1, 2. (a) Fa wi kan kisi wini te wi e suku fu kon sabi san na a wani fu Gado? (b) Fa wi kan kisi wini te wi e luku na eksempre fu Kownu David?

KON meki wi taki dati yu e waka wan pasi di yu no sabi. Baka wan pisi ten a pasi e prati na tu. Pe yu musu go now? Kande yu o suku yepi na wan sma di sabi a kontren dati. Na so a de tu te wi musu teki prenspari bosroiti. Te wi e suku yepi na Yehovah di sabi ala sani, a o yepi wi fu ’waka a pasi’ di a feni bun.​—Yes. 30:21.

² Ala ten Kownu David fu owruten Israel ben e pruberi fu si sani soleki fa Gado e si dati èn na so a ben man du san Gado wani. A ben de wan man di ben wani dini Yehovah Gado nanga en heri ati. Na artikel disi o sori san David du di a ben de na ini muilek situwâsi èn a o yepi wi fu si san wi kan leri fu dati.​—1 Kow. 11:4.

3, 4. (a) Fu san ede David go feti nanga Goliat? (b) Fa David ben e si a nen fu Gado?

³ Luku san pasa di David go feti nanga Goliat di ben de a moro bun fetiman fu den Filisteasma. San meki taki a yongu man David go feti nanga so wan bigi man di ben abi ala sortu fetisani èn di ben de sowan dri meter langa? (1 Sam. 17:4) Na deki-ati a ben abi so? Noso na fu di a ben e bribi na ini Gado? We, a tru taki a ben abi deki-ati nanga bribi. Ma a moro prenspari sani di meki taki a go feti nanga Goliat ben de a lespeki di a ben abi gi Yehovah èn gi a bigi nen fu En. En ati bron di a yere fa Goliat wisiwasi a pipel fu Gado. David aksi: „Suma na a Filistea man disi di no besnèi, taki a e spotu a legre fu a libilibi Gado?”​—1 Sam. 17:26.

⁴ A yongu man David taigi Goliat: „Yu e kon na mi tapu nanga wan feti-owru, wan bigi lansri nanga wan pikin lansri. Ma mi e kon na ini a nen fu Yehovah di e  tiri den legre, iya, a Gado di e tiri a legre fu Israel. Na en yu e spotu” (1 Sam. 17:45). David ben abi a frutrow taki Yehovah ben o yepi en. Dati meki a kiri Goliat nanga wan ston di a trowe nanga en slenger. A no na a okasi disi wawan David sori taki a ben frutrow tapu Yehovah èn taki a ben abi lespeki gi a santa nen fu En. A sori disi en heri libi langa. Boiti dati, a taigi den tra Israelsma taki den musu ’meki bigi gi a santa nen fu Yehovah’.​—Leisi 1 Kroniki 16:8-10.

5. Fa sma na ini a ten disi kan de leki Goliat di ben e wisiwasi Gado?

⁵ Yu breiti taki Yehovah na yu Gado? (Yer. 9:24) San yu e du te birtisma, sma na wrokope noso skoro, noso famiriman e taki ogri fu Yehovah? San yu e du te den e spotu den Kotoigi fu en? Te sma e gi Yehovah porinen, yu e opo taki gi en fu di yu sabi taki a o horibaka gi yu? A tru taki „wan ten de fu tan tiri”, ma wi no musu syen fu de Kotoigi fu Yehovah èn bakaman fu Yesus (Preik. 3:1, 7; Mark. 8:38). Wi sabi taki wi musu taki na wan lespeki fasi èn na wan switi fasi nanga den sma di no abi lespeki gi Yehovah nanga a boskopu fu en. Ma wi no musu de leki den Israelsma di ’kon frede srefisrefi èn di bigin beifi’ di den yere san Goliat ben e taki (1 Sam. 17:11). Na presi fu dati, wi no musu draidrai fu meki sma kon sabi taki Yehovah nen santa trutru. Wi wani yepi sma fu sabi sortu Gado Yehovah de. Dati meki wi wani gebroiki en Wortu Bijbel fu yepi sma frustan fu san ede a prenspari fu kon leri sabi Gado.​—Yak. 4:8.

6. (a) San na a moro prenspari sani di meki taki David go feti nanga Goliat? (b) San musu de a moro prenspari sani gi wi?

