Go na content

Go na table of contents

Futuboi fu Gado musu abi bun maniri

Futuboi fu Gado musu abi bun maniri

Futuboi fu Gado musu abi bun maniri

„Waka baka na eksempre fu Gado.”​—EF. 5:1.

1, 2. (a) Fu san ede a de prenspari taki wi abi bun maniri? (b) Na sortu sani wi sa poti prakseri na ini na artikel disi?

SUE FOX e taki na ini wan buku fu en: „Wi musu abi bun maniri ala ten. Bun maniri e tyari wini kon doronomo, awansi pe wi de.” Te sma abi bun maniri, dan den no sa kisi so furu problema nanga trawan, èn nofo tron, sani sa waka bun. Ma te sma no abi bun maniri, dan den e kisi problema nanga trawan, sma e mandi na den tapu, èn den e meki sma firi sari.

2 Nofo tron, den memre fu a tru Kresten gemeente abi bun maniri. Ma toku wi musu luku bun taki wi no e teki den takru maniri abra di furu grontapusma abi. Dati meki wi musu hori wisrefi na Bijbel gronprakseri fu man hari sma kon na a tru anbegi. Meki wi go luku fa wi kan du dati. Fu man frustan san a wani taki fu abi bun maniri, dan wi sa luku na eksempre fu Yehovah èn a di fu en Manpikin.

Na eksempre fu Yehovah nanga en Manpikin e leri wi fu abi bun maniri

3. Fa na eksempre fu Yehovah e leri wi fu sori switifasi gi trawan?

3 Yehovah Gado e sori na wan tumusi moi fasi san a wani taki fu sori switifasi gi trawan. Aladi a de a Moro Hei Tiriman fu hemel nanga grontapu, toku a e sori furu switifasi nanga bigi lespeki gi libisma. Di Yehovah ben e taki nanga Abraham èn nanga Moses, dan a gebroiki wan Hebrew wortu di e sori taki a no komanderi den fu du wan sani, ma taki a aksi den na wan lespeki fasi fu du wan sani (Gen. 13:14; Ex. 4:6). Te den futuboi fu en e meki fowtu, dan Yehovah ’e sori sari-ati nanga switifasi gi den. En ati no e bron esi, a abi bun-ati pasa marki, èn a e taki soso sani di tru’ (Ps. 86:15). Yehovah de heri tra fasi leki son sma di e kisi bigi atibron te trawan no e du san den ben e fruwakti fu den.

4. Fa wi kan teki na eksempre fu Yehovah te trawan e taki nanga wi?

4 Wan tra fasi fa wi kan leri fu abi bun maniri, na te wi e luku a fasi fa Gado e arki libisma. Di Abraham ben e taki nanga Yehovah fu a pipel fu Sodom, dan a poti wan tu aksi gi en. Yehovah piki ibriwan fu den aksi dati nanga pasensi (Gen. 18:23-32). A no ben feni taki a ben e lasi ten fu arki san Abraham ben e taki. Yehovah e arki den begi fu den futuboi fu en, èn a e arki den sondari tu di e suku yepi na en fu di den abi berow. (Leisi Psalm 51:11, 17.) Te trawan e taki nanga wi, dan neleki Yehovah, wi musu arki den tu, a no so?

5. Te wi e sori switifasi gi trawan neleki fa Yesus ben e du dati, dan fa dati e yepi wi fu libi moro bun nanga trawan?

5 Wan fu den someni sani di Yesus ben leri fu en Papa, na fu sori switifasi gi trawan. Aladi a diniwroko fu Yesus ben e teki furu fu en ten nanga en krakti son leisi, toku a ben abi pasensi nanga trawan ala ten, èn ala ten a ben e sori switifasi gi den. Yesus ben de klariklari fu yepi sma di ben abi gwasi, brenisma di ben e begi sma sani, èn sosrefi sma di ben de na nowtu. A ben e meki ten gi den sma dati, awansi den no ben taigi en na fesi taki den ben o kon na en. Nofo tron te a ben e du wan sani, a ben tapu nanga a sani dati, so taki a ben kan yepi wan sma di ben abi wan problema. Yesus ben e broko en ede trutru nanga den wan di ben e bribi na ini en (Mark. 5:30-34; Luk. 18:35-41). Neleki Yesus, wi leki Kresten e sori switifasi tu gi trawan, èn wi de klariklari fu yepi trawan. Te wi e handri so nanga sma, dan den famiriman fu wi, den birtisma, nanga tra sma, sa si dati. Boiti dati, wi e gi glori na Yehovah, èn wi sa de koloku.

