Go na content

Go na table of contents

Papa nanga mama–Un musu de wan bun eksempre gi den pikin fu unu

Papa nanga mama–Un musu de wan bun eksempre gi den pikin fu unu

Papa nanga mama–Un musu de wan bun eksempre gi den pikin fu unu

„HONDROHONDRO yari langa, datra di e ondrosuku fu san ede sma e tyari densrefi na wan spesrutu fasi, pruberi fu kon sabi san na a moro bun fasi fu kweki wan pikin, so taki a e tron wan bun pikin. Ma den no abi fu ondrosuku a tori disi moro, fu di wan moro bun fasi fu kweki wan pikin no de.” Na dati a tijdschrift Time skrifi fu wan buku di e taki fu a fasi fa sma musu kweki pikin. A buku e taki dati moro furu pikin no e teki a denki fu a papa nanga mama fu den abra, ma a di fu den speri fu den.

A no de fu taki dati yonguwan kan abi furu krakti tapu den speri fu den (Odo 13:20; 1 Korentesma 15:33). William Brown, wan skrifiman fu wan koranti, ben taki: „A wan sani di tini wani moro leki ala tra sani, na taki den speri fu den lobi den. . . . Noti no takru so gi den, leki fu de tra fasi leki den speri fu den.” Son papa nanga mama no e sorgu taki den pikin fu den e firi switi na oso, èn den no e teki nofo ten fu du sani makandra nanga den pikin fu den. Den sani disi e pasa doronomo na ini a ten disi pe sma abi so furu sani fu du. Te yu e luku en bun, dan den papa nanga mama disi e gi speri na okasi fu pori den pikin fu den.

Boiti dati, na ini „den lasti dei” disi, ala sortu problema e miti osofamiri, bika soleki fa Bijbel ben taki na fesi, sma e poti ala den prakseri na moni, na prisiri, èn na den eigi afersi. Fu dati ede, te pikin-nengre e ’trangayesi papa nanga mama, te den no de nanga tangi, te den no de loyaal, èn te den no lobi trawan’, dan a sani dati musu fruwondru wi?—2 Timoteyus 3:1-3.

A wortu „lobi” di Bijbel e gebroiki na ini a vers disi, abi fu du nanga a lobi di famiriman abi gi makandra. A lobi disi e meki taki papa nanga mama e broko den ede nanga den pikin fu den, èn taki den pikin no man sondro a papa nanga mama fu den. Ma te papa nanga mama no e sori lobi gi den pikin fu den, dan den pikin sa suku lobi na tra presi. Den sa go suku dati moro furu na den speri fu den, èn a kan taki den sa teki den denki nanga den gwenti fu den speri dati abra. Ma nofo tron, papa nanga mama kan sorgu taki a sani disi no pasa, te den e fiti Bijbel gronprakseri na ini na osofamiri-libi fu den.—Odo 3:5, 6.

Na osofamiri—Wan seti fu Gado

Baka di Gado tyari Adam nanga Eva kon na wán leki masra nanga wefi, dan a taigi den fu du a sani disi: „Meki pikin èn kon furu, teleki un kon lai na grontapu.” Baka dati, na osofamiri kon de, namku a papa, a mama, nanga den pikin (Genesis 1:28; 5:3, 4; Efeisesma 3:14, 15). Yehovah meki libisma na so wan fasi taki densrefi sabi pikinso kaba fa fu kweki den pikin fu den. Ma tra fasi leki meti, libisma abi moro yepi fanowdu, sobun Yehovah skrifi wan tu rai fu tiri den. Sonwan fu den rai disi e sori sma fa fu tyari densrefi, fa fu anbegi Gado, èn fa fu kweki pikin-nengre bun.—Odo 4:1-4.

Gado ben taki spesrutu nanga den papa, di a taki: „Den wortu disi di mi e komanderi yu tide, musu de na tapu yu ati; èn yu musu poti den go dipi na ini a manpikin fu yu èn taki fu den te yu e sidon na ini yu oso èn te yu e waka na pasi èn te yu e go didon èn te yu e opo” (Deuteronomium 6:6, 7; Odo 1:8, 9). Luku taki papa nanga mama fosi ben musu lobi a wet fu Gado nanga den heri ati. Fu san ede disi ben de prenspari? Fu di te wan leriman wani taki trawan du san a e leri den, dan a no musu taki sani nanga en mofo nomo, ma a musu du den sani dati tu nanga en heri ati. Soso te papa nanga mama e gi leri nanga den heri ati, dan fosi den sa man doro na ati fu den pikin fu den. Den sortu papa nanga mama dati sa de bun eksempre tu gi den pikin fu den di man si makriki te wan sma e hoigri.—Romesma 2:21.

