Go na content

Go na table of contents

Sori warderi gi den sani di a Moro Bigi Moses du

Sori warderi gi den sani di a Moro Bigi Moses du

Sori warderi gi den sani di a Moro Bigi Moses du

’Yehovah Gado sa teki wan profeiti leki mi gi unu. A sa teki en fu na mindri den brada fu unu. Un musu arki en.’​—TORI. 3:22.

1. Sortu krakti Yesus abi tapu a libisma historia?

TU DUSUN yari pasa, wan manpikin gebore. A sani dati meki taki wan bigi grupu engel na hemel prèise Gado, èn wan tu skapuman yere den engel disi (Luk. 2:8-14). Dritenti yari baka dati, a pikin disi ben de wan bigisma now. A tumusi aparti yonkuman disi di sma ben kon sabi leki Yesus Krestes, bigin du wan wroko di teki dri nanga afu yari nomo. Ma toku a wroko dati kenki libisma historia. Philip Schaff, wan historia skrifiman fu a di fu 19 yarihondro, ben taki fu a yonkuman disi: „Aladi Yesus srefi noiti no ben skrifi buku, toku a libi fu en gi furu skrifiman deki-ati fu skrifi buku, singi, nanga Bijbel lezing. Boiti dati, a gi sma deki-ati tu fu meki moimoi sani. A sani disi e sori taki a ben abi bigi krakti tapu libisma historia.”

2. San na apostel Yohanes ben taki fu Yesus èn fu a diniwroko fu En?

2 Na apostel Yohanes ben skrifi wan pisi tori di abi fu du nanga a diniwroko fu Yesus. Na a kaba fu a pisi tori dati a ben taki: „Furu sani de ete di Yesus du; efu sma ben musu skrifi den finifini, dan mi denki taki grontapu srefi no ben o man hori ala den bukulolo disi” (Yoh. 21:25). Yohanes ben sabi taki a ben kan skrifi soso wan tu fu den sani di Yesus taki èn du na ini den dri nanga afu yari. Ma toku den sani di Yohanes ben skrifi fu a ten dati na ini na Evangelietori fu en, na sani di prenspari srefisrefi.

3. San e yepi wi fu frustan moro bun fa Gado gebroiki Yesus fu du a wani fu En?

3 Boiti den fo prenspari Evangelietori, tra pisi fu Bijbel e fruteri wi moro sani fu Yesus en libi, èn den sani dati e tranga a bribi fu wi. Fu eksempre, Bijbel e fruteri fu wan tu man di ben e libi fosi a ten fu Yesus, èn den man disi ben anbegi Gado nanga den heri ati. Te wi e luku den tori dati, dan wi sa kon frustan moro bun fa Gado gebroiki Yesus fu du a wani fu En. Meki wi poti prakseri na wan tu fu den tori disi.

Futuboi fu Gado di ben e prenki a Krestes

4, 5. Suma ben e prenki Yesus, èn na sortu fasi den ben e prenki en?

4 Yohanes nanga den dri tra Evangelie skrifiman e taki dati Moses, David, nanga Salomo ben e prenki Yesus leki a Salfuwan fu Gado, èn a sma di o tron Kownu. Na sortu fasi den owruten futuboi disi fu Gado e prenki Yesus? San wi kan leri fu den tori dati?

5 Fu taki en syatu, Bijbel e sori wi taki Moses ben de wan profeiti, wan mindriman, nanga wan frulusuman. Na so a de tu nanga Yesus. David ben de wan skapuman nanga wan kownu di ben wini den feanti fu Israel. Yesus na wan skapuman tu èn sosrefi wan kownu di sa wini den feanti fu en (Esek. 37:24, 25). Di Salomo ben e gi yesi ete na Gado, dan a ben de wan koni tiriman, èn na a ten dati vrede ben de na ini Israel (1 Kow. 4:25, 29). Yesus abi bun bigi koni tu, èn Bijbel e kari en „Granman fu Vrede” (Yes. 9:6). A de krin fu si taki Gado e gebroiki Krestes Yesus na a srefi fasi fa a ben gebroiki den owruten futuboi fu En fu meki a wani fu En kon tru. Ma toku Gado sa gebroiki Yesus na wan tumusi aparti fasi. Wi sa luku fosi fa a libi fu Moses ben e kruderi nanga a di fu Yesus. Disi sa yepi wi fu kon frustan moro krin fa Gado gebroiki Yesus fu meki a wani fu En kon tru.

