Go na content

Go na table of contents

Teki na eksempre fu Paulus èn go na fesi na ini a tru anbegi

Teki na eksempre fu Paulus èn go na fesi na ini a tru anbegi

Teki na eksempre fu Paulus èn go na fesi na ini a tru anbegi

„Mi feti a bun feti, mi lon a streilon te na a kaba, mi no lasi bribi.”—2 TIM. 4:7.

1, 2. Sortu kenki Saulus fu Tarsus tyari kon na ini en libi, èn sortu prenspari wroko a bigin du?

SAULUS fu Tarsus ben de wan man di ben koni èn di no ben e draidrai fu teki bosroiti. Ma a ’ben e libi soleki fa den lostu fu en skin ben tyari en’ (Ef. 2:3). Bakaten, a kari ensrefi ’wan man di ben e taki ogri fu sma, di ben e frufolgu sma, èn di no ben abi syen’.—1 Tim. 1:13.

2 Baka wan pisi ten, Saulus tyari bigi kenki kon na ini en libi. A tapu fu du den sani di a ben e du fosi, èn a meki tranga muiti fu ’no suku en eigi bun, ma fu suku a bun fu furu sma’ (1 Kor. 10:33). A kisi safri-atifasi èn a ben e broko en ede nanga den wan di a ben e frufolgu fosi. (Leisi 1 Tesalonikasma 2:7, 8.) A ben skrifi moro fara: „Gado sori mi a no-frudini bun-ati disi, mi di de a moro pikinwan fu ala den santawan, so taki mi kan fruteri den trakondre sma a bun nyunsu di abi fu du nanga a kefalek bigi gudu fu Krestes.”—Ef. 3:7, 8.

3. Sortu wini wi sa kisi te wi e studeri den brifi fu Paulus nanga den tori di e taki fu a diniwroko fu en?

3 Saulus, di sma sabi tu leki Paulus, go na fesi trutru na ini a tru anbegi (Tori. 13:9). Wan prenspari fasi fa wi kan go na fesi na ini a tru anbegi, na te wi e studeri den brifi fu Paulus èn den tori di e taki fu a diniwroko fu en. Baka dati wi musu pruberi fu kon abi bribi neleki en. (Leisi 1 Korentesma 11:1; Hebrewsma 13:7.) Meki wi go luku fa disi sa gi wi deki-ati fu studeri Bijbel doronomo, fu kon abi trutru lobi gi sma, èn fu abi a yoisti denki fu wisrefi.

A gwenti di Paulus ben abi fu studeri Gado Wortu

4, 5. Sortu wini Paulus kisi fu di a ben e studeri Gado Wortu?

4 Leki wan Fariseiman di ben kisi leri ’fu Gamalièl, èn di leri a Wet fu den afo fu en finifini’, Paulus ben sabi wan tu sani kaba fu den Santa Buku fu Bijbel (Tori. 22:1-3; Fil. 3:4-6). Syatu baka di a teki dopu, a „go na Arabia”, èn kande a ben go na ini a Sabana fu Siria, noso na wan tiri presi na ini Arabia, krosibei fu a se, pe a ben kan go denki dipi fu sani (Gal. 1:17). Soleki fa a sori, dan Paulus ben wani denki dipi fu den pisi fu Bijbel di ben e sori taki Yesus na a Mesias. Boiti dati, Paulus ben wani sreka ensrefi gi a wroko di a ben o abi fu du. (Leisi Tori fu den Apostel 9:15, 16, 20, 22.) Paulus teki en ten fu denki dipi fu sani di ben abi fu du nanga Gado.

