Go na content

Go na table of contents

Wi feni gudu di no e lasi gowe

Wi feni gudu di no e lasi gowe

Ondrofenitori

Wi feni gudu di no e lasi gowe

Soleki fa Dorothea Smith nanga Dora Ward fruteri

Sortu gudu wi ben e suku? Wi ben de tu yongu meisje di ben e angri fu du a wroko di Yesus gi wi fu du, namku: „Go na sma fu ala kondre èn meki den tron disipel” (Mateyus 28:19). Meki wi fruteri fa wi kisi wini trutru fu di wi suku den gudu disi.

DOROTHEA E FRUTERI: Mi gebore na ini 1915, syatu baka di a Fosi Grontapufeti bigin, èn mi ben de a moro yongu pikin na ini wi osofamiri. Wi ben e libi krosibei fu a foto Howell, na Michigan, na ini Amerkankondre. Mi papa no ben de fu wan kerki, ma mi mama ben e bribi na ini Gado. A pruberi fu leri wi fu hori wisrefi na den Tin Komando, ma a ben e broko en ede taki mi brada, Willis, mi sisa, Viola, nanga mi no ben de fu wan kerki.

Di mi ben abi 12 yari, mi mama taki dati mi musu teki dopu na ini a Presbyter Kerki. Mi sabi heri bun ete fa a ben de tapu a dei di mi teki dopu. Tu mama ben de drape di ben e hori den beibi fu den, èn den tu beibi dati teki dopu na a srefi ten leki mi. Mi ben e feni en wan syen fu dopu makandra nanga tu beibi. A domri natinati mi ede nanga wan tu dropu watra, èn a taki wan tu sani di mi no frustan. Fu taki en leti, mi ben de leki den tu beibi dati, fu di mi no ben sabi notinoti fu dopu!

Wan dei na ini 1932, wan oto kon na wi mofodoro èn mi mama opo a doro fu luku suma de drape. Tu yonkuman ben wani gi wi wan tu kerkibuku. Wan fu den ben de Albert Schroeder. A yonkuman disi sori mi mama wan tu buku di Yehovah Kotoigi tyari kon na doro. Mi mama teki den buku dati. Na den buku dati yepi mi mama fu poti bribi na ini den tru tori di skrifi na ini Gado Wortu.

Mi e bigin suku den gudu

Baka wan pisi ten mi froisi go na a foto Detroit fu go tan nanga mi sisa. Drape mi miti wan owru uma di ben e kon na mi sisa fu leri en moro fu Bijbel. Den takimakandra di den ben abi, ben e memre mi na wan radio programa di ben e hori ibri wiki. Di mi ben de nanga mi mama na oso, dan mi ben gwenti arki a programa dati. Na ini a programa dati, J. F. Rutherford, di ben e teki fesi na ini a wroko fu Yehovah Kotoigi na a ten dati, ben e taki 15 miniti fu wan tori fu Bijbel. Na ini 1937, wi bigin go na den konmakandra di ben e hori na a fosi gemeente fu Yehovah Kotoigi na ini Detroit. A yari baka dati, mi teki dopu.

Syatu baka 1940, Yehovah Kotoigi meki bekènti taki den o opo wan skoro di nen Gileadskoro, na ini South Lansing, na New York. Na a skoro disi brada nanga sisa e leri fu tron zendeling. Di mi yere taki sonwan fu den sma di klari a skoro dati, ben o kisi wan kari fu go dini na wan tra kondre, dan mi prakseri na misrefi: ’Mi wani go na a Gileadskoro!’ Mi poti en leki marki fu go na a skoro disi. A ben o de wan bigi grani fu go na tra kondre fu suku „gudu”, noso fu suku sma di wani tron disipel fu Krestes Yesus!—Hagai 2:6, 7.

Safrisafri mi e doro a marki fu mi

Na ini april 1942, mi libi a wroko fu mi èn mi bigin pionier na ini Findlay, Ohio, makandra nanga feifi tra sisa di ben de Kotoigi. Wan gemeente no ben de na ini a foto dati èn konmakandra no ben e hori ibri wiki, ma wi ben e gi makandra deki-ati fu di wi ben e leisi wan tu artikel gi makandra na ini den Kresten publikâsi fu wi. Na ini a fosi mun di mi pionier, mi prati 95 buku gi sma di ben wani sabi moro fu Bijbel! Pikinmoro wán nanga afu yari baka dati, mi kisi a kari fu dini leki wan spesrutu pionier na ini Chambersburg, na Pennsylvania. Drape mi ben e wroko makandra nanga feifi tra pionier, èn wan fu den ben de Dora Ward, wan Kresten sisa fu a foto Iowa. Mi nanga Dora ben e wroko makandra leki pionier. Wi ala tu dopu na ini a srefi yari, èn wi ben wani go na a Gileadskoro so taki wi ben kan dini leki zendeling na tra kondre.