⁶ Wi kan leri wan tra sani fu a tori fu David nanga Goliat. Di David lon kon na a presi pe den srudati ben de, a aksi: „San o pasa nanga a man di kiri a Filistea man dati, so taki Israel no kisi syen moro?” Den sma piki en a srefi sani di den ben taki kaba. Den taki: „Efu wan man kiri a Filistea man, dan Kownu o gi en bun furu gudu èn a o meki en eigi umapikin trow nanga a man dati” (1 Sam. 17:25-27). Ma David no ben broko en ede nomo nanga a pai di a ben kan kisi. Wan tra sani ben prenspari moro gi en. David ben wani gi grani na a tru Gado. (Leisi 1 Samuel 17:46, 47.) Fa a de nanga wi? San moro prenspari gi wi? Wi e broko wi ede moro nanga wi eigi nen èn nanga a fasi fa sma o denki fu wi? Wi e prakseri nomo fa wi kan meki furu moni èn fa wi kan tron wan prenspari sma na ini a grontapu disi? A no de fu taki dati wi wani de leki David di ben singi: „Un pipel, un gi Yehovah glori makandra nanga mi. Kon meki wi alamala prèise en nen” (Ps. 34:3). Fu dati ede, meki wi frutrow tapu Gado èn meki wi broko wi ede moro nanga a nen fu en leki nanga wi eigi nen.​—Mat. 6:9.

7. San wi musu fu du kon abi wan tranga bribi di o yepi wi fu tan du a preikiwroko awinsi sma no wani arki a boskopu fu wi?

⁷ Fu man abi a deki-ati fu go feti nanga Goliat, David ben musu frutrow dorodoro tapu Yehovah. A yongu man David ben abi wan tranga bribi. Leki wan skapuman, David leri fu frutrow tapu Yehovah èn disi tranga a bribi fu en (1 Sam. 17:34-37). Wi musu abi wan tranga bribi tu fu man tan du a preikiwroko, spesrutu te wi e miti sma di no wani arki a boskopu fu wi. Wi kan kon abi a bribi disi te wi e frutrow tapu Gado na ini wi aladei libi. Fu eksempre, te wi e sidon na sei wan sma na ini wan bus, wi kan fruteri a sma dati fu den tru tori fu Bijbel. Sosrefi, te wi e preiki oso fu oso, dan a bun fu taki nanga tra sma di wi e miti na strati.​—Tori 20:20, 21.

8, 9. Di Saul ben wani kiri David, fa David sori taki a wani fu Yehovah ben de a moro prenspari sani gi en?

⁸ Meki wi go luku wan tori fu David nanga  Saul, a fosi kownu fu Israel. A tori disi e sori wi tu fa David ben e frutrow tapu Yehovah. Dri leisi a dyarusu kownu Saul trowe wan lansri na David tapu fu kiri en. Ma ibri tron baka David wai gi en èn noiti a puru atibron na Saul tapu. Bakaten a ben abi fu lowe gi Saul (1 Sam. 18:7-11; 19:10). Ne Saul teki 3000 fetiman fu heri Israel, dan a go suku David na ini a sabana (1 Sam. 24:2). Wan dei Saul go na ini wan bergi-olo pe David nanga den man fu en ben e kibri. Gado ben taki dati David ben o tron kownu fu Israel na presi fu Saul. Sobun, David ben kan si disi leki wan okasi fu kiri Saul (1 Sam. 16:1, 13). Efu David ben arki den man fu en, a ben o kiri Saul. Ma David taki: „Te mi e prakseri a fasi fa Yehovah e si a tori, dan noiti mi kan du so wan sani nanga mi masra, a salfuwan fu Yehovah.” (Leisi 1 Samuel 24:4-7.) Saul ben de a sma di Gado salfu leki kownu. Yehovah no ben puru Saul leki kownu ete, sobun David no ben wani puru en tu. David koti soso wan pisi fu Saul dyakti puru fu sori Saul bakaten taki a ben kan kiri en, ma a no du dati.​—1 Sam. 24:11.

