1, 2. Fruteri fu san ede a prenspari fu gi trawan deki-ati.

CRISTINA ^[1] di abi 18 yari e taki: „Noiti mi papa nanga mama e gi mi deki-ati. Ala yuru den e krutu mi. Den sani di den e taki e hati mi trutru. Den e taki dati mi e du leki wan pikin-nengre, taki mi don èn taki mi fatu. A sani disi e meki mi krei furu èn mi no e wani taki nanga den. Mi e firi leki mi no warti noti.” Iya, a libi kan hebi gi wan sma te trawan no e gi en deki-ati!

² Na a tra sei, sma e firi bun te trawan e gi den deki-ati. Rubén e taki: „Na omeni yari kaba mi e firi leki mi no warti noti. Ma wan leisi mi ben e preiki makandra nanga wan owruman di si taki sani no ben e go bun nanga mi a dei dati. A arki nanga pasensi di mi fruteri en fa mi e firi. Ne a memre mi na den bun sani di mi e du. A sori mi a tekst tu pe Yesus e taki dati ibriwan fu wi warti moro leki wan heri ipi pikin fowru. Ala leisi baka mi e prakseri a tekst dati èn teleki now a e naki mi ati. Den sani di na owruman taki yepi mi furu.”​—Mat. 10:31.

3. (a) San na apostel Paulus taki fu sori o prenspari a de fu gi trawan deki-ati? (b) San wi o go luku na ini na artikel disi?

³ Wi kan frustan fu san ede Bijbel e sori o prenspari a de fu  gi trawan deki-ati ibri leisi baka. Na apostel Paulus ben skrifi den Hebrew Kresten: „Mi brada, luku bun taki nowan fu unu no hari unsrefi puru fu a libilibi Gado, so taki unu kon abi wan takru ati di no e bribi moro. Ma tan gi makandra deki-ati ibri dei, . . . so taki nowan fu unu meki un ati kon tranga, fu di unu meki sondu bedrigi unu” (Hebr. 3:12, 13). Prakseri fa yu ben e firi, baka di wan sma gi yu deki-ati. Disi o yepi yu fu si o prenspari a de fu gi trawan deki-ati tu. Sobun, meki wi luku den aksi disi: Fu san ede a prenspari fu gi trawan deki-ati? San wi kan leri fu a fasi fa Yehovah, Yesus nanga Paulus gi trawan deki-ati? San kan yepi wi fu gi trawan deki-ati?

4. Suma abi deki-ati fanowdu èn fu san ede furu sma no e gi trawan deki-ati?

⁴ Wi alamala abi deki-ati fanowdu, spesrutu te wi e gro kon bigi. Wan skoromeester di nen Timothy Evans e taki: „Neleki fa wan bromki abi watra fanowdu, na so pikin abi deki-ati fanowdu. Te yu e gi pikin deki-ati, dan den e firi taki yu lobi den èn taki den warti gi yu.” Ma wi e libi na ini muilek ten pe sma e denki densrefi nomo, den no lobi trawan èn den no e gi makandra deki-ati (2 Tim. 3:1-5). Son sma no e prèise den pikin fu den, fu di den eigi papa nanga mama no prèise den di den ben yongu. Furu basi no e prèise den wrokoman gi a bun wroko di den e du èn dati meki den wrokoman disi e kragi taki sma no e warderi den.

5. Fa wi kan gi trawan deki-ati?

⁵ Wán fasi fa wi kan gi trawan deki-ati, na te wi e prèise den gi wan bun sani di den du. Wi kan taigi den tu sortu moi fasi den abi noso wi kan ’taki na wan fasi di e trowstu den wan di lasi-ati’ (1 Tes. 5:14). A Griki wortu di vertaal nanga „deki-ati” wani taki „kari en kon na yu sei”. Fu di wi e wroko makandra nanga wi brada nanga sisa, meki wi abi furu okasi fu taki wan sani di e gi den deki-ati. (Leisi Preikiman 4:9, 10.) Aksi yusrefi: ’Mi e gebroiki den okasi di mi e kisi fu taigi trawan fu san ede mi lobi den èn e warderi den?’ Fosi yu piki na aksi disi, a bun fu denki fu na odo disi: „Wan sani di taki na a yoisti ten, bun srefisrefi.”​—Odo 15:23.

