San a wani taki fu lobi tra sma?
San a wani taki fu lobi tra sma?
„Yu musu lobi tra sma leki fa yu lobi yusrefi.”—MATEYUS 22:39.
1. Fa wi e sori taki wi lobi Gado?
SAN Yehovah e aksi fu den sma di e anbegi en? Di Yesus piki na aksi disi, a taki wan tu prenspari sani. A ben taki dati a moro bigi komando na fu lobi Yehovah nanga wi heri ati, sili, frustan, nanga krakti (Mateyus 22:37; Markus 12:30). Soleki fa wi si na ini a fosi artikel, dan wi e sori taki wi lobi Gado te wi e gi yesi na en èn te wi e hori wisrefi na den komando fu en. Wi e du dati fu di a sori lobi gi wi. Den sma di lobi Gado, no feni taki a de wan hebi fu du san Gado e aksi fu den, ma den e prisiri fu du dati.—Psalm 40:8; 1 Yohanes 5:2, 3.
2, 3. Fu san ede wi musu poti prakseri na a komando taki wi musu lobi tra sma, èn sortu aksi e opo kon?
2 Yesus ben taki dati a di fu tu prenspari komando abi fu du nanga a fosiwan. A di fu tu komando na: „Yu musu lobi tra sma leki fa yu lobi yusrefi” (Mateyus 22:39). Wi sa poti prakseri now na a komando dati. A bun fu du dati, bika furu sma na ini a ten disi no abi trutru lobi, èn den lobi densrefi nomo. Na apostel Paulus ben skrifi fa sma ben o tyari densrefi na ini „den lasti dei”. A ben taki dati sma no ben o lobi makandra, ma taki den ben o lobi densrefi, den ben o lobi moni èn prisiri. Furu fu den sma disi ’no ben o lobi trawan’, noso soleki fa wan tra bijbelvertaling e taki, den ’no ben o lobi den famiri’ (2 Timoteyus 3:1-4). Yesus Krestes ben taki na fesi: „Furu sma . . . o tori makandra èn den o teige makandra. . . . A lobi fu furu sma o kon kowru.”—Mateyus 24:10, 12.
3 Ma luku taki Yesus no ben taki dati a lobi fu ala sma ben o kon kowru. Ala ten yu ben abi sma di sori a lobi di Yehovah wani taki wi musu sori, fu di a e frudini dati. Èn ala ten yu o abi den sma disi. Den sma di lobi Yehovah trutru, o meki muiti fu si trawan neleki fa en e si den. Ma suma na den tra sma di wi musu lobi? Fa wi musu sori lobi gi trawan? Bijbel kan yepi wi fu piki den prenspari aksi disi.
Suma na den tra sma di mi musu lobi?
4. Gi suma den Dyu ben musu sori lobi, soleki fa Lefitikus kapitel 19 e sori?
4 Di Yesus taigi a Fariseiman taki a di fu tu komando na fu lobi tra sma leki fa wi lobi wisrefi, dan Yesus ben e sori go na wan spesrutu wet di Gado ben gi den Israelsma. A wet disi skrifi na ini Lefitikus 19:18. Na ini a srefi kapitel, Yehovah taigi den Dyu taki den no ben musu lobi Israelsma wawan, ma sosrefi den wan di no ben de Israelsma. Vers 34 e taki: „A trakondre sma di e tan na ini un kondre musu de leki un eigi kondreman. Un musu lobi en leki unsrefi, bika unu ben de trakondre sma tu na ini Egepte.” Sobun, den ben musu sori lobi srefi gi sma di no ben de Dyu, èn spesrutu gi den trakondre sma di ben teki a Dyu bribi.
5. Soleki fa den Dyu ben e denki, dan suma ben de den tra sma di den ben musu lobi?
5 Ma den Dyu fesiman na ini a ten fu Yesus, ben e denki tra fasi fu a tori. Sonwan fu den ben e leri sma taki den wortu „mati” nanga „tra sma” e sori go na den Dyu wawan. Den ben e leri den sma taki den no musu lobi sma di no ben de Dyu. Den leriman disi ben e taki dati den wan di e anbegi Gado, musu tegu gi sma di no e dini Gado. Wan buku e taki dati fu di furu Dyu ben abi a denki disi, meki a ben makriki fu teki a denki disi abra.