Bijbel e taigi Kresten papa nanga mama fu gi den pikin fu den ’a leri fu Yehovah èn fu frumane den, so taki den kan kisi a denki fu En’. Den e kisi a rai fu bigin du dati te den pikin de beibi ete (Efeisesma 6:4; 2 Timoteyus 3:15). Te den de beibi ete? Iya! „Son leisi wi e denki taki den pikin fu wi no man du spesrutu sani”, na so wan mama ben skrifi. „Den pikin fu wi man du furu sani. Wi leki papa nanga mama musu gi den na okasi fu du den sani dati.” Iya, pikin-nengre lobi fu leri sani, èn te den e kisi leri fu papa nanga mama di e anbegi Gado nanga den heri ati, dan den sa leri fu sori lobi tu. Den pikin dati sa firi taki den wet di a papa nanga a mama poti gi den, na fu kibri den. Fu dati ede, papa nanga mama di wani kweki den pikin fu den bun, e pruberi fu de bun mati fu den, èn den e pruberi tu fu abi bun takimakandra nanga den. Boiti dati, den abi pasensi nanga den pikin, ma den no e gi pasi taki den pikin e du san densrefi wani. Na so fasi den pikin e kisi wan bun kweki, èn disi sa meki taki sani waka bun nanga den. *

Kibri yu pikin gi ogri

Wan driktoro fu wan skoro na ini Doisrikondre ben e broko en ede nanga den pikin fu a skoro, èn fu dati ede a skrifi wan brifi gi den papa nanga mama fu den pikin disi. A brifi ben taki: „Lespeki papa nanga mama, wi wani gi unu a deki-ati fu pruberi fu poti moro prakseri na a fasi fa unu e kweki un pikin, èn fu no libi a frantwortu disi gi telefisi noso takru kompe, bika fu taki en leti, na unu abi a frantwortu fu sorgu taki den pikin fu unu e tron bun sma.”

Te papa nanga mama e libi a pikin fu luku telefisi nomo, noso fu de nanga takru kompe, dan fu taki en leti, den e meki a yeye fu grontapu abi krakti tapu a fasi fa a pikin e kweki (Efeisesma 2:1, 2). A yeye fu grontapu e gens a yeye fu Gado, èn a de neleki wan tranga winti. Den denki ’fu grontapu, fu libisma, èn fu den ogri yeye’, de neleki siri di a tranga winti disi e tyari go poti na ini a frustan èn na ini na ati fu den wan di no abi ondrofeni noso koni (Yakobus 3:15). Den sortu denki disi di de neleki takru wiwiri, e pori na ati te fu kaba. Yesus ben sori san e pasa te takru denki abi krakti tapu na ati. A ben taki: „Wan bun sma e puru bun sani fu a bun gudu na ini en ati, ma wan ogri sma e puru ogri sani fu na ogri gudu fu en; bika san furu na ati, na dati mofo e taki” (Lukas 6:45). Fu dati ede Bijbel e taigi wi: „Kibri yu ati, moro leki ala tra sani di de fu kibri, bika na drape den rutu fu a libi de.”—Odo 4:23.

A no de fu taki dati pikin-nengre na pikin-nengre, èn sonwan fu den trangayesi, iya, sonwan fu den muilek srefi (Genesis 8:21). San papa nanga mama kan du? „Lawfasi tai na a ati fu wan boi; a tiki fu trangaleri na a sani di sa puru en poti farawe fu en”, na so Bijbel e taki (Odo 22:15). Son sma feni taki na ini a ten disi yu no kan handri so grofu moro nanga wan pikin. Fu taki en leti, Bijbel no feni en bun te sma e taigi trawan hati sani, noso te sma e fon trawan. A tru taki a „tiki” abi fu du nanga trutru strafu noso fonfon son leisi, èn a e prenki a reti di papa nanga mama abi fu gi den pikin fu den trangaleri, ma den musu du dati na wan lobi-ati fasi èn na wan fasi di fiti, so taki sani kan waka bun nanga den pikin ala ten.—Hebrewsma 12:7-11.

