Go na content

Go na table of contents

Yu e si santa sani soleki fa Yehovah e si den?

Yu e si santa sani soleki fa Yehovah e si den?

Yu e si santa sani soleki fa Yehovah e si den?

„Luku bun . . . taki nowan huruman de na un mindri, noso wan sma di no e warderi santa sani.”—HEBREWSMA 12:15, 16.

1. Fa den futuboi fu Yehovah e tyari densrefi tra fasi leki furu sma na ini a ten disi?

DEI FU DEI, moro furu sma na grontapu no e poti prakseri na santa sani moro. Edgar Morin, wan Fransman di e ondrosuku sani na ini a libimakandra, ben taki: „Fositen a ben de so, taki Gado, a naturu, a kondre pe wan sma gebore, historia, nanga a frustan, ben de prenspari sani gi sma fu kon sabi san bun èn san no bun, èn sma no ben tweifri na den sani dati. Ma dati no de so moro. . . . Sma wani bosroiti gi densrefi san bun èn san no bun.” Den e sori taki den abi „a yeye fu grontapu”, noso „a yeye di e wroko now na ini den sma di e trangayesi Gado” (1 Korentesma 2:12; Efeisesma 2:2). Den sma di gi densrefi abra na Yehovah èn di de klariklari fu saka densrefi na ondro a tiri fu en, no e tyari densrefi leki den sma di no abi lespeki gi santa sani (Romesma 12:1, 2). Na presi fu dati, den futuboi fu Gado e frustan o prenspari santafasi de na ini na anbegi fu Yehovah. Sortu sani na ini wi libi musu de santa? Na artikel disi o taki fu feifi sani di de santa gi ala den futuboi fu Gado. A tra artikel sa taki fu san ede den Kresten konmakandra fu wi de santa. Ma san a wortu „santa” wani taki trutru?

2, 3. (a) Fa Bijbel e sori taki Yehovah de santa? (b) Fa wi kan sori taki wi e si a nen fu Yehovah leki wan santa sani?

2 Na ini a Hebrewtongo fu Bijbel, a wortu „santa” wani taki dati wan sani poti aparti. Na ini na anbegi, wan sani de „santa” te a poti aparti fu tra aladei sani. Yehovah de santa na wan volmaakti fasi. Bijbel e kari en „a Moro Santawan” (Odo 9:10; 30:3). Na ini owruten Israel, a granpriester ben abi wan gowtu plaat na a tai-ede fu en, èn „Santafasi na fu Yehovah” ben skrifi na tapu (Exodus 28:36, 37). Bijbel e taki dati syerub nanga seraf na ini hemel e tanapu na a kownusturu fu Yehovah, èn den e meki bekènti: ’Yehovah de santa, santa, santa’ (Yesaya 6:2, 3; Openbaring 4:6-8). Fu di den taki dri leisi taki Yehovah de santa, meki dati e sori taki Yehovah de krin, soifri, èn santa na a moro bun fasi. Iya, ala sani di santa e komoto fu En.

3 A nen fu Yehovah de santa. A psalm skrifiman ben taki: „Meki den prèise yu nen. Yu nen bigi, èn a e gi sma frede; a de wan santa sani” (Psalm 99:3). Yesus ben leri wi fu begi: „Wi Tata na hemel, meki yu nen kon santa” (Mateyus 6:9). Maria, Yesus en mama na grontapu, ben taki: „Mi e prèise Yehovah . . . a Maktiwan du bigi sani gi mi, èn en nen santa” (Lukas 1:46, 49). Wi leki futuboi fu Yehovah e si en nen leki wan santa sani, èn wi no wani du sani di kan tyari syen kon tapu a santa nen dati. Boiti dati, ala sani di Yehovah e si leki santa sani, wisrefi e si leki santa sani tu.—Amos 5:14, 15.

