Go na content

Go na table of contents

Papa nanga mama—Kweki un pikin nanga lobi

Papa nanga mama—Kweki un pikin nanga lobi

Papa nanga mama—Kweki un pikin nanga lobi

„Ala sani di unu e du, un musu du nanga lobi.”​—1 KORENTESMA 16:14.

1. Fa papa nanga mama e firi te wan pikin fu den gebore?

FURU papa nanga mama e agri taki wan fu den moro moi sani na ini a libi, na te wan pikin fu den gebore. Wan mama di nen Aleah, e taki: „Di na umapikin fu mi gebore, dan mi ben breiti srefisrefi di mi si en fu a fosi leisi. Gi mi a ben de a moro moi pikin di mi ben si oiti.” Ma aladi na okasi disi kan gi papa nanga mama prisiri, toku a kan gi den broko-ede tu. A masra fu Aleah e taki: „Mi ben e broko mi ede efu mi ben o man leri mi umapikin san fu du te problema miti en na ini en libi.” Furu papa nanga mama e broko den ede nanga a srefi sani disi, èn den sabi taki den musu kweki den pikin fu den nanga lobi. Ma a no sa makriki gi Kresten papa nanga mama di wani kweki den pikin fu den na a lobi-ati fasi dati. San na wan tu fu den problema di den sa kisi?

2. Sortu problema papa nanga mama e kisi?

2 Now wi e libi na a kaba fu den lasti dei fu a sistema disi. Soleki fa Bijbel e sori, dan bun furu sma na grontapu no e sori lobi gi trawan. Srefi na ini na osofamiri, sma no ’lobi trawan’, èn den tron sma di ’no de nanga tangi, den no de loyaal, den no man dwengi densrefi, èn den e du sani ogri-ati sani nanga trawan’ (2 Timoteyus 3:1-5). Te Kresten e miti ibri dei nanga sma di e sori den sortu fasi disi, dan dati kan meki taki den e bigin sori den fasi disi tu na ini na osofamiri fu den. Boiti dati, papa nanga mama na sondusma, èn fu dati ede den musu meki muiti fu dwengi densrefi, den musu luku bun fu no taki sani di kan hati den firi fu trawan, èn den musu sorgu taki den no e teki bosroiti di kan tyari takru bakapisi kon.—Romesma 3:23; Yakobus 3:2, 8, 9.

3. Fa papa nanga mama kan kweki den pikin fu den fu tron sma di de koloku?

3 Aladi papa nanga mama kan kisi den sortu problema disi, toku den kan kweki den pikin fu den fu tron sma di de koloku èn di lobi Gado. Fa den kan du dati? We, den musu du san Bijbel e taki: „Ala sani di unu e du, un musu du nanga lobi” (1 Korentesma 16:14). Iya, lobi na „wan volmaakti banti di e meki sma kon de wán” (Kolosesma 3:14). Na ini a fosi brifi di na apostel Paulus ben skrifi gi den Korentesma, a ben taki fu dri sani di abi fu du nanga lobi. Meki wi luku den dri sani disi èn meki wi luku tu fa papa nanga mama kan kweki den pikin fu den nanga lobi.—1 Korentesma 13:4-8.

Papa nanga mama musu abi langa pasensi

4. Fu san ede papa nanga mama musu abi langa pasensi?

4 Paulus ben skrifi: „Lobi abi langa pasensi” (1 Korentesma 13:4). A Griki wortu di vertaal nanga „langa pasensi” wani taki dati wan sma abi pasensi èn taki a no e atibron esi. Fu san ede papa nanga mama musu abi langa pasensi? A no de fu taki dati furu papa nanga mama kan kari furu reide fu san ede den musu abi a fasi disi. Luku wan tu fu den reide disi. Nofo tron, te pikin wani wan sani, dan den e aksi den papa nanga mama ibri tron baka fu gi den a sani dati. Awinsi a papa noso a mama e taigi a pikin krin taki a no o gi en a sani dati, toku a pikin kan tan aksi en a sani, fu di a e howpu taki a o kisi a sani te fu kaba. Te papa nanga mama sabi taki den tini pikin fu den wani du wan sani di o tyari takru bakapisi kon gi den, dan den no wani gi den pikin primisi fu du a sani dati. A sani disi kan meki taki den pikin disi e haritaki nanga a papa nanga mama fu den (Odo 22:15). Èn neleki fa a de nanga wi alamala, na so pikin e meki fowtu ibri tron baka.—Psalm 130:3.