6. Fu san ede Didibri wani meki wi lasi-ati? Gi wan eksempre.

⁶ Satan Didibri wani meki wi lasi-ati fu di a sabi taki dati kan swaki a bribi fu wi noso a kan meki wi firi brokosaka. Odo 24:10 e taki: „Yu e firi brokosaka te nowtu miti yu? Efu dati de so, dan yu no o abi furu krakti.” Satan ben pruberi fu meki Yob lasi-ati. Dati meki a pina en èn a meki omeni rampu miti en. Toku a no ben man meki Yob drai baka gi Gado (Yob 2:3; 22:3; 27:5). Wi kan feti nanga Satan tu te wi e gi wi famiriman nanga sma na ini a gemeente, deki-ati. Disi o meki taki wi o firi koloku te wi de na oso èn te wi de na ini a Kownukondre zaal.

7, 8. (a) Sortu eksempre na ini Bijbel e sori taki Yehovah feni en prenspari fu gi trawan deki-ati? (b) Fa papa nanga mama kan teki na eksempre fu Yehovah? (Luku a prenki na a bigin fu na artikel.)

⁷ Yehovah. A psalm skrifiman ben singi: „Yehovah de krosibei fu den sma di lasi-ati. A e frulusu den wan di brokosaka” (Ps. 34:18). Di a profeiti Yeremia ben frede èn a ben lasi-ati, Yehovah gi en deki-ati (Yer. 1:6-10). Prakseri tu fa na owru profeiti Danièl ben e firi di Gado seni wan engel kon fu gi en deki-ati. Na  engel kari Danièl „wan man di Gado lobi srefisrefi” (Dan. 10:8, 11, 18, 19). Yu denki taki yu kan gi deki-ati na preikiman, pionier nanga owru brada nanga sisa di no man du so furu moro?

⁸ Aladi Gado ben wroko omeni dusundusun yari makandra nanga en lobi Manpikin, toku a no ben denki taki a no ben de fanowdu fu prèise Yesus èn fu gi en deki-ati di a ben de na grontapu. Fa wi du sabi dati? We, tu leisi Yesus yere en Papa taki komoto fu hemel: „Disi na mi Manpikin, a lobiwan di mi feni bun” (Mat. 3:17; 17:5). Sobun, Gado prèise Yesus èn a taigi en taki a ben breiti nanga en. Yesus ben musu fu kisi deki-ati di a yere a sani disi tu leisi. A fosi leisi ben de di a bigin nanga en diniwroko èn a lasti leisi ben de na a kaba fu en libi dya na grontapu. Yehovah ben seni wan engel tu fu gi Yesus deki-ati di sani ben kon hebi gi en a neti fosi a dede (Luk. 22:43). Papa nanga mama, yu kan teki na eksempre fu Yehovah te yu abi a gwenti fu gi yu pikin deki-ati èn te yu e prèise den gi den sani di den du bun. Yepi den tu fu horidoro te den e kisi tesi na skoro ibri dei.

9. San wi e leri te wi e luku fa Yesus ben e libi nanga den apostel fu en?

⁹ Yesus. A neti di Yesus seti a Memrefesa, a si taki den apostel fu en no ben abi sakafasi. Aladi Yesus sori sakafasi èn a wasi den futu fu den, toku den ben e haritaki nanga makandra ete fu luku suma fu den ben de a moro bigiwan. Boiti dati, Petrus ben e denki tumusi furu fu ensrefi (Luk. 22:24, 33, 34). Toku Yesus prèise den apostel fu en taki den tan nanga en di a kisi tesi. A taki dati den ben o du moro bigi sani leki san en ben du èn a gi den a dyaranti taki Gado lobi den (Luk. 22:28; Yoh. 14:12; 16:27). Kande wi kan aksi wisrefi: ’Mi e teki na eksempre fu Yesus tu? Mi e prèise mi pikin noso tra sma gi den bun sani di den e du na presi fu luku den fowtu fu den nomo?

10, 11. Fa na apostel Paulus sori taki a ben feni en fanowdu fu gi trawan deki-ati?