6. San na den tu sani di Yesus tyari kon na krin di a ben e taki fu a lobi di wi musu lobi tra sma?
6 Di Yesus hori a Bergitaki fu en, a taki fu a tori disi èn a sori suma wi musu lobi. A ben taki: „Un yere taki den taki: ’Yu musu lobi tra sma, ma yu musu teige yu feanti.’ Ma mi e taigi unu: Tan lobi un feanti èn tan begi gi den sma di e frufolgu unu; dan sma kan si taki unu na manpikin fu un Tata di de na hemel, bika a e meki a son fu en opo gi takru sma èn gi bun sma; a e meki alen fadon gi regtfardiki sma èn gi sma di no regtfardiki” (Mateyus 5:43-45). Yesus ben tyari tu sani kon na krin. A fosi sani, na taki Yehovah lobi fu gi sani na bun sma nanga ogri sma èn taki a e sori switifasi gi den. A di fu tu sani, na taki wi musu teki na eksempre fu Yehovah.
7. San wi kan leri fu na agersitori fu a Samariaman di ben du bun gi wan trawan?
7 Na wan tra okasi, wan Dyu di ben sabi a Wet bun, ben aksi Yesus: „Suma na den tra sma di mi musu lobi?” Ne Yesus fruteri en wan agersitori fu wan Samariaman di miti wan Dyu e didon na sei pasi. Fufuruman ben fon a Dyu disi te fu dede, èn den ben teki ala san a ben abi na en skin. Furu Dyu no ben lobi Samariasma kwetikweti, ma toku a Samariaman disi tai den soro fu a Dyu èn a tyari en go na wan presi pe sma ben kan yuru kamra. A libi a man drape teleki a kon betre. San wi kan leri fu a tori disi? Wi musu sori lobi tu gi sma di no de fu a srefi ras, kondre, noso bribi leki wi.—Lukas 10:25, 29, 30, 33-37.
San a wani taki fu lobi tra sma?
8. Fa Lefitikus kapitel 19 e tyari kon na krin fa den Israelsma ben musu sori lobi?
8 A lobi di wan sma abi gi Gado no de wan firi nomo, ma a sma musu sori a lobi dati nanga den sani di a e du. Na so a de tu nanga a lobi di wi musu abi gi tra sma. Wi o frustan a tori moro bun efu wi luku den tra tekst fu Lefitikus kapitel 19, pe a pipel fu Gado ben kisi a deki-ati fu lobi tra sma leki fa den lobi densrefi. Drape wi e leisi taki te den Israelsma ben go koti nyanyan na den gron, dan den ben musu libi nyanyan tu gi den mofinasma nanga den trakondre sma. Den no ben musu fufuru, kori trawan, noso bedrigi trawan. Te den Israelsma ben e koti krutu, den no ben musu teki sei. Te den ben musu gi piri-ai, den ben musu hori densrefi na a spesrutu komando disi: „Un no musu abi bita-ati gi un brada.” Den komando disi, èn someni tra komando, abi fu du nanga wán komando nomo, namku: „Un musu lobi tra sma leki fa unu lobi unsrefi.”—Lefitikus 19:9-11, 15, 17, 18.
9. Fu san ede Yehovah ben gi den Israelsma a komando fu hori densrefi aparti fu den tra pipel?
9 Aladi den Israelsma ben musu sori lobi gi trawan, toku den ben musu hori densrefi aparti fu sma di ben e anbegi falsi gado. Yehovah ben warskow den gi den ogri di ben o miti den èn gi den takru bakapisi di den ben o abi efu den moksi nanga takru kompe. Fu eksempre, Yehovah ben gi Israel wan komando di ben sori fa den ben musu handri nanga den pipel di den ben musu puru na ini a kondre. A ben taigi den: „Yu no musu trow nanga den. Yu no musu gi yu umapikin na en manpikin, èn yu no musu teki na umapikin fu en gi yu manpikin. Bika a sa meki taki yu manpikin no dini mi moro, èn den o go dini tra gado. Èn Yehovah sa atibron trutru na un tapu.”—Deuteronomium 7:3, 4.