Moses, wan man di ben e prenki Yesus

6. Fa na apostel Petrus sori taki a de prenspari fu arki Yesus?

6 Syatu baka a Pinksterfesa fu a yari 33, na apostel Petrus ben taki fu wan profeititori di Moses ben taki èn di kon tru na ini Yesus Krestes. Petrus ben de na ini a tempel, èn a ben e tanapu na fesi wan grupu anbegiman. Den sma disi „ben fruwondru srefisrefi” di Petrus nanga Yohanes dresi wan man di ben e begi sma moni èn di ben lan sensi di a gebore. Ala den sma lon go luku san ben pasa. Petrus taigi den sma taki en nanga Yohanes ben man du a wondru disi, fu di Yehovah ben gi den a santa yeye fu En nanga yepi fu Yesus Krestes. Baka dati, a taki a sani disi di skrifi na ini den Hebrew Buku fu Bijbel: „We, Moses srefi ben taki: ’Yehovah Gado sa teki wan profeiti leki mi gi unu. A sa teki en fu na mindri den brada fu unu. Un musu arki ala sani di a e taigi unu.’”​—Tori. 3:11, 22, 23; leisi Deuteronomium 18:15, 18, 19.

7. Fu san ede den arkiman fu Petrus ben kan frustan den sani di a ben taki fu wan profeiti di bigi moro Moses?

7 A ben musu de so taki den sma di ben arki Petrus ben sabi den wortu dati di Moses ben taki. Leki Dyu, den ben abi bigi lespeki gi Moses (Deut. 34:10). Den ben sabi taki wan profeiti ben o kon di bigi moro Moses, èn den ben e wakti a ten dati fayafaya. A profeiti dati no ben o de leki den tra mesias, noso leki den tra salfuwan fu Gado, soleki Moses. Nôno, a profeiti dati ben o de a moro prenspari Mesias, noso „a Salfuwan fu [Yehovah], a Sma di Gado Kari”.​—Luk. 23:35; Hebr. 11:26.

A libi fu Yesus e kruderi nanga a di fu Moses

8. Fa a libi fu Moses e kruderi nanga a di fu Yesus?

8 A libi di Yesus ben abi na grontapu, e kruderi na difrenti fasi nanga a libi fu Moses. Fu eksempre, di Moses nanga Yesus ben de beibi, dan pikinmoro wan ogri-ati tiriman kiri den (Ex. 1:22–2:10; Mat. 2:7-14). Boiti dati, Gado ben kari den ala tu „komopo na Egepte”. A profeiti Hosea ben taki: „Di Israel ben de wan boi, mi ben lobi en. Mi kari mi manpikin komopo na Egepte” (Hos. 11:1). Den wortu fu Hosea abi fu du nanga a ten di wan fesiman Moses, di Gado ben poti, ben tyari a pipel fu Israel komopo na ini Egepte (Ex. 4:22, 23; 12:29-37). Ma den wortu fu Hosea no abi fu du nomo nanga wan sani di pasa kaba, ma den abi fu du tu nanga wan sani di o pasa na ini a ten di e kon. Den wortu fu en ben de wan profeititori di kon tru di Yosef nanga Maria drai kon baka fu Egepte nanga Yesus, baka di Kownu Herodes dede.​—Mat. 2:15, 19-23.

9. (a) Sortu wondru Moses nanga Yesus du? (b) Taki fu ete wan tu fasi fa a libi fu Yesus e kruderi nanga a di fu Moses. (Luku a faki  „Tra fasi fa Yesus ben de leki Moses”, na tapu bladzijde 26.)

9 Moses nanga Yesus ben du wondru, èn na so den sori taki Yehovah ben e horibaka gi den trutru. Iya, Moses ben de a fosi libisma na ini Bijbel di du wondru (Ex. 4:1-9). Fu eksempre, Moses ben gebroiki watra fu du wondru. A ben meki a watra fu a Nijl nanga den swampu na ini a birti drape kon tron brudu. Boiti dati, a prati a Redi-Se, èn a meki watra lon komoto fu wan stonbergi na ini a gran sabana (Ex. 7:19-21; 14:21; 17:5-7). Yesus ben gebroiki watra tu fu du wondru. A fosi wondru fu en, na di a kenki watra kon tron win di a ben de na wan trowfesa (Yoh. 2:1-11). Bakaten, a meki a krasi watra fu a Se fu Galilea kon tiri. Èn wan leisi, a waka srefi na tapu watra! (Mat. 8:23-27; 14:23-25) Na ini a  faki na tapu bladzijde 26, wi kan leisi fu ete wan tu fasi fa a libi fu Yesus, a Moro Bigi Moses, ben e kruderi nanga a di fu Moses.

