Go na content

Go na table of contents

„Fu tru, mi lobi yu wet!”

„Fu tru, mi lobi yu wet!”

„Fu tru, mi lobi yu wet!”

„Fu tru, mi lobi yu wet! Heri dei mi e poti prakseri na en.”—PSALM 119:97.

1, 2. (a) Na ini sortu situwâsi a skrifiman fu Psalm 119 ben de? (b) San a ben du na ini a situwâsi dati, èn fu san ede a ben du dati?

A SKRIFIMAN fu Psalm 119 ben e ondrofeni hebi tesi. Heimemre feanti di no ben abi lespeki gi a wet fu Gado, ben e spotu en, èn den ben taki lei fu en. Kownu manpikin ben e seti sani fu du en ogri, èn den ben e frufolgu en. A ben de na mindri ogrisma, èn den ben wani kiri en srefi. Ala den sani disi ben e meki taki a psalm skrifiman ’no ben man sribi fu sari ede’ (Psalm 119:9, 23, 28, 51, 61, 69, 85, 87, 161). Aladi a psalm skrifiman ben e kisi fu du nanga a tesi disi, toku a ben singi: „Fu tru, mi lobi yu wet! Heri dei mi e poti prakseri na en.”—Psalm 119:97.

2 Wi kan aksi wisrefi: „Na sortu fasi a wet fu Gado ben e trowstu a psalm skrifiman?” A sani di ben yepi en, na a frutrow di a ben abi taki Yehovah ben e poti prakseri na en. Aladi den gensman fu a psalm skrifiman ben e pina en, toku a ben de koloku fu di a ben sabi taki wan sma e kisi wini te a e hori ensrefi na a wet di Gado ben gi na wan lobi-ati fasi. A ben kon si taki Yehovah ben handri bun nanga en. Boiti dati, a psalm skrifiman ben koni moro den feanti fu en, fu di a ben teki a tiri fu a wet fu Gado, èn a sani dati ben hori en na libi srefi. Fu di a ben gi yesi na a wet, meki a ben abi wan korostu firi èn wan krin konsensi.—Psalm 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.

3. Fu san ede a muilek gi Kresten fu libi akruderi den markitiki fu Gado na ini a ten disi?

3 Sonwan fu den futuboi fu Gado na ini a ten disi e ondrofeni hebi tesi tu fu a bribi fu den ede. Kande sma no e suku fu kiri wi neleki fa den ben suku fu kiri a psalm skrifiman, ma a de so trutru taki wi e libi na ini ’muilek ten di tranga fu pasa’. Furu sma na wi lontu no e broko den ede nanga a fasi fa Gado e si sani, fu di den e denki densrefi nomo, èn den e suku nomo fu kon gudu. Boiti dati, den abi heimemre èn den no abi lespeki gi trawan (2 Timoteyus 3:1-5). Doronomo Kresten yonguwan e kisi fu du nanga tesi di kan meki den tyari densrefi na wan fasi di no fiti. Na ini den sortu situwâsi dati, a kan muilek gi wi fu tan lobi Yehovah èn fu tan lobi san bun. San wi kan du fu kakafutu gi den tesi disi?

4. Fa a psalm skrifiman ben sori taki a ben lobi a wet fu Gado, èn a de so taki Kresten musu du a srefi tu?

4 Wan sani di ben yepi a psalm skrifiman fu kakafutu gi den tesi di a ben e ondrofeni, na a teki di a ben teki ten fu denki dipi fu a wet fu Gado. Na so fasi a kon lobi a wet fu Gado. Iya, pikinmoro ibri vers fu Psalm 119 e taki fu wan pisi fu a wet fu Yehovah. * Kresten na ini a ten disi, no abi fu hori densrefi na a Wet di Gado ben gi a pipel fu Israel fu owruten nanga yepi fu Moses (Kolosesma 2:14). Ma den gronprakseri di skrifi na ini a Wet dati na sani di wi kan gebroiki bun ala ten. Den gronprakseri disi ben trowstu a psalm skrifiman, èn den kan trowstu den disiten futuboi fu Gado tu di e meki tranga muiti fu pasa den muilek ten disi.