5. San kan yepi papa nanga mama fu abi langa pasensi?

5 San kan yepi papa nanga mama fu abi langa pasensi èn fu no atibron esi nanga den pikin fu den? Kownu Salomo ben skrifi: „Te wan sma abi a koni fu man si sani krin, dan trutru dati sa meki taki a no kisi atibron esi-esi” (Odo 19:11). Papa nanga mama kan abi pasensi nanga den pikin fu den te den e hori na prakseri taki wan ten ben de di den srefi ’ben e taki leki wan pikin-nengre, èn ben e denki leki wan pikin-nengre’ (1 Korentesma 13:11). Papa nanga mama, yu kan memre ete di yu ben pikin, fa yu ben e tan aksi yu papa nanga mama fu gi yu wan sani? Di yu ben de wan tini, yu ben feni taki yu papa nanga mama no ben e frustan fa yu ben e firi èn sortu problema yu ben abi, a no so? Efu dati de so, dan yu sa man frustan den pikin fu yu moro bun èn yu sa man frustan tu fu san ede yu musu abi a pasensi fu taigi den ibri tron baka san yu e fruwakti fu den (Kolosesma 4:6). A moi fu sabi taki Yehovah ben taigi papa nanga mama na ini Israel fu ’poti den wet fu en go dipi’ na ini den yongu pikin fu den (Deuteronomium 6:6, 7). A Hebrew wortu di vertaal nanga „poti go dipi na ini” wani taki „fu taki wan sani ibri tron baka”. Disi wani taki dati son leisi papa nanga mama sa musu taigi wan pikin wan sani ibri tron baka, fosi a pikin e leri fu gi yesi na Gado. Den sa musu du disi furu leisi fu leri den pikin fu den tra prenspari sani.

6. Fu san ede wan papa noso mama di abi langa pasensi, no e meki den pikin fu en du sani di Gado no feni bun?

6 Ma te wan papa noso mama abi langa pasensi, dan dati no wani taki dati a e gi en pikin primisi fu du sani di Gado no feni bun. Gado Wortu e warskow: „Wan boi di mag du san a wani, sa gi en mama syen.” Fu sori san sa yepi fu sorgu taki a sani disi no pasa, dan a srefi odo e taki: „A tiki nanga piri-ai, na den e gi koni” (Odo 29:15). Son leisi, pikin kan feni taki a papa nanga a mama fu den no abi a reti fu gi den piri-ai. Ma na ini wan Kresten osofamiri, pikin no e taigi papa nanga mama fa den musu kweki den. Na presi fu dati, Yehovah, a moro hei Edeman fu na osofamiri, gi papa nanga mama a reti fu kweki den pikin fu den na wan lobi-ati fasi èn fu gi den trangaleri na a fasi dati tu (1 Korentesma 11:3; Efeisesma 3:15; 6:1-4). Fu taki en leti, trangaleri abi furu fu du nanga switifasi, èn a fasi disi abi fu du tu nanga lobi.

