi kisi tu mun strafu na ini na Averof Umasma Strafu-oso na ini Ateine. Wan tra Kotoigi sisa ben de drape kaba, èn aladi wi ben de na strafu-oso, toku mi nanga en ben abi wan switi Kresten matifasi, èn wi ben e gi makandra deki-ati. Baka di mi koti mi strafu, dan mi ben prisiri fu go doro nanga a pionierwroko. Furu fu den sma di mi ben e studeri Bijbel nanga den na a ten dati, na getrow futuboi fu Yehovah ete, èn a sani dati e gi mi furu prisiri.

Na ini 1949, mi kisi kari fu go na a di fu 16 klas fu a Waktitoren Bijbelskoro Gilead na Amerkankondre, pe furuten dinari e kisi leri fu du zendelingwroko. Mi nanga den famiriman fu mi ben prisiri srefisrefi. Mi seti sani fu go na a internationaal kongres na ini New York City, na ini a waran pisi ten fu a yari 1950, èn baka dati mi ben o go na Gilead.

Baka di mi doro na ini Amerkankondre, dan mi ben abi a grani fu krin den kamra na a edekantoro fu Yehovah Kotoigi na ini New York City, èn mi du dati wan tu mun langa. A presi drape ben krin, a ben switi fu tan drape, èn den sma ben e gi makandra deki-ati. Boiti dati, mi ben de na mindri brada nanga sisa di ben de koloku. Ala ten mi e prisiri te mi e prakseri den siksi mun di mi ben de drape. Ne a ten doro taki mi ben musu go na a Gileadskoro, pe wi studeri Bijbel fayafaya èn pe wi kisi furu leri feifi mun langa. Ma fosi yu denki, den feifi mun disi kon na wan kaba. Wi leki studenti ben kon si o warti èn o moi a sabi fu Bijbel de, èn dati ben gi wi moro bigi prisiri èn wan moro bigi angri fu fruteri trawan a waarheid di e gi sma libi.

A fosi presi pe mi go dini leki zendeling

Na a Gileadskoro, wi kisi na okasi fosi fu taki nanga suma wi ben wani wroko na ini a ten di ben o kon, èn baka dati wi kisi fu yere pe wi ben o go wroko leki zendeling. Ruth Hemmig (now a nen Bosshard) ben de mi patna. A sisa disi ben de wan tumusi bun sisa. Mi nanga Ruth ben breiti srefisrefi di wi kisi fu yere taki wi ben musu go dini na Istanbul, na ini Torkukondre, wan prenspari presi pe Asia nanga Europa e miti makandra! Wi ben sabi taki lanti fu a kondre dati no ben erken a preikiwroko drape ete, ma wi no ben e tweifri taki Yehovah ben o horibaka gi wi.

Istanbul na wan moi foto pe sma fu difrenti kondre nanga kulturu e tan. Drape wan lo wenkri de fu feni pe bun furu sma e go fu bai ala sortu sani, sma man nyan ala sortu switi nyanyan fu difrenti presi na grontapu, yu abi presi pe yu kan go luku moi owruten sani, èn boiti dati, sosrefi moi birti de drape, nanga watrasei di moi fu si ala ten. Ma san moro prenspari, na taki wi feni opregtisma drape di ben wani leri sabi Gado. Furu fu den sma na ini a pikin grupu Kotoigi na ini Istanbul ben de Armeiniasma, Grikisma, nanga Dyu. Ma sma fu furu tra kondre ben de tu na ini a foto dati, èn a ben bun efu wan Kotoigi ben man taki wan tu fu den difrenti tongo dati pikinso, sosrefi Torkutongo. Wi ben prisiri srefisrefi fu miti sma fu difrenti kondre di ben e angri fu kon sabi a waarheid. Furu fu den sma disi e dini Yehovah getrow ete.

A de wan sari sani taki den papira fu Ruth no ben man seti, èn fu dati ede a ben musu gowe libi a kondre. A e dini ete leki wan furuten dinari na ini Switserland. Baka ala den yari di pasa, mi e firi en mankeri ete, fu di a ben de wan mati di abi switifasi èn a ben e gi mi deki-ati.

Mi e go tan na wan tra pisi fu grontapu

Na ini 1963 den papira fu mi no ben man seti fu tan moro langa na ini Torkukondre. A ben muilek gi mi fu gowe libi Kresten brada nanga sisa di mi ben si e gro na yeye fasi, aladi den ben e meki muiti fu kakafutu gi furu problema. Den famiriman fu mi no ben wani mi fu sari tumusi, èn fu dati ede den ben de klariklari fu pai gi mi fu go na New York City, so taki mi ben kan go na wan kongres di ben e hori drape. Mi no ben yere ete pe mi ben musu go dini now.

