NA INI den lasti yari fu en libi, a brada fu mi granmama, Nikolai Dubovinsky skrifi den prisiri sani nanga den sari sani di a ondrofeni leki anbegiman fu Yehovah. Furu fu den sani di a ondrofeni pasa na a ten di a wroko fu wi ben tapu na ini Sovyet-Unie. Aladi a kisi furu problema nanga tesi, toku a tan gi yesi na Yehovah èn a ben breiti fu de na libi. Furu tron mi omu Nikolai, ben taki dati a ben wani taki yonguwan yere a tori fu en. Dati meki mi wani fruteri unu wan tu fu den sani di a miti. Mi omu gebore na ini 1926, na ini wan pôti osofamiri na ini a dorpu Podvirivika na ini a distrikt Chernivtsi, na Ukraini.

Mi omu Nikolai e fruteri: „Wan dei na ini 1941, mi bigi brada Ivan tyari den buku De Harp Gods, nanga Het Goddelijk Plan der Eeuwen, wan tu Waktitoren, nanga wan tu brochure kon na oso. Mi leisi den alamala. Mi ben fruwondru fu kon sabi taki a no Gado e meki taki problema de na grontapu, ma na Didibri. Boiti den buku disi, mi leisi den Evangelietori tu. Ne mi kon frustan taki mi feni a tru anbegi. Mi ben de fayafaya fu prati den sani di mi ben leri fu a Kownukondre nanga trawan. Ala den buku di mi kisi èn di mi ben studeri yepi mi fu kon frustan a tru leri moro bun èn dati meki mi ben wani tron wan anbegiman fu Yehovah.

Mi ben frustan taki mi ben musu nyan pina fu a bribi fu mi ede. A ben de a ten fu a Di Fu Tu Grontapufeti èn mi no ben wani kiri nowan sma. Fu sreka misrefi gi den tesi di mi ben o kisi, mi bigin leri Bijbeltekst na ede soleki Mateyus 10:28 nanga 26:52. Mi teki a bosroiti fu tan gi yesi na Yehovah srefi efu mi ben kan lasi mi libi!

Di mi tapu 18 yari na ini 1944, lanti seni kari mi fu go na ini a legre. Di mi ben go na a kantoro pe mi ben musu go fu poti mi nen, mi miti nanga tra yongu brada di lanti ben seni kari tu. Disi ben de a fosi leisi di mi miti nanga tra anbegiman fu Yehovah. Sondro fu frede wi taigi den edeman fu a legre taki wi no o go feti. Den srudati ben atibron so te, taki den taigi wi taki den o meki wi dede fu angri, taki den o dwengi wi fu wroko bun tranga, noso taki den ben o sutu wi kiri. Wi taigi den: ’Un kan du san un wani nanga wi. Ma awinsi san un du, wi no o trangayesi a komando fu Gado taki „un no musu kiri sma”’.—Eks. 20:13.

Den srudati bosroiti fu seni mi nanga tu tra brada go na a kondre Belarus, pe wi ben musu wroko den gron èn meki den oso di ben broko na ini a feti. Mi kan memre ete fa den boitipresi fu a foto Minsk ben pori na ini a feti. Ala den bon sei pasi ben bron. Na ini den gotro nanga den busi yu ben e si den dedeskin fu asi. Mi ben e si wagi di sma gowe libi, fetisani èn srefi wan opolani di fadon. Nanga mi eigi ai mi ben si san  na a bakapisi te sma e trangayesi den wet fu Gado.

A feti tapu na ini a yari 1945, ma toku den seni wi go na strafu-oso gi tin yari fu di wi no ben wani go feti. Den fosi dri yari di wi ben de na strafu-oso, wi no ben man miti nanga tra brada nanga sisa èn wi no ben abi buku fu na organisâsi fu wi. Wi ben man seni brifi go na wan tu sisa, ma lanti sroto den sisa disi tu èn den kisi a strafu fu wroko 25 yari langa na wan strafuman-kampu.

Ma na ini 1950, fosi den tin yari tapu, den seni wi go na oso. Di mi ben de na strafu-oso, mi mama nanga mi pikin sisa Maria tron Yehovah Kotoigi! Den bigi brada fu mi no ben tron Kotoigi ete ma den ben e studeri Bijbel. Fu di mi ben e preiki furu, wan grupu skowtu fu Sovyet-Unie ben wani seni mi go na strafu-oso baka. Na a ten dati den brada di ben seti a wroko na ini a kondre aksi mi fu yepi den meki buku ondrogron. Mi ben abi 24 yari nomo.”

„Den Kotoigi ben lobi taki: ’Efu den tapu a wroko fu wi, dan wi o du en go doro ondrogron’ (Odo 28:28). Na a ten dati wi ben e druk furu buku na ini kibripresi na ondro gron. A fosi presi pe mi wroko ben de wan kamra ondro gron fu na oso fu mi bigi brada Dmitry. Son leisi mi ben tan na ini a kamra dati tu wiki langa. Efu a kokolampu ben e dede fu di zuurstof no ben de moro na ini a kamra, dan mi ben e go didon wakti teleki nofo zuurstof ben de na ini a kamra baka.