Sori warderi gi den sani di Krestes du leki profeiti

10. Suma na wan tru profeiti, èn fu san ede wi kan taki dati Moses ben de so wan profeiti?

10 Furu sma e bribi taki wan profeiti na wan sma di e fruteri san o pasa na ini a ten di e kon. Ma dati a no ala san wan profeiti e du. Wan tru profeiti na wan sma di Yehovah e gebroiki fu taki gi en, èn a sma disi e meki bekènti sortu ’bigi sani Gado o du’ (Tori. 2:11, 16, 17). A profeiti disi ben e taki profeititori fu sani di abi fu du nanga a ten di e kon, a ben e meki sma kon sabi sortu sani Yehovah ben o du, èn fa A ben o strafu sma. Moses ben de so wan profeiti. A ben taki fu ibriwan fu den Tin Rampu di ben o miti Egepte. Di a ben de na a Sinai-bergi, dan a meki sma kon sabi a Wetfrubontu. Èn a meki a pipel kon sabi san na a wani fu Gado. Ma te fu kaba, wan profeiti ben o kon di ben o bigi moro Moses.

11. Fa Yesus sori taki a ben de wan profeiti di bigi moro Moses?

11 Bakaten, na ini a fosi yarihondro bifo Krestes, Sakaria ben taki wan profeititori di ben e sori fa Gado ben o gebroiki en manpikin Yohanes (Luk. 1:76). A manpikin dati ben de Yohanes a Dopuman, di ben taki dati a profeiti ben o kon di bigi moro Moses, èn di sma ben e fruwakti langa ten kaba. A profeiti dati ben de Yesus Krestes (Yoh. 1:23-36). Leki profeiti, Yesus ben taki fu furu sani di ben o pasa. Fu eksempre, a ben taki fu a dede fu en, a ben taki fa a ben o dede, pe a ben o dede, èn suma ben o kiri en (Mat. 20:17-19). Yesus ben taki tu dati Yerusalem nanga a tempel fu en ben o kisi pori, èn a sani dati fruwondru den arkiman fu en (Mark. 13:1, 2). Den profeititori fu en ben o kon tru srefi na ini a ten fu wi.​—Mat. 24:3-41.

12. (a) Fa Yesus bigin nanga wan wroko di te fu kaba ben o du na heri grontapu? (b) Fu san ede wi e teki na eksempre fu Yesus na ini a ten disi?

12 Boiti taki Yesus ben de wan profeiti, a ben de sosrefi wan preikiman èn wan leriman. A ben e preiki a bun nyunsu fu Gado Kownukondre, èn nowan sma ben taki nanga moro deki-ati leki en (Luk. 4:16-21, 43). Nowan sma ben man gi leri leki en. Den sma di ben yere en ben taki: „Noiti ete wan sma taki leki a man disi” (Yoh. 7:46). Yesus ben e preiki a bun nyunsu fayafaya, èn a ben e gi den bakaman fu en deki-ati fu horibaka fayafaya tu gi a Kownukondre. Na so a du kon taki na heri grontapu sma bigin preiki a bun nyunsu, èn den bigin gi sma leri fu Bijbel. A wroko disi e go doro te na a dei fu tide (Mat. 28:18-20; Tori. 5:42). A yari di pasa, sowan seibi milyun bakaman fu Krestes preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre pikinmoro 1.500.000.000 yuru. Boiti dati, den fruteri den tru tori fu Bijbel na sma di ben wani leri sabi Gado. Yu e teki prati doronomo na a wroko dati?

13. San o yepi wi fu „tan wiki”?

13 A no de fu taki dati Yehovah meki a profeititori kon tru di ben e taki dati wan profeiti ben o opo kon di bigi moro Moses. Sortu krakti a sani dati abi na yu tapu? A sani disi e gi yu a frutrow taki den tra profeititori di abi fu du nanga a ten di de na wi fesi, sa kon tru? Iya, te wi e denki dipi fu na eksempre fu a Moro Bigi Moses, dan wi sa ’tan wiki èn wi sa de na ai’ gi den sani di Gado o du heri esi.​—1 Tes. 5:2, 6.