Fu san ede wi abi dipi lespeki gi Yesus

4. Fu san ede Bijbel e kari Yesus „a Santawan”?

4 Yesus, a „wan-enkri pikin” fu a santa Gado, Yehovah, ben de santa di Yehovah meki en (Yohanes 1:14; Kolosesma 1:15; Hebrewsma 1:1-3). Fu dati ede, Bijbel e kari en „a Santawan fu Gado” (Yohanes 6:69). Yesus ben tan santa di a kon libi na grontapu, bika Maria ben kisi en nanga yepi fu santa yeye. Wan engel ben taigi Maria: „Santa yeye sa kon na yu tapu . . . sma o kari a pikin di o gebore, a santawan èn a Manpikin fu Gado” (Lukas 1:35). Di den Kresten na ini Yerusalem ben e begi Yehovah, dan tu leisi den ben gebroiki den wortu „yu santa futuboi Yesus” gi a Manpikin fu Gado.—Tori fu den Apostel 4:27, 30.

5. Sortu santa wroko Yesus ben kon du na grontapu, èn fu san ede en brudu warti trutru?

5 Yesus ben abi wan santa wroko fu du na grontapu. Di a teki dopu na ini 29 G.T., dan Yehovah salfu en fu tron Granpriester na ini a bigi yeye tempel fu Yehovah (Lukas 3:21, 22; Hebrewsma 7:26; 8:1, 2). Boiti dati, Yesus ben musu gi en libi leki wan ofrandi. A brudu fu en ben o de a lusu-paiman di ben kan meki sondu libisma kisi frulusu (Mateyus 20:28; Hebrewsma 9:14). Fu dati ede wi e si a brudu fu Yesus leki wan santa sani, wan „trutru warti” sani.—1 Petrus 1:19.

6. Fa wi musu si Krestes Yesus, èn fu san ede?

6 Fu sori taki wi abi dipi lespeki gi wi Kownu nanga Granpriester Krestes Yesus, na apostel Paulus ben skrifi: „Gado gi [en Manpikin] moro hei makti tu, èn Gado ben sori en bun-ati fu di Gado gi en a nen di hei moro ibri tra nen, so taki ala den wan di de na hemel, nanga den wan di de na grontapu, nanga den wan di de na ondro gron, sa boigi den kindi na ini a nen fu Yesus, èn ibri tongo sa taki krin dati Yesus Krestes na Masra, so taki Gado a Tata kan kisi glori” (Filipisma 2:9-11). Wi kan sori taki wi e si santa sani leki fa Yehovah e si den, te wi e saka wisrefi nanga prisiri na ondro wi Fesiman Krestes Yesus, di e tiri leki Kownu kaba, èn di de na Edeman fu a Kresten gemeente.—Mateyus 23:10; Kolosesma 1:18.

7. Fa wi e sori taki wi e saka wisrefi na Krestes ondro?

7 Te wi e saka wisrefi na Krestes ondro, dan dati wani taki tu taki wi musu sori yoisti lespeki gi den man di a e gebroiki fu teki fesi na ini a wroko di a e tiri now. Wi musu frustan taki a frantwortu fu den salfu brada na ini a Tiri Skin, èn a frantwortu fu den brada di den poti leki opziener na den bijkantoro, leki distrikt-opziener, leki kring-owruman, noso leki owruman na ini den gemeente, na santa frantwortu. Fu dati ede wi musu abi dipi lespeki gi a seti disi, èn wi musu saka wisrefi na en ondro.—Hebrewsma 13:7, 17.

Wan santa pipel

8, 9. (a) Fu san ede wi kan taki dati den Israelsma ben de wan santa pipel? (b) Fa Yehovah sori den Israelsma taki santafasi na wan prenspari sani?

8 Yehovah ben meki wan frubontu nanga Israel. A frubontu disi ben gi a nyun pipel disi wan spesrutu posisi. Den ben kon santa, noso den ben poti aparti. Yehovah srefi ben taigi den: „Gi mi, un musu de santa, bika mi Yehovah de santa. Mi poti unu aparti fu den tra pipel, so taki unu kon de fu mi.”—Lefitikus 19:2; 20:26.