5 Di Paulus studeri Gado Wortu, dan a kisi sabi èn sosrefi koni fu man si sani krin. Dati yepi en fu tron wan bun leriman fu den tru tori fu Bijbel. Fu eksempre, di Paulus ben de na ini a snoga fu Antiokia na ini Pisidia, dan a gebroiki awansi feifi tekst fu den Hebrew Buku fu Bijbel fu sori sma taki Yesus ben de a Mesias. Paulus ben taki difrenti leisi tu fu den Santa Buku fu Bijbel. A fasi fa a ben e taki-go-taki-kon fu Bijbel ben abi so furu krakti tapu sma, taki „furu fu den Dyu nanga den sma di ben drai den libi èn di ben tron anbegiman fu Gado, bigin waka baka Paulus nanga Barnabas”, fu di den ben wani sabi moro (Tori. 13:14-44). Wan tu yari baka dati, wan grupu Dyu fu Rome ben kon na Paulus na a presi pe a ben e tan, èn Paulus ’gi kotoigi finifini fu a kownukondre fu Gado. Boiti dati, a gebroiki a Wet fu Moses nanga den buku fu den Profeiti fu overtoigi den fu den sani di abi fu du nanga Yesus’.—Tori. 28:17, 22, 23.

6. San yepi Paulus fu tan abi wan tranga bribi di tesi ben e miti en?

6 Di tesi ben e miti Paulus, dan a tan ondrosuku Gado Wortu èn a kisi krakti fu den sani di skrifi drape nanga yepi fu santa yeye (Hebr. 4:12). Di Paulus ben de na strafu-oso na ini Rome fosi sma kiri en, dan a aksi Timoteyus fu tyari „den bukulolo” gi en, èn sosrefi ’den wan di ben meki fu metibuba’ (2 Tim. 4:13). A kan taki den bukulolo dati ben de pisi fu den Hebrew Buku fu Bijbel di Paulus ben gebroiki fu ondrosuku Gado Wortu finifini. Paulus ben si en leki wan prenspari sani fu studeri Gado Wortu doronomo fu man kisi sabi èn fu man tan abi wan tranga bribi.

7. Sortu wini yu kan kisi te yu e studeri Bijbel doronomo?

7 Te wi e studeri Bijbel doronomo, èn te wi e denki dipi fu den sani di wi e leri, dan dati sa yepi wi fu go na fesi na ini a tru anbegi (Hebr. 5:12-14). A Wortu fu Gado ben prenspari trutru gi a psalm skrifiman, èn fu dati ede a ben skrifi: „A wet fu yu mofo bun gi mi, moro leki dusundusun pisi gowtu nanga solfru. A komando fu yu e meki taki mi koni moro mi feanti, bika a de fu mi te ten di no skotu. Mi ben hori mi futu fu no waka na nowan enkri takru pasi, so taki mi kan hori misrefi na yu wortu” (Ps. 119:72, 98, 101). Yu e studeri Bijbel doronomo? Yu e leisi Bijbel ibri dei èn yu e denki dipi fu den sani di yu e leri, so taki yu sa de srekasreka fu du moro na ini a diniwroko fu Gado?

Saulus ben leri fu lobi sma

8. Fa Saulus ben e handri nanga sma di no ben abi a Dyu bribi?

8 Fosi Saulus kon tron wan Kresten, a ben e horibaka fayafaya gi a bribi fu en, ma a no ben e broko en ede srefisrefi nanga sma di no ben abi a Dyu bribi (Tori. 26:4, 5). A ben e tanapu luku fa wan tu Dyu ben e fringi ston na tapu Stefanus fu kiri en, èn a ben feni a sani dati bun. A ben musu de so taki a sani disi gi en deki-ati, èn kande a ben feni taki sma ben abi leti fu kiri Stefanus (Tori. 6:8-14; 7:54–8:1). Bijbel e taki: „Saulus bigin du wan lo ogri nanga a gemeente. A ben e broko go na ini a wán oso baka a trawan, èn a ben e srepi man nanga uma kon na dorosei fu tyari den go na strafu-oso” (Tori. 8:3). A „frufolgu den na ini tra foto tu”.—Tori. 26:11.

