Go na content

Go na table of contents

Wi e kisi deki-ati te wi abi bribi èn te wi abi frede gi Gado

Wi e kisi deki-ati te wi abi bribi èn te wi abi frede gi Gado

Wi e kisi deki-ati te wi abi bribi èn te wi abi frede gi Gado

’Abi deki-ati èn no frede . . . Yehovah yu Gado de nanga yu.’—YOSUA 1:9.

1, 2. (a) Te yu e luku a tori na a fasi fa libisma e si dati, dan yu denki taki a ben o makriki gi den Israelsma fu wini den Kanansma? (b) Sortu dyaranti Yosua ben kisi?

NA INI a yari 1473 b.G.T., a nâsi Israel ben de fu go na ini a Pramisi Kondre. Moses ben memre a pipel na den tyalensi di den ben o kisi. A ben taki: „Arki, o Israel, tide unu e abra a Yordanliba fu teki a kondre abra fu nâsi di bigi èn di tranga moro unu. Unu sa teki bigi foto abra di abi skotu di hei te na hemel, pe sma e libi di bigi èn di langa, iya, pe den manpikin fu Enak de di unu srefi sabi, èn unu srefi yere fa sma e taki fu den, taki: ’Suma man kakafutu gi den manpikin fu Enak?’” (Deuteronomium 9:1, 2). Iya, na ala sei sma ben sabi den bigi langa fetiman disi! Boiti dati, son foto na ini Kanan ben abi legre di ben abi bun fetisani, soleki asi nanga asiwagi di abi srapu isri nefi na den banti.—Krutuman 4:13.

2 Ma na a tra sei, den Israelsma ben de srafu èn den ben tan na ini a gran sabana 40 yari langa. Sobun, te yu ben o luku a tori na a fasi fa libisma e si dati, dan a no gersi leki den Israelsma ben o man wini den nâsi dati. Ma Moses ben abi bribi, iya, a ben kan „si” fa Yehovah e tiri den (Hebrewsma 11:27). „Yehovah, a Gado fu unu, o teki fesi te unu o abra go na a tra sei”, na so Moses taigi a pipel. „A sa pori den, èn ensrefi sa saka den na unu ondro” (Deuteronomium 9:3; Psalm 33:16, 17). Baka di Moses dede, Yehovah gi Yosua a dyaranti taki A sa horibaka gi en. Yehovah taki: „Opo. Abra a Yordanliba disi, makandra nanga a heri pipel, èn go na ini a kondre di mi sa gi den manpikin fu Israel. Solanga yu e libi mi sa sorgu taki nowan sma e gens yu. Neleki fa mi ben de nanga Moses, na so mi sa de nanga yu.”—Yosua 1:2, 5.

3. Fu san ede Yosua ben abi bribi nanga deki-ati?

3 Efu Yosua ben wani taki Yehovah horibaka gi en èn tiri en, dan a ben musu leisi a Wet fu Gado, a ben musu prakseri dipi fu den sani di a ben e leisi, èn a ben musu du san skrifi na ini a Wet. Yehovah ben taigi en: „Te yu du dati, dan sani sa waka bun gi yu èn yu sa handri nanga koni. Ete wan leisi mi e gi yu a komando fu abi deki-ati èn fu no frede. No meki sma tapu skreki gi yu èn no beifi, bika Yehovah yu Gado de nanga yu, awinsi pe yu e go” (Yosua 1:8, 9). Fu di Yosua arki Gado, meki a handri nanga deki-ati, a ben tranga, èn a ben abi bun bakapisi. Ma furu fu den speri fu en, no ben arki. Leki bakapisi fu dati, sani no waka bun nanga den, èn den dede na ini a gran sabana.

Wan pipel di no abi bribi èn di no abi deki-ati

4, 5. (a) Fa den tin man di ben go luku fa a kondre tan, ben difrenti fu Yosua nanga Kaleb? (b) San Yehovah taki di a si dati a pipel no ben abi nofo bribi?

