Ondrofenitori

Yehovah yepi mi fu feni en

SOLEKI FA FLORENCE CLARK FRUTERI

Mi ben e hori na anu fu mi masra di ben siki srefisrefi. Mi ben de wan memre fu na Anglikan Kerki, èn dati meki mi ben begi Gado fu mi masra kon betre baka. Mi ben pramisi Gado taki efu mi masra no dede, mi ben o suku En teleki mi feni en, dan mi ben o gi mi libi abra na en.

MI GEBORE leki Florence Chulung, tapu 18 september 1937 na ini Oombulgurri, a libimakandra fu den Aboriginsma di de na a Kimberley Plateau, wan farawe heipresi na a westsei fu Australia.

Mi man memre moi sani ete fu mi pikin-nengreten, di mi no ben abi nowan broko-ede èn di mi ben de koloku. Na ini kerki, mi leri wan tu prenspari sani fu Gado nanga Bijbel, ma na mi mama leri mi Kresten gronprakseri. A ben e leisi Bijbel gi mi doronomo, èn sensi mi pikin-nengreten mi ben lobi fu leri sani di abi fu du nanga Gado. Mi ben abi dipi lespeki sosrefi gi wan tanta fu mi di ben de wan zendeling fu a kerki fu en. Mi ben sabi na ini mi ati taki mi ben wani du a srefi sani leki en.

Na ini a libimakandra fu wi, di sma ben sabi fosi leki Forrest River Mission, wan skoro ben de gi pikin-nengre, ma dati ben de soso fu a fosi klas te go miti a di fu feifi klas. Ibri mamanten mi ben e go tu yuru nomo na skoro. Disi ben wani taki dati mi no ben o kisi furu skoroleri, èn a sani disi ben gi mi papa broko-ede. Mi papa ben wani taki den pikin fu en musu kisi moro bun skoroleri, èn fu dati ede a bosroiti fu froisi wi osofamiri fu Oombulgurri go na a foto Wyndham. Mi ben sari trutru na a dei di wi gowe, ma na ini Wyndham mi ben  man go na skoro na wan bun fasi. Fo yari mi ben teki skoroleri, sobun fu 1949 te go miti 1952 mi ben go na skoro. Mi de nanga tangi trutru taki mi papa seti sani, so taki mi ben kan teki a skoroleri dati.

Mi mama ben e wroko gi a datra fu a foto drape, èn di mi kaba nanga skoro di mi ben abi 15 yari, dan a datra disi aksi mi efu mi ben wani wroko na ini a Wyndham ati-oso fu luku den sikisma. Mi ben breiti nanga a wroko disi, fu di na a ten dati a ben muilek fu feni wroko.

Wan tu yari baka dati mi miti Alec, wan wetiman di ben e wroko na wan gron pe a ben e kweki meti soleki kaw, nanga asi. Wi trow na ini 1964 ini a foto Derby, èn drape mi ben e go doronomo na a Anglikan Kerki. Wan dei Yehovah Kotoigi naki na mi doro. Mi taigi den taki mi no wani sabi notinoti fu den èn mi aksi den fu no kon naki na mi doro moro. Toku, wan sani di den ben taki, hari mi prakseri trutru, namku taki Gado en nen na Yehovah.

„Yusrefi no man begi?”

Na ini 1965, a libi ben kon hebi srefisrefi. Mi masra ben kisi dri seryusu ongoloku, tu leisi nanga na asi fu en èn wan leisi nanga en oto. Koloku taki a ben kisi ensrefi baka èn a ben man go wroko baka. Ma syatu baka dati, a ben kisi wan tra ongoloku nanga en asi. A leisi disi a kisi seryusu mankeri na en ede. Di mi doro na ati-oso, a datra taigi mi taki mi masra o dede. Mi ben bruya srefisrefi. Wan sma di e luku den sikisma, ben aksi wan priester fu a presi drape efu a kan kon luku mi, ma a priester ben taki: „Now mi no man. Tamara mi sa kon!”

Mi ben wani taki a priester ben musu de drape nanga mi, èn na dati mi taigi a non. Ne a taigi mi: „San e du yu? Yusrefi no man begi?” We, na so mi bigin begi den popki fu a kerki fu yepi mi, ma dati no yepi. A ben gersi leki mi masra ben e dede safrisafri. Mi ben prakseri: ’Fa mi o du efu mi masra dede?’ Mi ben e broko mi ede tu nanga den dri pikin fu mi, Christine, Nanette, nanga Geoffrey. Fa den libi o de sondro wan papa? Koloku taki baka dri dei mi masra opo en ai baka èn tapu 6 december 1966 a ben komoto na ati-oso.