9 Biginbigin kaba di den sma fu Israel ben tron wan pipel, Yehovah ben sori den Israelsma taki santafasi na wan prenspari sani. Den no ben mag fasi a bergi srefi pe den ben kisi den Tin Komando, bika den ben o dede efu den du dati. Na so wi kan taki dati Sinaibergi ben de santa gi den (Exodus 19:12, 23). Den priester, a tabernakel, nanga ala den sani di ben de na ini, ben musu de santa sani gi den (Exodus 30:26-30). Fa a de na ini a Kresten gemeente?

10, 11. Fu san ede wi kan taki dati a Kresten gemeente fu den salfuwan de santa, èn sortu krakti disi abi tapu den „tra skapu”?

10 A Kresten gemeente fu den salfuwan de santa gi Yehovah (1 Korentesma 1:2). Fu taki en leti, ala salfu Kresten di ben de sensi ten na grontapu, de leki wan santa tempel, ma densrefi no de a bigi yeye tempel fu Yehovah. Yehovah e tan na ini a tempel dati nanga yepi fu en santa yeye. Na apostel Paulus ben skrifi: „Nanga yepi fu en [Krestes Yesus], a heri oso di seti kon tron wán, e gro teleki a kon tron wan santa tempel gi Yehovah. Unu sosrefi di de wán nanga en, kon tron wan presi pe Gado e tan nanga yepi fu en yeye.”—Efeisesma 2:21, 22; 1 Petrus 2:5, 9.

11 Paulus ben skrifi den salfu Kresten tu: „Unu no sabi taki unu na a tempel fu Gado, èn taki a yeye fu Gado e tan na ini unu? . . . A tempel fu Gado santa, èn unu na a tempel dati” (1 Korentesma 3:16, 17). Nanga yepi fu en santa yeye, Yehovah e „tan” na mindri den salfuwan èn e „waka na den mindri” (2 Korentesma 6:16). Doronomo a e tiri en getrow „srafu” (Mateyus 24:45-47). Den „tra skapu” e warderi a grani di den abi fu wroko makandra nanga den salfuwan disi.—Yohanes 10:16; Mateyus 25:37-40.

Santa sani na ini wi libi leki Kresten

12. Sortu sani de santa na ini wi libi, èn fu san ede?

12 A no e fruwondru wi taki den salfuwan na ini a Kresten gemeente èn den kompe fu den, abi furu sani na ini den libi di santa gi den. A matifasi di wi abi nanga Yehovah na wan santa sani (1 Kroniki 28:9; Psalm 36:7). Wi e warderi a matifasi disi so furu taki wi no e meki nowan sani èn nowan sma pori a matifasi di wi abi nanga wi Gado, Yehovah (2 Kroniki 15:2; Yakobus 4:7, 8). Begi de prenspari fu meki wi tan abi wan krosibei matifasi nanga Yehovah. Begi ben de so wan santa sani gi a profeiti Danièl taki aladi a ben kan lasi en libi, toku a tan begi Yehovah leki fa a ben gwenti (Danièl 6:7-11). Bijbel e teki „den begi fu den santawan”, noso den salfu Kresten, gersi nanga switismeri di sma ben gebroiki fu anbegi Gado na ini a tempel (Openbaring 5:8; 8:3, 4; Lefitikus 16:12, 13). Disi e sori baka taki begi na wan santa sani. A de wan bigi grani trutru fu man taki nanga a Moro Heiwan fu hemel nanga grontapu! Dati meki begi na wan santa sani na ini wi libi!

