Ondrofenitori

Mi e tan horidoro leki wan srudati fu Krestes

SOLEKI FA YURII KAPTOLA FRUTERI

„Now mi sabi seiker taki yu abi bribi trutru!” Noiti mi ben fruwakti taki na wan ofsiri fu a Sovyet legre ben o taigi mi den wortu disi, èn den ben gi mi deki-ati na a yoisti ten. Mi ben de fu koti strafu fu wan langa pisi ten èn mi ben begi Yehovah fayafaya fu horibaka gi mi. Disi ben de a bigin fu wan langa feti pe mi ben o abi fu horidoro èn pe mi ben o abi fu tan hori misrefi na a bosroiti fu mi.

MI GEBORE tapu 19 oktober 1962, èn mi gro kon bigi na a west-sei fu Ukraini. Na ini a srefi yari dati, mi papa, di ben nen Yurii tu, miti den Kotoigi fu Yehovah. A no langa baka dati, a tron a fosi anbegiman fu Yehovah na ini a dorpu fu wi. Den sani di mi papa ben e du, ben hari a prakseri fu lantiman di ben e gens Yehovah Kotoigi.

Ma furu fu den birtisma fu wi ben e lespeki mi papa nanga mama fu di den ben e tyari densrefi na wan fasi di fiti Kresten èn fu di den ben e broko den ede nanga tra sma. Sensi wi pikin-nengreten, mi papa nanga mama ben gebroiki ibri okasi fu leri mi nanga den dri sisa fu mi fu lobi Gado, èn disi ben yepi mi fu kakafutu gi den furu tesi di miti mi na skoro. Wan fu den tesi ben de taki ibri studenti ben musu weri wan karta na tapu en krosi fu sori taki a de wan memre fu a grupu yonguwan di den ben kari den Oktober Pikin fu Lenin. Fu di mi leki Kresten no e teki sei na ini feti, meki mi no ben weri a karta disi, èn dati meki mi ben de tra fasi leki den trawan.​—Yohanes 6:15; 17:16.

Bakaten, di mi ben abi sowan neigi yari, dan ala studenti ben musu tron memre fu wan  Communist organisâsi gi yonguwan di den ben e kari den Yongu Pionier. Wan dei, ala pikin fu mi klas ben musu go na dorosei na tapu a skoro-dyari pe a seremonia ben o hori fu meki sma tron memre fu na organisâsi disi. Mi ben e frede srefisrefi, fu di mi ben denki taki den ben o spotu èn kosi mi. Ibri pikin, boiti mi, ben tyari en eigi nyun redi Pionier anyisa, èn den studenti ben e tanapu na ini wan langa lin na fesi a skoro-driktoro, den leriman, nanga den pikin fu den moro hei klas. Di den taigi den pikin fu den moro hei klas fu tai den anyisa lontu wi neki, dan mi saka mi ede luku go na gron, fu di mi ben e howpu taki nowan sma ben o poti prakseri na mi.

Den tyari mi go na farawe strafu-oso

Di mi ben abi 18 yari, mi kisi dri yari strafu fu di mi leki Kresten no e teki sei na ini feti (Yesaya 2:4). A fosi yari mi koti strafu na ini a foto Trudovoye di de na ini a Distrikt Vinnitskaya, na Ukraini. Na ini a pisi ten di mi ben de drape, mi miti sowan 30 tra Kotoigi fu Yehovah. Den waktiman ben poti wi tu-na-tu fu wroko na difrenti presi, fu di den no ben wani taki wi abi demakandra nanga tra Kotoigi.

Na ini augustus 1982, den poti mi nanga wan tra Kotoigi di nen Eduard, na ini wan loko-wagi di ben meki spesrutu gi strafuman, èn den seni wi makandra nanga tra strafuman go na noordsei na den Uralbergi. Aiti dei langa wi ben abi fu tan na ini a loko-wagi disi di ben faya srefisrefi èn di ben furu nanga sma, ma te fu kaba wi doro na a Solikamsk Strafu-oso, na ini a Distrikt Permskaya. Den ben poti mi nanga Eduard na ini difrenti strafu-oso kamra. Tu wiki baka dati, den tyari mi go moro fara na noordsei, na Vels, di de na ini a Krasnovishersky kontren.