4 Fotenti yari na fesi, di den Israelsma ben doro Kanan a fosi leisi, dan Moses seni 12 man fu go luku fa a kondre tan. Tin fu den man disi drai kon baka nanga frede. Den taki: „Ala den sma di wi si drape bigi srefisrefi. Wi si den manpikin fu Enak di bigi leki den Neifilim. Wi ben firi so pikin leki sprenka na den sei.” A de so taki, boiti den Enaksma, „ala den sma” ben de langa bigi-skin man? Nôno. A de so taki den Enaksma ben de bakapikin fu den Nefilim di ben e libi na a ten fosi a Frudu? Kwetikweti! Ma fu di den man disi no ben taki fa sani de trutru, meki sma na ini a heri kampu bigin frede trutru. Den sma ben wani drai go baka na Egepte srefi, a kondre pe den ben de srafu!—Numeri 13:31–14:4.

5 Ma tu fu den man di ben go luku fa a kondre tan, namku Yosua nanga Kaleb, ben angri fu go na ini a Pramisi Kondre. ’Wi o nyan den Kanansma lalalala’, na so den ben taki. „Den no o abi kibripresi moro, èn Yehovah o de nanga wi. No frede den” (Numeri 14:9). Na kori Yosua nanga Kaleb ben e kori densrefi? Kwetikweti! Makandra nanga a heri nâsi, den ben si fa Yehovah gi syen na a tranga kondre Egepte nanga den gado fu en, nanga yepi fu den Tin Plaag. Baka dati, den ben si fa Yehovah kiri Farao nanga a legre fu en na ini a Redi Se (Psalm 136:15). A de krin taki, den tin man nanga den sma di ben arki den, no ben abi fu frede kwetikweti. Nanga bigi sari Yehovah taki: „O langa den sma disi no o bribi mi? Luku omeni wondru mi du gi den.”—Numeri 14:11.

6. San bribi abi fu du nanga deki-ati, èn fa wi kan si disi na ini a ten disi?

6 Yehovah taki krin san ben de a rutu fu a problema. A pipel ben e frede fu di den no ben abi nofo bribi. Iya, bribi abi furu fu du nanga deki-ati. Den tu sani disi abi so furu fu du nanga makandra, taki na apostel Yohanes ben kan skrifi fu a Kresten gemeente èn a feti di den musu feti na yeye fasi, taki: „Na a bribi fu wi meki taki wi wini grontapu” (1 Yohanes 5:4). Na ini a ten disi, moro leki siksi milyun Kotoigi fu Yehovah, yonguwan nanga owruwan, trangawan nanga swakiwan, e preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre na heri grontapu, fu di den abi bribi neleki Yosua nanga Kaleb. Nowan feanti man tapu a grupu sma disi di abi deki-ati trutru.—Romesma 8:31.

No ’hari yusrefi puru’

7. San den wortu „hari densrefi puru” wani taki?

7 Na ini a ten disi, den futuboi fu Yehovah e preiki a bun nyunsu nanga deki-ati fu di den abi a srefi denki leki na apostel Paulus, di ben skrifi: „Wi a no sma di e hari densrefi puru fu di den frede, bika a bakapisi fu dati na dede; ma wi na sma di abi bribi, bika a bakapisi fu dati na taki wi sa tan na libi” (Hebrewsma 10:39). Te sma e „hari densrefi puru”, soleki fa Paulus ben taki, dan dati no wani taki dati den e frede fu wan momenti nomo. Nôno, fu di furu getrow futuboi fu Gado ben e frede son leisi (1 Samuel 21:12; 1 Kownu 19:1-4). Na presi fu dati, den wortu dati e sori taki wan sma e „tapu nanga wan sani”, a „no e teki a waarheid leki wan seryusu sani”, na so wan wortubuku e taki di e fruklari Bijbel wortu. A wortubuku e sori moro fara taki den wortu „hari densrefi puru” kan abi fu du nanga „a saka di wan sma e saka wan seiri fu wan sipi fu meki a waka moro safri”. Sobun, na wan agersi fasi den wortu disi e sori taki wan sma e bigin teki en moro safri na ini a diniwroko fu Gado. A no de fu taki dati den wan di abi wan tranga bribi, no e prakseri srefisrefi fu „waka moro safri” te den e kisi problema, awinsi den e kisi frufolgu, awinsi den e siki, noso awinsi den e kisi wan tra sortu tesi. Na presi fu dati, den e horidoro na ini a diniwroko fu Yehovah, aladi den sabi taki Gado lobi den trutru èn taki A sabi san den man du, èn san den no man du (Psalm 55:22; 103:14). Yu abi a bribi dati?

8, 9. (a) Fa Yehovah tranga a bribi fu den fosi Kresten? (b) San wi kan du fu tranga a bribi fu wi?