Na a bigin fu a yari 1944, wan tumusi prenspari dei doro! Wi ala tu kisi a kari fu go na a di fu fo klas fu a Gileadskoro. Na ini augustus fu a yari dati, wi go na a skoro. Ma fosi mi fruteri san pasa baka dati, meki Dora fruteri yu fa a du kon taki mi nanga en wroko so langa nanga makandra fu feni sma di wani tron disipel.

Mi ben de fayafaya fu gi moro fu mi ten fu preiki gi sma

DORA E FRUTERI: Mi mama ben e aksi Gado na ini begi fu yepi en frustan a Wortu fu En. Tapu wan sonde mi ben de nanga en di wi yere wan lezing tapu radio di J. F. Rutherford ben hori. Di a lezing kaba, mi mama taki nanga tranga sten: „Disi na a tru bribi!” Syatu baka dati, wi ben e studeri den publikâsi fu Yehovah Kotoigi. Na ini 1935 di mi ben abi 12 yari, mi go na wan dopu-lezing di wan Yehovah Kotoigi ben hori, èn drape mi kisi a tranga winsi fu gi mi libi abra na Yehovah. Dri yari baka dati, mi dopu. Fu di mi gi misrefi abra èn teki dopu, meki dati ben yepi mi fu tan hori den marki fu mi na prakseri na ini den yari di mi ben musu klari skoro ete. Mi no ben man wakti fu kaba nanga skoro, so taki mi ben kan bigin pionier.

Na a ten dati di wi ben wroko makandra nanga wan grupu Kotoigi, wi ben kon makandra leki gemeente na ini Fort Dodge, na Iowa. Wi ben musu du tranga muiti fu go na den Kresten konmakandra. Na a ten dati, aksi no ben de na ini den Waktitoren studie-artikel so taki a gemeente ben kan taki fu den. Den brada ben aksi ibri preikiman fu skrifi aksi na fesi èn fu gi dati na a brada di o hori a Waktitoren-studie. Tapu munde neti, mi nanga mi mama ben e skrifi wan aksi gi ibri paragraaf, èn wi ben gi den aksi disi na a brada di ben o hori a Waktitoren-studie, so taki a ben kan luku sortuwan fu den aksi a ben o gebroiki.

Ten na ten, wan kring-opziener ben kon fisiti a gemeente fu wi. Di mi ben abi 12 yari, wan fu den kring-opziener disi, namku John Booth, leri mi fa fu preiki oso fu oso. Di mi ben abi 17 yari, mi aksi en fa mi musu skrifi ala sani soifri na tapu wan papira pe mi ben e aksi fu tron pionier, èn a ben yepi mi. Ma mi no ben sabi taki mi ben o miti a brada disi baka, èn taki a ben o tron wan bun mati fu mi!

Di mi ben e pionier, mi ben e wroko furu nanga sisa Dorothy Aronson, wan pionier di owru 15 yari moro mi. Wi ben e pionier makandra, teleki a kisi wan kari fu go na a fosi klas fu a Gileadskoro na ini 1943. Baka dati, mi wawan tan pionier go doro.

Gens no man tapu wi fu preiki

Den yari baka 1940 ben muilek srefisrefi gi wi, fu di a di fu Tu Grontapufeti meki taki furu sma ben wani du iniwan sani fu sori taki den lobi a kondre fu den. Nofo tron te wi ben e preiki oso fu oso, dan sma ben e trowe pori eksi tapu wi, den ben e trowe lepi tomati, èn son leisi den ben trowe srefi ston na tapu wi! Ma a tesi ben kon moro hebi te wi ben gi sma A Waktitoren nanga Consolation (now a nen Ontwaakt!) na tapu den uku fu den strati. Kerki fesiman di ben e gens wi, meki skowtu kon na wi èn tapu skreki gi wi, fu di den taigi wi taki den o sroto wi te den e si taki wi preiki na publiki baka.

