Yonatan—„Na Gado yepi en fu du den sani di a du”

A MANPIKIN fu a fosi kownu fu Israel e go luku wan loweman. A e taigi a loweman: „No frede, bika mi papa Saul no o feni yu. Yu o tron kownu fu Israel, èn baka yu, mi o de a moro prenspari sma na ini Israel. Mi papa Saul sabi disi tu.”—1 Samuel 23:17.

A man disi na Yonatan, èn a loweman na David. Efu Yonatan no ben lasi en libi syatu baka dati, dan kande a ben o tron a moro prenspari sma na David en sei.

A matifasi di Yonatan nanga David ben abi, ben de wan apartiwan. Fu taki en leti, Yonatan ben de wan aparti man. Den sma fu a ten fu en ben feni dati tu, fu di den ben taki fu en: „Na Gado yepi en fu du den sani di a du” (1 Samuel 14:45). Fu san ede den ben taki dati? Sortu fasi Yonatan ben abi? Èn san wi kan leri fu na eksempre fu en?

Den Israelsma de „na bigi nowtu”

Te Bijbel e taki fu Yonatan fu a fosi leisi, dan den Israelsma de „na bigi nowtu”. Den Filisteasma ben go fufuru den sani fu den Israelsma, èn den ben sorgu taki den Israelsma no ben man opo feti gi densrefi.—1 Samuel 13:5, 6, 17-19.

Ma Yehovah ben taki dati a no ben o drai baka gi a pipel fu en, èn Yonatan ben e bribi dati. Gado ben taki fu Saul, a papa fu en: „Na en o frulusu mi pipel fu den Filisteasma.” Yonatan ben e bribi den wortu disi. Wan leisi, en srefi ben de fesiman fu 1000 Israelsma. Na a ten dati, den Israelsma disi di no ben abi bun fetisani, wini a feti nanga den Filisteasma. Ma now, a ben wani sorgu taki den Filisteasma no ben e du ogri noiti moro nanga Israel.—1 Samuel 9:16; 12:22; 13:2, 3, 22.

Yonatan no e frede fu go feti

Yonatan bosroiti fu go feti nanga wan grupu srudati fu den Filisteasma di ben seti kampu krosibei fu a pikin pasi di ben de na a bergi fu Mikmas (1 Samuel 13:23). Fu man doro drape, Yonatan ben o abi fu kren go na tapu „en anu nanga futu”. Ma toku a go. Yonatan bosroiti fu go nanga en futuboi wawan, èn a taigi a futuboi disi: „Kande Yehovah sa yepi wi, bika nowan sani kan tapu Yehovah fu tyari frulusu kon. A kan du dati nanga yepi fu wan tu sma nomo, noso nanga yepi fu wan heri grupu.”—1 Samuel 14:6, 13.

Den tu Israelsma disi ben wani Yehovah fu sori den san fu du. Den ben o meki den srudati si den. Efu den Filisteasma ben o taki: „Tan tanapu teleki wi kon na unu!”, dan Yonatan nanga en futuboi no ben o go feti nanga den. Ma efu den feanti ben o taki: „Un kren kon miti wi!”, dan dati ben o sori taki Yehovah ben o meki Yonatan nanga en futuboi wini a feti. Efu Yonatan ben abi a frutrow taki Gado ben o yepi en, dan a no de fu taki dati a ben o kren go fu go feti.—1 Samuel 14:8-10.

Fa den tu man disi nomo ben o man feti nanga ala den srudati? We, Yehovah ben yepi Krutuman Ehud di a ben de fesiman fu Israel na a ten di den ben e feti nanga Moab, a no so? A no Gado ben yepi Samkar, so taki a ben man kiri 600 Filisteasma nanga wan langa srapu tiki? Èn a no Yehovah ben gi Simson krakti, di en wawan ben e feti nanga den Filisteasma? Yonatan ben abi a frutrow taki Gado ben o yepi en tu.—Krutuman 3:12-31; 15:6-8, 15; 16:29, 30.