Mindrineti, di ala sani ben dungru pikapika, den kon teki wi. Aladi a ben dungru srefisrefi, toku wan ofsiri taigi a grupu fu wi taki wi ben musu abra wan liba nanga boto. Ma wi no ben man si nowan liba èn nowan boto! Toku wi ben e firifiri na wi lontu teleki wi feni wan boto, èn aladi wi ben e frede, toku wi ben man abra a liba. Di wi doro na abrasei, dan wi waka go na wan leti di ben de fu si na wan pikin bergi di no ben de so fara, èn drape wi feni wan tu tenti. Disi ben o de a nyun tanpresi fu wi. Mi ben e tan na ini wan bigi tenti nanga sowan 30 tra strafuman. Na ini winterten, wi ben abi fu nyan wan kowru fu sowan 40 graden Celsius ondro nul, èn a tenti no ben e gi wi furu waran. A moro prenspari wroko fu den strafuman ben de fu koti bon trowe, ma a wroko fu mi ben de fu yepi bow wan tu kampu gi den strafuman.

Mi e kisi yeye nyanyan na a farawe tanpresi fu wi

Aladi mi ben de a wan-enkri Kotoigi na a presi drape, toku Yehovah no gowe libi mi. Wan dei mi kisi wan pakket fu mi mama di ben e libi na a west-sei fu Ukraini ete. Di wan waktiman opo a pakket, dan a fosi sani di a si, ben de wan pikin Bijbel. A ben teki en na ini en anu, ne a bigin lukuluku na ini. Mi ben e denki san mi ben kan taki fu a no teki a yeye gudu disi. „San na a sani disi?”, a waktiman aksi wantronso. Fosi mi ben denki san mi ben o piki en, wan inspecteur di ben e tanapu krosibei, piki taki: „O! Na wan wortubuku.” Mi no taki noti (Preikiman 3:7). Na inspecteur ben luku sortu tra sani ben de na ini a pakket, dan a gi mi den sani makandra nanga a Bijbel di ben warti gi mi srefisrefi. Mi ben breiti so te, taki mi gi en wan tu noto di mi mama ben seni gi mi. Di mi kisi a pakket, mi ben sabi taki Yehovah no frigiti mi. Na wan lobi-ati fasi, a ben e yepi mi èn a ben e sorgu gi den sani di mi ben abi fanowdu na yeye fasi.​—Hebrewsma 13:5.

Mi e tan preiki go doro

Wan tu mun baka dati, mi kisi wan brifi di mi no ben fruwakti srefisrefi. A ben de fu wan Kresten brada di ben de na ini wan tra strafu-oso, sowan 400 kilometer farawe. A ben aksi mi fu luku efu wan man di ben wani sabi moro fu Bijbel, ben kon na ini a strafuman-kampu pe mi ben de. A no ben de wan koni sani fu  skrifi ala sani so krin na ini wan brifi, fu di den ofsiri ben e leisi ala den brifi fu wi bifo wi ben e kisi den. Yu kan frustan fu dati ede, taki di mi kisi a brifi, wan fu den ofsiri seni kari mi kon na a kantoro fu en èn a warskow mi krinkrin taki mi no ben musu preiki gi sma. Dan a taigi mi taki mi musu poti mi nen na tapu wan papira pe ben skrifi taki mi no ben o fruteri tra sma fu a bribi fu mi moro. Mi piki en taki mi no ben e frustan fu san ede mi ben abi fu poti mi nen na tapu a papira, fu di ala sma drape ben sabi kaba taki mi na wan Kotoigi fu Yehovah. Mi taigi en tu taki den tra strafuman ben wani sabi fu san ede mi de na strafu. San mi ben musu piki den dan? (Tori fu den Apostel 4:20) Na ofsiri ben kon si taki a no ben kan tapu skreki gi mi, sobun a bosroiti fu puru mi drape. Ne a seni mi go na wan tra strafuman-kampu.