13. Sortu krakti de santa, èn fa wi musu gi en na okasi fu wroko na ini wi libi?

13 Wan krakti di e wroko na ini a libi fu den salfu Kresten nanga den kompe fu den, èn di den e si trutru leki wan santa sani, na a santa yeye. A yeye dati na a wroko krakti fu Yehovah. Fu di a santa Gado e gebroiki en ala ten fu du a wani fu En, meki a fiti taki den e kari a krakti disi a „santa yeye” (Yohanes 14:26; Romesma 1:4). Yehovah e gebroiki a santa yeye fu gi den futuboi fu en a krakti fu preiki a bun nyunsu (Tori fu den Apostel 1:8; 4:31). Yehovah e gi en santa yeye na „den wan di e gi yesi na en leki tiriman”, iya, na den wan di no e du san a sondu skin wani, ma di e „tan waka nanga a yeye” (Tori fu den Apostel 5:32; Galasiasma 5:16, 25; Romesma 8:5-8). A bigi krakti disi e meki taki Kresten man kisi „den froktu fu a yeye” noso moi eigifasi. A e meki tu taki den man ’tyari densrefi na wan santa fasi èn taki den man du sani di e sori taki den e dini Gado na wan getrow fasi’ (Galasiasma 5:22, 23; 2 Petrus 3:11). Efu wi e si a santa yeye leki wan santa sani, dan wi no sa wani du sani di e meki a santa yeye firi sari, èn wi no sa wani tapu en fu wroko na ini wi libi.—Efeisesma 4:30.

14. Sortu grani den salfuwan e si leki wan santa sani, èn fa den tra skapu kisi a grani disi tu?

14 A grani di wi abi fu tyari a nen fu a santa Gado, Yehovah, èn fu de Kotoigi fu en, na ete wan sani di de santa gi wi (Yesaya 43:10-12, 15). Yehovah ben feni den salfu Kresten bun „fu de dinari fu wan nyun frubontu” (2 Korentesma 3:5, 6). Dati meki den kisi a wroko fu preiki „a bun nyunsu disi fu a kownukondre” èn fu „go na sma fu ala kondre èn meki den tron disipel” (Mateyus 24:14; 28:19, 20). Den e du a wroko disi na wan getrow fasi, èn furu milyun sma e arki den. A de leki den safri-ati sma disi e taigi den salfuwan: „Wi wani go nanga unu, fu di wi yere taki Gado de nanga unu” (Sakaria 8:23). Nanga prisiri den safri-ati sma disi e wroko leki agersi „gronman” èn leki „droifidyari-man” gi den salfu „dinari fu wi Gado”. Na a fasi disi, den tra skapu de wan bigi yepi gi den salfuwan fu du a diniwroko fu den na heri grontapu.—Yesaya 61:5, 6.

15. Sortu wroko na apostel Paulus ben si leki wan santa sani, èn fu san ede wi e si en so tu?

15 Fu eksempre, na apostel Paulus ben si en preikiwroko leki wan santa sani. A ben kari ensrefi ’wan dinari fu Krestes Yesus di e du a santa wroko di abi fu du nanga a bun nyunsu fu Gado’ (Romesma 15:16). Di Paulus ben e skrifi den Kresten na ini Korente, dan a ben taki dati a diniwroko fu en na wan „gudu” (2 Korentesma 4:1, 7). Wi e meki „den santa wortu fu Gado” bekènti te wi e du wi preikiwroko (1 Petrus 4:11). Fu dati ede, awinsi wi na wan fu den salfuwan noso wan fu den tra skapu, wi e si en leki wan santa grani fu gi kotoigi.