Fa fu gi trangaleri na wan lobi-ati fasi

7. Fu san ede papa nanga mama di abi switifasi e gi den pikin fu den trangaleri, èn fa den e du dati?

7 Paulus ben skrifi taki ’lobi abi switifasi’ (1 Korentesma 13:4). Papa nanga mama di abi trutru switifasi, sa hori densrefi na den bosroiti di den teki te den e gi den pikin fu den trangaleri. Na so fasi den e teki na eksempre fu Yehovah. Paulus ben skrifi: „Yehovah e strafu a sma di a lobi.” Hori na prakseri taki a strafu disi no wani taki nomo dati papa nanga mama musu gi den pikin fu den fonfon. A strafu disi abi fu du nanga a leri di den musu gi den pikin fu den. Fu san ede den musu du dati? Paulus e taki: „Gi den sma di e leri wan sani fu disi, a sa abi bun bakapisi di e tyari vrede kon, èn dati na regtfardikifasi” (Hebrewsma 12:6, 11). Te papa nanga mama e gi den pikin fu den leri na wan switi fasi soleki fa Gado wani, dan den e yepi den pikin fu kon tron opregtisma di lobi vrede. Te pikin e teki „a trangaleri fu Yehovah”, dan den e kisi koni nanga sabi, èn den o man si sani krin. Den sani disi warti moro solfru noso gowtu.—Odo 3:11-18.

8. San e pasa nofo tron te papa nanga mama no e gi den pikin fu den trangaleri?

8 Ma papa nanga mama no e sori switifasi gi den pikin fu den te den no e gi den trangaleri. Yehovah ben meki Salomo skrifi: „A sma di e kibri en tiki no lobi en manpikin, ma a sma di lobi en manpikin e suku fu gi en trangaleri” (Odo 13:24). Pikin di no e kisi trangaleri te dati de fanowdu, sa denki densrefi nomo èn den no sa de koloku. Tra fasi leki dati, te papa nanga mama e sori switifasi gi den pikin fu den aladi den e sori den krin san den mag du èn san den no mag du, dan nofo tron den pikin disi e wroko bun na skoro, den e meki mati makriki, èn den de koloku. Fu dati ede, papa nanga mama di e gi den pikin fu den trangaleri e sori switifasi gi den pikin disi.

9. San Kresten papa nanga mama e leri den pikin fu den, èn fa den pikin musu si den sani disi?

9 Fa papa nanga mama kan gi den pikin fu den trangaleri na wan switi fasi èn na wan lobi-ati fasi? Papa nanga mama musu taigi den pikin fu den krin san den e fruwakti fu den. Fu eksempre, Kresten papa nanga mama e leri den yongu pikin fu den frukufruku kaba san na den prenspari gronprakseri fu Bijbel èn den e leri den tu fu teki prati na difrenti sani di abi fu du nanga na anbegi fu den (Exodus 20:12-17; Mateyus 22:37-40; 28:19; Hebrewsma 10:24, 25). Pikin musu sabi taki den sani disi na den moro prenspari sani di den musu du.

10, 11. Fu san ede a bun te papa nanga mama e luku san den pikin fu den wani, te den e poti wet gi den?

10 Ma son leisi, a bun te papa nanga mama e gi den pikin fu den na okasi fu taki wan sani tu, te den e bosroiti na sortu wet den pikin musu hori densrefi na oso. Te yonguwan mag taki wan sani tu te a abi fu du nanga den wet disi, dan den no sa abi so furu muiti fu hori densrefi na den wet dati. Fu eksempre, papa nanga mama kan bosroiti taki den pikin fu den musu de na oso na wan spesrutu yuru. Noso, den kan meki den pikin srefi taki o lati den wani kon na oso, èn fu san ede den wani kon na oso na a ten dati. Baka dati, a papa nanga a mama kan taigi den pikin o lati den wani taki den pikin musu kon na oso, èn den musu taigi den tu fu san ede den feni a yuru dati moro bun. Ma san musu pasa te den pikin no e agri nanga a papa nanga mama fu den? Son leisi papa nanga mama kan gi den pikin primisi fu kon na oso na a yuru di den wani, solanga den e hori densrefi na den gronprakseri fu Bijbel. A sani disi wani taki dan dati papa nanga mama e libi den pikin fu du san densrefi wani?