9. Sortu sani di Saulus ben ondrofeni meki taki a bigin denki tra fasi fu sma?

9 Di Saulus ben de na pasi fu go na Damaskus fu go du ogri nanga den disipel fu Krestes drape, dan Masra Yesus sori ensrefi na en. Nanga yepi fu wan wondru, a bun brenki leti fu a Manpikin fu Gado skèin na tapu Paulus èn a breni en so taki a ben abi a yepi fu tra sma fanowdu now. Na a ten di Yehovah gebroiki Ananias fu meki Saulus si baka, dan Saulus ben kisi wan heri tra denki fu libisma, èn a ben o tan abi a denki dati (Tori. 9:1-30). Di Saulus tron wan bakaman fu Krestes, a tan meki tranga muiti fu handri nanga ala sma na a fasi fa Yesus ben du dati. Disi ben wani taki dati a no ben o du ogri moro, ma a ben o „libi na ini vrede nanga ala sma”.—Leisi Romesma 12:17-21.

10, 11. Fa Paulus ben sori trutru lobi gi sma?

10 Paulus no ben wani libi nomo na ini vrede nanga trawan. A ben wani sori trutru lobi gi sma, èn a Kresten diniwroko ben e gi en na okasi fu du dati. A fosi leisi di a go dini leki zendeling, a preiki a bun nyunsu na ini Pikin Asia. Aladi en nanga den mati fu en ben e kisi hebi frufolgu, toku den ben e du ala san den man fu yepi safri-atisma fu teki a Kresten bribi. Den go baka na Listra nanga Ikonium, aladi gensman na ini a foto dati ben pruberi kaba fu kiri Paulus.—Tori. 13:1-3; 14:1-7, 19-23.

11 Bakaten, Paulus nanga a grupu fu en suku fu feni reti-atisma na ini a foto Masedonia na Filipi. Wan uma di ben teki a Dyu bribi èn di nen Lidia, arki a bun nyunsu èn a tron wan Kresten. Den tiriman meki sma fon Paulus nanga Silas nanga tiki, èn den poti den na strafu-oso. Ma Paulus preiki a bun nyunsu gi a waktiman fu a strafu-oso, èn a sani dati meki taki a man disi nanga en osofamiri teki dopu èn den tron anbegiman fu Yehovah.—Tori. 16:11-34.

12. Fa a du kon taki Saulus di no ben abi syen kon tron wan lobi-ati apostel fu Yesus Krestes?

12 Fu san ede Saulus di ben e frufolgu sma fosi, teki a bribi fu den wan di a ben e frufolgu? Fa a du kon taki a man dati di no ben abi syen, kon tron wan lobi-ati apostel di ben abi switifasi èn di no ben frede fu lasi en libi, soso fu meki trawan kon sabi den tru tori fu Gado nanga Krestes? Paulus srefi e taki: ’Gado . . . kari mi fu di a abi no-frudini bun-ati, èn a ben feni en bun fu gebroiki mi fu meki sma kon sabi en Manpikin’ (Gal. 1:15, 16). Na ini wan brifi di Paulus ben skrifi gi Timoteyus, a ben taki: „Krestes Yesus ben abi sari-ati nanga mi, so taki a ben kan teki mi, a moro bigi sondari, leki buweisi taki a abi langa pasensi, èn na so fasi mi ben kan de wan eksempre gi den sma di ben o bribi na ini en fu den kan kisi têgo libi” (1 Tim. 1:16). Yehovah gi Paulus pardon, èn fu di Paulus ondrofeni a bun-ati nanga a sari-ati disi, meki a preiki a bun nyunsu gi sma fu man sori lobi gi den.

13. Fu san ede wi musu sori lobi gi trawan, èn fa wi kan du dati?

13 Yehovah e gi wi pardon tu fu den sondu nanga den fowtu di wi e meki (Ps. 103:8-14). A psalm skrifiman ben aksi: „Efu na fowtu yu ben musu luku, o Yah, o Yehovah, dan suma ben kan tan tanapu?” (Ps. 130:3) Efu Gado no ben o sori sari-ati gi wi, dan nowan fu wi ben o abi a grani fu du santa diniwroko gi en, èn wi no ben o abi a howpu fu kisi têgo libi. A bun-ati fu Gado trutru tyari furu wini kon gi wi. Fu dati ede, wi musu preiki a bun nyunsu gi trawan, èn wi musu meki den kon sabi den tru tori fu Bijbel. Boiti dati, wi musu tranga a bribi fu den Kresten brada nanga sisa fu wi. Na so wi sa sori taki, neleki Paulus wi abi a tranga winsi fu sori lobi gi sma.—Leisi Tori fu den Apostel 14:21-23.