6. Fa Yesus ben e sori switifasi gi trawan?

6 Yesus ben e kari sma tu na den nen, èn na so a ben e sori lespeki gi den. A de so taki den Dyu kerki fesiman ben e sori lespeki gi trawan na a fasi dati? Nôno. Den ben e si den sma di no ben sabi a wet, leki „frufruktu sma”, èn fu dati ede den ben e wisiwasi den sma dati tu (Yoh. 7:49). Ma a Manpikin fu Gado no ben e handri so nanga sma. Yesus ben e kari Marta, Maria, Sakeyus, nanga furu trawan na den nen (Luk. 10:41, 42; 19:5). Aladi ibri kulturu na ini a ten disi abi en eigi fasi fa sma musu taki nanga trawan, toku den futuboi fu Yehovah e du muiti fu sori switifasi gi trawan. * Den e tan sori lespeki gi den Kresten brada nanga sisa fu den èn gi tra sma, awansi den sma dati gudu noso pôti.​—Leisi Yakobus 2:1-4.

7. Fa Bijbel gronprakseri e yepi wi fu sori lespeki gi sma na ala presi?

7 A tumusi moi fasi fa Gado nanga en Manpikin e handri nanga sma fu ala kondre èn kulturu, e sori taki den abi lespeki gi den sma dati. Boiti dati, a sani disi e hari reti-ati sma kon na a tru anbegi. A no de fu taki, dati san sma e si leki bun maniri na wan spesrutu presi, e difrenti fu san sma e si leki bun maniri na wan tra presi. Fu dati ede, wi no e hori wisrefi finifini na spesrutu wet te a abi fu du nanga a tori disi. Na presi fu dati, wi e hori wisrefi na Bijbel gronprakseri, so taki wi kan sabi fa wi musu sori lespeki gi sma na ala presi. Te wi e sori lespeki gi sma di wi e miti na ini a Kresten diniwroko, dan dati sa yepi wi tu fu abi bun bakapisi. Meki wi go luku fa dati e pasa.

Taki sma odi èn taki pikinso nanga den

8, 9. (a) Sortu gwenti sma ben kan si leki wan takru gwenti? (b) Fu san ede wi musu gi yesi na a rai di Yesus gi na Mateyus 5:47 te wi e handri nanga sma?

8 Na ini a ten disi, sma na furu presi abi furu fu du. Nofo tron dati e meki taki sma e waka pasa makandra, sondro fu gi makandra odi. A no de fu taki, dati te yu de na strati, èn yu e waka pasa furu sma, dan nowan sma o fruwakti taki yu e taki nanga ala den sma dati. Ma na ini furu tra situwâsi, a fiti èn a bun fu taki sma odi. Yu abi a gwenti fu taki sma odi? Noso, yu gwenti waka pasa trawan sondro taki yu e lafu nanga den, èn sondro taki yu e taki pikinso nanga den? Wan sma kan kon abi a takru gwenti disi, sondro fu a sabi.

9 Yesus ben memre wi na a sani disi: „Efu unu e gi odi na den brada fu unu wawan, dan sortu spesrutu sani unu du dan? Den grontapusma no e du a srefi sani tu?” (Mat. 5:47) Dati meki Donald Weiss, wan sma di e gi trawan rai, ben skrifi: „Sma no lobi te trawan e du neleki den no e si den. Wi no abi nowan enkri bun reide fu du neleki wi no e si trawan. A wan-enkri sani di wi musu du, na disi: Taki sma odi. Taki nanga sma.” Efu wi e meki muiti fu taki sma odi èn fu taki nanga den, dan wi sa abi bun bakapisi.

10. Te wi abi bun maniri, dan fa dati kan yepi wi fu abi bun bakapisi na ini a diniwroko? (Luku a faki  „Lafu switi nanga sma, fosi yu bigin taki nanga den.”)