Den ben seni mi go na a dorpu Vaya, di de 200 kilometer moro fara. Den basi fu a kampu dati ben e lespeki a bosroiti di mi ben teki leki Kresten, èn den ben meki mi du sani di no abi fu du nanga srudatiwroko. Fosi, den ben poti mi leki temreman, èn baka dati mi ben e wroko nanga stroom. Ma ten na ten mi ben e kisi tesi na den wroko disi tu. Wan leisi, den taigi mi fu teki mi wrokosani èn fu go du wan sani na a presi pe den srudati ben lobi fu kon makandra. Di mi doro drape, den srudati ben breiti fu si mi. Den ben poti lampu na wan tu sani di ben e prenki a srudatimakti fu a kondre, ma den lampu no ben e wroko bun. Sobun, den ben wani mi fu meki den lampu, fu di den ben e sreka sani gi na alayari fesa di den ben kari a Redi Legre Dei. Baka di mi begi na ini mi ati èn mi denki fu a tori disi, dan mi piki den taki mi no ben o man du a wroko dati. Ne mi libi den wrokosani fu mi gi den, dan mi gowe. Den ben taigi na ondro-edeman san mi du, a arki den, dan sondro fu fruwakti dati, a piki den: „Mi e lespeki en fu a sani di a du. A de wan man di e hori ensrefi na san a e bribi.”

Mi e kisi deki-ati fu wan sma fu suma mi no ben fruwakti dati

Tapu 8 yuni 1984, baka di den ben sroto mi dri yari langa, den lusu mi. Di mi drai go baka na Ukraini, mi ben abi fu go na a srudati kantoro fu gi mi nen taki mi ben de na strafu-oso fosi. Den edeman taigi mi taki baka siksi mun den ben o tyari mi na fesi krutu baka, èn taki a ben o moro bun efu mi gowe libi a distrikt krinkrin. Sobun, mi gowe libi Ukraini èn te fu kaba mi ben feni wroko na ini Latfia. Fu wan pisi ten mi ben man preiki èn abi demakandra nanga wan pikin grupu Kotoigi di ben e libi na ini a mamafoto Riga èn na ini a birti fu a foto disi. Ma baka wán yari nomo, lanti seni kari mi baka fu go du srudatiwroko. Na a srudati kantoro pe mi ben musu gi mi nen, mi taigi na ofsiri taki mi ben weigri wan leisi kaba fu go wroko leki srudati. A bari mi, taki: „Yu sabi san yu e du? Wakti, mi wani si san yu o taigi a luitenant kolonel!”

A tyari mi go na ini wan kamra na tapu a di fu tu sodro pe a luitenant kolonel ben e sidon na baka wan langa tafra. A arki bun di mi ben e fruteri en fu a bosroiti di mi teki, èn a taigi mi taki mi ben abi ten ete fu kenki mi bosroiti fosi mi go na fesi a srudati komte. Di wi gowe  libi a kantoro fu a luitenant kolonel, na ofsiri di ben bari mi, taigi mi krin: „Now mi sabi seiker taki yu abi bribi trutru!” Di mi doro na fesi wan srudati komte, mi taigi den ete wan leisi taki mi no ben o du srudatiwroko, ne den meki mi gowe.

Baka dati, mi go libi na ini wan bigi oso pe sma kan yuru kamra. Ne wan neti mi yere wan sma e naki safri na tapu a doro. Di mi opo a doro, mi si wan man di ben weri wan paki èn a ben abi wan kofru na ini en anu. A ben taki: „Mi na fu a KGB (wan lanti organisâsi fu sikrit skowtu). Mi sabi taki yu abi problema èn taki den o tyari yu na fesi krutu.” „Iya, dati tru”, mi piki en. Dan a man taki moro fara: „Wi kan yepi yu efu yu wani wroko gi wi.” „Nôno, mi no man du dati”, mi taki. „Mi o tan hori misrefi na a Kresten bribi fu mi.” Ne a gowe, sondro fu du wan muiti srefi fu dwengi mi.