Wan dei wan brada di ben e wroko makandra nanga mi aksi mi: ’Nikolai, yu dopu kaba?’ Aladi mi ben e dini Yehovah erfu yari kaba, toku mi no ben dopu ete. Dati meki a taki nanga mi fu a tori  dati èn a srefi neti dati mi dopu na ini wan liba. Na a ten dati mi ben abi 26 yari. Dri yari baka dati mi kisi moro frantwortu. Mi tron wan memre fu a Kondre Komte. Na a pisi ten dati den brada di no ben sroto ete ben e teki a presi fu den wan di ben de na strafu-oso. Na so a Kownukondre wroko ben kan go doro.”

„A wroko fu druk buku ondrogron ben moro hebi leki fu de na strafu-oso! Seibi yari langa mi no ben man go na den konmakandra fu di mi no ben wani taki a KGB (den skowtu fu Sovyet-Unie di ben e wroko kibrikibri) kisi mi. Misrefi ben musu sorgu taki mi bribi no kon swaki. Mi ben e si mi famiri soso te mi ben e go luku den, ma mi no ben man du dati so furu. Ma den ben e frustan a situwâsi fu mi èn den ben e gi mi deki-ati. Den broko-ede fu a wroko èn a muiti di mi ben musu du fu de na ai ala ten ben hebi gi mi. Wi ben musu de srekasreka gi iniwan sani di ben kan pasa nanga wi. Fu eksempre, wan neti tu skowtu kon na a oso pe mi ben e tan. Ne mi dyompo komoto na a fensre na bakasei fu na oso èn mi lon go na ini a busi. Di mi doro na wan wei, mi yere leki sani e froiti. Di mi yere gon e piki, dan mi frustan taki na kugru mi e yere! Wan fu den skowtu ben dyompo tapu wan asi èn a ben e rèi kon na mi baka aladi a tan sutu na mi tapu teleki a no ben abi kugru moro. Wan fu den kugru kisi mi na mi skowru. Baka di mi lon feifi kilometer mi ben man go kibri na ini a busi. Bakaten di mi ben de na fesi krutu den taigi mi taki den sutu na mi tapu sowan 32 leisi!

Fu di mi ben tan ondrogron solanga meki a kloru fu mi skin ben kon moro lekti. Na a sani dati ben meki sma sabi wantewante san mi ben e du. Dati meki mi ben e pruberi fu tan na ini a son solanga leki mi man. Fu di mi ben de ondro gron so furu meki mi ben e kon siki tu. Wan leisi mi misi wan prenspari konmakandra nanga den tra brada fu di brudu ben e komoto na mi noso nanga mi mofo.”

„Tapu 26 yanuari 1957 den sroto mi. Siksi mun baka dati a Hei Krutubangi fu Ukraini leisi strafu gi mi. Den ben taki dati mi ben musu kisi dedestrafu. Den ben o sutu mi kiri. Ma fu di a wet ben kenki èn den no ben e gi sma dedestrafu moro, meki den seni mi go na strafu-oso 25 yari.  Aiti fu wi ben kisi so wan strafu. Te yu ben o teri omeni yari strafu wi kisi, dan ala nanga ala, a ben de 130 yari na ini strafuman-kampu. Den seni wi go na kampu na ini Mordvinia pe sowan 500 Kotoigi ben de. Kibrikibri wi ben e kon makandra na ini pikin grupu fu studeri A Waktitoren. Baka di wan fu den waktiman fu a kampu leisi wan tu fu den tijdschrift di den ben puru na wi anu, a taki: ’Efu unu tan leisi den buku disi, dan a bribi fu unu o de so tranga taki nowan sma o man tapu unu!’ Ala ten wi ben e wroko tranga èn furu tron wi ben du moro leki san wi ben musu du. Toku a komandanti fu a kampu taki: ’A wroko di unu e du dya no prenspari gi wi. San wi wani na taki un musu sori taki unu lobi a kondre èn taki unu o horibaka gi en.’”

Na ini 1967, baka di den lusu mi omu Nikolai komoto na a strafuman-kampu, a yepi fu seti gemeente na ini Estkondre èn na ini a foto Sint-Petersburg, na ini Rosiakondre. Na a bigin fu 1991, lanti taki dati a strafu di den ben leisi gi en na ini 1957 no ben fiti fu di buweisi no ben de taki a du wan ogri. Na a ten dati lanti ben taki dati furu fu den Kotoigi di ben koti strafu no ben du nowan ogri. Na ini 1996, Nikolai froisi go na a foto Velikiye Luki na ini a distrikt Pskov, sowan 500 kilometer fu Sint-Petersburg. A bai wan pikin oso èn na ini 2003 den bow wan Kownukondre zaal na tapu en dyari. Now tu gemeente e kon makandra drape.

Mi nanga mi masra e wroko na a bijkantoro fu Yehovah Kotoigi na Rosiakondre. Na ini maart 2011, wan tu mun fosi mi omu Nikolai dede, a kon luku unu fu a lasti leisi na Betel. Wan sani di a taki naki wi ati trutru. En ai ben brenki di a taki: „Na wan agersi fasi wi kan taki dati gi wi, a de a di fu seibi dei taki wi e waka lontu Yerikow” (Yos. 6:15). Mi omu tapu 85 yari. Aladi en libi no ben makriki, a taki: „Mi breiti taki mi teki a bosroiti fu dini Yehovah di mi ben yongu! Noiti a bosroiti dati hati mi!”