„Meki a frede di wi abi gi Gado meki taki wi kon santa dorodoro”

16. San sa yepi wi fu no tron sma di „no e warderi santa sani”?

16 Na apostel Paulus ben warskow den Kresten brada nanga sisa taki den no musu tron sma „di no e warderi santa sani”. Na presi fu dati, a gi den a rai fu ’du muiti fu kon santa’, èn fu „luku bun taki nowan takru rutu gro kon, di kan tyari problema kon èn di kan meki taki furu sma kon doti” (Hebrewsma 12:14-16). Den wortu „takru rutu” abi fu du nanga a pikin grupu sma na ini a Kresten gemeente di e krutu a fasi fa sani e du na ini a gemeente. Fu eksempre, kande den no e agri nanga Yehovah taki a trowlibi de santa, noso taki a de fanowdu fu tyari densrefi na wan krin fasi (1 Tesalonikasma 4:3-7; Hebrewsma 13:4). A kan taki den e panya falsi leri, noso taki den e taki fu ’soso sani di e pori santa sani’, èn di komopo fu den wan di „gowe libi a waarheid”.—2 Timoteyus 2:16-18.

17. Fu san ede den salfuwan musu tan du muiti fu si santa sani soleki fa Yehovah e si den?

17 Paulus ben skrifi den salfu brada fu en: „Lobiwan, . . . meki wi krin wisrefi fu ibri sani di kan doti wi skin nanga wi denki, èn meki a frede di wi abi gi Gado meki taki wi kon santa dorodoro” (2 Korentesma 7:1). Den wortu disi e sori taki den salfu Kresten di „kisi a kari tu fu go na hemel”, musu tan du muiti fu sori na ini ala afersi fu den libi taki den e si santa sani soleki fa Yehovah e si den (Hebrewsma 3:1). Na a srefi fasi, na apostel Petrus ben gi den salfu brada fu en a deki-ati: „Un musu de leki pikin di e gi yesi, èn un musu tapu fu tyari unsrefi akruderi den lostu di unu ben abi fosi fu di unu no ben sabi moro bun, ma neleki fa a Sma di kari unu de santa, na so unu musu kon santa tu na ini ala san unu e du.”—1 Petrus 1:14, 15.

18, 19. (a) Fa den memre fu a „bigi ipi” e sori taki den e si santa sani soleki fa Yehovah e si den? (b) Fu sortu tra santa sani na ini wi Kresten libi, wi sa taki na ini na artikel di e kon?

18 Fa a de nanga den memre fu a „bigi ipi” di o pasa „a bigi banawtu” libilibi? Den srefi musu sori tu taki den e si santa sani soleki fa Yehovah e si den. Na ini a buku Openbaring skrifi taki den e du „santa diniwroko” gi Yehovah dyaso na grontapu na ini a dyari fu a yeye tempel. Den ben bribi na ini a frulusu-ofrandi fu Krestes, èn na wan agersi fasi „den wasi den langa krosi fu den èn den meki den kon weti na ini a brudu fu a Pikin Skapu” (Openbaring 7:9, 14, 15). Disi e meki taki Yehovah e si den leki sma di krin, èn den kon abi a plekti fu ’krin densrefi fu ibri sani di kan doti den skin nanga den denki, èn na so fasi a frede di den abi gi Gado o meki taki den kon santa dorodoro’.

19 Wan prenspari sani na ini a libi fu den salfu Kresten nanga den kompe fu den, na taki den e kon makandra doronomo fu anbegi Yehovah èn fu studeri en Wortu. Yehovah e si den konmakandra fu en pipel leki wan santa sani. Wi musu si den konmakandra leki santa sani tu. Ma fa wi kan du dati èn fu san ede wi musu si en so? Wi sa taki fu disi na ini na artikel di e kon.

Luku baka san wi leri

• Sortu grontapu denki den futuboi fu Yehovah no abi?

• Fu san ede wi kan taki dati ala sani di santa, e komoto fu Yehovah?

• Fa wi kan sori taki wi e lespeki a santafasi fu Krestes?

• Sortu sani musu de santa na ini wi libi?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 23]

Den Israelsma na ini owruten ben musu si den priester, a tabernakel, nanga den sani na ini, leki santa sani

[Prenki na tapu bladzijde 24]

Den salfu Kresten na grontapu na wan santa tempel

[Prenki na tapu bladzijde 25]

Begi nanga wi preikiwroko na santa grani