Go na content

Go na table of contents

Kisi wini fu a fasi fa Bijbel e teki sani gersi nanga makandra

Kisi wini fu a fasi fa Bijbel e teki sani gersi nanga makandra

Yu no e agri taki Yesus ben de a moro bun Leriman di libi na grontapu? A kan taki yu pruberi fu gi leri na a fasi fa en ben e gi leri, kande fu di yu gebroiki aksi nanga agersitori neleki en. Ma te a ben e gi leri, dan a ben lobi teki sani gersi nanga makandra tu fu sori san na a difrenti. Yu si dati tu?

Te sma e taki, den lobi teki sani gersi nanga makandra fu sori san na a difrenti. A kan taki yu e du disi tu sondro fu prakseri. Kande yu e taki: „Den ben taki dati ala den froktu lepi, ma a disi tranga ete.” Noso: „Di a meisje ben pikin a ben e syensyen, ma now a lobi fu go taki nanga sma.”

Te sma e taki na a fasi dati, dan den e taki fosi fa wan sani de. Baka dati den e gebroiki wortu soleki ma, toku, na presi fu dati noso na a tra sei fu sori fa a srefi sani dati e difrenti fu wan tra sani noso fu sori taki a sani de tra fasi now. Son leisi sma kan gebroiki den sortu wortu dati tu te den wani tyari wan tori kon na krin. Sma gwenti fu taki na a fasi dati. Sobun, te yu e taki so, sma e frustan yu.

Aladi a kan taki sma no gwenti taki so na ini ala tongo noso kulturu, toku a bun fu hori na prakseri taki a fasi disi fu taki, de prenspari. Fu san ede? Fu di furu fu den sani na ini Gado Wortu skrifi na a fasi dati. Na difrenti okasi Yesus taki so tu. Luku wan tu eksempre: „Te sma leti wan lampu, den no e poti en na ondro wan baskita, ma den e poti en na wan hei presi.” „Mi no kon fu puru [a Wèt], ma mi kon fu meki [en] kon tru.” „Un yere taki den taki: ’Un no musu du sutadu.’ Ma mi e taigi unu taki iniwan sma di e tan luku wan uma . . . ” „Den taki: ’Efu wan sma broko wan trawan ai, un musu broko en ai tu èn efu wan sma broko wan trawan tifi, un musu broko en tifi tu.’ Ma mi e taigi unu: No feti nanga wan ogri sma. Efu wan sma naki yu na a retisei fu yu fesi, dan drai a tra seifesi gi en tu.”Mat. 5:15, 17, 27, 28, 38, 39.

Na ini tra Bijbel buku sani skrifi na a fasi disi tu. Dati kan yepi yu fu frustan wan sani moro bun noso fu si krin taki wan moro bun fasi de fu du wan sani. Efu yu na wan papa noso wan mama, dan prakseri a tekst disi: „Un papa, no tanteri den pikin fu unu, ma tan kweki den nanga a leri èn nanga den rai fu Yehovah” (Ef. 6:4). A rai disi di na apostel Paulus gi ben o de wan koni rai, awinsi a ben skrifi nomo taki papa (noso mama) musu kweki den pikin nanga den leri fu Gado. Ma fu di a gebroiki a wortu „ma” meki a e kon na fesi moro krin san papa nanga mama musu du.

Moro fara na ini a kapitel Paulus skrifi: „Wi no e feti nanga libisma, ma nanga . . . den tiriman fu a dungru grontapu disi, nanga den ogri yeye na hemel” (Ef. 6:12). A fasi fa Paulus gebroiki a wortu „ma” na ini a tekst disi, kan yepi wi fu frustan o seryusu a feti de di wi musu feti. Wi no e feti nomo nanga libisma, ma wi e feti nanga ogri yeye.

 KISI WINI FU A FASI FA BIJBEL E TEKI SANI GERSI NANGA MAKANDRA

Na ini a srefi Bijbel buku Efeisesma, yu kan feni furu tra tekst pe Paulus e teki sani gersi nanga makandra fu sori san na a difrenti. Te wi e prakseri den tekst disi, dan dati kan yepi ibriwan fu wi fu frustan san Paulus ben taki èn a kan sori wi moro krin san wi musu du.

Kande yu o feni en wan moi sani fu luku a faki di e sori fa Paulus teki sani gersi nanga makandra na ini kapitel 4 nanga 5 fu Efeisesma. A o leri wi wan tu prenspari sani. Te yu e leisi ibriwan fu den eksempre di kari na ini a faki dati, dan prakseri yu eigi libi. Aksi yusrefi: ’Fa mi e tyari misrefi? San mi e du na ini den situwâsi disi? Te trawan ben o luku a faki, dan na sortu sei fu a faki den ben o poti mi?’ Efu yu kon si taki wan fu den eksempre e sori taki yu musu wroko na wan sani, dan pruberi fu du dati. Yu kan kisi wini fu a fasi fa Bijbel e teki sani gersi nanga makandra.

Te yu hori na Osofamiri Anbegi, yu kan gebroiki a faki disi tu. Meki ala den sma fu yu osofamiri leisi den tekst di kari leki eksempre na ini a faki. Baka dati, wan fu unu kan kari den tekst na a wan sei fu a faki, dan den trawan kan luku efu den kan memre a tra pisi fu a tekst. Disi kan yepi unu fu abi wan bun takimakandra leki osofamiri èn a kan sori fa unu kan fiti den rai di skrifi na ini a tra pisi fu a tekst moro bun. Te unu e luku den tori disi, dan a kan yepi yonguwan nanga owruwan fu tyari densrefi leki Kresten na ini na osofamiri èn na tra presi.

Yu kan memre a tra pisi fu a tekst?

O moro yu o kon si taki den sortu tekst disi de prenspari, o moro makriki yu o man feni den na ini Bijbel. Yu o si tu taki den kan yepi yu na ini a preikiwroko. Fu eksempre, yu kan taigi wan ososma: „Furu sma e taki dati libisma abi wan yeye di e libi go doro te den dede, ma luku san Gado Wortu e taki dyaso.” Te yu e hori wan Bijbelstudie, yu kan aksi en: „Furu sma na ini a birti dyaso e bribi taki Gado nanga Yesus na wán sma, ma san Bijbel e taki fu a sani disi? San yu srefi e bribi?”

Iya, na ini Bijbel wi kan feni furu tekst pe den e teki sani gersi nanga makandra fu sori san na a difrenti. Disi kan leri wi wan sani èn a kan yepi wi fu du san Gado wani. Wi kan teki sani gersi nanga makandra tu fu leri sma den tru tori fu Bijbel.