A no de fu taki dati wi weigri fu tapu nanga a preikiwroko, èn fu dati ede den skowtu tyari wi go na a skowtu-oso fu poti wan lo aksi gi wi. Baka di den meki wi gowe, wi go baka na a srefi uku fu a strati dati, èn wi prati den srefi tijdschrift dati gi sma. Wan tu brada di ben abi frantwortu na ini a gemeente, gi wi a rai fu gebroiki Yesaya 61:1, 2 fu sori sma fu san ede wi e preiki. Wan leisi, wan yongu skowtuman kon na mi èn aladi mi ben e senwe, toku mi leisi den tekst dati gi en. Yu kan frustan fa mi fruwondru di a drai wantronso èn a waka gowe! Gi mi a ben gersi leki den engel ben e kibri wi.

Wan dei di mi no man frigiti

Na ini 1941, mi ben e prisiri srefisrefi fu go na wan kongres fu Yehovah Kotoigi di ben o hori feifi dei langa na ini St. Louis, na Missouri. Na a kongres dati Brada Rutherford aksi taki ala den pikin di ben abi 5 yari te go miti 18 yari, fu kon na a fesisei pisi fu a stadion. Dusundusun pikin kon drape. Brada Rutherford ben wai en sakanisa fu taki wi odi. Wi alamala ben wai anu gi en baka. Baka di a hori wan lezing fu wán yuru, a taki: „Un pikin di wani du a wani fu Gado, èn di teki a sei fu a tirimakti fu Gado pe Yesus Krestes e teki fesi, èn di wani gi yesi na Gado nanga a Kownu di a poti, grantangi opo tanapu.” Ala den 15.000 pikin opo tanapu wantronso, èn mi ben de wan fu den! Baka dati a brada taki: „Un alamala di o du san un man fu fruteri trawan fu a Kownukondre fu Gado èn den blesi di a o tyari kon, grantangi taki ’Iya’.” Wi ben taki ’Iya’, èn baka dati wi yere fa ala sma naki anu bun tranga.

Baka dati a brada sori wi a buku Children * di ben tyari kon na doro. Ala den pikin ben go tanapu baka makandra, èn Brada Rutherford ben gi ibriwan fu wi wan fu a nyun buku disi. A sani disi gi wi furu prisiri! Tide na a dei, furu fu den pikin di ben kisi a buku na a kongres dati e dini Yehovah fayafaya ete na heri grontapu, iya, den e fruteri trawan fu a Kownukondre fu Gado èn fu a regtfardikifasi fu en.—Psalm 148:12, 13.

Baka di mi ben e pionier mi wawan dri yari langa, dan mi ben prisiri srefisrefi fu kisi wan kari fu dini leki spesrutu pionier na ini Chambersburg. Drape mi miti Dorothea, èn syatu baka dati wi tron bun mati fu makandra. Wi ben yongu ete èn wi ben abi furu krakti. Wi trutru ben wani du moro na ini a preikiwroko. Wi bigin suku den gudu, noso den sma di ben wani dini Yehovah, èn wi e du disi wi heri libi kaba.—Psalm 110:3.

Wan tu mun baka di wi dini leki spesrutu pionier, wi miti Albert Mann, wan brada di ben go na a fosi klas fu a Gileadskoro. A brada disi ben de fu go leki zendeling na wan tra kondre. A gi wi a deki-ati fu go dini na iniwan kondre pe den brada ben o aksi wi fu go.

Wi ala tu ben de na a skoro

DORA NANGA DOROTHEA E FRUTERI: Yu kan frustan fa wi ben e prisiri srefisrefi di wi go na a Gileadskoro fu kisi leri! Na a fosi dei fu a skoro, Albert Schroeder, a brada di ben gi Dorothea en mama a buku Studies in the Scriptures 12 yari na fesi, ben skrifi wi nen taki wi de na a Gileadskoro. John Booth ben de drape tu. Na a ten dati a ben e wroko na a gron pe den ben prani sani (Kingdom Farm), èn di ben de krosibei fu a skoro. Bakaten, den tu brada disi tron memre fu a Tiri Skin fu Yehovah Kotoigi.

Na a Gileadskoro, wi studeri den dipi tru tori fu Bijbel. Wi kisi bun leri. Na ini a klas fu wi 104 studenti ben de, èn wán fu den ben de a fosi studenti fu wan tra kondre, namku fu Meksikow. A brada disi ben e pruberi fu taki Ingrisitongo moro bun, èn wi ben e pruberi fu leri taki Spanyorotongo. Wi ben de nanga bigi prisiri tapu a dei di Brada Nathan H. Knorr gi den studenti a papira pe ben skrifi na sortu kondre wi ben o go leki zendeling! Furu fu den studenti ben go na Centraal-Amerika nanga Zuid-Amerika, èn wi ben go na Chili.