10. Gi sortu sani wi musu luku bun?
10 Kresten musu luku bun tu taki den no e tron mati nanga sma di kan meki a bribi fu den kon swaki (1 Korentesma 15:33). Wi e kisi a deki-ati: „No kon na ondro a srefi tyatyari nanga sma di no de na bribi”, dati wani taki sma di no de na ini a Kresten gemeente (2 Korentesma 6:14). Boiti dati, Kresten e kisi a rai fu trow „soso na ini Masra” (1 Korentesma 7:39). Ma noiti wi musu wisiwasi den wan di no e bribi na ini Yehovah. Krestes dede gi sondari, èn furu sma di ben gwenti du ogri, kenki a libi fu den èn den kon abi wan bun matifasi nanga Gado.—Romesma 5:8; 1 Korentesma 6:9-11.
11. San na a moro bun fasi fu sori lobi gi den wan di no e dini Yehovah, èn fu san ede dati de so?
11 Te wi wani sori lobi gi trawan di no e dini Gado, dan wi musu waka baka na eksempre fu Yehovah srefi. Aladi Yehovah no lobi ogridu kwetikweti, toku a e sori lobi bun-ati gi ala sma, fu di a e gi den na okasi fu tapu nanga den ogri di den e du, so taki den kan kisi têgo libi (Esekièl 18:23). Yehovah „wani taki ala sma musu kisi berow” (2 Petrus 3:9). A wani taki „ala sortu sma musu kisi frulusu èn taki den musu kon sabi a waarheid soifri” (1 Timoteyus 2:4). Dati meki Yesus gi den bakaman fu en a komando fu ’go na sma fu ala kondre fu preiki gi den, fu gi den leri èn fu meki den tron disipel’ (Mateyus 28:19, 20). Te wi e du a wroko disi, dan wi e sori lobi gi Gado èn gi tra sma, iya, srefi gi den feanti fu wi!
Wi musu lobi wi Kresten brada nanga sisa
12. San na apostel Yohanes ben skrifi fu a lobi di wi musu lobi wi brada nanga sisa?
12 Na apostel Paulus ben skrifi: „Meki wi du bun gi ala sma, ma spesrutu gi den wan di de na ini a srefi bribi leki wi” (Galasiasma 6:10). Leki Kresten wi abi a frantwortu fu sori lobi gi den wan di de na ini a srefi bribi leki wi, namku wi Kresten brada nanga sisa. O prenspari a lobi disi de? Na apostel Yohanes ben skrifi o prenspari disi de: „Ibri sma di e teige en brada, na wan kiriman . . . Efu wan sma e taki: ’Mi lobi Gado’, ma toku a e teige en brada, dan a sma dati na wan leiman. Bika a sma di no lobi en brada di a man si, no man lobi Gado di a no man si” (1 Yohanes 3:15; 4:20). Na wan seryusu sani Yohanes taki dyaso. Yesus Krestes ben kari Satan Didibri wan „kiriman” nanga wan „leiman” (Yohanes 8:44). Noiti wi wani tyari a nen dati!
13. Na sortu fasi wi kan sori lobi gi wi Kresten brada nanga sisa?
13 ’Gado e leri tru Kresten fu lobi makandra’ (1 Tesalonikasma 4:9). Wi no musu sori ’lobi gi makandra nanga wortu nomo, noso nanga san wi e taki, ma nanga san wi e du èn nanga waarheid’ (1 Yohanes 3:18). Wi musu lobi trawan „sondro fu hoigri” (Romesma 12:9). Efu wi abi lobi, dan wi o abi switifasi, wi o sori sari-ati gi trawan, wi o de klariklari fu gi pardon, èn wi o abi langa pasensi nanga trawan. Wi no o dyarusu tapu trawan, wi no o meki bigi, wi no o abi bigimemre, èn wi no o suku wi eigi bun nomo (1 Korentesma 13:4, 5; Efeisesma 4:32). Lobi e meki taki wi e „dini makandra leki srafu” (Galasiasma 5:13). Yesus ben taigi den disipel fu en fu lobi makandra neleki fa en ben lobi den (Yohanes 13:34). Fu dati ede, wan Kresten musu de klariklari fu dede srefi gi en brada noso sisa efu dati de fanowdu.