⁹ A lasti leisi di David si Kownu Saul, a sori baka taki a ben abi lespeki gi en leki a kownu di Gado poti. David ben go nanga Abisai na a kampu pe Saul nanga a legre fu en ben e sribi. Abisai ben denki taki Gado ben tyari Saul kon na a presi dati, so taki David ben kan kiri en. Abisai ben wani kiri Saul srefi. Ma David no gi en pasi fu du dati (1 Sam. 26:8-11). Fu di David tan wakti Yehovah èn a tan suku rai na Yehovah, meki a no ben wani du nowan ogri nanga a kownu di Yehovah ben poti, awinsi Abisai ben taigi en fu du so.

10. San kan pasa nanga wi tu èn san kan yepi wi fu tan du a wani fu Yehovah?

¹⁰ A kan pasa nanga wi tu taki famiriman noso mati wani dwengi wi fu si sani libisma fasi, na presi fu gi wi a deki-ati fu du san Yehovah wani. Son leisi den wani wi fu teki wan bosroiti, fosi wi prakseri fa Yehovah e si a tori. Na dati Abisai ben wani du nanga David. Efu wi no wani taki sma abi krakti tapu wi na so wan fasi, dan ala ten wi musu poti prakseri na a fasi fa Yehovah e si sani èn ala ten wi musu meki muiti fu du san a wani wi fu du.

11. (a) Fa David sori ala ten taki a wani fu Gado ben de a moro prenspari sani na ini en libi? (b) Fa wi kan de leki David?

¹¹ David ben begi Yehovah Gado: „Leri mi fu du yu wani.” (Leisi Psalm 143:5, 8, 10.) Na presi fu abi en eigi denki fu sani noso fu meki sma taigi en san fu du, David ben wani taki Gado leri en san fu du. A  taki: „Mi denki dipi fu ala den sani di yu du. Mi ondrosuku den sani di yu meki nanga yu eigi anu.” Neleki David, wi kan leri sabi tu san na a wani fu Gado. Wi kan leri disi te wi e studeri Bijbel èn te wi e prakseri bun san wi kan leri fu den Bijbel tori di e sori fa Yehovah tiri libisma na ini den ten di pasa.

12, 13. Di dri man fu David ben go teki watra gi en, fu san ede a trowe en na gron?

¹² Wan tra sani de di wi kan leri fu a fasi fa David ben e du sani. David ben e frustan sortu sani a Wèt ben wani leri sma èn a ben wani du den sani dati. Fu eksempre, luku san pasa di a taki dati a ben lostu fu „dringi pikinso watra fu a watrabaki di de na a portu fu Betlehem”. Na a ten dati den Filisteasma ben e tiri Betlehem. Toku dri fu den man fu en ben man boro go teki a watra gi en na Betlehem. Ma di den tyari a watra gi David, a „no ben wani dringi en. Na presi fu dati a kanti en trowe na fesi Yehovah.” Fu san ede? We, David taki: „Fu di mi e lespeki mi Gado, meki mi no kan du so wan sani! Fa mi kan dringi a brudu fu den man di ben kan lasi den libi di den du a sani disi? Den ben kan lasi den libi di den go teki a watra tyari kon gi mi.”​—1 Kron. 11:15-19.

¹³ David ben sabi taki a Wèt ben taki dati den no ben musu nyan brudu, ma den ben musu trowe en gi Yehovah na gron. David ben frustan tu fu san ede a wèt disi ben de. A ben sabi taki „a libi fu wan libisani de na ini en brudu”. Ma na watra den man go teki gi en, a no brudu. Sobun, fu san ede David no ben wani dringi a watra? Na fu di a ben frustan fu san ede Gado ben meki a wèt dati. A ben sabi taki Yehovah e si brudu leki wan sani di warti srefisrefi. David ben feni taki a watra ben de leki a brudu fu den dri man, fu di den man disi ben kan lasi den libi di den go teki a watra gi en. Dati meki a no ben wani dringi a watra kwetikweti. Na presi fu dati David ben feni en moro bun fu trowe a watra na gron.​—Lef. 17:11; Deut. 12:23, 24.