Abi prisiri demakandra nanga yu pikin

Ala sma sabi taki pikin-nengre musu prei èn taki den musu abi prisiriten fu man gro kon tron bun sma. Koni papa nanga mama e meki ala muiti fu abi prisiriten nanga den pikin fu den, so taki den kan kisi wan moro tranga banti nanga den. Na so fasi, papa nanga mama kan yepi den pikin fu kon sabi san na a yoisti fasi fu abi prisiriten, ma den kan sori den pikin tu taki den lobi fu de makandra nanga den.

Wan papa di de wan Kotoigi, e taki dati a ben gwenti prei bal nanga a boi fu en te a ben komoto fu wroko. Wan mama e memre taki a ben lobi prei sani soleki dam nanga den pikin fu en. Wan uma e memre taki di a ben de wan pikin ete, dan a heri osofamiri ben lobi fu go rèi baisigri nanga makandra. Ala den pikin disi na bigisma now, ma a lobi di den abi gi a papa nanga mama fu den èn gi Yehovah, tranga srefisrefi ete èn a e kon tranga moro nanga moro.

Fu tru, te papa nanga mama e taki èn e du sani di e sori taki den lobi den pikin fu den, èn taki den lobi fu de makandra nanga den, dan dati sa abi furu krakti tapu den pikin, srefi te den kon bigi. Fu gi wan eksempre, furu fu den Kotoigi di klari a Waktitoren Bijbelskoro Gilead nanga bun bakapisi, fruteri taki na eksempre fu a papa nanga mama fu den èn a deki-ati di den kisi fu den, meki taki den kisi na angri fu go du furuten diniwroko. Dati na wan tumusi moi gudu di den pikin kisi fu a papa nanga mama fu den, èn den papa nanga mama dati kisi wan bigi blesi fu tru! A tru taki a no ala pikin kan go na ini a furuten diniwroko te den kon moro bigi. Ma a no de fu taki, dati te papa nanga mama e frede Gado, èn te den e tron tumusi bun mati nanga bun eksempre gi den pikin fu den, dan den pikin sa kisi wini, èn den sa gi grani tu na a papa nanga mama fu den.—Odo 22:6; Efeisesma 6:2, 3.

Wan papa noso mama di no abi wan patna, kan abi bun bakapisi

Na ini a ten disi, furu pikin e gro kon bigi na ini wan osofamiri pe a papa noso a mama no abi wan patna. Aladi a sani disi e meki en moro muilek fu kweki wan pikin, toku sani kan waka bun. Wan papa noso wan mama di no abi wan patna, kan kisi deki-ati fu a Bijbel eksempre fu Enise, wan Dyu Kresten fu a fosi yarihondro. Enise ben trow nanga wan man di no ben abi a srefi bribi leki en, èn a kan taki en masra no ben e horibaka gi en na ini a tru anbegi. Toku Enise ben e gi Timoteyus bun leri. En nanga Lois, a granmama fu Timoteyus, ben abi wan bun krakti tapu Timoteyus sensi en pikin-nengreten, èn na so den speri fu en no ben kan abi wan takru krakti na en tapu.—Tori fu den Apostel 16:1, 2; 2 Timoteyus 1:5; 3:15.

Furu yonguwan na ini a ten disi di gro kon bigi nanga wan papa noso mama di no de na bribi, noso na ini wan osofamiri pe a papa noso mama no abi wan patna, abi den srefi moi fasi di a yongu Timoteyus ben abi. Teki Ryan fu eksempre. A abi 22 yari now, èn a e du furuten diniwroko. En nanga en bigi brada nanga sisa gro kon bigi sondro papa. A papa fu den ben de wan sopiman, èn a gowe libi na osofamiri di Ryan ben abi fo yari. „Mi mama ben de nomonomo taki na osofamiri fu wi musu tan dini Yehovah”, na so Ryan e memre ete, „èn a ben e du ala san a man fu hori ensrefi na a bosroiti dati.”