Aladi mi masra kon betre baka, toku en frustan no ben e wroko so bun moro. A no ben man memre ala sani moro, a ben wani du sma ogri, èn wantronso a ben kan atibron, sari, noso prisiri. A no ben sabi fa fu handri nanga den pikin èn a ben e kisi bigi atibron esi-esi te den pikin no ben e du sani leki fa bigisma ben o du. A ben muilek fu sorgu gi en. Pikinmoro ala sani mi ben abi fu du gi en. Mi ben leri en srefi fu leisi èn skrifi baka. Den broko-ede di mi ben abi fu sorgu gi en èn gi na osofamiri ben moro mi so te, taki wan sortu senwe siki naki mi. Seibi yari baka di mi masra kisi na ongoloku, wi ben agri fu prati fu makandra fu wan pisi ten, so taki mi ben kan kisi misrefi baka.

Mi ben teki den pikin èn wi froisi go na a zuidsei fu a foto Perth. Fosi mi froisi, mi sisa ben bigin studeri Bijbel nanga Yehovah Kotoigi na ini Kununurra, wan pikin foto na a westsei fu Australia. Na ini a buku De waarheid die tot eeuwig leven leidt *, a ben sori mi wan prenki fu wan paradijs grontapu, soleki fa Bijbel pramisi. Na ini a buku disi, a sori mi tu taki Gado abi wan nen, namku Yehovah, èn a sani disi hari mi prakseri. Fu di noiti mi leri den sani disi na ini mi kerki, meki mi bosroiti fu bel Yehovah Kotoigi te mi ben seti libi na ini Perth.

Ma toku, mi ben e draidrai pikinso fu bel den Kotoigi. Ne wan mofoneti wan sma naki na a doro. A boi fu mi go na a doro èn a lon kon baka na mi fu taigi mi: „Mama, den sma di yu ben o bel, de dyaso.” Mi ben fruwondru pikinso èn dati meki mi taigi en: „Taigi den taki mi no de!” Ma a piki mi taki: „Mama, yu sabi taki mi no mag lei.” A ben abi leti, sobun mi go na a doro. Di mi ben e taki den sma odi, mi ben kan si na den fesi taki den ben fruwondru. Den ben kon fu miti wan tra sma, ma a sma dati ben froisi. Mi kari den kon na inisei  èn mi poti wan lo aksi gi den, èn nanga yepi fu Bijbel den gi bun piki tapu ala den aksi.

A wiki baka dati, mi bigin studeri Bijbel doronomo nanga den Kotoigi, èn wi ben e gebroiki a buku De waarheid die tot eeuwig leven leidt. A studie ben meki mi angri fu sabi sani fu Gado baka. Tu wiki baka dati, mi go na a Memrefesa fu a dede fu Krestes Yesus. Mi bigin go na den konmakandra ibri sonde, èn fosi yu denki mi ben e go tu na den konmakandra di ben hori mindriwiki. Mi bigin fruteri trawan tu den sani di mi ben e leri. Mi ben kon si taki te mi ben yepi trawan fu leri sabi a waarheid fu Bijbel, dan dati ben meki mi firi moro bun. Baka siksi mun mi teki dopu na wan distrikt kongres na ini Perth.

Fu di mi ben e kon sabi moro fu Bijbel, meki mi ben kon frustan taki Yehovah e si a trowlibi leki wan santa sani. Disi meki mi frustan a Bijbel gronprakseri moro bun di skrifi na ini 1 Korentesma 7:13. A tekst e taki: „Efu wan uma abi wan masra di no de na bribi, èn efu a masra disi wani tan nanga en, dan na uma no musu gowe libi en masra.” A tekst disi gi mi a deki-ati fu go baka na Alec.

Mi e drai go baka na Derby

Tapu 21 yuni 1979, mi doro baka na Derby. Moro leki feifi yari ben pasa sensi mi ben gowe libi mi masra. A no de fu taki dati mi ben e tweifri èn mi ben e aksi misrefi san a ben o du te mi drai go baka na en. Mi fruwondru di mi si taki a ben e prisiri srefisrefi di mi kon baka na en. Aladi dati ben de so, toku a taigi mi taki a no ben breiti tumusi taki mi tron wan Yehovah Kotoigi. Wantewante a taki dati mi musu go na a kerki fu en, dati na a kerki pe mi ben e go fosi mi froisi go na Perth. Mi fruteri en taki mi no man du dati. Mi ben e du furu muiti fu lespeki en leki na edeman èn fu tyari misrefi leki wan Kresten wefi. Mi ben pruberi fu taki nanga en fu Yehovah nanga den tumusi moi sani di A pramisi fu du na ini a ten di e kon, ma mi masra no ben sori taki a wani kon sabi moro.