14. San yepi David fu si sani soleki fa Yehovah e si sani?

¹⁴ Ala ten David ben pruberi fu gi yesi na  den wèt fu Gado na ini en aladei libi. A ben singi: „Gado, mi prisiri fu du yu wani. A wèt fu yu de na ini mi ati” (Ps. 40:8). A ben e studeri den wèt fu Gado èn a ben prakseri fa a ben kan gi yesi na den. A ben sabi taki a ben o kisi wini te a ben o gi yesi na den wèt fu Yehovah. Dati meki a no ben wani du nomo san skrifi na ini a Wèt di Gado gi Moses, ma a ben wani frustan tu san a ben kan leri fu en. Te wi e studeri Bijbel, wi musu prakseri fu den sani di wi e leisi. Na so wi kan sabi fa fu gebroiki dati na ini wi aladei libi èn fa fu teki bosroiti di e plisi Yehovah.

15. O ten Salomo bigin trangayesi Gado Wèt?

¹⁵ Yehovah ben gi Salomo, a manpikin fu David, furu blesi. Ma bakaten Salomo no ben du moro san Gado Wèt ben e taki. A no gi yesi na a wèt fu Yehovah di taki dati wan kownu „no musu teki furu wefi” (Deut. 17:17). Salomo trow nanga wan lo uma fu tra kondre. Di a kon owru, „Salomo ben e anbegi tra gado, fu di den wefi fu en gi en deki-ati fu du disi”. Wi no sabi san Salomo ben e denki di a bigin trangayesi Gado, ma wi sabi taki te fu kaba a ben e „du sani di Yehovah no feni bun. A no ben e dini Yehovah nanga en heri ati moro. Iya, a no ben e du leki fa en papa David ben gwenti du” (1 Kow. 11:1-6). A prenspari srefisrefi fu du san den wèt fu Gado e taki èn fu du den tra sani di wi e leri fu Gado Wortu! Wan afersi pe a prenspari trutru fu hori disi na prakseri, na te wi wani trow.

16. Yehovah taki dati wi musu trow „soso nanga wan sma di de wan bakaman fu Masra”. San wi kan leri fu a wèt disi?

¹⁶ San wi e du te sma di no e dini Yehovah e taki noso du sani di e sori taki den wani hori nanga wi? Wi e du leki David di ben pruberi fu si sani soleki fa Gado e si sani? Noso wi e du leki Salomo di ben trangayesi den wèt fu Yehovah? Bijbel e taki dati tru Kresten musu „trow soso nanga wan sma di de wan bakaman fu Masra” (1 Kor. 7:39). Sobun, efu wan Kresten wani trow, a musu trow soso nanga wan tra Kresten. A wèt disi e yepi wi fu frustan tu taki wi no kan hori nanga wan sma di no e dini Yehovah. Disi no wani taki nomo dati wi no o trow nanga so wan sma, ma a wani taki tu dati wi musu sori a sma dati krin taki wi no wani srefisrefi taki a suku wi.

17. San kan yepi wi fu no luku porno?

¹⁷ Te wi e du leki David, sobun te wi e pruberi fu si sani soleki fa Gado e si sani, dan dati kan yepi wi tu fu no luku porno noso seks prenki nanga seks felem. Leisi den tekst di e kon now èn pruberi fu si san yu kan leri fu den èn fa Yehovah e si a tori disi. (Leisi Psalm 119:37; Mateyus 5:28, 29; Kolosesma 3:5.) Den wèt fu Yehovah soifri èn te wi e prakseri fa wi kan gi yesi na den, dan disi kan yepi wi fu no luku porno.

18, 19. (a) David ben de wan sondu sma, ma toku Gado ben feni en bun. Fu san ede? (b) San yu wani du ala ten?

¹⁸ David na wan bun eksempre gi wi, ma a ben du wan tu seryusu sondu tu (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Kron. 21:1, 7). Ma te a ben du wan sani di no bun, dan ala ten a ben sori berow. A ben e gi yesi na Gado „nanga en heri ati èn na wan reti fasi” (1 Kow. 9:4). Fu san ede wi kan taki dati? Fu di a ben e pruberi ala ten fu libi soleki fa Yehovah wani.

¹⁹ Awinsi wi na sondusma, toku wi kan tyari wisrefi na wan fasi di Yehovah feni bun. Wi musu tan studeri Gado Wortu, wi musu prakseri san wi kan leri fu dati èn wi musu du wantewante san wi leri. Te wi e du disi, dan wi o de leki a psalm skrifiman di aksi Yehovah nanga sakafasi: „Leri mi fu du yu wani.”