5. Sortu pisi fu a Wet di Gado ben gi Moses, wi o go luku?

5 Meki wi go luku sortu deki-ati wi kan kisi fu dri pisi fu a Wet di Gado ben gi Moses, namku a seti fu a Sabat, a seti di Yehovah ben seti sani so taki sma ben mag piki san ben tan abra baka a kotiwroko, èn a komando di taki dati sma no mag abi bigi-ai. Na ini ibriwan fu den afersi disi, wi sa si taki a de tumusi prenspari fu frustan den gronprakseri di abi fu du nanga a wet disi, fu man kakafutu gi den tyalensi fu a ten disi.

A fasi fa wi kan meki Gado tiri wi

6. Sortu prenspari sani ala libisma abi fanowdu?

6 Gado meki libisma na so wan fasi taki den abi wan tu prenspari sani fanowdu. Fu eksempre, a de tumusi prenspari taki wan sma e nyan, e dringi, èn taki a abi wan tanpe fu man tan gosontu. Ma libisma abi wan ’nowtu na yeye fasi’ tu. Disi wani taki dati den abi a tiri fu Gado fanowdu. Wan sma no sa de koloku trutru efu a no e meki Gado tiri en (Mateyus 5:3). Yehovah ben feni en tumusi prenspari taki libisma e poti prakseri na a nowtu disi di den alamala abi. Fu dati ede, a gi a pipel fu en a komando taki wan heri dei na ini a wiki den no ben musu wroko, so taki den ben kan poti prakseri na yeye afersi.

7, 8. (a) Fa Gado ben sori taki wan difrenti ben de na mindri a Sabat nanga den tra dei? (b) Fu san ede Gado ben seti a Sabat?

7 A seti fu a Sabat ben e sori krin o prenspari a de taki wan sma du muiti fu kon abi wan moro tranga banti nanga Gado. A fosi leisi di Bijbel e gebroiki a wortu „sabat”, na di a ben taki fu a mana di Gado ben gi a pipel fu en na ini a gran sabana. A ben taigi den Israelsma taki siksi dei langa den ben musu piki a brede disi di den ben kisi na wan wondru fasi. Tapu a di fu siksi dei, den ben musu piki „brede fu tu dei”, bika tapu a di fu a seibi dei, Yehovah no ben o gi den mana. A di fu seibi dei ben o de „wan santa sabat-dei gi Yehovah”, èn na a dei disi ibriwan sma ben o musu tan sidon na en eigi presi (Exodus 16:13-30). Wán fu den Tin Komando ben e taki dati sma no ben mag du nowan wroko tapu a Sabat. A dei dati ben de wan santa dei. Wan sma di no ben hori ensrefi na a komando disi ben o kisi dedestrafu.—Exodus 20:8-11; Numeri 15:32-36.

8 A wet fu a Sabat ben e sori taki Yehovah wani taki en pipel e tan gosontu, èn taki sani e waka bun nanga den na yeye fasi. ’Gado meki a Sabat gi libisma’, na so Yesus ben taki (Markus 2:27). Boiti taki a wet ben e meki taki den Israelsma ben kan rostu, a ben gi den okasi tu fu kon krosibei na a Mekiman fu den, èn fu sori lobi gi En (Deuteronomium 5:12). Na a dei disi den ben e du sani di ben abi fu du soso nanga yeye afersi. Dati ben wani taki dati den ben e anbegi Gado leki osofamiri, den ben e begi, èn den ben e denki dipi fu a Wet fu Gado. A seti disi ben e tapu den Israelsma fu no gebroiki ala den ten nanga krakti fu feti baka gudu. A Sabat ben e memre den taki a banti di den ben abi nanga Yehovah ben de a moro prenspari sani na ini den libi. Yesus ben taki fu a srefi prenspari gronprakseri disi di a taki: „Gado Buku taki: ’Sma no musu libi fu brede wawan, ma fu ibri wortu di Yehovah mofo taki.’”—Mateyus 4:4.

9. San Kresten e leri fu a seti fu a Sabat?

9 A no de fanowdu moro taki a pipel fu Gado rostu wan heri dei langa, soleki fa a wet fu a Sabat ben e taki, ma toku wi no musu si a seti fu a Sabat leki wan fositen tori nomo (Kolosesma 2:16). A wet disi e memre wi taki sosrefi wi musu poti yeye afersi na a fosi presi na ini wi libi, a no so? Den sani di wi e du fu kisi moro gudu, noso fu abi prisiri, no musu de moro prenspari leki na anbegi fu wi (Hebrewsma 4:9, 10). Fu dati ede wi kan aksi wisrefi: „San na a moro prenspari sani na ini mi libi? Mi feni en moro prenspari fu studeri, fu begi, fu go na den Kresten konmakandra, èn fu preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre? Noso a de so taki tra sani de moro prenspari gi mi?” Te wi e poti yeye afersi na a fosi presi na ini wi libi, dan Yehovah e gi wi a dyaranti taki wi no sa mankeri den moro prenspari sani na ini a libi.—Mateyus 6:24-33.