10 Luku na ondrofenitori fu Ton nanga Carol, wan Kresten trowpaar di e libi na ini wan bigi foto fu Noord-Amerika. Te den e du a diniwroko fu den, dan den lobi taki tori nanga den birtisma fu den. Fa den e du dati? Tom e poti prakseri na den wortu fu Yakobus 3:18, èn a e taki: „Wi e pruberi fu sori switifasi gi sma èn fu libi na ini vrede nanga den. Wi e waka go miti sma di wi e si na dorosei, èn na den wan di e wroko na ini a kontren disi. Wi e lafu nanga den èn wi e gi den odi. Wi e taki nanga den fu sani di e hari den prakseri. Iya, wi e taki fu den pikin fu den, den dagu fu den, na oso fu den, èn fu a wroko di den e du. Te fu kaba, den e kon si wi leki den mati.” Carol e taki moro fara: „Te wi e go baka na den, dan wi e taigi den fa wi nen, èn wi e aksi den fa den nen. Wi e fruteri den san wi e du na ini a birti, ma wi no e hori den tumusi langa. Te fu kaba, wi kan fruteri den fu a bun nyunsu.” A sani disi meki taki furu fu den birtisma fu Tom nanga Carol kon frutrow den. Furu fu den teki Bijbel publikâsi, èn wan tu fu den wani kon sabi moro fu a tru anbegi.

Sori switifasi gi trawan te yu de na ini muilek situwâsi

11, 12. Fu san ede wi musu fruwakti taki son sma no sa handri bun nanga wi te wi e preiki a bun nyunsu? Fa wi musu handri te dati e pasa?

11 Son leisi te wi e preiki a bun nyunsu, dan sma e handri grofu nanga wi. Wi e fruwakti dati, fu di Yesus ben warskow den disipel fu en na fesi taki dati ben o pasa. A ben taki: „Efu den frufolgu mi, dan den o frufolgu unu tu” (Yoh. 15:20). Ma te wi ben o taigi den sma hati sani baka, dan wi no ben o abi bun bakapisi. San na a yoisti sani fu du? Na apostel Petrus ben skrifi: „Santa a Krestes leki Masra na ini un ati, èn ala ten un musu de srekasreka fu opo taki gi unsrefi na fesi ala sma di e aksi unu fu a howpu di de na ini unu, ma du dati na wan safri fasi èn nanga bigi lespeki” (1 Petr. 3:15). Te wi abi bun maniri, iya, te wi e piki sma na wan switi fasi èn na wan lespeki fasi, dan kande den sma di e taki grofu nanga wi, sa wani arki a boskopu fu wi.​—Tit. 2:7, 8.

12 Te sma no e handri bun nanga wi, dan san kan yepi wi fu piki den na wan fasi di Gado feni bun? Paulus ben gi wi a rai disi: „Un musu taki na wan switi fasi ala ten, iya, den wortu fu unu musu abi sowtu, so taki unu sabi fa un musu piki ibriwan sma” (Kol. 4:6). Wi musu teki en leki wan gwenti fu sori switifasi gi sma na ini wi osofamiri, gi sma na wi wrokope, gi den memre fu a gemeente, èn gi den birtisma fu wi. Dati sa meki taki te sma e spotu wi, noso te den e kosi wi, dan wi o sabi fa fu handri na wan fasi di fiti wan Kresten.​—Leisi Romesma 12:17-21.

13. Gi wan eksempre di e sori fa gensman kan kenki te wi e sori switifasi gi den.

13 Te wi e sori switifasi gi trawan te wi de na ini muilek situwâsi, dan dati e tyari bun bakapisi kon. Fu eksempre, wan Kotoigi na ini Yapan, ben go preiki na wan sma oso. A sma dati nanga wan fisitiman di ben de na en, spotu a Kotoigi disi. A brada waka gowe, sondro fu atibron. Di a ben e preiki go doro na ini a kontren, dan a si taki a fisitiman ben e tanapu pikinso moro fara e luku en. Di a brada waka go na en, dan a man taki: „Mi e aksi yu pardon gi a sani di pasa. Aladi wi taigi yu hati sani, toku yu tan sori switifasi gi wi. Fa mi kan kon de leki yu?” A man dati ben lasi a wroko fu en, èn en mama ben dede no so langa pasa. Fu dati ede, a ben denki taki a no ben o de koloku noiti. A Kotoigi aksi en efu a ben wani studeri Bijbel, èn a man ben feni dati bun. Fosi yu denki, a ben e studeri tu leisi wan wiki.

