Du san a yeye wani fu man kisi libi nanga freide
Du san a yeye wani fu man kisi libi nanga freide
„Wi no musu du san a skin wani, ma wi musu du san a yeye wani.”—ROM. 8:4.
1, 2. (a) Sortu seryusu sani pasa fu di sma e meki tra sani hari den prakseri aladi den e rèi wagi? (b) San kan pasa nanga a bribi fu wi te wi e meki tra sani hari wi prakseri?
WAN lantiman fu Amerkankondre taki dati a de wan bigi problema taki moro nanga moro sma e meki tra sani hari den prakseri te den e rèi na strati. Fu eksempre, den no e luku fa den e rèi fu di den e gebroiki den telefon. Furu sma taki dati wagi naki den noso wagi misi den, fu di a sma di ben e rèi ben e bèl noso sms. Sma kan denki taki den e wini ten te den e gebroiki den telefon aladi den e rèi, ma disi kan tyari bigi problema kon.
2 Efu wan sma e meki tra sani hari en prakseri aladi a e rèi wagi, dan a no e si sani di kan meki a kisi mankeri. Na so a de tu nanga 1 Tim. 1:18, 19). Na apostel Paulus ben warskow gi a sani disi di a taigi den Kresten na Rome: „Te wan sma e poti prakseri na sani di a skin wani, dan a bakapisi fu dati na dede. Ma te wan sma e poti prakseri na sani di abi fu du nanga a yeye, dan a bakapisi fu dati na libi nanga freide” (Rom. 8:6). San Paulus ben wani taki nanga disi? San wi kan du fu no „poti prakseri na sani di a skin wani”? San wi musu du fu „poti prakseri na sani di abi fu du nanga a yeye”?
a bribi fu wi. Efu wi e meki tra sani hari wi prakseri, dan disi kan tyari bigi problema kon. Paulus taki dati wi kan lasi bribi neleki wan sipi di e sungu („Gado no sa krutu den”
3, 4. (a) Sortu problema Paulus ben abi soleki fa a ben skrifi? (b) Fu san ede wi musu poti prakseri na a problema di Paulus ben abi?
3 Na ini en brifi gi den Romesma, Paulus skrifi fu wan problema di a ben abi. A skrifi taki a ben e firi leki en skin nanga en frustan ben e feti nanga makandra. (Leisi Romesma 7:21-23.) A no fruteri fu disi fu sori taki a no man yepi taki a e du sondu, noso fu meki sma sari en. A ben de wan lepi, salfu Kresten di Gado ben poti leki „wan apostel gi den trakondre sma” (Rom. 1:1; 11:13). Fu san ede Paulus skrifi fu a problema disi dan?
4 Paulus ben sori krin taki nanga en eigi krakti a no ben o man du ala san a ben wani du gi Gado. Fu san ede? A taki: „Ala sma sondu èn den no man sori a glori fu Gado kwetikweti” (Rom. 3:23). Neleki ala bakapikin fu Adam, Paulus ben abi sondu èn a firi fu du sani di no bun. Wi kan frustan fa a ben e firi fu di wi srefi abi sondu èn wi abi fu feti nanga den srefi firi ibri dei. Boiti dati, furu sani de di kan hari wi prakseri èn puru wi na ’a smara pasi di e tyari sma go na libi’ (Mat. 7:14). Ma Paulus ben kan wini a feti èn wi kan wini a feti disi tu.
5. Sortu yepi Paulus kisi?
5 Paulus ben skrifi: ’Suma sa frulusu mi? Mi e taki Gado tangi taki a frulusu mi nanga yepi fu wi Masra Yesus Krestes!’ (Rom. 7:24, 25) Dan a taki nanga „den sma di de wán nanga Krestes Yesus”, sobun den salfu Kresten. (Leisi Romesma 8:1, 2.) Nanga yepi fu en santa yeye, Yehovah e teki den leki en manpikin èn a gi den wan gudu „makandra nanga Krestes” (Rom. 8:14-17). Gado en santa yeye èn a bribi di den abi na ini a frulusu-ofrandi fu Yesus e yepi den fu wini a feti di Paulus ben taki fu en. Dati meki „Gado no sa krutu den” èn den „kon fri fu a wèt fu sondu nanga dede”.