Ma baka wan pisi ten, Alec kon frustan a nyun fasi fa mi e libi, èn boiti dati a ben e yepi mi tu fu di a ben e gi mi moni so taki mi ben kan go na den kongres nanga den bigi konmakandra, èn sosrefi na den alawiki konmakandra. Mi ben de nanga bigi tangi di a bai wan oto gi mi fu gebroiki na ini a Kresten diniwroko, fu di disi de fanowdu trutru na ini a farawe presi disi fu Australia. Furu tron brada nanga sisa, èn sosrefi a kring-opziener, ben e tan wan tu neti na wi oso. Na so Alec ben kon sabi difrenti Kotoigi, èn a ben gersi leki a ben lobi fu abi demakandra nanga den.

Mi ben firi neleki Esekièl

Mi ben prisiri te den brada nanga sisa ben kon luku mi, ma mi ben kisi fu du nanga wan tyalensi. Mi ben de a wan-enkri Kotoigi di ben e libi na ini a foto Derby. A moro krosibei gemeente ben de na ini Broome, èn dati na sowan 220 kilometer moro fara. Fu dati ede, mi teki a bosroiti fu prati a bun nyunsu nanga trawan, so furu leki mi man. Yehovah yepi mi fu seti ala sani, èn na so mi bigin gi kotoigi oso fu oso. A wroko disi no ben de makriki gi mi, ma mi ben tan memre misrefi san na apostel Paulus taki: „Mi man du ala sani nanga yepi fu a sma di e gi mi krakti.”—Filipisma 4:13.

Den kerki tiriman drape no ben lobi a sani di mi ben e du, spesrutu te mi ben e gi kotoigi na Aboriginsma leki misrefi. Den kerki tiriman ben pruberi fu tapu skreki gi mi, so taki mi no ben o preiki moro. Ma a gens di den ben e gens mi, meki mi kisi wan moro fasti bosroiti fu go doro nanga san mi ben e du, èn disi ben meki tu taki mi ben e begi Yehovah doronomo fu yepi mi. Furu tron mi ben e memre den wortu di Esekièl ben kisi leki deki-ati: „Luku! Mi meki yu fesi kon tranga neleki a fesi  fu den, èn mi meki yu fesi-ede kon tranga neleki a fesi-ede fu den. Mi meki yu fesi-ede kon tranga leki wan dyamanti, iya, moro tranga leki fayaston. Yu no musu frede den, èn yu no musu frede a fesi fu den.”—Esekièl 3:8, 9.

Wan tu leisi, tu man fu wan kerki grupu ben kon na mi aladi mi ben e bai sani na wenkri. Nanga tranga sten den ben e spotu mi soso fu hari a prakseri fu tra sma di ben e bai sani. Mi no ben poti prakseri na den. Wan leisi, di mi ben go baka na wan sma di ben wani kon sabi moro, dan wan fesiman fu a kerki drape ben kon èn a krutu mi taki mi no e bribi na ini Yesus. A grabu a Bijbel puru na ini mi anu, a wai-wai nanga a Bijbel leti na mi fesi, èn baka dati a pusu a Bijbel go baka na ini mi anu. Mi luku en langalanga na ini en ai, èn nanga switifasi ma toku na wan seryusu fasi mi taki san skrifi na ini Yohanes 3:16, dan mi sori en taki mi e bribi na ini Yesus trutru. A no ben man taki noti di a si fa mi piki en sondro frede, dan a waka gowe sondro fu taki wan sani.

Mi ben lobi fu preiki gi den Aboriginsma na ini a kontren fu Derby. Wan priester fu wan fu den presi drape ben pruberi fu tapu mi fu miti den sma na ini a libimakandra, ma a ben musu go wroko na wan tra presi. Sobun, mi ben man tyari a boskopu fu Bijbel gi den sma drape. Ala ten mi ben wani de wan zendeling neleki mi tanta, èn now mi ben e du a zendelingwroko, fu di mi ben e yepi tra sma fu kon leri sabi Gado Wortu. Furu fu den Aboriginsma ben arki te mi ben e preiki, èn mi ben bigin studeri Bijbel nanga wan tu fu den.