14. Fa wi kan sori lobi na ini na osofamiri?
14 Spesrutu na ini na osofamiri, Kresten musu sori lobi. A de tumusi prenspari taki masra nanga wefi sori lobi gi makandra. Fu sori o tranga a banti ben musu de na mindri trowpatna, dan Paulus ben skrifi: „Den masra musu lobi den wefi leki den eigi skin.” A ben taki moro fara: „A man di lobi en wefi, lobi ensrefi tu” (Efeisesma 5:28). Na ini Efeisesma 5:33, a e gi den a rai disi ete wan tron. Wan masra di lobi en wefi, no o du leki den Israelsma di ben e libi na ini a ten fu Maleaki. Den Israelsma dati ben e handri na wan bedrigi fasi nanga a wefi fu den (Maleaki 2:14). Wan masra di lobi en wefi, sa abi warderi gi en. A sa lobi en wefi, neleki fa Krestes lobi a gemeente. Lobi sa meki taki a wefi sosrefi sori lespeki gi en masra.—Efeisesma 5:25, 29-33.
15. Di son sma si a lobi di Kresten brada sori gi makandra, dan san den taki èn san den du?
15 A de krin taki a lobi disi na wan sani di sma kan si soso na tru Kresten. Yesus ben taki: „Na a fasi disi ala sma o sabi taki unu na mi disipel, te unu lobi makandra” (Yohanes 13:35). A lobi di wi abi gi makandra, e meki taki tra sma wani dini a Gado di wi lobi èn di wi e anbegi. Fu eksempre, luku na ondrofenitori disi fu wan Kotoigi osofamiri na ini Mosambik. „Fosi tron wi si a sani disi. Na bakadina, wan tranga winti ben e wai, èn baka dati alen nanga pisipisi ijs bigin fadon hebi. A tranga winti broko wi oso di ben meki fu kentiki èn a ben wai den sink puru na a daki. Di den brada fu den tra gemeente na ini a birti kon fu yepi wi fu bow wi oso baka, dan den birtisma fu wi ben e fruwondru èn den taki: ’A kerki fu unu bun srefisrefi. Noiti a kerki fu wi yepi wi na so wan fasi.’ Wi opo a Bijbel èn wi sori den san skrifi na ini Yohanes 13:34, 35. Furu fu den birtisma fu wi e studeri Bijbel now.”
Lobi gi ibri sma aparti
16. San na a difrenti te wi lobi wan grupu sma èn te wi lobi ibri sma aparti?
16 A no muilek fu lobi wan grupu sma. Ma a de heri tra fasi fu lobi ibri sma aparti. Fu eksempre, a wan-enkri fasi fa son sma e sori lobi gi trawan, na fu gi moni nomo na wan organisâsi. Iya, a makriki fu taki dati wi lobi tra sma. Ma a no makriki fu sori lobi te wan sma na wi wrokope no e broko en ede nanga wi, noso te wan birtisma grofu, noso te wan mati du wan sani di meki wi firi sari.
17, 18. Fa Yesus sori lobi gi difrenti sma aparti, èn fu san ede a ben e du dati?
17 Wi kan leri furu fu a fasi fa Yesus sori lobi gi difrenti sma aparti. A ben sori den fasi fu Gado heri bun. Aladi a ben kon na grontapu fu frulusu a heri libisma famiri fu sondu, toku a sori lobi gi difrenti sma aparti, soleki wan siki uma, wan gwasiman, nanga wan pikin-nengre (Mateyus 9:20-22; Markus 1:40-42; 7:26, 29, 30; Yohanes 1:29). Na so a de tu taki a lobi fu wi musu de fu si na a fasi fa wi e handri nanga den sma di wi e miti ibri dei.