Sori warderi gi den sani di Krestes du leki mindriman

14. Fa Moses ben de wan mindriman gi den Israelsma nanga Gado?

14 Yesus ben de wan mindriman neleki Moses. Wan mindriman de leki wan broki na mindri tu grupu. Yehovah gebroiki Moses fu meki a pipel fu Israel kon sabi a Wetfrubontu. Efu den manpikin fu Yakob ben o gi yesi na den wet fu Gado, dan den ben o tan Gado en spesrutu gudu, noso en gemeente (Ex. 19:3-8). A frubontu dati ben tan abi krakti fu 1513 bifo Krestes te go miti a fosi yarihondro fu a ten disi.

15. Fu san ede Yesus na a moro bigi mindriman?

15 Na ini a yari 33, Yehovah seti wan moro bun frubontu nanga a nyun Israel, noso „na Israel fu Gado”. Na Israel disi tron wan gemeente fu Gado na heri grontapu, èn den memre fu a gemeente disi na salfu Kresten (Gal. 6:16). A frubontu di ben meki nanga yepi fu Moses, ben abi wet na ini di Gado ben skrifi na tapu ston. Ma a frubontu di Gado meki nanga yepi fu Yesus, ben moro prenspari. Den wet fu a frubontu dati ben skrifi na ini na ati fu libisma. (Leisi 1 Timoteyus 2:5; Hebrewsma 8:10.) Sobun, now „na Israel fu Gado” na Gado en spesrutu gudu, noso „wan pipel di e meki den froktu” fu a Mesias Kownukondre (Mat. 21:43). Den memre fu a pipel dati na den sma di de na ini a nyun frubontu. Ma toku a no den wawan e kisi wini fu a nyun frubontu disi. Ipi-ipi tra sma, srefi furu sma di dede kaba, sa kisi têgo blesi nanga yepi fu a tumusi prenspari frubontu dati.

Sori warderi gi den sani di Krestes du leki frulusuman

16. (a) Na sortu fasi Yehovah gebroiki Moses fu frulusu Israel? (b) Suma na a Sma di e frulusu libisma, soleki fa Exodus 14:13 e taki?

16 A lasti neti fosi a pipel fu Israel komoto na ini Egepte, wan tu fu den pikin fu den ben de na ini bigi problema. Heri esi, na engel fu Gado ben o pasa na ini Egepte, èn a ben o kiri ala den fosi gebore manpikin. Yehovah ben taigi Moses taki den fosi gebore manpikin fu Israel ben o tan na libi, ma den ben musu du wan spesrutu sani. Den ben musu teki a brudu fu a skapu di den ben srakti na a Paskafesa, èn den ben musu natinati a tapusei fu a doro nanga den doropostu fu den nanga a brudu disi (Ex. 12:1-13, 21-23). Na dati pasa tu. Bakaten, a heri pipel kon de na ini bigi problema. Den ben e tanapu na fesi a Redi Se, aladi den asiwagi fu a legre fu Egepte ben e kon na den baka. Agen Yehovah frulusu den nanga yepi fu Moses, di prati a watra fu a se dati na wan wondru fasi.​—Ex. 14:13, 21.

17, 18. Fu san ede Yesus na wan frulusuman di bigi moro Moses?

17 Aladi Moses du bigi sani fu frulusu a pipel fu Gado, toku Yehovah meki Yesus du moro bigi sani leki dati. Yesus na a sma di e puru opregti libisma na ini katibo fu sondu (Rom. 5:12, 18). Èn a frulusu dati de wan „têgo frulusu” (Hebr. 9:11, 12). A nen Yesus wani taki „Yehovah na frulusu”. Leki wi Frulusuman, Yesus no e frulusu wi nomo fu den sondu di wi du kaba, ma a e opo a pasi tu gi wi fu abi wan moro bun libi na ini a ten di e kon. Fu di Yesus e puru den bakaman fu en na ini a katibo fu sondu, meki a e kibri den gi a bigi atibron fu Gado. Boiti dati, a e meki den kon abi wan bun matifasi nanga Yehovah.​—Mat. 1:21.