„Fu gi wan eksempre”, na so Ryan e taki, „mi mama ben e luku bun taki wi ben de mati soso nanga pikin-nengre di ben abi wan bun krakti na wi tapu. Noiti a ben e gi pasi taki wi abi demakandra nanga den wan di Bijbel e kari takru kompe, awansi na sma na ini a gemeente noso dorosei fu a gemeente. A meki wi kon abi a yoisti denki tu fu grontapu skoroleri.” Nofo tron, Ryan en mama ben abi furu fu du èn a ben weri te a ben komoto na wroko, ma toku disi no ben tapu en fu poti prakseri na wan lobi-ati fasi na den pikin fu en. „Ala ten a ben wani de nanga wi èn taki nanga wi”, na so Ryan e taki. „A ben abi pasensi nanga wi, ma a no ben e gi wi okasi fu du san wisrefi ben wani. A ben e du ala san a man fu sorgu taki wi hori wan osofamiri bijbelstudie ibri tron baka. Noiti a ben e poti Bijbel gronprakseri na wan sei.”

Te Ryan e prakseri en pikin-nengreten, dan a e si taki a sma di ben abi a moro bigi krakti tapu a libi fu en èn tapu a di fu en bigi brada nanga sisa, na en mama di ben lobi Gado nanga den pikin fu en trutru. Sobun, un Kresten papa nanga mama, awinsi unu trow noso unu no abi patna, awinsi unu abi wan patna di de na bribi noso di no de na bribi, un no musu lasi-ati te unu e si taki den pikin no e tyari densrefi soleki fa unu leri den. Son leisi, son yonguwan kan drai baka gi a waarheid, neleki fa a ben de nanga a manpikin di ben lasi, soleki fa Yesus ben fruteri na ini wan agersitori. Ma te den e si fa a grontapu no abi noti fu gi èn fa a ogri srefisrefi, dan kande den sa drai kon baka. Iya, „a regtfardikiwan e waka na ini en soifri retifasi. Den manpikin di e kon baka en sa de koloku”.—Odo 20:7; 23:24, 25; Lukas 15:11-24.

[Futuwortu]

^ paragraaf 9 Fu sabi moro fu den tori disi, luku bladzijde 55-59 fu a buku A sroto gi wan kolokoe osofamiri. Yehovah Kotoigi tyari en kon na doro.

[Faki/​Prenki na tapu bladzijde 11]

Gado bosroiti suma ben o de Yesus en papa nanga mama

Di Yehovah seni en Manpikin fu gebore leki wan libisma, dan a luku bun suma ben o de Yesus en papa nanga mama. A moi fu si taki a teki wan man nanga wan uma di ben abi sakafasi èn di ben e frede Gado. Den no pori Yesus, ma den leri en a Wortu fu Gado, èn den leri en tu san a wani taki fu wroko tranga èn fu tyari frantwortu (Odo 29:21; Sari singi 3:27). Yosef ben leri Yesus a temreman-wroko, èn a ben musu fu de so tu taki Yosef nanga Maria ben e aksi Yesus, di ben de a fosi pikin, fu yepi den luku den tra pikin fu den, èn dati ben kan de sowan siksi pikin.—Markus 6:3.

Yu kan prakseri pikinso fa Yosef en osofamiri ben e wroko makandra fu sreka sani fu go na Yerusalem gi a Paskafesa di ben e hori ibri yari. Den no ben abi oto na ini a ten dati, sobun den ben abi fu waka 200 kilometer go-kon. A no de fu taki, dati wan osofamiri fu neigi noso moro sma ben o abi fu orga sani bun fu man teki so wan langa waka (Lukas 2:39, 41). Awansi a no ben makriki, toku a no de fu taki dati Yosef nanga Maria ben e warderi den okasi disi, èn kande den gebroiki den fu leri den pikin fu den fositen sani di skrifi na ini Bijbel.

Di Yesus ben e gro kon bigi, dan a „tan saka ensrefi na ondro” en papa nanga mama, èn na ini a pisi ten dati a ’ben e tan kon moro koni èn a ben e gro kon bigi èn Gado nanga libisma ben kon lobi en moro nanga moro’ (Lukas 2:51, 52). Iya, Yosef nanga Maria ben de sma di Yehovah ben kan frutrow. Den de wan moi eksempre trutru gi papa nanga mama na ini a ten disi!—Psalm 127:3.