18 Ma noiti wi musu frigiti taki a lobi di wi abi gi tra sma, abi fu du nanga a lobi di wi abi gi Gado. Yesus ben e yepi pôtisma, a ben dresi sikiwan, a ben e gi nyanyan na sma di ben abi angri, èn a ben e gi leri na ipi-ipi sma. A ben e du ala den sani disi fu yepi sma kon kisi wan bun matifasi baka nanga Yehovah (2 Korentesma 5:19). Yesus ben e du ala sani fu gi glori na a Gado di a lobi. Noiti a frigiti taki na Gado ben seni en kon, èn taki a ben musu sori den fasi fu en (1 Korentesma 10:31). Neleki Yesus, wi kan sori trutru lobi gi tra sma tu, aladi wi no de wan pisi fu na ogri grontapu.
San a wani taki fu lobi tra sma leki fa wi lobi wisrefi?
19, 20. San a wani taki fu lobi tra sma leki fa wi lobi wisrefi?
19 Yesus ben taki: „Yu musu lobi tra sma leki fa yu lobi yusrefi.” A no fowtu fu broko wi ede nanga wisrefi èn fu abi lespeki gi wisrefi. Bika efu wi no ben o du dati, dan a komando disi ben o de fu soso. Di Yesus taki dati wi musu lobi wisrefi, dan a no ben taki dati wi musu de leki den sma di Paulus kari na ini 2 Timoteyus 3:2, bika drape na apostel ben e taki fu sma di lobi densrefi nomo. Na presi fu dati, a e sori nomo taki wi musu lespeki wisrefi na wan fasi di fiti. Wan Bijbel sabiman e sori taki wan sma di lobi ensrefi na a fasi dati, no e denki taki a bun moro trawan, ma a no e denki tu taki a no warti noti.
20 Te wi lobi trawan leki fa wi lobi wisrefi, dan wi e denki fu den neleki fa wi wani taki den musu denki fu wi. Wi e handri nanga tra sma neleki fa wi wani taki den musu handri nanga wi. Yesus ben taki: „Ala sani di unu wani meki sma du gi unu, na dati un musu du gi den tu” (Mateyus 7:12). Luku taki Yesus no ben taki dati wi musu tan prakseri den ogri di trawan ben du nanga wi, so taki wi kan du a srefi sani nanga den baka. Na presi fu dati, wi musu prakseri fa wi wani taki sma musu handri nanga wi, èn dan wi musu handri na a srefi fasi nanga den. Hori na prakseri tu taki Yesus no ben taki dati wi musu handri na a fasi disi nanga wi mati èn wi brada wawan. A gebroiki den wortu „tra sma”, kande fu sori taki wi musu handri na a fasi disi nanga ala sma, iya, ala sma di wi e miti.
21. Te wi e sori lobi gi tra sma, dan san wi e sori nanga dati?
21 Te wi lobi tra sma, dan dati sa tapu wi fu du ogri. Na apostel Paulus ben skrifi: „A wet di e taki: ’No du sutadu, no kiri sma, no fufuru, no abi bigi-ai’, èn ala tra komando di de ete, yu kan feni na ini a wán komando disi, namku: ’Lobi tra sma leki fa yu lobi yusrefi.’ Efu yu abi lobi, dan yu no sa du tra sma ogri” (Romesma 13:9, 10). Lobi sa meki wi suku fasi fu du bun gi trawan. Te wi lobi tra sma, dan wi e sori taki wi lobi Yehovah Gado, di meki libisma na a prenki fu En.—Genesis 1:26.
San yu ben sa piki?
• Gi suma wi musu sori lobi, èn fu san ede wi musu du dati?
• Fa wi kan sori lobi gi den wan di no e dini Yehovah?
• San Bijbel e taki fu a fasi fa wi musu sori lobi gi wi Kresten brada nanga sisa?
• San a wani taki fu lobi tra sma leki fa wi lobi wisrefi?
[Aksi fu a tori disi]
[Prenki na tapu bladzijde 26]
„Suma na den tra sma di mi musu lobi?”
[Prenki na tapu bladzijde 29]
Yesus sori lobi gi difrenti sma aparti