14. San wi kan du fu du moro na ini a preikiwroko èn fu tron moro bun preikiman?

14 Paulus ben wani tron wan moro bun preikiman fu a bun nyunsu, èn na eksempre fu Yesus ben naki en ati. Wan fu den fasi fa a Manpikin fu Gado sori trutru lobi gi sma, na a preikiwroko di a ben du. Yesus ben taki: „A kotiwroko bigi, ma furu wrokoman no de. Fu dati ede, begi a Masra fu a kotiwroko meki a seni wrokoman fu go du a kotiwroko fu en” (Mat. 9:35-38). Paulus tron wan fayafaya preikiman, èn a kan taki ensrefi ben aksi Gado fu seni moro wrokoman. Fa a de nanga yu? Kande yu kan tron wan moro bun preikiman. Kande yu kan du moro na ini a Kownukondre preikiwroko. Noso kande yu kan tron wan pionier srefi. Meki wi yepi trawan fu „tan hori steifi na a wortu di e gi libi”, èn na so wi sa sori trutru lobi gi den.—Fil. 2:16.

A fasi fa Paulus ben e si ensrefi

15. Fa Paulus ben e si ensrefi èn tra Kresten?

15 Leki wan Kresten preikiman, Paulus ben de wan heri bun eksempre na ete wan fasi. Aladi Paulus ben kisi furu grani na ini a Kresten gemeente, toku a ben sabi heri bun taki dati no ben kon fu di a ben frudini dati, noso fu di a ben abi spesrutu koni. A ben sabi taki a ben e kisi den blesi dati fu di Gado ben e sori bun-ati gi en. Paulus ben sabi taki tra Kresten ben de bun preikiman fu a bun nyunsu tu. Aladi a ben abi bigi frantwortu na ini na organisâsi fu Gado, toku a tan sori sakafasi.—Leisi 1 Korentesma 15:9-11.

16. Fa Paulus sori sakafasi di wan problema ben de na ini a Kresten gemeente?

16 Luku san Paulus du di wan problema opo kon na ini a foto Siria fu Antiokia. Son sma na ini a Kresten gemeente ben feni taki wan Kresten musu besnèi, aladi trawan no ben e agri nanga den (Tori. 14:26–15:2). Fu di Paulus ben kisi a frantwortu fu teki fesi fu preiki gi den sma di no ben de Dyu èn di no ben besnèi, meki a ben kan denki taki a ben sabi fa fu handri nanga den sma dati. Kande a sani disi ben gi en a denki tu taki a ben sabi fa fu lusu a problema. (Leisi Galasiasma 2:8, 9.) Ma di a si taki a no ben man lusu a problema, dan a sori sakafasi, èn a wroko makandra nanga den brada di ben seti sani fu go na a tiri skin na ini Yerusalem fu go taki fu a tori. Den brada fu a tiri skin arki san ben de a problema, den teki wan bosroiti, èn den gi Paulus a frantwortu fu go na den gemeente leki wan fu den brada di ben musu meki den sma kon sabi sortu bosroiti den ben teki. A heri pisi ten dati, Paulus tan wroko makandra nanga den brada (Tori. 15:22-31). Na so Paulus ’fosi bigin sori lespeki gi’ den Kresten brada nanga sisa fu en.—Rom. 12:10b.

17, 18. (a) Fa Paulus ben e firi gi den sma na ini den gemeente? (b)  San wi e leri fu Paulus te wi e luku fa den owruman fu Efeise handri di a ben e gowe libi den?

17 Fu di Paulus ben abi sakafasi, meki a no ben e hori ensrefi aparti fu den brada nanga sisa fu en na ini a gemeente. Na presi fu dati, a kon lobi den srefisrefi. Na a kaba fu a brifi di a ben skrifi gi a gemeente na ini Rome, a taki moro leki 20 sma odi, èn a kari ala den sma dati na den nen. Bijbel no e taki noti moro fu furu fu den sma dati, èn wan tu fu den nomo ben abi spesrutu frantwortu. Ma toku den sma disi ben de getrow futuboi fu Yehovah, èn Paulus ben lobi den trutru.—Rom. 16:1-16.