Mi sabi taki mi abi moro fanowdu na yeye fasi

Feifi yari langa, mi ben de a wan-enkri Kotoigi na ini Derby. Efu mi no ben o kisi deki-ati fu den konmakandra pe mi ben e go doronomo èn fu den Kresten brada nanga sisa, dan a  ben o muilek gi mi fu tan tranga na yeye fasi. Wan leisi di mi ben lasi-ati, mi go rèi pikinso nanga mi oto. Di mi drai kon baka latilati na a bakadina, dan wan sisa nanga den seibi pikin fu en, ben e wakti mi. Den ben tyari publikâsi gi mi fu a gemeente Broome, di ben de bun fara. Sensi a ten dati, a sisa disi, Betty Butterfield, ben seti sani fu kon na Derby wán leisi wan mun èn fu tan nanga mi satra nanga sonde. Wi ben e go preiki makandra èn baka dati wi ben studeri A Waktitoren makandra na mi oso. Boiti dati, mi ben e go tu na Broome wán leisi wan mun fu du a srefi sani tu.

Den brada na ini Broome ben yepi mi trutru èn wanwan leisi den ben teki a langa pasi kon drape na Derby fu yepi mi na ini a preikiwroko. Den ben gi brada nanga sisa fu tra foto deki-ati fu kon luku mi èn fu go nanga mi na ini a preikiwroko, te den ben e pasa na ini Derby. Den fisitiman disi ben tyari cassette-lolo tu di ben abi lezing na tapu. Wan tu fu den ben studeri A Waktitoren makandra nanga mi. Te den sma disi ben kon na mi, dan dati ben gi mi deki-ati awansi den ben tan syatu nomo.

Mi e kisi moro yepi

Wan tu yari langa, mi ben e kisi moro yepi fu Arthur nanga Mary Willis, wan trowpaar di de nanga pensyun èn di komoto fu a zuidsei pisi fu West Australia. A trowpaar disi ben kon yepi mi dri mun langa na ini a pisi ten fu a yari te a no ben faya so. Brada Willis ben hori moro furu fu den konmakandra èn a ben e teki fesi na ini a preikiwroko. Wi ben e go makandra na den moro farawe pisi fu Kimberley Plateau, pe sma e kweki meti. Ibri leisi te brada nanga sisa Willis ben gowe, mi ben e misi den trutru.

Te fu kaba, na a kaba fu a yari 1983, mi kisi a prisiri boskopu taki wan osofamiri, Danny nanga Denise Sturgeon nanga den fo manpikin fu den, ben o kon libi na ini Derby. Baka di den doro, wi ben man hori den alawiki konmakandra doronomo èn wi ben man go makandra na ini a preikiwroko. Na ini 2001, wan gemeente ben seti drape. Now Derby abi wan gemeente di tranga na yeye fasi. Na ini wi gemeente wi abi 24 Kownukondre preikiman, nanga tu owruman èn wán dinari na ini a diniwroko di e sorgu wi bun na yeye fasi. Son leisi, wi abi sowan 30 sma na den konmakandra fu wi.

Te mi e memre ala den yari di pasa, dan mi ati e prisiri fu si fa Yehovah yepi mi na wan lobi-ati fasi fu dini en. Aladi mi masra no de makandra nanga mi na ini a bribi ete, toku a e tan horibaka gi mi na tra fasi. Feifi krosibei famiri fu mi tron dopu Kotoigi, namku den tu umapikin fu mi, tu granpikin fu mi, nanga wan umapikin fu mi sisa. Boiti dati, wan tu tra famiri fu mi e studeri Bijbel nanga a pipel fu Yehovah.

Mi de nanga tangi trutru taki Yehovah yepi mi fu feni en. Mi abi a fasti bosroiti fu de fu en fu têgo.—Psalm 65:2.

[Futuwortu]

[Karta/​Prenki na tapu bladzijde 15]

(Efu yu wani si pe den sani disi skrifi, luku a tijdschrift)

AUSTRALIA

Wyndham

Kimberley Plateau

Derby

Broome

Perth

[Sma di abi a reti fu a prenki]

Kangaroo and lyrebird: Lydekker; koala: Meyers

[Prenki na tapu bladzijde 14]

Na ini 1953, na a Wyndham ati-oso pe mi ben e luku den sikisma

[Prenki na tapu bladzijde 15]

Gemeente Derby na ini 2005