Wi e suku gudu na ini Chili

Wi ben musu kisi primisi fu lanti fu go na Chili, èn a sani dati teki bun langa. Fu dati ede, baka di wi klari a skoro na ini yanuari 1945, wi dini wán nanga afu yari leki pionier na ini Washington, D.C. Di wi kisi primisi fu lanti fu go na Chili, dan wi ben de tu fu den neigi zendeling di ben go na Chili. Seibi fu den zendeling ben de fu den klas di ben hori bifo a klas fu wi.

Wan tu Kresten brada ben kon miti wi na ini Santiago, a mamafoto pe wi ben doro. Wán fu den ben de Albert Mann, a brada di ben klari a Gileadskoro èn di ben gi wi a deki-ati wan tu yari na fesi fu go tu na a skoro. A yari na fesi a ben kon na Chili makandra nanga Joseph Ferrari, di ben de fu a di fu tu klas fu a Gileadskoro. Di wi doro na ini Chili, pikinmoro 100 preikiman ben de na ini a heri kondre. Wi ben de fayafaya fu suku èn feni moro gudu, iya, wi ben wani feni moro opregtisma na ini a kondre disi pe wi ben kon fu preiki.

Wi ben go tan na a zendeling-oso na ini Santiago. A ben de wan nyun sani gi wi fu libi nanga furu zendeling na wán presi. Boiti taki wi ben musu preiki wan spesrutu nomru fu yuru, dan ala zendeling ben musu bori wán leisi wan wiki gi den tra zendeling na ini na oso. Wan tu sani ben pasa di ben meki wi syen. Wan mamanten wi ben meki wan sortu brede fu nyan. Ma di wi puru den brede na ini na onfu, den no ben smeri so bun. Wi ben poti wan heri tra sani na ini den brede! Aladi a nen fu a sani di wi ben musu poti na ini a brede skrifi na tapu a batra, toku wan heri tra sani ben de na ini.

Ma san ben meki wi syen moro, na den fowtu di wi ben meki di wi ben e leri taki Spanyorotongo. Wi ben e studeri Bijbel nanga wan bigi osofamiri, ma den ben wani tapu nanga a studie fu di den no ben man frustan san wi ben e taki. Ma fu di den ben e suku den tekst na ini den eigi Bijbel, meki den ben man leri sabi a tru anbegi, èn feifi fu den tron Kotoigi. Na ini a ten dati, sani no ben seti so taki den zendeling ben kan leri a tongo fu a kondre pe den go. Wi ben go preiki wantewante èn wi pruberi fu leri a tongo fu den sma di wi ben preiki gi den.

Wi ben abi furu bijbelstudie, èn sonwan fu den bijbelstudenti fu wi ben go na fesi heri esi. Ma wi ben musu abi furu pasensi nanga tra bijbelstudenti. Teresa Tello, wan yongu uma, ben arki a boskopu fu Bijbel èn a ben taki: „Grantangi, kon baka wan tra leisi fu fruteri mi moro.” Twarfu leisi wi ben go baka na en, ma a no ben de nowan fu den leisi dati. Baka dri yari, wi ben go na wan kongres di ben hori na ini Santiago. Di wi ben de fu gowe fu a konmakandra tapu sonde, dan wan sma taki: „Misi Dora, Misi Dora!” Wi drai, èn wi si taki na Teresa ben kari wi. A ben go luku en sisa na abrasei fu a strati, èn a ben kon na a presi pe a kongres ben hori fu luku san ben e pasa drape. Wi ben prisiri fu miti en baka! Wi seti sani so taki a ben kan studeri Bijbel, èn syatu baka dati a teki dopu. Bakaten a tron wan spesrutu pionier. Tide na a dei, sowan 45 yari baka dati, Teresa na wan spesrutu pionier ete.—Preikiman 11:1.

Wi feni gudu na ini a „santi”

Na ini 1959 wi ben musu go na Punta Arenas, san wani taki „A presi pe santi de”, èn disi na a moro farawe presi na zuidsei fu a sesyoro fu Chili di langa sowan 4300 kilometer. Punta Arenas de heri tra fasi leki den tra presi na ini Chili. Na ini a waran pisi ten fu a yari, son e tan skèin te pikinmoro 12 yuru na neti. Pikinmoro ibri dei wi ben man go na ini a preikiwroko, ma sani ben de tu di ben meki en muilek gi wi fu preiki. Na ini a waran pisi ten fu a yari bigi winti e wai drape. Na ini a kowru pisi ten fu a yari a kowru srefisrefi èn son no e skèin langa.

