Wan sani di kan pori wi denki​—Dyarusu

Napoleon Bonaparte ben abi en. Yulius Caesar ben abi en. Aleksander a Bigiwan ben abi en. Aladi den man disi ben abi furu makti nanga biginen, toku den ben abi wan sani di kan pori sma denki. Ala dri ben dyarusu tapu wan trawan.

Na Ingrisi filosofiaman Bertrand Russell ben skrifi: „Napoleon ben dyarusu tapu Caesar, Caesar ben dyarusu tapu Aleksander a Bigiwan, èn mi denki taki Aleksander ben dyarusu tapu Hercules di no ben de na libi noiti.” Dyarusu kan trobi iniwan sma, awinsi a gudu srefisrefi, awinsi a abi bun maniri, noso awinsi a abi wan bun libi.

Dyarusu na te wan sma no lobi wan trawan fu di a trawan abi son sani, fu di a gudu, fu di en libi e waka bun, noso fu wan tra sani ede. Wan buku di e fruklari Bijbel wortu e sori taki wan dyarusu sma na wan sma di no wani abi a bun libi fu wan trawan nomo, ma a e hori a trawan na ati tu, soso fu di a trawan abi wan sani di en no abi èn di a wani teki fu en.

A bun fu wi go luku fa wan sma kan kon dyarusu èn sortu bakapisi dati kan abi. Boiti dati, a prenspari srefisrefi fu sabi san wi kan du fu no meki a firi disi tiri wi libi.

WAN SANI DI KAN TYARI DYARUSU KON

„Wi alamala e dyarusu son tron”, fu di wi na sondu libisma (Yak. 4:5). Ma son sani kan meki dyarusu opo kon, noso den kan meki a firi disi kon moro tranga. Na apostel Paulus ben taki fu wan fu den sani disi: „Wi no musu go denki tumusi furu fu wisrefi, so taki wi e go strei nanga makandra èn so taki wi e dyarusu na tapu makandra” (Gal. 5:26). Streilibi kan meki a dyarusu firi di wi leki sondu sma abi kon moro tranga. Cristina nanga José * na tu Kresten di si taki disi de tru.

Cristina di de wan gewoon pionier, taki: „Te mi e luku san trawan abi èn san mi no abi, dan mi e kon dyarusu trutru.” Wan leisi Cristina ben nyan nanga wan trowpaar di ben abi a grani fu du kringwroko. A ben sabi taki en nanga en masra Eric ben abi a srefi yari leki a kring-opziener disi nanga en wefi èn fosi, den ben abi a srefi grani leki den. Dati meki Cristina taki: „Mi masra na wan owruman tu! We dan fa a du kon taki unu e du kringwroko èn wi na noti?” Streilibi meki taki a kon dyarusu so te, taki a no ben e si moro sortu bun sani en nanga en masra ben e du èn a no ben breiti nanga den eigi libi.

José ben wani tron wan dinari ini a diniwroko. Di tra brada tron dinari ma en no tron dati, a ben mandi nanga a fesiman fu den owruman fu a gemeente. José taki krin: „Dyarusu meki taki mi no ben wani si a brada disi srefisrefi èn mi ben e  denki takru fu ala san a ben e du. Te dyarusu e basi yu, dan yu e poti prakseri na yusrefi nomo èn yu no man denki krin.”

EKSEMPRE FU BIJBEL DI KAN LERI WI WAN SANI

Bijbel abi furu eksempre di e sori taki dyarusu no bun (1 Kor. 10:11). Sonwan fu den no e sori nomo fa dyarusu e opo kon, ma den e sori tu fa dyarusu kan pori wan sma libi te a e gi pasi taki a firi disi basi en.

Fu eksempre, Kain, a fosi manpikin fu Adam nanga Eva, ati bron di Yehovah teki na ofrandi fu Abel, ma a no teki di fu en. Kain ben kan libi a tori disi, ma dyarusu breni en so te, taki a kiri en brada te fu kaba (Gen. 4:4-8). Dati meki Bijbel e taki dati Kain „ben de fu na ogriwan”, Satan!​—1 Yoh. 3:12.

Den tin brada fu Yosef ben dyarusu srefisrefi na en tapu fu di Yosef en papa ben lobi en moro. Den ben teige en moro di a fruteri den fu den dren fu en di kon tru bakaten. Den ben wani kiri en srefi. Te fu kaba, den seri en leki srafu. Dan den meki wan ogri-ati lei, so taki den papa bribi taki Yosef dede (Gen. 37:4-11, 23-28, 31-33). Furu yari baka dati, densrefi taki krin taki den sondu: „A musu de taki wi e kisi strafu now gi den sani di wi du nanga a brada fu wi. Wi si a nowtu fu en di a ben e begi wi fu abi sari-ati nanga en, ma wi no ben arki. Na fu dati ede nowtu kon miti wi now.”​—Gen. 42:21; 50:15-19.

Korak, Datan nanga Abiram bigin dyarusu di den si taki Moses nanga Aron ben abi son grani di den no ben abi. Den ben feni taki Moses „wani prei basi” gi den èn taki a ben wani de hei moro trawan (Num. 16:13). Ma disi no ben de tru (Num. 11:14, 15). Yehovah srefi ben poti Moses leki fesiman. Ma den man disi ben dyarusu na en tapu. Te fu kaba a dyarusu fu den meki taki Yehovah kiri den.​—Ps. 106:16, 17.