8 Wan leisi, den apostel ben firi taki den no ben abi nofo bribi. Dati meki den aksi Yesus: „Gi wi moro bribi” (Lukas 17:5). Den ben kisi piki tapu na opregti aksi fu den, spesrutu na a Pinksterfesa fu 33 G.T. Na a dei dati, den disipel kisi santa yeye soleki fa Yesus ben pramisi den èn a yeye dati yepi den fu frustan a Wortu nanga a wani fu Gado moro bun (Yohanes 14:26; Tori fu den Apostel 2:1-4). Fu di a bribi fu den disipel ben kon moro tranga, meki den bigin preiki a bun nyunsu gi „ala sma na grontapu”, aladi den ben kisi gens.—Kolosesma 1:23; Tori fu den Apostel 1:8; 28:22.

9 Efu wi wani tranga wi bribi èn efu wi wani horidoro na ini a diniwroko fu wi, dan wi tu musu studeri den Buku fu Bijbel, wi musu prakseri dipi fu den sani di wi e leisi, èn wi musu begi Gado fu gi wi santa yeye. Soso te wi e poti a waarheid fu Gado dipi na ini wi frustan nanga wi ati, neleki Yosua, Kaleb, nanga den fosi Kresten disipel, dan wi o kisi wan bribi di o meki wi abi a deki-ati di de fanowdu fu horidoro na ini a feti di wi musu feti na yeye fasi. Èn dati o meki wi wini a feti disi te fu kaba.—Romesma 10:17.

A no nofo fu bribi nomo taki Gado de

10. San a wani taki fu abi trutru bribi?

10 Soleki fa wi kan si na den sma di tan getrow na Gado na ini owruten, dan bribi di e meki wi kisi deki-ati èn di e meki wi horidoro, no de a bribi di sma e bribi nomo taki Gado de (Yakobus 2:19). Efu wi wani trutru bribi, dan wi musu kon sabi suma na Yehovah èn wi musu frutrow na en tapu dorodoro (Psalm 78:5-8; Odo 3:5, 6). Disi wani taki dati wi e bribi nanga wi heri ati dati wi sa kisi den moro bun winimarki te wi e gi yesi na den wet nanga den gronprakseri fu Gado (Yesaya 48:17, 18). Te wi abi bribi, dan a wani taki tu dati wi e frutrow dorodoro taki Yehovah sa meki den pramisi fu en kon tru, èn taki a sa „pai den sma di e suku en fayafaya”.—Hebrewsma 11:1, 6; Yesaya 55:11.

11. Na sortu fasi Gado blesi Yosua nanga Kaleb gi a bribi fu den èn gi a deki-ati di den sori?

11 Trutru bribi e tan gro. A e kon moro tranga te wi e libi akruderi a waarheid, te wi e „tesi” den winimarki, te wi e „si” fa Yehovah e piki den begi fu wi, èn te wi e frustan fa a e tiri wi na tra fasi tu na ini wi libi (Psalm 34:8; 1 Yohanes 5:14, 15). Wi kan de seiker taki a bribi fu Yosua nanga Kaleb ben kon moro tranga di den tesi a bun-ati fu Gado (Yosua 23:14). Poti prakseri na den tori disi: Den tan na libi ala den 40 yari di den ben de na ini a gran sabana, neleki fa Gado ben pramisi den (Numeri 14:27-30; 32:11, 12). Den ben abi wan prenspari prati na a feti di den ben e feti nanga den Kanansma. Te fu kaba, den libi langa èn den ben de gosontu. Den ben kisi den eigi famirigudu srefi. Fu tru, Yehovah e pai den wan di e dini en na wan getrow fasi èn nanga deki-ati!—Yosua 14:6, 9-14; 19:49, 50; 24:29.

12. Fa Yehovah e ’gi den wortu fu en moro glori’?

12 A lobi bun-ati di Gado sori Yosua nanga Kaleb, e memre wi na den wortu fu a psalm skrifiman: „Yu gi den wortu fu yu glori moro leki yu heri nen” (Psalm 138:2). Te Yehovah e gebroiki en nen fu gi wi a dyaranti taki wan pramisi o kon tru, dan a pramisi dati sa kon tru na wan fasi di wi no ben o fruwakti noiti (Efeisesma 3:20). Iya, ala ten Yehovah e du san a pramisi den wan di e „feni furu prisiri” na ini en.—Psalm 37:3, 4.