6. Fu san ede ala futuboi fu Gado musu poti prakseri na den wortu fu Paulus?
6 Paulus ben e taki nanga den salfu Kresten, ma den sani di a taki fu Gado en santa yeye èn a frulusu-ofrandi fu Krestes kan yepi ala den futuboi fu Yehovah awinsi sortu howpu den abi. Na Gado meki Paulus skrifi den sani disi, sobun a prenspari srefisrefi taki ala futuboi fu en frustan èn du san Paulus skrifi.
Fa Gado „krutu a sondu di de na ini libisma skin”
7, 8. (a) Fu san ede Bijbel e taki dati „a sondufasi fu libisma ben meki a Wèt kon swaki”? (b) San Gado du nanga yepi fu a santa yeye èn a frulusu-ofrandi fu Yesus?
7 Na ini a di fu seibi kapitel fu a buku Romesma, Paulus sori krin taki sondu abi furu krakti tapu wi leki libisma. Na ini a di fu aiti kapitel a taki fu a krakti fu a santa yeye. A sori fa a yeye fu Gado kan yepi Kresten fu feti nanga den sondu firi fu den, so taki den kan libi soleki fa Yehovah wani èn so taki a kan feni den bun. Paulus sori taki Gado gebroiki en santa yeye èn a frulusu-ofrandi fu Yesus fu du wan sani di a Wèt fu Moses no ben man du.
Romesma 8:3, 4.) Iya, den musu tan du dati te na a kaba fu den libi na grontapu fu man kisi libi leki pai.—Openb. 2:10.
8 A Wèt nanga den furu komando fu en ben e krutu sma di sondu. Boiti dati, den granpriester fu Israel di ben du wroko soleki fa a Wèt ben taki, ben de sondu libisma. Sobun, den no ben man tyari ofrandi di ben man puru sondu. Dati meki „a sondufasi fu libisma ben meki a Wèt kon swaki”. Ma Gado „seni en eigi Manpikin na ini wan skin di gersi di fu sondu libisma” èn a frulusu-ofrandi fu Yesus „krutu a sondu di de na ini libisma skin”. Na so a ben man frulusu sma, wan sani di a Wèt no ben man du. Dati meki Gado e si den salfu Kresten leki reti-ati sma fu di den e bribi na ini a frulusu-ofrandi fu Yesus. Den e kisi a rai fu ’no du san a skin wani, ma fu du san a yeye wani’. (Leisi9. San a wortu „wèt” na Romesma 8:2 wani taki?
9 Boiti „a Wèt”, Paulus taki tu fu „a wèt fu a yeye” nanga „a wèt fu sondu nanga dede” (Rom. 8:2). San na den wèt disi? Na ini a tekst disi a wortu „wèt” no abi fu du nanga wèt di skrifi, soleki a Wèt fu Moses. Wan buku e taki dati a Griki wortu di vertaal nanga „wèt” na ini a vers disi abi fu du nanga a firi di sma abi fu du sani, awinsi na bun sani noso takru sani. Fu di sma gwenti du san den e firi, meki a de leki wan wèt gi den. A wortu kan abi fu du tu nanga a fasi fa sma e bosroiti fu libi.