10. Sortu wini wi e kisi te wi e teki ten fu du sani di abi fu du nanga yeye afersi?

10 Te wi e teki ten fu studeri Bijbel nanga Bijbel publikâsi, èn te wi e denki dipi fu a boskopu di skrifi na ini den, dan dati kan yepi wi fu kon moro krosibei na Yehovah (Yakobus 4:8). Sowan 40 yari pasa, Susan bigin teki ten fu studeri Bijbel doronomo, èn a e agri taki na ini a bigin a no ben lobi a sani disi. A ben de wan hebi gi en. Ma o moro a ben e leisi Bijbel, o moro a ben lobi en. Now a no e firi bun te a no man studeri Bijbel. A e taki: „A studeri di mi e studeri Bijbel, yepi mi fu kon sabi Yehovah leki wan Papa. Mi kan frutrow na en tapu, èn mi no e frede fu taki nanga en na ini begi. A e naki mi ati trutru fu si fa Yehovah lobi den futuboi fu en, fa a e broko en ede nanga mi, èn fa a yepi mi.” Wi kan kisi bun furu prisiri tu te wi e suku tiri na Gado doronomo!

A Wet fu Gado di ben taki dati sma ben mag piki san tan abra baka a kotiwroko

11. Fruklari san ben de a wet di ben e taki dati sma mag piki san tan abra baka a kotiwroko.

11 Wan tra pisi fu a Wet di Gado ben gi Moses èn di ben e sori taki Gado e broko en ede nanga a pipel fu en, na a reti di sma ben kisi fu piki san tan abra baka a kotiwroko. Yehovah ben gi a komando taki te wan gronman ben e piki den froktu fu en gron, dan a ben musu gi den pôtiwan na okasi fu piki san den wrokoman ben libi na baka. Den gronman no ben musu koti ala nyanyan na a lanki fu a gron fu den, èn den no ben musu drai go baka fu piki den droifi nanga den olèif di ben tan abra. Disi ben de wan lobi-ati seti fu a bun fu den pôtiwan, den trakondre sma, den pikin di no ben abi papa nanga mama, èn gi den uma di lasi den masra na ini dede. A no de fu taki dati den sma disi ben musu wroko tranga fu piki den sani di ben tan abra, ma na so wan fasi den no ben abi fu go begi sma sani.—Lefitikus 19:9, 10; Deuteronomium 24:19-22; Psalm 37:25.

12. Sortu okasi den gronman ben e kisi te den ben e gi pasi taki sma piki san tan abra baka a kotiwroko?

12 A wet di ben e taki dati wan sma ben mag piki san tan abra baka a kotiwroko, no ben e sori omeni den gronman ben musu libi na baka gi den pôtiwan. Na den gronman ben musu bosroiti efu den ben o libi wan bradi noso wan smara pisi na a lanki fu a gron fu den pe den pôtiwan ben kan go piki aleisi. Fu di den gronman srefi ben kan bosroiti dati, meki na so fasi den ben e leri fu gi sma sani. A seti disi ben e gi den gronman na okasi fu sori warderi gi a Sma di ben meki den koti so furu nyanyan, fu di „a sma di e du a pôtiwan bun, e gi [en Mekiman] glori” (Odo 14:31). Boas na wan sma di ben du dati. A ben e sorgu na wan lobi-ati fasi taki Rut di ben lasi en masra na ini dede, ben kan piki nofo aleisi na ini den gron fu en. Yehovah ben gi Boas bigi blesi fu di a ben lobi fu gi sani.—Rut 2:15, 16; 4:21, 22; Odo 19:17.