Baka a kongres, mi ben musu go dini na Lima, na ini Peru. Makandra nanga wan yongu sisa di ben o de mi patna, mi gowe libi New York, èn mi go langalanga na a kondre pe mi ben o dini now. Mi leri Spanyorotongo, èn mi ben e tan na ini a zendeling-oso di ben de na tapusei fu a bijkantoro fu Yehovah Kotoigi. A ben switi srefisrefi fu preiki drape èn fu kon sabi den brada nanga sisa fu a kontren dati.

Wan tra kondre, wan tra tongo

Te fu kaba, den famiriman fu mi na ini Grikikondre bigin ondrofeni den bakapisi fu owrudei, èn a gosontu fu den ben e kon swaki dei fu dei. Noiti den no dwengi mi fu tapu nanga a furuten diniwroko èn fu go libi leki fa tra sma ben gwenti, soso fu mi ben kan yepi den. Ma baka di mi denki bun fu a tori èn mi begi furu sosrefi, dan mi kon si taki a ben o moro bun gi mi fu dini moro krosibei fu mi famiri. Den brada na a bijkantoro agri na wan lobi-ati fasi, èn den seni mi fu go dini na ini Italiakondre, èn den famiriman fu mi ben de klariklari fu pai gi mi fu go drape. Èn fu taki en leti, furu preikiman ben de fanowdu na ini Italiakondre.

Mi ben musu leri wan nyun tongo baka, namku Italiatongo. A fosi presi pe mi ben musu dini ben de a foto Foggia. Bakaten mi ben musu go dini na Napels, pe moro preikiman ben de fanowdu. A kontren pe mi ben musu preiki ben de Posilipo, wan fu den moro moi birti fu a foto Napels. A kontren fu mi ben bigi, èn wán Kownukondre preikiman nomo ben de. Mi ben lobi a wroko srefisrefi, èn Yehovah yepi mi fu bigin furu bijbelstudie. Bakaten wan bigi gemeente seti na ini a kontren dati.

Wan tu fu den fosi sma drape nanga suma mi ben e studeri Bijbel, na wan mama nanga en fo pikin. En nanga den tu umapikin fu en na Kotoigi fu Yehovah ete. Mi studeri sosrefi nanga wan trowpaar di ben abi wan pikin meisje. A heri famiri go na fesi na ini a waarheid, èn den teki dopu na ini watra fu sori taki den gi densrefi abra na Yehovah. Now na umapikin trow nanga wan getrow futuboi fu Yehovah, èn makandra den e dini Gado fayafaya. Di mi ben e studeri Bijbel nanga wan bigi osofamiri, dan a naki mi ati fu si a krakti di Gado Wortu abi. Di wi leisi wan tu bijbeltekst di e sori taki Gado no feni en bun taki sma e anbegi en nanga yepi fu popki noso prenki, dan a mama no wakti srefi teleki wi kaba studeri. Wantewante a trowe ala den prenki nanga popki di a ben abi na ini en oso!

Na ini kefar na se

Te mi ben e go-kon fu Italiakondre na Grikikondre, dan ala ten mi ben e go nanga boto. Nofo tron dati ben de wan prisiri sani. Ma wan leisi, na ini a waran pisi ten fu a yari 1971, sani waka tra fasi. Mi ben e go baka na Italiakondre nanga a boto Heleanna. Fruku mamanten tapu 28 augustus, a kukru fu a boto bigin bron. A faya bigin panya go na ala sei, èn den sma na ini a boto bigin bruya tu. Uma ben e fadon flaw, pikin-nengre ben e krei, èn mansma ben e kosi èn den ben e bari sani fu di den ben atibron. Den sma lon go na den pikin boto di ben e anga na ala tu sei fu a bigi boto. Ma nofo fu den dyakti no ben de di de fu yepi sma fu no sungu, èn boiti dati, a masyin di ben musu saka den pikin boto go na ini a watra, no ben e wroko. Mi no ben abi wan dyakti, ma a faya ben e kren go moro hei, sobun a wan-enkri bun sani di mi ben man du, na fu dyompo go na ini a se.

Di mi dyompo go na ini a watra, dan mi si taki wan uma di ben e weri wan fu den dyakti ben e drifi krosibei fu mi. Soleki fa a ben sori, dan na uma no ben man swen, sobun mi grabu en na en anu fu hari en gowe fu a boto di ben e sungu. A watra na ini a se ben e kon moro krasi, èn fu di mi ben e feti fu tan drifi tapu a watra, meki mi kon weri srefisrefi. A ben gersi leki sani no ben o waka bun gi mi, ma mi tan begi Yehovah fu gi mi deki-ati, èn a sani disi gi mi krakti. Mi no ben man yepi fu prakseri a ten di na apostel Paulus ben ondrofeni brokosipi.​—Tori fu den Apostel, kapitel 27.