10. Fa a wèt fu sondu nanga dede e tiri wi?
10 Na apostel Paulus ben skrifi: „Wán man meki sondu kon na grontapu èn sondu tyari dede kon. Dati meki ala sma e dede, bika den alamala sondu” (Rom. 5:12). Fu di wi alamala na bakaman fu Adam, meki a wèt fu sondu nanga dede e tiri wi. Doronomo den sondu firi fu wi e meki wi du sani di Gado no feni bun, èn den sani dati e tyari soso dede kon. Na ini a brifi di Paulus skrifi gi den Galasiasma, a taki dati den sortu fasi noso gwenti disi na „sani di a sondu skin e du”. A taki tu: „Den sma di gwenti du den sani disi, no o kisi a Kownukondre fu Gado” (Gal. 5:19-21). Den sortu sma disi na den srefi sma di e du san a skin wani (Rom. 8:4). Den e meki den sondu firi fu den tiri den èn den e bosroiti fu libi na a fasi dati. Ma na soso den sma di e du hurudu, sutadu, afkodrei nanga tra seryusu sondu na sma di e du san a skin wani? Nôno, fu di den sani di a sondu skin e du abi fu du tu nanga takru maniri soleki dyarusu, faya-ati, trobi, nanga bigi-ai. Nowan sma musu denki taki a no abi fu feti nanga a sondu skin fu en.
11, 12. (a) San Yehovah du fu yepi wi, so taki a wèt fu sondu nanga dede no e tiri wi moro? (b) San wi musu du efu wi wani taki Gado feni wi bun?
11 Wi de nanga tangi trutru taki Yehovah seti sani, so taki wi no abi fu meki a wèt fu sondu nanga dede tiri wi! Yesus taki: „Gado ben lobi grontapu so te, taki a gi en wan-enkri Manpikin, so taki ala sma di e bribi na ini en no sa dede, ma sa kisi têgo libi.” Te wi e libi na wan fasi di e sori taki wi lobi Gado tu èn te wi e sori bribi na ini a frulusu-ofrandi fu Yesus, dan wi kan kon fri fu a strafu di sondu tyari kon gi wi (Yoh. 3:16-18). Dati meki wi e firi leki Paulus di ben taki: „Mi e taki Gado tangi taki a frulusu mi nanga yepi fu wi Masra Yesus Krestes!”
12 A de neleki wi abi wan seryusu siki, ma wi kan kon betre. Efu wi wani kon betre dorodoro, dan wi musu du san a datra taigi wi. A bribi di wi abi na ini a frulusu-ofrandi kan meki taki a wèt fu sondu nanga dede no e tiri wi moro, ma toku wi na sondu sma ete. Wi musu du moro efu wi wani de Gado mati, efu wi wani taki a feni wi bun, èn efu wi wani taki a blesi wi. Paulus sori tu taki efu wi wani „du bun soleki fa a Wèt e aksi fu wi”, dan wi musu du san a yeye wani.
Fa wi kan du san a yeye wani?
13. San a wani taki fu du san a yeye wani?
13 Te wi e waka, dan safrisafri wi e go na wan presi di wi wani doro. Na so a de tu taki te wi e du san a yeye wani, dan dati no wani taki dati wi no o abi sondu moro, ma a wani taki dati wi e go na fesi na ini a tru anbegi (1 Tim. 4:15). Ibri dei wi musu du ala san wi man fu libi na wan fasi di e sori taki a yeye e tiri wi. Te wi e „du san a yeye wani”, dan Gado o feni wi bun.—Gal. 5:16.
14. Fa den sma di „e du san a skin wani” e libi?
14 Na ini a brifi di Paulus skrifi gi den Romesma, a taki fu tu sortu sma di no abi a srefi denki. (Leisi Romesma 8:5.) Na ini a vers disi a skin no abi fu du nomo nanga a skin fu wan sma. Na ini Bijbel, a wortu „skin” abi fu du son leisi nanga den sondu firi fu wan sma. Na den firi disi e meki taki a skin nanga a frustan e feti nanga makandra, soleki fa Paulus ben tyari kon na krin kaba na ini a brifi fu en. Ma tra fasi leki en, den sma di „e du san a skin wani” no e du nowan muiti fu feti srefi nanga den firi disi. Den no e prakseri san Gado wani taki den musu du èn den no e teki a yepi di a e gi den. Na presi fu dati den „e prakseri soso den sani di abi fu du nanga a skin”. Nofo tron den e meki den sondu firi fu den basi den. Ma den sma di e „du san a yeye wani, e prakseri soso den sani di abi fu du nanga a yeye”. Den e meki Yehovah tiri den.