A moro bun fasi fa wi kan kon abi bun maniri

14, 15. Fa den futuboi fu Yehovah ben e gi den pikin fu den leri na ini Bijbel ten?

14 Na ini Bijbel ten, papa nanga mama di ben e anbegi Gado, ben e sorgu taki den pikin ben e leri bun maniri na oso. Luku a switi fasi fa Abraham nanga en manpikin Isak ben e taki nanga makandra na ini Genesis 22:7. Yosef ben kisi bun leri tu fu en papa nanga mama. Di Yosef ben de na strafu-oso, dan a ben sori switifasi srefi gi den tra strafuman (Gen. 40:8, 14). Den sani di a ben e taigi Farao e sori taki a ben leri fa fu taki nanga wan sma di ben abi wan hei posisi.​—Gen. 41:16, 33, 34.

15 Wan fu den Tin Komando di Gado ben gi den manpikin fu Israel ben de: „Lespeki yu papa nanga yu mama, so taki yu kan libi langa na a presi di Yehovah yu Gado gi yu” (Ex. 20:12). Wan fasi fa pikin kan sori lespeki gi den papa nanga mama, na te den e sori lespeki gi trawan na ini na osofamiri. Yefta en umapikin ben sori bigi lespeki gi en papa. A ben hori ensrefi na wan pramisi di en papa ben meki, aladi a sani dati ben de wan bigi tesi gi en.​—Krut. 11:35-40.

16-18. (a) San papa nanga mama kan du fu leri den pikin fu den bun maniri? (b) Sortu wini a e tyari kon te wi e leri wi pikin bun maniri?

16 A no de fu taki, dati a de prenspari trutru fu leri yu pikin fu abi bun maniri. Efu yonguwan wani feni en bun nanga trawan te den kon bigi, dan den musu leri fa fu taki fisitiman odi na wan fasi di fiti, den musu leri fa fu taki na telefon, èn den musu leri fa fu nyan te den e nyan makandra nanga trawan. Den musu leri fu san ede a fiti fu hori doro opo gi trawan, fu san ede den musu sori switifasi gi sikiwan nanga owruwan, èn fu san ede den musu yepi sma di e tyari hebi sani. Den musu frustan fu san ede a de prenspari fu taki sani soleki, „grantangi”, „mi e taki yu tangi”, „mi breiti fu du en gi yu”, „mi kan yepi yu nanga wan sani?”, èn „mi e aksi yu pardon”. Den musu taki den sani dati nanga wan krin ati.

17 A no abi fu de wan muilek sani fu leri pikin bun maniri. A moro bun fasi fa yu kan du dati, na fu de wan bun eksempre. Kurt, di abi 25 yari, e fruteri fa en nanga den brada fu en leri fu sori switifasi gi trawan: „Wi ben e luku èn wi ben e arki fa mi papa nanga mama ben e taki na wan switi fasi nanga makandra, èn fa den ben e sori pasensi nanga switifasi te den ben e handri nanga sma. Te wi ben de na ini a Kownukondre zaal, dan mi papa ben gwenti fu tyari mi go taki nanga den owru brada nanga sisa. A ben e du dati fosi a konmakandra ben bigin, èn sosrefi baka a konmakandra. Mi ben e yere fa a ben e taki den sma odi, èn mi ben e si taki a ben abi lespeki gi den.” Kurt e taki moro fara: „Safrisafri, mi bigin du neleki en. Te fu kaba, a e kon fu ensrefi taki yu e sori switifasi gi trawan. Yu no e handri so fu di yu musu du dati, ma yu e handri so fu di yu wani du dati.”

18 San sa de a bakapisi te papa nanga mama e leri den pikin fu den bun maniri? Den pikin o man meki mati, èn den o libi na ini vrede nanga trawan. Den o man wroko bun nanga den wrokobasi fu den èn nanga tra wrokoman. Boiti dati, pikin di abi bun maniri èn di e tyari densrefi na wan fasi di fiti, sa gi den papa nanga mama prisiri, èn den sa meki den de koloku.​—Leisi Odo 23:24, 25.