Di den Filisteasma si den tu Israelsma, dan den bari: „Un kren kon miti wi, dan wi o sori unu wan sani!” Yonatan nanga en futuboi kren go. Nanga deki-ati, den feti nanga den Filisteasma, èn den kiri sowan 20 srudati. A sani dati meki taki ala den tra srudati bigin bruya. Kande den Filisteasma ben denki taki moro fetiman fu Israel ben o kon. Bijbel e taki dati baka dati, ’ala den sma na ini a kampu bigin beifi, èn  a gron bigin seki. Na Gado ben e meki a gron seki’. Fu di na Gado ben e meki a gron seki, meki den Filisteasma bigin bruya, èn ’den bigin feti nanga makandra’. Di den srudati fu Israel si disi, dan den kisi deki-ati. Den Israelsma di ben de loweman, èn den wan di ben e feti gi den Filisteasma, go yepi Yonatan, èn „den tan kiri den Filisteasma fu Mikmas te go miti Ayalon”.—1 Samuel 14:11-23, 31.

A pipel e meki taki Yonatan no dede

Kownu Saul ben du wan don sani, fu di a taki dati iniwan srudati di ben e nyan fosi den wini a feti, musu dede. Wi no sabi fa a du kon, ma Yonatan no ben sabi fu a tori disi, èn dati meki a nyan wan sani. A sutu en tiki go na ini wan oni-godo, èn a nyan pikinso fu na oni. Soleki fa a sori, dan a sani disi gi en krakti baka fu klari a feti.—1 Samuel 14:24-27.

Di Saul kon yere taki Yonatan ben nyan wan sani, dan a taki dati Yonatan musu dede. Yonatan no ben frede fu dede. „Luku, mi dya! Yu kan kiri mi!”, na so a ben taki. ’Ma a pipel taigi Saul: „Yonatan musu dede? Yu wani taki wi musu kiri a sma di tyari so wan bigi frulusu kon gi Israel? Kwetikweti! Wi e sweri na Yehovah taki wi no o fasi nowan wiwiri na en ede srefi, bika na Gado yepi en fu du den sani di a du tide.’ Na so a pipel meki taki Yonatan no dede.”—1 Samuel 14:38-45.

Na ini a ten disi, wan futuboi fu Gado no e teki prati na feti, ma son leisi a kan pasa taki yu srefi abi bribi nanga deki-ati fanowdu. Kande a muilek gi yu fu du san reti, te ala sma na yu lontu no e du bun. Ma Yehovah sa gi yu krakti èn a sa blesi yu fu di yu wani hori yusrefi na den regtfardiki markitiki fu en. Kande yu abi deki-ati fanowdu fu teki son frantwortu na yu tapu na ini na organisâsi fu Yehovah. Iya, kande yu wani du moro na ini a diniwroko fu yu, kande yu wani teki nyun grani na yu tapu, noso kande yu wani froisi go na wan kontren pe moro Kownukondre preikiman de fanowdu. Kande yu no sabi efu yu o man tyari den frantwortu dati. Ma efu yu de klariklari fu du iniwan sani gi Yehovah, dan dati ben o de wan bun sani trutru, èn na so Yehovah o man gebroiki yu na wan fasi di a feni bun. Memre Yonatan! „Na Gado yepi en fu du den sani di a du.”

Yonatan nanga David

Sowan 20 yari bakaten, Goliat, a tranga Filisteaman spotu a legre fu Israel, ma David kiri en. Aladi a kan taki Yonatan ben owru 30 yari moro David, toku den tu man disi ben abi den srefi fasi. * Neleki fa Yonatan ben sori deki-ati na Mikmas, na so David ben sori deki-ati tu. Ma san moro prenspari, na taki neleki Yonatan, David ben e bribi tu taki Yehovah ben o man frulusu en. A sani dati meki taki David no ben frede fu go feti nanga Goliat, aladi ala tra Israelsma ben e frede fu du dati. Na so „Yonatan kon lobi David nanga en heri ati. A kon lobi en leki fa a ben lobi ensrefi”.—1 Samuel 17:1–18:4.

Kownu Saul ben dyarusu tapu David, fu di David ben de wan koni fetiman. Ma Yonatan no ben e dyarusu tapu David. En nanga David tron heri bun mati, èn a kan taki David ben fruteri en taki Gado ben salfu en fu tron a nyun  kownu fu Israel. Yonatan ben lespeki a bosroiti fu Gado.

Di Kownu Saul ben taigi en manpikin nanga den futuboi fu en taki a ben o kiri David, dan Yonatan warskow David. Yonatan ben taigi Saul krin taki a no ben abi fu frede David. Fu taki en leti, David no ben du nowan enkri sondu teige a kownu! A no David ben teki a deki-ati fu go feti nanga Goliat, aladi a ben kan lasi en libi? Di Yonatan begi Saul fayafaya fu libi en mati di no ben du nowan ogri, dan a sani dati kowru na ati fu Saul. Ma syatu baka dati, a kownu bigin suku fasi baka fu kiri David, èn a sani dati meki taki David ben musu lowe.—1 Samuel 19:1-18.