15, 16. (a) Fa den sani di wi e prakseri kan abi krakti tapu san wi e du? (b) San sma na ini a ten disi lobi?
15 Leisi Romesma 8:6. Den sani di wan sma e prakseri, na dati a o wani du tu, awinsi na bun noso ogri sani. Te wan sma e prakseri soso den sani di a skin wani, dan a o wani du den sani dati tu. A heri denki fu den, den sani di den lobi, èn a fasi fa den e firi abi fu du soso nanga den sani dati.
16 Na sortu sani sma e poti prakseri moro furu na ini a ten disi? Na apostel Yohanes skrifi: „Ala den sani di de fu grontapu, sobun a lostu fu a skin, a lostu fu den ai èn a prodo di wan sma e prodo nanga den gudu di a abi, no e kon fu a Tata, ma den sani disi e kon fu grontapu” (1 Yoh. 2:16). Den lostu fu a skin na sani soleki hurulibi, biginen, moni nanga gudu. Buku, tijdschrift, koranti, felem, telefisi programa nanga Internet lai nanga den sortu sani disi. Disi de so, fu di den sani disi na sani di de na sma prakseri ala ten èn sani di den wani trutru. Ma „te wan sma e poti prakseri na sani di a skin wani, dan a bakapisi fu dati na dede”. So wan sma e pori a matifasi fu en nanga Gado èn bakaten a o lasi en libi tu. Fu san ede? Fu di ’wan sma di e poti prakseri na sani di a skin wani, na wan feanti fu Gado, fu di a skin no e gi yesi na a wèt fu Gado. Fu taki en leti, a no man gi yesi na a wèt’.—Rom. 8:7, 8.
17, 18. Fa wi kan meki Gado yeye tiri wi? San o de a bakapisi fu dati?
17 Na a tra sei, „te wan sma e poti prakseri na sani di abi fu du nanga a yeye, dan a bakapisi fu dati na libi nanga freide”. Disi wani taki dati a o kisi têgo libi na ini a ten di e kon, a o abi wan korostu firi, èn a o de Gado mati. Fa wi kan de ’sma di e poti prakseri na sani di abi fu du nanga a yeye’? Efu wi e meki Gado nanga en santa yeye tiri wi ala ten, wi o kon denki leki fa en e denki. A fasi fa wi e denki musu sori taki wi wani „gi yesi na a wèt fu Gado”. Te wi o kisi tesi, wi no o tweifri san wi musu du. Wi o teki a yoisti bosroiti soleki fa a yeye wani.
18 Fu dati ede a prenspari trutru taki wi e poti prakseri na sani di abi fu du nanga a yeye. Wi kan du disi te wi e ’sreka wi frustan fu wroko tranga’. Disi wani taki dati den sani di wi musu du leki Kresten musu de den moro prenspari sani na ini wi libi. Wi musu abi a gwenti fu begi doronomo, fu leisi èn studeri Bijbel, fu go na den konmakandra èn fu go na ini a preikiwroko (1 Petr. 1:13). Na presi fu poti prakseri na den sani di a skin wani, meki wi poti prakseri na den sani di abi fu du nanga a yeye. Na so wi o tan du san a yeye wani. Te wi e du disi, dan wi o kisi blesi, fu di wi o kisi libi nanga freide te wi e poti prakseri na den sani di abi fu du nanga a yeye.—Gal. 6:7, 8.
Yu kan tyari disi kon na krin?
• San a Wèt fu Moses no ben man du èn san Gado du fu lusu a tori disi?
• San na „a wèt fu sondu nanga dede”, èn fa wi kan kon fri fu dati?
• San wi musu du fu tron ’sma di e poti prakseri na sani di abi fu du nanga a yeye’?
[Aksi fu a tori disi]
[Prenki na tapu bladzijde 12, 13]
Yu e du san a skin wani, noso san a yeye wani?