18 A sakafasi di Paulus ben abi, èn a switifasi di a ben e sori gi trawan ben e gi den sma na ini den gemeente deki-ati. Baka di a miti den owruman fu Efeise fu a lasti leisi, dan „den brasa Paulus èn den bosi en na wan switi fasi, fu di den ben e sari trutru di a taigi den taki den no ben o si en moro”. Den no ben o du disi efu Paulus ben abi heimemre èn efu a ben hori ensrefi aparti fu trawan.—Tori. 20:37, 38.

19. Fa wi kan sori „sakafasi” te wi e handri nanga den Kresten brada nanga sisa fu wi?

19 Ala sma di wani go na fesi na ini a tru anbegi musu sori sakafasi neleki Paulus. A ben gi den Kresten brada nanga sisa fu en a rai fu ’no strei nanga makandra èn fu no prakseri tumusi furu fu densrefi, ma nanga sakafasi den ben musu si trawan moro hei leki densrefi’ (Fil. 2:3). Fa yu kan fiti a rai dati? Wan fasi fa yu kan du dati, na te yu e wroko makandra nanga den owruman na ini a gemeente fu yu, te yu e teki a rai fu den, èn te yu e horibaka gi den bosroiti di den e teki. (Leisi Hebrewsma 13:17.) Wan tra fasi fa yu kan teki na eksempre fu Paulus, na te yu e sori bigi lespeki gi ala Kresten brada nanga sisa fu yu. Nofo tron den sma na ini den gemeente fu a pipel fu Yehovah de fu difrenti kondre, difrenti kulturu, nanga difrenti ras. Fu dati ede a bun te wi e leri fu lespeki èn fu lobi ala sma, neleki fa Paulus ben e du dati, a no so? (Tori. 17:26; Rom. 12:10a) Wi e kisi a rai fu „teki makandra nanga prisiri neleki fa Krestes ben teki wi nanga prisiri, so taki Gado kan kisi glori”.—Rom. 15:7.

Meki wi „horidoro te wi e lon” a streilon fu a libi

20, 21. San sa yepi wi fu lon a streilon fu libi te na a kaba?

20 Wi kan agersi a libi fu wan Kresten nanga wan langa streilon. Paulus ben skrifi: „Mi lon a streilon te na a kaba, mi no lasi bribi. Fu dati ede, a sani di e wakti mi, na taki Masra, wan regtfardiki krutuman, o pai mi nanga regtfardikifasi na a dei dati; a no mi wawan o kisi a pai dati, ma sosrefi ala den sma di ben prisiri taki a sori ensrefi.”—2 Tim. 4:7, 8.

21 Te wi e teki na eksempre fu Paulus, dan dati sa yepi wi fu lon a streilon te na a kaba, so taki wi kan kisi têgo libi (Hebr. 12:1). Sobun, meki wi studeri Bijbel doronomo, meki wi kon abi trutru lobi gi sma, èn meki wi tan sori sakafasi, so taki wi kan tan go na fesi na ini a tru anbegi.

San yu ben sa piki?

• Sortu wini Paulus ben kisi fu di a ben e studeri Gado Wortu doronomo?

• Fu san ede a de prenspari taki tru Kresten abi trutru lobi gi tra sma?

• Sortu fasi sa yepi yu fu sori lespeki gi ala sma?

• Fa na eksempre fu Paulus kan yepi yu fu wroko makandra nanga den owruman na ini a gemeente fu yu?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 23]

Kisi krakti fu Gado Wortu, soleki fa Paulus ben du dati

[Prenki na tapu bladzijde 24]

Preiki a bun nyunsu gi trawan fu sori taki yu lobi den

[Prenki na tapu bladzijde 25]

Yu sabi fu san ede den brada ben lobi Paulus?