Go na content

Go na table of contents

„A singi fu a se”—Wan prenspari owruten bukulolo

„A singi fu a se”—Wan prenspari owruten bukulolo

„A singi fu a se”—Wan prenspari owruten bukulolo

TAPU 22 mei 2007, sma kisi na okasi fu go luku wan pisi fu wan Hebrew bukulolo na a Israel Museum, na ini Yerusalem. A bukulolo disi de fu a di fu seibi noso a di fu aiti yarihondro. A abi a pisi fu Exodus 13:19–16:1 na tapu. A e taki fu a pisi fu Bijbel di sma sabi leki „a singi fu a se”. Dati na a singi di den Israelsma ben singi baka di Gado frulusu den na wan wondru fasi na a Redi Se. Fu san ede a de so prenspari taki sma sori a pisi fu a bukulolo disi na a museum?

A sani disi prenspari, fu di a bukulolo disi ben skrifi na ini wan spesrutu pisi ten. A Dede Se Lolo ben skrifi na ini a pisi ten na mindri a di fu dri yarihondro bifo Krestes nanga a fosi yarihondro. Sma ben feni den lolo disi sowan 60 yari pasa, ma fosi a ten dati, a moro owru buku di sma ben feni èn di ben abi difrenti Hebrew buku fu Bijbel na ini, na a Aleppo Codex. A buku disi de fu a yari 930 bifo Krestes. Sma feni soso wan tra owruten lolo fu Hebrew Bijbel buku fu a pisi ten na mindri a fosi yarihondro bifo Krestes nanga 930 bifo Krestes.

James S. Snyder, driktoro fu na Israel Museum e taki: „A singi fu a se, e sori fa sma ben e skrifi den Bijbel buku abra na ini a pisi ten baka di sma skrifi den Dede Se Lolo . . . te go miti a pisi ten di den skrifi na Aleppo Codex.” Soleki fa a man disi e taki, dan a bukulolo disi, èn sosrefi tra owruten bukulolo fu Bijbel „e sori na wan heri moi fasi taki Bijbel ben skrifi abra na wan soifri fasi”.

Sma e bribi taki a bukulolo disi na wan fu den someni bukulolo di sma feni na ini Cairo, Egepte, na a pisi ten baka 1950. Wan man di lobi tyari owruten Hebrew bukulolo kon na wán, no ben sabi o prenspari a bukulolo disi de. Ma na baka di a sori wan sabiman a bukulolo disi na ini den yari baka 1970, dan fosi a kon frustan o prenspari a bukulolo disi de. Na a ten dati, sabiman ondrosuku fu sortu pisi ten a bukulolo disi de, èn di den kon sabi dati, dan den kibri en teleki den gi sma na okasi fu go luku en na ini na Israel Museum.

Adolfo Roitman, na a driktoro fu na Israel Museum, di sma sabi tu leki the Shrine of the Book, èn na en abi a frantwortu fu den Dede Se Lolo. A ben taki: „A bukulolo disi di abi a singi fu a se na en tapu, e sori na wan heri moi fasi o soifri den Masoreetsma ben skrifi Bijbel abra na ini den hondrohondro yari di pasa. A moi srefisrefi fu si taki na ini a ten disi, a singi fu a se skrifi na a srefi fasi fa a ben skrifi na ini a di fu seibi nanga a di aiti yarihondro.”

Na Yehovah meki sma skrifi Bijbel, èn en na a moro prenspari Sma di e sorgu taki a buku disi e tan soifri. Boiti dati, sma ben e meki furu muiti fu skrifi Bijbel soifri abra. Fu dati ede, wi abi a dyaranti taki a Bijbel di wi abi na ini a ten disi, na trutru a Wortu fu Gado.

[Sma di abi a reti fu a prenki na tapu bladzijde 32]

Courtesy of Israel Museum, Jerusalem