11 Wi e kisi piki tapu na aksi disi te wi e luku a lobi-ati fasi fa Yehovah handri nanga Lot nanga en osofamiri. Baka di den engel tyari Lot, en wefi, nanga den umapikin fu en komoto na ini Sodom, dan den taigi den: „Lon go na den bergi, noso yu srefi o dede tu!” Ma Lot ben piki: „Mi e begi yu, Yehovah, no meki mi du dati!” Ne Lot aksi Gado efu a ben kan du wan tra sani. A taki: „Luku, wan foto de krosibei èn a de wan pikin foto. Mi e begi yu, meki mi lowe go drape, bika dati na wan pikin sani gi yu, a no so?” San Yehovah piki Lot? A taki: „Luku, disi leisi mi e hori yu na prakseri tu” (Genesis 19:17-22). A sani disi wani taki dati Yehovah meki Lot du san ensrefi wani? Kwetikweti! Fu taki en leti, Yehovah arki Lot, èn a bosroiti fu sori moro switifasi gi en. Efu yu na wan papa noso wan mama, dan yu e gi den pikin fu yu okasi fu taki wan sani tu te unu e poti wet na oso?

12. San o gi wan pikin a dyaranti taki sani sa waka bun nanga en?

12 A no de fu taki dati pikin no musu sabi den wet nomo di papa nanga mama poti gi den, ma den musu sabi tu sortu strafu den kan kisi te den e trangayesi den papa nanga mama. Te papa nanga mama sori den pikin krin sortu strafu den o kisi, dan den musu gi den a strafu dati tu te dati de fanowdu. Papa nanga mama no e sori switifasi gi den pikin fu den te den e warskow den den doronomo taki den o strafu den gi wan sani di den du, aladi den no e gi den a strafu dati. Bijbel e taki: „Fu di a krutu teige wan takru wroko no kon esi, meki den manpikin fu libisma poti na ini den ati fu du ogri” (Preikiman 8:11). A bun te wan papa noso wan mama no e strafu wan pikin pe tra sma de, noso pe tra pikin de. Na so fasi den no sa meki a pikin kisi syen. Ma te den pikin sabi taki na „Iya” fu den papa nanga mama wani taki iya, èn taki a „Nôno” fu den wani taki nôno, dan dati sa gi den a dyaranti taki sani sa waka bun nanga den. Boiti dati, den e kisi moro lespeki nanga lobi gi den papa nanga mama, awinsi den e kisi strafu son leisi.—Mateyus 5:37.

13, 14. Fa papa nanga mama kan teki na eksempre fu Yehovah, te den e kweki den pikin fu den?

13 Efu papa nanga mama wani strafu den pikin fu den na wan lobi-ati fasi, dan den musu gi den a strafu di fiti gi den. Wan mama di nen Pam e taki: „Wi ben musu gi den tu pikin fu wi trangaleri na difrenti fasi. San ben bun gi a wán pikin, no ben bun gi a trawan.” Larry, a masra fu Pam, e taki: „A moro owru umapikin fu wi ben wani du san en srefi ben wani, èn dati meki nofo tron wi ben musu strafu en. Ma a yongu umapikin fu wi ben e gi yesi wantewante te wi ben e piri-ai gi en, èn srefi te wi ben e luku en nomo.” Iya, papa nanga mama di abi switifasi e frustan sortu strafu fiti gi ibriwan fu den pikin fu den.

14 Yehovah sabi san den futuboi fu en man du èn san den no man du, èn na so fasi a e gi papa nanga mama wan bun eksempre (Hebrewsma 4:13). Boiti dati, te Yehovah e strafu den, dan a no e strafu den tumusi hebi, èn a no e tapu ai tu gi ala fowtu di den e meki. Na presi fu dati, ala ten a e gi a pipel fu en trangaleri „na a yoisti fasi” (Yeremia 30:11). Papa nanga mama, yu sabi san na den bunfasi nanga den swakifasi fu den pikin fu yu? Yu e hori den sani dati na prakseri so taki yu kan kweki den na wan switi fasi? Efu dati de so, dan yu e sori taki yu lobi den pikin fu yu.

Gi den pikin deki-ati fu taki

15, 16. Fa papa nanga mama kan gi den pikin fu den deki-ati fu taki krin san den e denki? San yepi Kresten papa nanga mama fu du disi?