¹⁰ Na apostel Paulus. Na ini a brifi fu Paulus, a ben prèise den brada nanga sisa fu en. A ben sabi den swakifasi fu sonwan fu den, fu di furu yari langa a ben gwenti teki waka nanga den. Ma na presi fu krutu den, a taki bun sani fu den. Fu eksempre, a taki dati a ’lobi Timoteyus leki en pikin èn taki a ben e wroko gi Masra nanga en heri ati’ (1 Kor. 4:17; Fil. 2:19, 20). Na ini a brifi di na apostel Paulus skrifi gi den Korentesma, a prèise Titus. A taki: „Mi kan taigi unu taki a e wroko nanga mi fu yepi unu” (2 Kor. 8:23). A musu fu de taki Timoteyus nanga Titus kisi deki-ati di den yere fa Paulus ben e denki fu den.

¹¹ Aladi Paulus nanga Barnabas ben sabi taki den ben kan lasi den libi, toku den go baka na presi pe sma ben wani kiri den. Fu eksempre, sma ben frufolgu den na Listra, ma toku den drai go baka drape fu gi den nyun disipel deki-ati fu tan na ini a bribi (Tori 14:19-22). Na Efeise, wan bigi grupu sma ben wani du Paulus ogri. Tori fu den apostel 20:1, 2 e taki: „Baka a dyugudyugu, Paulus seni kari den disipel. Baka di a gi den deki-ati èn a taigi den adyosi, a teki pasi go na Masedonia. A waka pasa na ini den kontren drape fu gi den wan di ben de drape furu deki-ati. Baka dati a go na Grikikondre.” Disi e sori taki Paulus ben feni en prenspari fu gi trawan deki-ati.

12. Fu san ede a bun fu go na den konmakandra?

¹² Wan fu den sani di meki taki wi hemel  Tata seti sani so taki wi kan go na den konmakandra ibri wiki, na fu di a wani taki wi gi trawan deki-ati èn taki wi srefi e kisi deki-ati. (Leisi Hebrewsma 10:24, 25.) Neleki den fosi bakaman fu Yesus, wi srefi e kon makandra tu fu teki leri èn fu kisi deki-ati (1 Kor. 14:31). Cristina, di wi kari na a bigin fu na artikel disi, e taki: „San mi lobi moro fu den konmakandra, na taki brada nanga sisa e sori lobi gi mi èn taki den e gi mi deki-ati. Son leisi mi e firi brokosaka te mi doro zaal. Ma dan den sisa e kon na mi, den e brasa mi èn den e taki dati mi weri moi. Den e taigi mi fa den lobi mi èn taki den breiti fu si fa mi e go na fesi. A deki-ati di den e gi mi, e meki mi firi bun baka.” Iya, wi e kisi krakti baka te wi alamala e „gi makandra deki-ati”.​—Rom. 1:11, 12.

13. Fu san ede futuboi fu Gado di abi furu ondrofeni abi deki-ati fanowdu tu?

¹³ Srefi futuboi fu Gado di abi furu ondrofeni abi deki-ati fanowdu. Luku a tori fu Yosua. A ben dini Gado fayafaya omeni yari langa. Toku Yehovah taigi Moses fu gi Yosua deki-ati. A taki: „Poti Yosua leki fesiman. Gi en deki-ati èn tranga en, bika na en o tyari a pipel go na abrasei fu a liba. Na en o meki den teki a kondre abra di yu o si” (Deut. 3:27, 28). Yosua ben o kisi a bigi frantwortu fu tyari den Israelsma go na ini a Pramisi Kondre. A ben o teki fesi na ini omeni feti, ma a ben o lasi wan fu den feti disi (Yos. 7:1-9). Dati meki Moses ben musu gi en deki-ati èn a ben musu tranga en. Na ini a ten disi, wi kan gi owruman nanga kring-opziener di e wroko tranga fu sorgu na ipi fu Gado, deki-ati tu. (Leisi 1 Tesalonikasma 5:12, 13.) Wan kring-opziener ben taki: „Son leisi brada nanga sisa e seni brifi fu taigi wi fa den kisi deki-ati di wi go luku a gemeente fu den. Wi e kibri den brifi disi èn te wi lasi-ati pikinso, wi e leisi den. Den e gi wi deki-ati trutru.”