Aladi den sani disi no ben meki en makriki gi wi fu preiki, toku moi sani de tu na Punta Arenas. Na a waran pisi ten fu a yari, a de so taki doronomo dungru wolku de na westsei. Wanwan leisi, wan hebi alen kan fadon wantronso èn a e nati yu, ma dan a winti e wai èn yu e kon drei. Baka dati wan moi alenbo e kon te a son e skèin pasa den wolku. Son leisi yu kan si na alenbo te a son e skèin pasa den dungru wolku ma son leisi yu no e si en moro, èn na so a sani kan go omeni yuru langa.—Yob 37:14.

Na ini a ten dati, furu preikiman no ben de na ini Punta Arenas. Wi leki sisa, ben musu hori ala den konmakandra na ini a pikin gemeente drape. Yehovah blesi a muiti di wi ben e meki. Sowan 37 yari baka dati, wi drai go baka na a kontren drape fu go luku a presi. San wi ben si? Siksi bun gemeente èn dri moi Kownukondre zaal. Wi ben prisiri srefisrefi taki Yehovah gi wi pasi fu feni den gudu disi na a zuidsei fu a kondre pe furu santi de!—Sakaria 4:10.

Wi e feni moro gudu na wan „Bradi Sesyoro”

Baka di wi dini dri nanga afu yari na ini Punta Arenas, wi ben musu go na a foto Valparaiso pe furu sipi e kon. Na ini a foto disi yu abi 41 pikin bergi na a syoro pe a Stille Oceaan de. Wi ben e preiki moro furu na tapu wan fu den bergi disi, namku Playa Ancha, san wani taki „Bradi Sesyoro”. Wi tan 16 yari drape. Na so wi ben kan si fa wan grupu yongu Kresten brada go na fesi na ini a tru anbegi. Tide na a dei den e dini leki kring-opziener èn leki Kresten owruman na ini den gemeente na ini Chili.

A tra presi pe wi ben musu go, ben de Viña del Mar. Wi ben e wroko dri nanga afu yari drape teleki wi ben musu froisi fu di wan gronseki broko a zendeling-oso fu wi. Baka dati, wi drai go baka na Santiago pe wi ben bigin nanga a zendelingwroko fu wi sowan 40 yari na fesi. Sani ben kenki drape na ini a foto. Wan nyun bijkantoro ben bow, èn na owru bijkantoro ben tron a zendeling-oso gi ala den zendeling di ben de ete na ini a kondre. Bakaten den ben e hori a Dinariskoro na a oso dati. Na a ten dati, Yehovah sori wi baka taki a lobi wi. Feifi fu wi di de zendeling èn di owru kaba, kisi a kari fu go libi na Bethel. Sensi wi kon dyaso na Chili, wi dini na 15 difrenti presi kaba. Wi si fa a wroko e go na fesi, iya, fosi sowan 100 preikiman ben de, ma now dati na sowan 70.000! A ben gi wi furu prisiri fu suku den gudu na ini Chili 57 yari langa!

Wi e feni en wan bigi grani taki Yehovah meki wi feni someni sma, iya, someni gudu di Yehovah e tan gebroiki na ini en organisâsi. Moro leki 60 yari wi wroko makandra na ini a diniwroko fu Yehovah, èn wi e agri trutru nanga a denki fu Kownu David di a ben skrifi: „A bunfasi di yu kibri leki wan gudu gi den wan di e frede yu, furu srefisrefi!”—Psalm 31:19.

[Futuwortu]

^ paragraaf 24 Yehovah Kotoigi tyari en kon na doro, ma den no e meki en moro.

[Prenki na tapu bladzijde 9]

Dorothea na ini 2002, èn na ini a preikiwroko na ini 1943

[Prenki na tapu bladzijde 10]

Di mi ben e preiki na strati na ini Fort Dodge, Iowa, na ini 1942

[Prenki na tapu bladzijde 10]

Dora, na ini 2002

[Prenki na tapu bladzijde 12]

Dorothea nanga Dora na dorosei fu a fosi zendeling-oso pe den ben e tan na ini Chili, na ini 1946