Wan man di „prisiri Gado”

13, 14. Fu san ede Heinok ben musu abi bribi nanga deki-ati?

13 Wi kan leri furu fu a bribi nanga a deki-ati fu wan tra kotoigi di libi bifo a ten fu den Kresten. A sma disi na Heinok. Srefi bifo Heinok bigin meki den profeititori bekènti, dan a kan taki a ben sabi dati a bribi nanga a deki-ati fu en ben o kisi tesi. Fa so? Bika Yehovah ben taki na ini Eden dati feantifasi ben o de na mindri den wan di e dini Gado èn den wan di e dini Satan Didibri (Genesis 3:15). Heinok ben sabi tu taki frukufruku na ini a libisma historia, a feantifasi disi bigin di Kain kiri en brada Abel. Hori na prakseri taki Adam, a papa fu den, ben libi pikinmoro 310 yari ete, baka di Heinok gebore.—Genesis 5:3-18.

14 Ma aladi den sani disi ben de so, toku Heinok sori deki-ati di a „tan waka nanga a tru Gado” èn di a krutu den „takru sani” di den sma ben e taki fu Yehovah (Genesis 5:22; Yudas 14, 15). Soleki fa a sori, dan Heinok ben abi furu feanti di ben wani kiri en, fu di a ben teki a sei fu a tru anbegi sondro frede. Fu dati ede, Yehovah kibri a profeiti fu en so taki a no dede wan hati dede. Baka di Yehovah sori Heinok taki „a ben prisiri nanga en”, dan Gado ben teki a libi fu en. A kan taki Gado du dati di Heinok kisi wan fisyun fu wan profeititori.—Hebrewsma 11:5, 13; Genesis 5:24.

15. Sortu moi eksempre Heinok de gi futuboi fu Yehovah na ini a ten disi?

15 Wantewante baka di Paulus sori taki Gado teki a libi fu Heinok, dan a sori ete wan leisi o prenspari a de fu abi bribi. A ben taki: „Sondro bribi wan sma no kan prisiri Gado” (Hebrewsma 11:6). Iya, fu di Heinok ben abi bribi, meki a ben abi a deki-ati fu waka nanga Yehovah èn fu meki den krutu boskopu fu En bekènti gi wan grontapu di no ben e bribi na ini Gado. Ini a tori disi, Heinok gi wi wan moi eksempre. Wi musu du wan srefi sortu wroko na ini wan grontapu di e gens a tru anbegi èn di lai nanga sma di e du ala sortu ogri.—Psalm 92:7; Mateyus 24:14; Openbaring 12:17.

Deki-ati di e kon fu di wi abi frede gi Gado

16, 17. Suma ben de Obadya, èn na ini sortu situwâsi a ben de?

16 Boiti bribi, wan tra sani de di kan gi wi moro deki-ati. A sani dati na a frede nanga a lespeki di wi musu abi gi Gado. Meki wi go poti prakseri na wan tumusi moi eksempre fu wan man di ben abi frede gi Gado èn di ben e libi na ini den dei fu a profeiti Elia nanga Kownu Akab di ben e tiri a noordsei kownukondre fu Israel. Noiti ete yu ben abi so furu anbegi man fu Bâal na ini a noordsei kownukondre, leki na ini a pisi ten di Akab ben e tiri. Fu taki en leti, dan 450 profeiti fu Bâal nanga den 400 profeiti fu a santa postu ben e „nyan na a tafra fu Iseibel”, a wefi fu Akab.—1 Kownu 16:30-33; 18:19.

17 Iseibel ben de wan ogri-ati feanti fu Yehovah. A ben pruberi fu puru a tru anbegi na ini a kondre krinkrin. A kiri wan tu fu den profeiti fu Yehovah èn a pruberi srefi fu kiri Elia, di ben kan lowe go na abrasei fu a Yordanliba fu di Yehovah ben taigi en fu du dati (1 Kownu 17:1-3; 18:13). Yu kan frustan o muilek a ben de gi sma fu horibaka gi a tru anbegi na ini a noordsei kownukondre na ini a ten dati! A ben o moro muilek srefi gi sma di ben e wroko na ini a palèisi fu a kownu. San yu ben o du efu yu ben e wroko drape? We, na drape Obadya, * wan man di ben abi frede gi Gado, ben e wroko. A ben de wan futuboi di ben e wroko na ini na oso fu Akab.—1 Kownu 18:3.