14. Fa wi du sabi taki a bun fu prèise trawan èn fu gi den deki-ati te wi e gi den Bijbel rai?

¹⁴ Kresten owruman nanga papa nanga mama, kon si taki te den e prèise trawan èn den e gi den deki-ati, dan dati e yepi den fu teki Bijbel rai. Di Paulus prèise den Korentesma fu di den ben teki a rai fu en, dan a musu fu de taki den kisi deki-ati fu tan du san bun (2 Kor. 7:8-11). Andreas di abi tu pikin e taki: „Te yu e gi pikin deki-ati, dan dati o yepi den fu kon abi wan bun matifasi nanga Yehovah èn den o firi bun. A o meki tu taki den rai di yu e gi den, e saka go dipi na ini den ati. Den pikin fu wi sabi fa fu du san bun, ma fu di wi gwenti gi den deki-ati, meki den e prisiri fu du bun ibri dei.”

15. San na wan fasi fa wi kan gi trawan deki-ati?

¹⁵ Sori warderi gi den moi fasi fu yu brada nanga sisa èn prèise den gi a muiti di den e du (2 Kron. 16:9; Yob 1:8). Yehovah nanga Yesus e warderi a muiti di wi e du fu horibaka gi a Kownukondre, awinsi wi no man du furu noso awinsi wi no man gi furu moni. (Leisi Lukas 21:1-4; 2 Korentesma 8:12.) Fu eksempre, sonwan fu den owruwan fu wi e du furu muiti fu kon na den konmakandra, fu teki prati na den èn fu go na ini a preikiwroko. Yu no feni taki wi musu prèise den èn gi den deki-ati?

16. Fu san ede wi no musu draidrai fu gi trawan deki-ati?

¹⁶ Suku okasi fu gi trawan deki-ati. Solanga yu si taki wan sma du wan bun sani, no draidrai fu prèise en gi dati. Luku a tori fu Paulus nanga Barnabas di den ben de na Antiokia na ini Pisidia. A fesiman fu a snoga drape, taigi den: „Brada, efu wan sani de di unu wani taigi a pipel fu gi den deki-ati, dan unu kan du dati.” Paulus opo wantewante èn a hori wan moi lezing (Tori 13:13-16, 42-44). Sobun, efu wi kan gi wan sma deki-ati, dan no draidrai fu du dati. Wi o si taki te wi abi a gwenti fu gi trawan deki-ati, sma o gi wi deki-ati tu.​—Luk. 6:38.

17. San na a moro bun fasi fa wi kan prèise trawan?

¹⁷ Taigi a sma krin san yu e warderi fu en. Den sani di Yesus taigi den Kresten fu Tiatira e sori taki a moro bun fasi fa wi kan gi trawan deki-ati noso prèise den, na fu taigi den krin san wi lobi fu den noso san wi e warderi na den. (Leisi Openbaring 2:18, 19.) Fu eksempre, te papa nanga mama si taki den pikin fu den e go na fesi na ini a tru anbegi, den kan prèise den pikin gi a muiti di den e meki. Wi kan taigi wan mama di abi en muilek fu di a musu kweki en pikin en wawan, san wi lobi fu a fasi fa a e kweki en pikin. Te wi e gi trawan deki-ati na a fasi disi, dan den o si taki wi lobi den trutru èn taki wi no e hoigri.

18, 19. Fa wi kan yepi trawan fu tan krosibei fu Yehovah?

¹⁸ Na ini a ten disi, Yehovah no e taigi wi langalanga fu gi wan trawan deki-ati, leki fa a ben taigi Moses fu gi Yosua deki-ati èn fu tranga en. Toku wi kan de seiker taki a e prisiri te wi e gi brada nanga sisa nanga tra sma, deki-ati (Odo 19:17; Hebr. 12:12). Kande wi kan taigi wan brada di kon hori wan lezing na ini wi gemeente, fa a lezing yepi wi fu kon frustan wan spesrutu tekst moro bun. Luku san wan sisa ben skrifi wan brada di ben hori wan lezing na ini en gemeente: „Aladi mi no taki langa nanga yu, toku mi si taki yu ben frustan san e moro mi èn yu trowstu mi. Mi wani meki yu sabi taki a switifasi fa yu taki nanga mi èn fa yu hori a lezing, meki mi firi leki Yehovah seni wan kado kon gi mi.”

¹⁹ Wi o man yepi trawan fu tan krosibei fu Yehovah, te wi e teki a rai disi fu Paulus: „Tan gi makandra deki-ati èn tan yepi makandra, soleki fa unu e du kaba” (1 Tes. 5:11). Iya, wi alamala o meki Yehovah prisiri te wi e „tan gi makandra deki-ati ibri dei”.