Te wi abi bun maniri, dan wi sa de tra fasi leki den grontapusma

19, 20. Fu san ede wi musu abi a fasti bosroiti fu de leki wi lobi-ati Gado èn a Manpikin fu en?

19 Paulus ben skrifi: „Waka baka na eksempre fu Gado leki pikin di a lobi” (Ef. 5:1). Fu man de leki Yehovah Gado nanga en Manpikin, dan wi sa musu hori wisrefi na Bijbel gronprakseri leki den wan di kari na ini na artikel disi. Te wi e du dati, dan wi no sa de leki den hoigriman di e sori switifasi gi trawan soso fu di den wani taki sma di abi wan hei posisi feni den bun, noso fu di den wani kisi wini.​—Yud. 16.

20 Now di a kaba fu na ogri sistema fu Satan de krosibei, dan Satan de nomonomo fu meki sma frigiti den markitiki fu Yehovah di e sori wi fa wi musu tyari wisrefi na wan lespeki fasi. Ma Didibri no o man tyari wan kaba kon na den bun maniri fu tru Kresten. Dati meki ibriwan fu wi musu abi a fasti bosroiti fu teki na eksempre fu wi lobi-ati Gado èn fu en Manpikin. Te wi e du dati, dan wi sa taki èn handri heri tra fasi leki den sma di abi takru maniri. Wi sa prèise a nen fu Yehovah, a Gado fu wi di abi switifasi. Boiti dati, wi sa hari reti-atisma kon na a tru anbegi fu en.

[Futuwortu]

^ paragraaf 6 Na ini son kulturu, a no fiti taki wan sma e kari wan trawan di owru moro en, na en fosi nen. Den mag du dati soso te a sma di moro owru e gi den primisi fu du dati. A bun te Kresten abi lespeki gi den gwenti dati.

Yu e memre disi ete?

• Fa Yehovah nanga en Manpikin e leri wi fu abi bun maniri?

• Fu san ede a bun te wi leki Kresten e taki sma wan switi odi?

• Te wi e sori switifasi gi sma, dan fa dati e yepi wi fu abi bun bakapisi na ini a diniwroko?

• Fa papa nanga mama kan leri den pikin fu den fu abi bun maniri?

[Aksi fu a tori disi]

[Faki na tapu bladzijde 27]

 Lafu switi nanga sma, fosi yu bigin taki nanga den

Furu sma no de klariklari fu bigin taki nanga wan sma di den no sabi. Fu di Yehovah Kotoigi lobi Gado nanga tra sma, meki den e du ala muiti fu leri fa fu taki nanga trawan, fu man yepi den sma dati fu kon sabi den tru tori fu Bijbel. San kan yepi yu fu du dati moro bun?

Na Filipisma 2:4, wan prenspari gronprakseri skrifi, èn a gronprakseri dati e taki: „Un no musu poti prakseri na un eigi afersi wawan, ma un musu poti prakseri na den afersi fu trawan tu.” Pruberi fu frustan den wortu dati na a fasi disi: Efu noiti yu no ben miti wan sma ete, dan a sma dati e si yu leki wan freimdesma. San yu kan du fu meki taki a sma disi firi bun? Kande a sa yepi efu yu e lafu switi nanga a sma èn efu yu e taki en wan switi odi. Ma moro sani de ete di yu kan du.

Fosi yu ben bigin taki nanga wan sma, dan kande a sma ben e prakseri wan tra sani. Efu yu wani taki nanga a sma disi fu wan sani di yu abi na prakseri, aladi yu no e broko yu ede nanga san a sma abi na prakseri, dan kande a no o wani taki nanga yu. Sobun, efu kande yu kon sabi san a sma abi na prakseri, dan fu san ede yu no e bigin taki fu a tori dati nanga en? Na dati Yesus ben du di a miti wan uma na a watra peti na ini Samaria (Yoh. 4:7-26). Na uma ben abi na prakseri fu go teki watra. Yesus bigin taki fu a sani dati nanga en, èn heri esi en nanga na uma bigin taki fayafaya fu Gado.

[Prenki na tapu bladzijde 26]

Te wi e sori switifasi gi sma, dan kande wi o man gi den wan bun kotoigi

[Prenki na tapu bladzijde 28]

Ala ten a fiti fu abi bun maniri