Mi e go na strafu-oso baka èn mi e preiki go doro

Tapu 26 augustus 1986, a Nationaal Krutubangi fu Riga leisi strafu gi mi taki mi ben de fruplekti fu wroko fo yari langa, èn den tyari mi go na a Centraal Strafu-oso fu Riga. Den poti mi na ini wan bigi kamra makandra nanga 40 tra strafuman, èn mi ben pruberi fu preiki gi ibriwan fu den. Sonwan fu den ben taki dati den e bribi na ini Gado, trawan ben e lafu mi. Mi ben kon si taki den man ben prati na ini difrenti grupu, èn baka tu wiki den basi fu den grupu disi taigi mi taki mi no ben musu preiki moro fu di mi no ben e hori misrefi na den wet fu den. Mi sori den taki na fu di mi e hori misrefi na tra sortu wet, meki mi ben de na ini strafu-oso.

Nanga koni mi ben tan preiki go doro, èn di mi feni wan tu sma di ben wani sabi moro fu yeye afersi, mi ben man studeri Bijbel nanga fo fu den. Na den takimakandra fu wi, den ben e skrifi prenspari Bijbel leri na ini wan pikin buku. Baka wan tu mun, den seni mi go na a foto Valmiera, na ini wan kampu pe furu waktiman ben de, èn drape den ben poti mi fu wroko nanga stroom. Na ini a kampu dati, mi ben man studeri Bijbel nanga wan tra man di ben e du a srefi wroko leki mi, èn fo yari baka dati a tron wan Kotoigi fu Yehovah.

Tapu 24 maart 1988, den tyari mi go na wan tra kampu di ben gersi wan pikin dorpu. Disi ben de wan blesi trutru fu di mi ben kisi na okasi fu du moro. Den ben seni mi go wroko na difrenti presi pe sma e bow, èn ala ten mi ben e suku okasi fu preiki gi sma. Furu tron, mi no ben de na ini a kampu, fu di mi ben e preiki te lati neti, ma noiti mi kisi problema te mi ben e drai kon baka na a kampu.

Yehovah ben blesi den muiti fu mi. Wan tu Kotoigi ben e libi na ini a birti fu a kampu, ma na ini a foto srefi, wán owru sisa nomo ben e libi, di ben nen Vilma Krūmin̗a. Mi nanga sisa Krūmin̗a bigin hori furu bijbelstudie nanga yongusma. Ten na ten, brada nanga sisa fu Riga ben e kon yepi wi nanga a preikiwroko, èn son gewoon pionier ben komoto srefi fu Leningrad (now na Sint Petersburg). Nanga a yepi fu Yehovah, wi bigin studeri Bijbel nanga wan tu sma, èn a no langa baka dati, mi go na ini a pionierwroko fu preiki 90 yuru wan mun.

Tapu 7 april 1990, a tori fu mi kon na fesi a Krutubangi fu a Pipel na ini Valmiera. Di a krutu bigin, mi kon si taki mi sabi na afkati. A ben de wan yongu man nanga suma mi ben abi wan Bijbel takimakandra wan ten! Di a si mi, a lafu pikinso, ma a no taki noti. Mi kan memre ete san a krutuman taigi mi di mi ben de na krutu a dei dati. A taki: „Yurii, a bosroiti fu poti yu na strafu-oso fo yari pasa, no ben de akruderi wet. Den no ben mag krutu yu.” Wantronso mi ben kon fri!

Wan srudati fu Krestes

Na ini yuni 1990, mi ben abi fu gi mi nen baka na a srudati kantoro so taki mi ben man kisi wan papira di sori taki mi kisi primisi fu tan na ini Riga. Mi go na ini a srefi kamra pe a srefi langa tafra ben de fo yari pasa, di mi ben taigi a luitenant kolonel taki mi no ben o du srudatiwroko. Disi leisi a opo fu taki mi odi, a seki mi  anu, èn a taki: „Na wan syen taki yu ben abi fu nyan a pina disi. Mi e sari taki sani waka na so wan fasi.”