13. San wi kan leri fu a wet fu owruten di ben e taki dati sma ben mag piki san tan abra baka a kotiwroko?

13 A gronprakseri di abi fu du nanga a wet di e taki dati sma mag piki san tan abra baka a kotiwroko, no kenki. Yehovah wani taki den futuboi fu en musu lobi fu gi sma sani, spesrutu den sma di de na nowtu. O moro wi lobi fu gi sani, o moro Gado sa blesi wi. Yesus ben taki: „Abi a gwenti fu gi sma sani, dan sma sa gi unu sani tu. Den o lai wan baskita, stampu en moi, seki en bun, furu en pasa marki, dan den o kanti en poti na ini a saka fu un krosi. Bika na a fasi fa unu e handri nanga trawan, na a fasi dati den sa handri nanga unu tu.”—Lukas 6:38.

14, 15. Sortu bun wi kan du gi trawan, èn sortu wini dati sa tyari kon gi wi èn gi den wan di wi e yepi?

14 Na apostel Paulus ben gi wi a rai fu „du bun gi ala sma, ma spesrutu gi den wan di de na ini a srefi bribi leki wi” (Galasiasma 6:10). Sobun, a no de fu taki dati wi musu sorgu taki den Kresten brada nanga sisa fu wi e kisi a yepi di den abi fanowdu na yeye fasi te den e kisi tesi fu a bribi fu den ede. Ma a kan de so tu taki wi musu yepi den fu go na a Kownukondre zaal, kande wi musu go bai sani gi den na wenkri, noso kande wi musu du tra sani gi den. A de so taki na ini yu gemeente yu abi owrusma, sikisma, noso sma di no man komoto na oso? Den sma disi ben o lobi en te yu ben o go luku den, noso te yu ben o yepi den, a no so? Te wi e meki muiti fu kon sabi san trawan abi fanowdu, dan Yehovah kan gebroiki wi fu yepi den wan di e begi fu kisi yepi fu di den de na nowtu. Aladi a de so taki Kresten de fruplekti fu yepi makandra, toku a sma di e gi a yepi disi e kisi wini tu. Te wi e sori trutru lobi gi den Kresten brada nanga sisa fu wi, dan dati sa gi wi bigi prisiri, èn wi sa firi bun srefisrefi. A sani disi sa meki taki Yehovah feni wi bun.—Odo 15:29.

15 Wan tra prenspari fasi fa Kresten e sori taki den no e denki densrefi nomo, na te den e gebroiki den ten nanga krakti fu taki fu den sani di Yehovah abi na prakseri (Mateyus 28:19, 20). Iniwan sma di ben abi a grani fu yepi wan trawan fu gi ensrefi abra na Yehovah, sabi taki den wortu di Yesus ben taki, de tru. Yesus ben taki: „Wan sma sa de moro koloku te a e gi sani.”—Tori fu den Apostel 20:35.

Wi musu luku bun taki wi no e kisi bigi-ai

16, 17. Sortu fasi den Israelsma no ben musu abi, soleki fa a di fu tin komando ben sori, èn fu san ede den no ben musu abi a fasi dati?

16 Now wi o go luku ete wan tra pisi fu a Wet di Gado ben gi den Israelsma, èn a pisi disi na a di fu tin komando di ben e sori sma taki den no ben mag abi bigi-ai. A Wet ben taki: „Yu no musu abi bigi-ai gi na oso fu tra sma. Yu no musu angri fu abi a wefi fu wan tra sma. Sosrefi, yu no musu wani en srafu nanga en umasrafu, èn yu no musu wani a mankaw noso a buriki fu en, noso iniwan tra sani di de fu en” (Exodus 20:17). Nowan libisma ben kan sabi efu wan trawan e gi yesi na a komando disi, fu di nowan sma kan sabi san de na ini wan trawan en ati. Ma a komando dati ben meki taki a Wet ben prenspari moro den wet fu libisma. A Wet ben e meki ibri Israelsma frustan taki den ben musu gi frantwortu na Yehovah, fu di na en kan sabi san de na ini wan sma en ati (1 Samuel 16:7). Boiti dati, a komando disi ben e sori san e meki trutru taki wan sma e du sani di no fiti.—Yakobus 1:14.