18 Boiti taki Yesus frulusu wi fu sondu, wi sa kisi frulusu tu fu den takru bakapisi fu a sondu disi. Iya, wi sa kisi frulusu fu siki nanga dede. Fu man frustan san dati wani taki, luku san pasa di Yesus go na a oso fu wan man di nen Yairus. A man disi ben abi wan umapikin fu 12 yari, èn na umapikin dati kon dede. Yesus ben gi Yairus a dyaranti disi: „No frede, na bribi yu musu bribi nomo, dan yu umapikin sa feni yepi” (Luk. 8:41, 42, 49, 50). Soleki fa Yesus ben pramisi, a meisje disi kon na libi baka! Fa yu denki a papa nanga a mama fu a meisje disi ben e firi? Efu yu sabi dati, dan yu kan frustan pikinso sortu bigi prisiri wi sa ondrofeni te „ala den sma di de na ini den grebi o yere [Yesus] en sten, èn den o komopo drape”, fu di den sa kisi wan opobaka (Yoh. 5:28, 29). Fu tru, Yesus na wan Frulusuman, iya, wi Frulusuman!​—Leisi Tori fu den Apostel 5:31; Tit. 1:4; Openb. 7:10.

19, 20. (a) Te wi e denki dipi fu den sani di Yesus du leki a Moro Bigi Moses, dan fa dati abi krakti na wi tapu? (b) San o kon na krin na ini a tra artikel?

19 Fu di wi sabi taki wi man yepi sma fu kisi wini fu den sani di Yesus du fu frulusu libisma, meki wi wani preiki a bun nyunsu, èn wi wani gi sma leri fu Bijbel (Yes. 61:1-3). Boiti dati, te wi e denki dipi fu den sani di Yesus du leki a Moro Bigi Moses, dan wi e kisi moro frutrow taki a sa frulusu den bakaman fu en te a e kon fu strafu den ogrisma.​—Mat. 25:31-34, 41, 46; Openb. 7:9, 14.

20 Iya, Yesus na a Moro Bigi Moses. A du furu moi sani di Moses noiti no ben o man du. Den sani di Yesus taki leki profeiti, èn den sani di a du leki mindriman, abi krakti tapu a heri libisma famiri. Leki Frulusuman, Yesus no e frulusu libisma fu wan pisi ten nomo, ma a e frulusu wi fu ala ten. Ma toku wi kan leri moro fu Yesus te wi e luku na eksempre fu den man fu owruten di ben e gi yesi na Gado. A tra artikel sa tyari kon na krin fu san ede Yesus ben de a Moro Bigi David èn a Moro Bigi Salomo.

Yu kan tyari disi kon na krin?

• Fu san ede Yesus na wan moro bigi profeiti leki Moses?

• Fu san ede Yesus na wan moro bigi mindriman leki Moses?

• Fu san ede Yesus na wan moro bigi frulusuman leki Moses?

[Aksi fu a tori disi]

[Faki/​Prenki na tapu bladzijde 26]

  Tra fasi fa Yesus ben de leki Moses

□ Den ala tu ben libi a hei posisi fu den fu dini Yehovah nanga a pipel fu en.​—2 Kor. 8:9; Fil. 2:5-8; Hebr. 11:24-26.

□ Den ala tu ben e dini leki salfuwan, noso ’krestes’.​—Mark. 14:61, 62; Yoh. 4:25, 26; Hebr. 11:26.

□ Den ala tu ben kon na ini a nen fu Yehovah.​—Ex. 3:13-16; Yoh. 5:43; 17:4, 6, 26.

□ Den ala tu ben sori sakafasi.​—Num. 12:3; Mat. 11:28-30.

□ Den ala tu ben gi ipi-ipi sma nyanyan.​—Ex. 16:12; Yoh. 6:48-51.

□ Den ala tu ben dini leki krutuman èn den ala tu ben meki wet.​—Ex. 18:13; Mal. 4:4; Yoh. 5:22, 23; 15:10.

□ Den ala tu ben kisi a frantwortu fu tiri na oso fu Gado.​—Num. 12:7; Hebr. 3:2-6.

□ Bijbel e taki dati den ala tu na getrow kotoigi fu Yehovah.​—Hebr. 11:24-29; 12:1; Openb. 1:5.

□ Baka di Moses nanga Yesus dede, Gado puru a dedeskin fu den tu man disi.​—Deut. 34:5, 6; Luk. 24:1-3; Tori. 2:31; 1 Kor. 15:50; Yud. 9.