Go na content

Go na table of contents

„Wan ten fu tan tiri”

„Wan ten fu tan tiri”

„Wan ten fu tan tiri”

„TAN tiri a no don”, na so wan owru odo e taki. Soleki fa wan buku e taki, dan a Hebrewtongo abi wan srefi sortu odo, di wani taki dati son leisi a moro bun fu tan tiri, leki fu taki. A koni Kownu Salomo fu owruten Israel ben skrifi: „Foe ibri sani wan tem de, en wan tem de foe doe ibri sani na ondro hemel; . . . wan tem foe tan tiri, en wan tem foe taki.”​—Preik. 3:1, 7, Da Bijbel na ini Sranantongo.

Ma o ten a fiti fu tan tiri? Na ini Bijbel den wortu „tan tiri” noso „tan pî”, skrifi na furu presi. Den vers lontu den tekst dati e sori taki a fiti fu tan tiri. Wi kan du dati na ini dri situwâsi na ini a libi. Meki wi go luku moro fini sortu wini a abi te wan sma e tan tiri. Wan sma di e tan tiri e sori taki a abi lespeki gi trawan, a e sori taki a koni, taki a abi a koni fu man si sani krin, èn a o man denki dipi fu sani.

Wan fasi fu sori lespeki

Te wan sma e tan tiri, dan a e sori lespeki gi trawan. A profeiti Habakuk ben taki: „Yehovah de na ini en santa tempel. Meki heri grontapu tan pî na en fesi!” (Hab. 2:20) Tru anbegiman musu „wakti, . . . sondro fu taki wan sani, tapu a frulusu di e kon fu Yehovah” (Kragi. 3:26). A psalm skrifiman ben singi: „Tan pî te yu de na fesi Yehovah, èn tan wakti en nanga yu heri ati. No nyan yu niri te yu e si taki sani e waka bun gi trawan.”​—Ps. 37:7.

A de so taki wi kan prèise Yehovah sondro fu taki wan wortu? We, son leisi te wi e si wan moi sani di Yehovah meki, dan wi e fruwondru so te, taki wi no man taki noti. Te wi e prakseri den bigi sani disi di Yehovah du, dan na so fasi wi e prèise a Mekiman na ini wi ati. A psalm skrifiman David ben bigin wan fu den singi fu en na a fasi disi: „Ke Gado, na ini Sion, yu warti fu kisi prèise, sma tan tiri na yu fesi, èn na yu a pramisi sa pai.”​—Ps. 65:1.

Boiti taki wi e lespeki Yehovah, wi musu arki den sani di a e taki tu. Fu eksempre, di Moses, a profeiti fu Gado, ben taki fu a lasti leisi nanga a pipel Israel, dan en nanga den priester gi ala sma drape a rai disi: „Tan tiri èn . . . un musu arki san Yehovah un Gado e taki.” Srefi den pikin-nengre na ini Israel ben musu arki bun te a pipel ben kon makandra fu arki, te den ben e leisi a Wèt fu Gado. Moses ben taki: ’Meki ala sma kon makandra, iya, ala mansma, ala umasma, nanga ala pikin, so taki den kan teki leri.’​—Deut. 27:9, 10; 31:11, 12.

Na ini a ten disi, a fiti sosrefi taki den anbegiman fu Yehovah e arki na wan lespeki fasi te den e kisi leri na den Kresten konmakandra èn na den bigi konmakandra. Te den brada e tyari prenspari tru tori fu Bijbel kon na krin, dan wi no ben o sori lespeki gi Gado Wortu nanga en organisâsi, efu wi ben o taki nanga trawan sondro taki a de fanowdu. Na den programa dati, wi musu tan tiri èn arki.

Srefi te wi e taki nanga wan tra sma, wi musu sori lespeki fu di wi o arki bun. Fu eksempre, a famiri-edeman Yob ben taigi den man di ben krutu en: „Taigi mi san mi du, dan mi o tan pî.” Yob ben de klariklari fu tan pî èn arki te den ben e taki. Èn di a ben musu taki, dan a taigi den: „Un tapu un mofo meki mi taki.”​—Yob 6:24; 13:13.

Wi e sori taki wi koni èn taki wi abi a koni fu man si sani krin

Bijbel e taki: „A sma di e dwengi ensrefi fu hori en mofo, e handri nanga koni.” Èn „a man di abi bigi koni fu man si sani krin, na a sma di e tan tiri” (Odo 10:19; 11:12). Luku fa Yesus sori na wan moi fasi taki a koni èn taki a abi a koni fu man si sani krin, fu di a tan tiri. Di Yesus si taki a no ben o abi nowan wini te a ben o piki den feanti fu en di ben handri na wan ogri-ati fasi, dan a „tan tiri” (Mat. 26:63). Bakaten, di Yesus ben de na fesi krutu na Pilatus, dan a „no piki den”. Fu di sma ben sabi kaba suma na en noso san a ben du, meki a handri na wan koni fasi di a no piki den.​—Mat. 27:11-14.

A ben o de wan koni sani tu te wi e hori wi mofo, spesrutu te sma e taki sani fu meki wi mandi. Wan odo e taki: „A sma di no e atibron esi abi koni fu man si sani krin, iya, a abi dati pasa marki, ma a sma di no abi pasensi, e du soso don sani” (Odo 14:29). Te wan sma de gaw fu piki na ini wan muilek situwâsi, dan dati kan meki a taki sani sondro fu denki, èn dati kan hati en bakaten. Na ini den sortu situwâsi disi, wi kan taki don sani, èn leki bakapisi fu dati wi no o abi wan korostu firi moro.