17 A Wet di ben e sori sma taki den no musu abi bigi-ai, ben musu sorgu taki a pipel fu Gado no ben e feti fu kon gudu, taki den no ben gridi, èn taki den no ben e kragi fu a fasi fa a libi fu den ben e waka. A Wet ben e yepi den tu fu no fufuru èn fu no du hurudu. Ala ten yu sa abi sma di abi gudu di wisrefi ben sa wani abi. Èn ala ten yu sa abi sma di abi moro bun bakapisi na ini a libi leki wi. Te wi no e basi a denki fu wi na ini den sortu situwâsi disi, dan wi kan lasi wi prisiri èn wi kan dyarusu tapu trawan. Bijbel e taki dati te wan sma abi bigi-ai, dan dati e sori taki a abi ’wan denki di Gado no feni bun kwetikweti’. A moro bun te wi no abi bigi-ai.—Romesma 1:28-30.

18. Sortu deki-ati a disiten grontapu e gi sma, èn sortu takru bakapisi a sani disi kan tyari kon?

18 A grontapu disi e gi sma deki-ati fu feti baka gudu èn fu strei nanga trawan. Bisnisman e meki reklame di e meki taki sma e angri fu abi den nyun sani di den e meki, èn furu tron den reklame disi e meki sma denki taki den no o de koloku efu den no abi den sani dati. Na a denki disi Yehovah en Wet ben krutu. Wan tra denki di a Wet ben krutu, na a angri di sma abi fu kisi biginen na ini libi, awansi san den abi fu du, èn na angri di den abi fu kon gudu. Na apostel Paulus ben warskow: „Ma den sma di wani kon gudu nomonomo e kisi tesi èn den e go na ini wan trapu; den e kisi wan lo dondon èn takru lostu di e tyari den go pori krinkrin. Bika te wan sma lobi moni, dan dati na wan rutu fu ala sortu ogri sani; fu di son sma kweki lobi gi moni, meki den gowe libi a bribi èn den gi densrefi furu sari nanga pen.”—1 Timoteyus 6:9, 10.

19, 20. (a) San de trutru prenspari gi den wan di lobi a wet fu Yehovah? (b) San wi sa go luku na ini na artikel di e kon?

19 Den wan di lobi a wet fu Gado, sabi sortu problema den kan kisi te den e feti fu kon gudu, èn fu dati ede den no e feti fu kon gudu. Fu eksempre, a psalm skrifiman ben begi Yehovah: „Boigi mi ati go na den frumane fu yu, èn no boigi en go na a wini di de fu kisi. A wet fu yu mofo bun gi mi, moro leki dusundusun pisi gowtu nanga solfru” (Psalm 119:36, 72). Te wi abi na overtoigi taki den wortu disi de tru, dan dati sa yepi wi fu tan abi a yoisti denki, so taki wi sa man wai pasi gi trapu, iya, wi no sa feti fu kon gudu, wi no sa kisi bigi-ai, èn wi no sa kragi fu a fasi fa wi libi e waka. A no a feti di wi e feti fu kon gudu sa meki wi kisi furu wini, ma na a dini di wi e „dini Gado na wan getrow fasi”.—1 Timoteyus 6:6.

20 Den gronprakseri di abi fu du nanga a Wet di Yehovah ben gi a pipel fu owruten Israel, ben de prenspari na ini a ten di Yehovah ben gi Moses a Wet dati, èn den de prenspari tu na ini den muilek ten disi. O moro wi e libi akruderi den gronprakseri disi, o moro wi sa frustan den, o moro wi sa lobi den, èn o moro wi sa de koloku. A Wet e leri wi furu tumusi prenspari sani, èn a libi nanga den ondrofenitori fu sma na ini Bijbel e sori wi krin o prenspari den gronprakseri disi de. Wi sa go luku wan tu fu den ondrofenitori disi na ini na artikel di e kon.

[Futuwortu]

^ paragraaf 4 Fu den 176 vers fu a Psalm disi, 172 fu den e taki fu den frumane fu Yehovah, den komando fu en, den krutubosroiti, den pasi, den wet, nanga den wortu fu en.

San yu ben sa piki?

• Fu san ede a skrifiman fu Psalm 119 ben lobi a wet fu Yehovah?

• San Kresten kan leri fu a seti fu a Sabat?

• San wi kan leri fu a Wet di ben taki dati sma ben mag piki san tan abra baka a kotiwroko?

• Fa a komando di e taki dati wi no musu abi bigi-ai e yepi wi?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 21]

San a wet fu a Sabat ben sori krin?

[Prenki na tapu bladzijde 23]

San wi kan leri fu a wet di ben taki dati sma ben mag piki san tan abra baka a kotiwroko?