Go na content

Go na table of contents

„Go wasi na ini a watra fu Siloam”

„Go wasi na ini a watra fu Siloam”

„Go wasi na ini a watra fu Siloam”

BAKA DI Yesus poti tokotoko na tapu den ai fu wan breni man, dan a taigi a man: „Go wasi na ini a watra fu Siloam.” A man du san Yesus taigi en fu du, èn „di a kon baka, a ben man si” (Yohanes 9:6, 7). Pe a Watra fu Siloam ben de? No so langa pasa, sabiman feni wan sani di e meki wi kon sabi moro krin pe a Watra fu Siloam ben de.

Furu sma di e go koiri na Yerusalem e go na wan presi di sma sabi leki a Watra fu Siloam, fu di den e bribi taki dati na a Watra fu Siloam di kari na ini Yohanes 9:7. A presi disi de na a kaba fu na ondrogron kanaal fu Heskia di langa sowan 530 meter. Sma ben meki en na ini a di fu aiti yarihondro bifo Krestes. Ma a presi di sma sabi leki a Watra fu Siloam di de na a kaba fu a kanaal fu Heskia, na fu a di fu fo yarihondro G.T. Den sma fu Byzantium di ben kari densrefi Kresten ben diki a presi disi, fu di den ben denki taki a Watra di Yohanes e taki fu en, ben de na a kaba fu a kanaal disi.

Ma na ini 2004, sabiman feni wan presi, èn den kon si taki disi ben de a Watra fu Siloam di ben de na a ten di Yesus ben de na grontapu. A presi disi de fu feni pikinmoro 100 meter na a zuid-owstusei fu a presi di sma ben e si fosi leki a Watra fu Siloam. Fa den feni a nyun presi disi? Den tiriman fu a foto ben musu meki wan ondrogron peipi na ini a birti dati. Dati meki den seni wan tu wrokoman go drape nanga bigi masyin fu diki a gron. Wan sabiman di ben e wroko krosibei fu a presi dati, ben e luku fa den ben e diki a gron. Ne a si wan pisi fu wan trapu. Den wrokoman tapu nanga a wroko, èn den sma di abi a frantwortu fu sorgu gi den owruten sani di sma feni na ini Israel (Israeli Antiquities Authority) gi primisi fu ondrosuku a presi moro fara. Wán sei fu a Watra fu Siloam di langa sowan 70 meter, de fu si kaba, èn sosrefi tu uku fu a presi disi.

Wan tu fu den solfru moni di sabiman feni na a presi dati, ben de fu a di fu tu yari, a di fu dri yari, nanga a di fo yari di den Dyu ben opo densrefi teige Rome. A sani disi ben pasa na a pisi ten fu 66 G.T. te go miti 70 G.T. Den solfru moni disi na wan buweisi taki sma ben e go ete na a Watra fu Siloam na ini a yari 70 G.T. di den Romesma pori Yerusalem. Wan tijdschrift e taki: „A sani disi e sori taki sma ben e go na a Watra fu Siloam te na lasti yari di den Dyu ben opo densrefi teige Rome, èn baka dati sma no ben go drape moro. Fosi a di fu fo yarihondro G.T., sma no ben tan moro na a presi disi di de na a moro lagi sei fu Yerusalem. Ibri yari, alen watra di ben e lon fu a bergi, ben e meki moro nanga moro tokotoko lon go na ini a Watra fu Siloam. Èn baka di den Romesma pori a foto, dan nowan sma ben e krin a presi moro. Na ini den hondrohondro yari di pasa, a presi kon lai nanga tokotoko teleki safrisafri a no ben de fu si moro. Di den sabiman feni a presi disi, dan a tokotoko ben deki sowan 3 meter na son presi” (Biblical Archaeology Review).

Fu san ede opregtisma di e ondrosuku Bijbel wani kon sabi moro fu a presi pe a Watra fu Siloam ben de? Fu di den Evangelietori di e taki fu a libi nanga a diniwroko fu Yesus, e taki furu fu a kontren fu Yerusalem na ini a fosi yarihondro. Sobun, te sma e kon sabi pe a Watra fu Siloam ben de trutru, dan dati e yepi den fu kon frustan moro bun fa a kontren disi ben de.

[Prenki na tapu bladzijde 7]

A presi pe a Watra fu Siloam ben de trutru

[Sma di abi a reti fu a prenki]

© 2003 BiblePlaces.com