Mi piki en taki: „Mi na wan srudati fu Krestes, èn mi musu du a wroko di mi kisi fu du. Nanga yepi fu Bijbel, yu sosrefi kan kisi san Krestes pramisi den bakaman fu en: wan koloku libi fu têgo na ini a ten di e kon” (2 Timoteyus 2:3, 4). A kolonel piki: „No so langa pasa mi bai wan Bijbel, èn mi e leisi en now.” Mi ben abi a buku Joe kan libi foe têgo na ini wan paradijs na grontapoe na mi. * Ne mi opo en na a kapitel di e taki fu a marki fu den lasti dei èn mi sori en fa Bijbel profeititori e kon tru na ini a ten fu wi. Nanga furu warderi a kolonel seki mi anu baka èn a winsi mi wan bun ten moro fara nanga a wroko fu mi.

Na a ten dati, a nyanyan na den agersi gron fu Latfia ben lepi kaba fu koti (Yohanes 4:35). Na ini 1991, mi bigin dini leki gemeente owruman. Na tu owruman nomo ben de na ini a heri kondre! Baka wan yari, a wan-enkri gemeente na ini Latfia prati na ini tu; na ini wan gemeente den ben e taki Latfiatongo èn na ini a trawan den ben e taki Rosiatongo. Mi ben kisi a grani fu wroko na ini a gemeente pe den ben e taki Rosiatongo. A gemeente fu wi gro so esi, taki a yari na baka, a ben prati na ini dri gemeente! Te mi e prakseri ala den yari di pasa, dan mi e si krin taki Yehovah srefi ben e tyari den skapu fu en kon na ini en organisâsi.

Na ini 1998, den poti mi fu wroko leki spesrutu pionier na ini Jelgava, wan foto di de 40 kilometer na a zuid-westsei fu Riga. Na ini a srefi yari dati, mi ben tron wan fu den fosi sma fu Latfia di kisi wan kari fu go na a Dinariskoro di ben hori na ini Rosiatongo, na ini Solnechnoye, krosibei fu Sint Petersburg, na Rosiakondre. Di mi ben de na a skoro, mi kon frustan o prenspari a de fu handri na wan lobi-ati fasi nanga sma efu wi wani abi bun bakapisi na ini a preikiwroko. San ben naki mi ati trutru, moro leki den sani di wi leri na a skoro, na a fasi fa a Bethelfamiri nanga den leriman fu a skoro ben sori lobi gi wi èn a fasi fa den ben poti prakseri na wi.

Na ini 2001, wan tra prenspari sani pasa na ini mi libi, fu di na ini a yari dati mi trow nanga Karina, wan moi Kresten uma. Karina go na ini a furuten diniwroko makandra nanga mi, èn ibri dei mi e kisi deki-ati te mi e si fa mi wefi e prisiri te a e drai kon na oso baka fu a preikiwroko. Iya, a e gi furu prisiri fu dini Yehovah. Den ogri sani di pasa nanga mi ondro a Communist tirimakti leri mi fu frutrow dorodoro tapu Yehovah. Efu wan sma wani taki Yehovah tan en mati èn efu a wani tan horibaka gi a tirimakti fu En ala ten, dan a o de klariklari fu libi ala sani na baka fu En ede. Mi libi kon abi wan marki fu di mi e yepi trawan fu kon leri sabi Yehovah. A de wan tumusi bigi grani gi mi fu dini Yehovah „leki wan bun srudati fu Krestes”.​—2 Timoteyus 2:3.

[Futuwortu]

[Prenki na tapu bladzijde 10]

Den ben seni mi go na a Centraal Strafu-oso fu Riga, èn mi ben de fruplekti fu wroko fo yari langa

[Prenki na tapu bladzijde 12]

Mi nanga Karina na ini a preikiwroko