Wi e sori taki wi koni te wi e luku bun san wi e taki te wi de na mindri ogrisma. Te wi e kisi fu du nanga sma di e spotu wi na ini wi diniwroko, dan nofo tron a moro bun fu tan tiri. Boiti dati, te sma na wrokope noso na skoro e fruteri doti lafutori noso te den e taki dotitaki, dan a moro bun fu tan tiri (Ef. 5:3). A psalm skrifiman ben skrifi: „Mi o tai mi mofo tapu, so taki mi no man taki noti. Solanga ogrisma de krosibei fu mi, mi o du dati.”​—Ps. 39:1.

Wan sma di trutru abi „a koni fu man si sani krin” no e taki sani di o meki trawan lasi frutrow na ini en (Odo 11:12). Wan tru Kresten o sorgu taki a no e fruteri sani di tra sma no mag sabi. Spesrutu Kresten owruman musu luku bun taki den no e du dati, fu di den wani sorgu taki den sma na ini a gemeente no lasi frutrow na ini den.

A kan tyari bun bakapisi kon te wi e tan tiri. Sydney Smith, wan skrifiman fu Ingrisikondre fu a di fu 19 yarihondro ben skrifi disi fu wan mati fu en: „Son leisi a e tan tiri, èn dati e meki taki a switi fu taki nanga en.” Iya, te tu mati e taki nanga makandra, dan ala tu musu kisi na okasi fu taki. Efu wan sma wani abi bun takimakandra nanga trawan, dan a musu arki bun.

Salomo ben gi a warskow disi: „Te sma e taki tumusi furu wortu, dan fowtu no o mankeri, ma a sma di e dwengi ensrefi fu hori en mofo, e handri nanga koni” (Odo 10:19). Sobun, te wi no e taki furu, dan a no sa pasa so makriki dati wi e taki wan don sani. Fu taki en leti, „srefi wan don sma di e tan tiri, sa de leki wan koni sma; èn wan sma di e tapu en mofo, sa de leki wan sma di abi frustan” (Odo 17:28). Fu dati ede, meki wi aksi Yehovah na ini begi fu yepi wi fu ’luku bun san wi e taki’.​—Ps. 141:3.

A e yepi wi fu denki dipi fu sani

Te a abi fu du nanga wan sma di e waka na tapu a reti pasi, dan Bijbel e taki dati „a e leisi nanga wan safri sten dei nanga neti” na ini a wèt fu Gado (Ps. 1:2). Wan Bijbel vertaal a tekst disi so: ’A abi a gwenti fu denki dipi fu a wèt fu En, dei nanga neti’ (The Amplified Bible). San na a moro bun situwâsi fu denki dipi fu sani?

Isak, a manpikin fu a famiri-edeman Abraham, ’ben e waka mofoneti na dorosei fu denki dipi fu sani’ (Gen. 24:63). A ben e denki dipi fu sani na wan ten te a no ben abi furu fu du èn na wan tiri presi. Kownu David ben e denki dipi te a ben tiri na mindrineti (Ps. 63:6). Srefi Yesus di no ben abi sondu, ben tan du furu muiti fu de en wawan, so taki a ben kan denki dipi fu sani. A ben go na den bergi kontren, na ini sabana èn na tra tiri presi pe furu sma no de.​—Mat. 14:23; Luk. 4:42; 5:16.

A no de fu taki dati a e du wi bun te wi de na wan tiri presi. Disi sa gi wi na okasi fu ondrosuku wisrefi bun, èn a sani disi de fanowdu efu wi wani tron moro bun sma. Te wi de na wan tiri presi, dan dati kan meki wi abi wan korostu firi. Te wi e denki dipi na den sortu tiri momenti dati, dan wi kan kon abi sakafasi, èn wi kan kisi moro warderi gi den sani di de trutru prenspari na ini a libi.

Aladi a bun fu tan tiri, toku ’wan ten de tu fu taki’ (Preik. 3:7). Tru anbegiman na ini a ten disi e preiki a bun nyunsu fu Gado Kownukondre fayafaya, „gi sma na heri grontapu” (Mat. 24:14). Leki bakapisi fu dati, wan prisiri babari de fu yere, fu di moro nanga moro sma e tron anbegiman fu Gado (Mika 2:12). Fu dati ede, meki a de so taki wi na wan fu den sma di e meki a bun nyunsu fu a Kownukondre bekènti fayafaya, èn meki wi taki fu den tumusi moi sani di Gado du. Aladi wi e du a prenspari wroko disi, meki a de so taki a fasi fa wi e libi, e sori taki wi e si en leki wan prenspari sani fu tan tiri son leisi.

[Prenki na tapu bladzijde 3]

Wi musu arki èn teki leri te wi de na den Kresten konmakandra fu wi

[Prenki na tapu bladzijde 4]

A fiti fu tan tiri te sma e kosi wi na ini a preikiwroko

[Prenki na tapu bladzijde 5]

Te wi de na wan tiri presi, dan dati e yepi wi fu denki dipi fu sani