Kownu Salomo ben si san dyarusu kan du. Wan leisi wan uma en beibi ben dede, dan a lei gi wan tra uma taki na en abi a dede pikin. Di den tyari a tori disi na fesi krutu, na uma di lei ben wani srefi taki den ben musu kiri a beibi fu na tra uma. Ma Salomo sorgu taki disi no pasa èn na uma di ben abi a libilibi beibi kisi en pikin baka.​—1 Kow. 3:16-27.

Dyarusu kan pori sma libi trutru. Den Bijbel eksempre di wi luku didyonsro e sori taki a kan meki sma kisi bita-ati, a kan meki sma du ogri, èn a kan meki sma tron kiriman srefi. Boiti dati, wi e si taki na a sma di no du noti ben abi fu pai gi den ogri di dyarusu e tyari kon. Wan sani de di wi kan du, so taki dyarusu no basi wi? Dyarusu abi en dresi?

DYARUSU ABI EN DRESI

Leri fu lobi trawan. Na apostel Petrus ben gi Kresten a rai disi: „Un gi yesi na den tru tori. Na  so un krin un libi. Fu di unu e gi yesi na a tru leri, meki un musu lobi un brada sondro fu hoigri èn un musu lobi makandra nanga un heri ati” (1 Petr. 1:22). San na lobi? Na apostel Paulus skrifi: „Lobi abi pasensi èn a abi switifasi. Lobi no e dyarusu, a no e meki bigi èn a no abi heimemre, a no e tyari ensrefi na wan fasi di no fiti, a no e suku en eigi bun” (1 Kor. 13:4, 5). Sobun, te wi leri fu lobi trawan na a fasi disi, dan dati e tapu wi fu kon dyarusu (1 Petr. 2:1). Na presi fu dyarusu tapu David, Yonatan ’ben lobi David leki fa a ben lobi ensrefi’.​—1 Sam. 18:1.

Suku mati di lobi Gado. A skrifiman fu Psalm 73 ben dyarusu tapu den ogri sma di ben abi wan switi libi sondro problema. Ma di a go na „a gran santa presi fu Gado”, dan dati yepi en fu no dyarusu moro (Ps. 73:3-5, 17). Di a ben de nanga den tra anbegiman fu Gado, a kon si taki a ben kisi furu blesi fu di a ben „kon krosibei na Gado” (Ps. 73:28). Te wi e go na den Kresten konmakandra doronomo fu de nanga wi Kresten brada nanga sisa, dan dati kan yepi wi tu fu no dyarusu.

Suku fu du bun. Di Gado si taki Kain ben e kon dyarusu moro nanga moro, a taigi Kain: „Bigin du bun” (Gen. 4:7). San den wortu disi wani taki gi wan Kresten? Yesus taki dati wi ’musu lobi Yehovah wi Gado nanga wi heri ati, nanga wi heri libi, èn nanga wi heri frustan èn wi musu lobi tra sma leki fa wi lobi wisrefi’ (Mat. 22:37-39). Te wi e dini Yehovah èn te wi e yepi trawan, dan wi o firi bun. Disi na wan bun dresi gi dyarusu. Wan bun fasi fu dini Gado èn fu du bun gi trawan, na te wi e teki prati na a Kownukondre preikiwroko nanga wi heri ati èn te wi e du muiti fu meki sma tron disipel. Te wi e du disi, dan wi o kisi „a blesi fu Yehovah”.​—Odo 10:22.

„Prisiri nanga sma di e prisiri” (Rom. 12:15). Yesus ben e prisiri te den disipel ben abi bun bakapisi na ini a preikiwroko èn a ben taki dati den ben o du moro na ini a preikiwroko leki en (Luk. 10:17, 21; Yoh. 14:12). Wi leki futuboi fu Yehovah de wán. Sobun, efu sani e waka bun gi iniwan fu wi, dan dati bun gi wi alamala (1 Kor. 12:25, 26). Na presi fu dyarusu, wi musu prisiri te trawan kisi grani na ini a gemeente, a no so?

DU TRANGA MUITI FU NO DYARUSU!

Kande wan sma abi fu feti wan langa pisi ten nanga ensrefi fu no dyarusu moro. Cristina taki: „Te now ete mi kan dyarusu makriki. Mi no lobi a firi disi srefisrefi, ma toku a e opo kon èn doronomo mi abi fu dwengi misrefi fu no dyarusu.” José ben abi fu du a srefi. A taki: „Yehovah yepi mi fu si den bun maniri fu a fesiman fu den owruman. San yepi mi trutru na fu de wan mati fu Gado.”

Dyarusu na wan fu „den sani di a sondu skin e du” (Gal. 5:19-21). Efu wi no e gi pasi taki dyarusu basi wi, dan wi o de moro koloku èn wi o plisi wi hemel Tata Yehovah.

[Futuwortu]

[Prenspari pisi na tapu bladzijde 17]

„Prisiri nanga sma di e prisiri”