Mi ben e tai hori na a uma di ben de nanga mi na ini a watra, èn mi feti fo yuru langa fu no sungu na ini den skwala. Mi ben e swen te mi ben abi a krakti fu du dati, èn mi ben e begi Yehovah fu yepi mi. Te fu kaba mi si taki wan pikin boto ben e kon krosibei. Sma puru mi nanga na uma na ini a watra, ma na uma ben dede kaba. Di wi doro a foto Bari, na ini Italiakondre, dan den tyari mi go na ati-oso, pe mi kisi datrayepi. Mi ben musu tan wan tu dei na ati-oso, èn furu Kotoigi kon luku mi. Na wan lobi-ati fasi den gi mi ala san mi ben abi fanowdu. A Kresten lobi di den sori ben naki na ati fu den tra sma di ben e didon na ini a srefi ati-oso kamra pe mi ben e didon. *

Baka di mi kon betre dorodoro baka, dan mi ben musu go dini na Rome. Den aksi mi fu wroko na ini a bisnis kontren fu a foto, èn fu di Yehovah yepi mi, meki mi ben man du a wroko dati feifi yari langa. Ala nanga ala, mi du a diniwroko na ini Italiakondre 20 yari langa, èn mi kon lobi den sma fu a kondre dati.

Mi de baka pe mi ben bigin

Baka wan pisi ten, a gosontu fu Ariadne nanga en masra kon moro swaki. Mi kon si taki efu mi ben e libi moro krosibei fu den, dan mi ben o man pai den pikinso baka gi ala san den du gi mi na so wan lobi-ati fasi. Mi no musu lei, ma a broko mi ati taki mi ben musu gowe libi Italiakondre. Ma den brada na a bijkantoro gi mi primisi fu du dati, èn sensi a waran pisi ten fu a yari 1985 mi e pionier na ini Ateine, pe mi ben bigin nanga a furuten diniwroko na ini 1947.

Mi ben e preiki na ini a kontren fu a gemeente pe mi ben de, èn mi aksi den brada na a bijkantoro efu mi ben kan preiki tu na ini a bisnis kontren fu a foto. Mi du disi dri yari langa makandra nanga mi pionier patna. Wi ben man gi finifini kotoigi na den sma di furu tron no ben de na oso.

O moro a ten e pasa, o moro mi e angri fu teki prati na a diniwroko, ma mi skin e kon swaki. Mi swagri dede now. Ariadne, di ben de leki wan mama gi mi, kon breni. Mi fu mi sei ben abi wan bun gosontu na ini den yari di mi ben e du furuten diniwroko. Ma no so langa pasa, mi fadon fu wan ston trapu èn mi broko mi reti-anu. Bakaten mi fadon broko mi dyonku. Mi ben musu du wan oparâsi, èn mi ben musu tan na bedi wan heri pisi ten. Now mi no man waka bun moro. Mi e gebroiki wan wakatiki èn mi kan go na strati soso te wan sma e go nanga mi. Toku mi e du ala san mi man, èn mi e howpu taki mi skin sa kon moro krakti. A moro prenspari sani di e tan gi mi koloku nanga prisiri, na taki mi man abi wan prati na a Bijbel leriwroko, awansi na pikinso nomo.

Te mi e prakseri den koloku yari di mi ben e teki prati na a furuten diniwroko, dan mi ati furu nanga tangi gi Yehovah. En nanga a pisi fu en organisâsi na grontapu, gi mi bun rai nanga a yoisti yepi doronomo, èn na so fasi mi ben man gebroiki ala mi krakti nanga mi koni fu dini en. Mi e winsi nanga mi heri ati taki Yehovah sa tranga mi fu tan du a diniwroko fu en. Mi breiti taki mi ben man abi wan pikin prati na a Bijbel leriwroko di e du na heri grontapu ondro a tiri fu en.​—Maleaki 3:10.

[Futuwortu]

^ paragraaf 10 Luku bladzijde 73-89 fu a Jaarboek van Jehovah’s Getuigen 1995, di Yehovah Kotoigi tyari kon na doro.

^ paragraaf 34 Fu kon sabi a tori disi moro fini, luku na Ontwaakt! fu 8 juni 1972, bladzijde 12-16.

[Prenki na tapu bladzijde 9]

Mi nanga mi sisa, Ariadne, èn sosrefi en masra Michalis, di mi ben de fu go na Gilead

[Prenki na tapu bladzijde 10]

Mi nanga Ruth Hemmig ben musu go dini na Istanbul na ini Torkukondre

[Prenki na tapu bladzijde 11]

Na ini Italiakondre, na ini den yari syatu baka 1970

[Prenki na tapu bladzijde 12]

Mi nanga mi sisa Ariadne now