15 A bun fu sabi tu taki lobi „no e prisiri nanga sani di no de regtfardiki, ma a e prisiri nanga sani di tru” (1 Korentesma 13:6). Fa papa nanga kan leri den pikin fu den fu lobi san bun èn san tru? Wan prenspari fasi fa den kan du dati, na fu gi den pikin fu den deki-ati fu taki krin fa den e firi, srefi te a sani dati no switi fu yere. Wi kan frustan taki papa nanga mama breiti te den sani di den pikin fu den e taki e sori taki den lobi regtfardiki markitiki. Ma son leisi te wan pikin e taki san de na tapu en ati, dan dati kan tyari kon na krin taki a pikin e prakseri fu du sani di no bun (Genesis 8:21). San papa nanga mama kan du? Kande a fosi sani di den sa wani du, na fu strafu a pikin fu di a taki den sani dati. Te papa nanga mama e du dati, dan den pikin o bigin taki soso den sani di den papa nanga mama wani yere. A no de fu taki, dati papa nanga mama musu piri-ai gi den pikin fu den wantewante te den no e taki na wan lespeki fasi. Den no musu taigi den pikin fu den nomo san den musu taki, ma den musu leri den tu fa fu taki na wan fasi di fiti.

16 Fa papa nanga mama kan gi den pikin fu den deki-ati fu taki krin san den e denki? Aleah, di wi kari na fesi, e taki: „Wi pruberi fu no atibron esi-esi te den pikin fu wi e taigi wi wan sani di no moi fu yere. A sani disi meki taki den pikin fu wi no e frede fu taigi wi san den e denki.” Wan papa di nen Tom e taki: „Wi gi na umapikin fu wi deki-ati fu taigi wi san a e denki, srefi te a no e agri nanga a fasi fa wi e denki. Ma efu wi ben e taigi en nomo san fu du, na presi fu arki en, dan a ben o lasi-ati èn a no ben o taigi wi fa a ben e firi trutru. Wi kon si taki a ben e fruteri wi krin fa a ben firi, fu di wi ben de klariklari fu arki en.” A no de fu taki dati, pikin musu gi yesi na den papa nanga mama (Odo 6:20). Ma te pikin e taki fri nanga den papa nanga mama, dan papa nanga mama kan yepi den pikin fu kon sabi san bun èn san no bun. Vincent, wan papa di abi fo pikin, e taki: „Nofo tron, wi ben e taki nanga den pikin fu wi fu sori den san na den winimarki èn san na den takru bakapisi fu wan bosroiti di den wani teki. A sani disi ben yepi den fu teki wan bun bosroiti. Na so den leri denki fosi den teki bosroiti.”—Odo 1:1-4.

17. Sortu dyaranti papa nanga mama kan abi?

17 Soleki fa wi si, dan papa nanga mama musu fiti den rai fu Bijbel te den e kweki den pikin fu den. Ma a no de fu taki dati den sa meki fowtu son leisi. Ma yu kan abi a dyaranti taki den pikin fu yu sa abi bigi warderi gi a muiti di yu e meki fu sori langa pasensi, switifasi, nanga lobi, aladi yu e kweki den. Yehovah sa blesi yu trutru gi a muiti di yu e meki (Odo 3:33). Te fu kaba, ala Kresten papa nanga mama wani taki den pikin fu den musu kon lobi Yehovah soleki fa den srefi lobi En. Fa papa nanga mama kan yepi den pikin fu du a prenspari sani disi? A tra artikel sa sori wi krin na sortu fasi den kan du dati.

Yu e memre disi ete?

• San kan yepi papa nanga mama fu abi langa pasensi?

• San switifasi abi fu du nanga trangaleri?

• Fu san ede a prenspari taki pikin no e frede fu taigi den papa nanga mama krin san den e denki?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 23]

Papa nanga mama, yu e memre ete fa a ben de di yu ben pikin?

[Prenki na tapu bladzijde 24]

Yu e gi den pikin fu yu deki-ati fu taki krin fa den e denki?