18. Fu san ede Obadya ben de so wan aparti anbegiman fu Yehovah?

18 A no de fu taki, dati te Obadya ben e anbegi Yehovah, dan a ben e luku bun fa a ben e tyari ensrefi èn a ben handri nanga koni. Toku, a no ben du sani di no e kruderi nanga a tru anbegi. Fu taki en leti, 1 Kownu 18:3 e taigi wi: „Obadya sori taki a ben de wan man di ben e frede Gado trutru.” Iya, Obadya ben e frede Gado trutru! Dati meki a ben abi furu deki-ati, soleki fa wi kan si na den sani di a du wantewante baka di Iseibel kiri den profeiti fu Yehovah.

19. Fa Obadya sori deki-ati?

19 Wi e leisi: „Di Iseibel kiri den profeiti fu Yehovah, dan Obadya teki wan hondro profeiti èn a kibri den na ini tu ondrogron kamra, na ini grupu fu feifitenti sma, èn a ben gi den brede nanga watra” (1 Kownu 18:4). Yu kan frustan taki a no ben de wan makriki sani fu gi nyanyan na wán hondro man na wan kibri fasi, fu di a ben kan lasi en libi. Obadya no ben musu luku bun wawan nanga Akab èn Iseibel, ma a ben musu luku bun tu taki den 850 falsi profeiti no ben kisi en, fu di den ben de na ini a palèisi doronomo. Boiti dati, someni tra falsi anbegiman ben de na ini a kondre, pôtiwan nanga guduwan. Iniwan fu den ben o breiti efu den ben kan fruteri san Obadya e du, so taki den ben kan kisi wan bun nen na a kownu èn na a umakownu. Ma toku, sondro taki den falsi anbegiman disi fu kruktugado smeri wan sani, Obadya ben sorgu gi den profeiti fu Yehovah na wan deki-ati fasi. Fu tru, te wan sma abi frede gi Gado, dan dati kan gi en trutru deki-ati!

20. Fa a frede di Obadya ben abi gi Gado, yepi en, èn fa na eksempre fu en e yepi wi?

20 Obadya sori deki-ati fu di a ben abi frede gi Gado. Soleki fa a sori, dan na fu dati ede Yehovah kibri en so taki den feanti no ben kan du en noti. Odo 29:25 e taki: „A frede gi libisma, na dati e seti wan trapu, ma a sma di e frutrow tapu Yehovah, sa kisi kibri.” Obadya ben de wan libisma neleki wi. A ben frede taki den ben o kisi èn taki den ben o kiri en, neleki fa wi ben o frede (1 Kownu 18:7-9, 12). Toku, a frede di a ben abi gi Gado, ben meki taki a no ben frede gi nowan sani di libisma ben kan du nanga en. Obadya na wan moi eksempre gi wi alamala, spesrutu gi den wan di e anbegi Yehovah aladi sma kan sroto den, noso kiri den (Mateyus 24:9). Iya, meki wi alamala pruberi fu dini Yehovah „fu di wi e frede en èn e lespeki en”.—Hebrewsma 12:28.

21. San wi sa go luku na ini a tra artikel?

21 A bribi nanga a frede di wi abi gi Gado, a no den wan-enkri sani di kan meki wi kisi deki-ati. Lobi kan abi furu krakti na wi tapu sosrefi. Paulus ben skrifi: „Gado no meki wi de fredeman, ma a meki taki wi abi krakti, taki wi kan sori lobi, èn taki wi de nanga krin frustan” (2 Timoteyus 1:7). Na ini a tra artikel wi sa si fa lobi kan yepi wi fu dini Yehovah nanga deki-ati na ini den muilek lasti dei disi.—2 Timoteyus 3:1.

[Futuwortu]

^ paragraaf 17 En a no a profeiti Obadya.

Yu kan gi piki?

• San ben yepi Yosua nanga Kaleb fu abi deki-ati?

• San a wani taki fu abi trutru bribi?

• Fu san ede Heinok no ben frede fu meki den krutu boskopu fu Gado bekènti?

• Fa a frede di wi abi gi Gado, kan yepi wi fu abi deki-ati?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 16, 17]

Yehovah gi Yosua a komando: „Abi deki-ati èn de tranga”

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Obadya ben sorgu gi den profeiti fu Gado, èn a ben kibri den

[Prenki na tapu bladzijde 19]

Nanga deki-ati Heinok taki a wortu fu Gado