Yonatan tan horibaka gi David. Den tu mati miti nanga makandra fu luku san den ben o du. Fu di Yonatan ben de getrow na en mati, èn fu di a ben e meki muiti fu de getrow tu na en papa, meki a taigi David: „Nôno, nowan sma no o kiri yu!” Ma David taigi Yonatan: „A de seiker taki mi o dede!”—1 Samuel 20:1-3.

Yonatan nanga David bosroiti taki den ben o luku san Saul ben abi na prakseri fu du. Efu Saul ben o aksi fu san ede David no ben kon nyan na a tafra fu a kownu, dan Yonatan ben musu taigi en taki David no ben man kon fu di a ben go tyari ofrandi makandra nanga en famiri. Efu Saul ben atibron fu a sani disi, dan dati ben e sori taki a ben wani kiri David trutru. Yonatan blesi en mati, èn a taigi en: „Meki Yehovah de nanga yu, neleki fa a ben de nanga mi papa fosi.” Na so Yonatan ben sori taki a ben e si David leki a sma di ben o tron kownu. Den tu mati disi meki wan sweri taki den ben o tan getrow na makandra, èn den bosroiti fa Yonatan ben o meki David kon sabi fa sani waka.—1 Samuel 20:5-24.

Di Saul si taki David no ben de na a tafra, dan Yonatan taigi en taki David ben begi en: „Efu mi e plisi yu, dan grantangi, gi mi okasi fu boro gowe, so taki mi kan go luku den brada fu mi.” Yonatan no ben frede fu taki dati a ben lobi David. A kownu ben atibron srefisrefi! A kosi Yonatan èn a bigin bari taki David ben o tapu pasi gi Yonatan fu tron kownu baka en. Saul komanderi Yonatan fu tyari David kon gi en fu di David ben musu dede. Yonatan ben mandi, èn a piki en papa: „Fu san ede David musu dede? San a du?” Saul lasi ensrefi, èn a fringi en lansri go na tapu en manpikin. A lansri no kisi Yonatan, ma Yonatan ben e sari trutru taki en papa ben wani kiri David.—1 Samuel 20:25-34.

Yonatan ben de wan getrow man trutru! Te yu e luku en bun, dan a matifasi di a ben abi nanga David no ben o tyari wini kon gi en, ma a ben o lasi wan lo grani. Ma Yehovah ben taki dati David ben o tron kownu baka Saul, èn a bosroiti fu Gado ben o tyari wini kon gi Yonatan èn gi trawan.

Den e krei te den gowe libi makandra

Yonatan miti David na wan kibri fasi fu fruteri en san ben pasa. A ben de krin taki David no ben o man go moro na ini a kownu-oso fu Saul. Den tu man krei, èn den brasa makandra. Baka dati, David go kibri.—1 Samuel 20:35-42.

Disi ben de a lasti leisi di Yonatan si David, di ben e kibri gi Saul „na ini Sif-sabana na Koresa”. Na a ten dati Yonatan gi David deki-ati nanga yepi fu den wortu disi: „No frede, bika mi papa Saul no o feni yu. Yu o tron kownu fu Israel, èn baka yu, mi o de a moro prenspari sma na ini Israel. Mi papa Saul sabi disi tu” (1 Samuel 23:15-18). Syatu baka dati, Yonatan nanga Saul lasi den libi di den ben e feti nanga den Filisteasma.—1 Samuel 31:1-4.

Ala sma di lobi Gado musu poti prakseri na a eksempre fu Yonatan. Yu e tweifri na suma yu musu de getrow? Efu dati de so, dan hori na prakseri taki Saul ben taigi Yonatan fu suku wini gi ensrefi. Ma Yonatan gi Yehovah grani fu di a ben e lespeki En èn a ben de klariklari fu saka ensrefi na En ondro. Boiti dati, Yonatan ben breiti taki David ben o tron a nyun kownu fu Israel. Iya, Yonatan ben e horibaka gi David, èn a ben de getrow na Yehovah.

Yonatan ben abi tumusi moi fasi. Teki na eksempre fu en! Te yu e du dati, dan sma sa man taki a srefi sani fu yu leki san den ben taki fu Yonatan, namku: „Na Gado yepi en fu du den sani di a du.”—1 Samuel 14:45.

[Futuwortu]

[Prenki na tapu bladzijde 19]

Yonatan no ben dyarusu tapu David