Go na content

Go na table of contents

Fa a trowlibi bigin èn fu san ede Yehovah seti en?

Fa a trowlibi bigin èn fu san ede Yehovah seti en?

„Yehovah Gado taki: ’A no bun taki a man e tan en wawan. Mi o meki wan patna gi en di fiti en èn di kan yepi en.’”​—GEN. 2:18.

SINGI: 36, 11

1, 2. (a) Fa a trowlibi bigin? (b) San a fosi trowpaar kon frustan kande di Gado trow den? (Luku a prenki na a bigin fu na artikel.)

TROW na wan sani fu na aladei libi. Ma te wi sabi fa a trowlibi bigin èn fu san ede Gado seti en, dan dati kan yepi wi fu si en na wan yoisti fasi èn fu prisiri moro fu en. Baka di Gado meki a fosi man Adam, a tyari den meti go na en so taki a ben kan gi den wan nen. Ma „a man srefi no ben abi wan patna di ben fiti en èn di ben kan yepi en”. Fu dati ede Gado meki a man sribi wan dipi sribi, a teki wan fu den lebriki fu en, dan a meki wan uma nanga dati. Baka dati a tyari na uma go na a man. (Leisi Genesis 2:20-24.) Sobun, dyaso wi e si taki a trowlibi na wan kado fu Gado fu di na en seti en.

2 Yesus srefi ben sori taki Yehovah ben taki: „Wan man o gowe libi en papa nanga en mama. A o tai hori na en wefi èn den tu sma dati o de wán skin” (Mat. 19:4, 5). A fosi trowpaar ben sabi taki Gado ben teki wan lebriki fu Adam fu meki na uma. Sobun, a musu de so taki den ben frustan taki fu ala ten den ben o de fu makandra èn noti no ben o prati den. Nowan seti ben de fu broko trow noso fu abi moro leki wán trowpatna na a srefi ten.

SAN YEHOVAH BEN ABI NA PRAKSERI NANGA A TROWLIBI?

3. San na wan prenspari sani fu san ede Gado ben seti a trowlibi?

3 Adam ben breiti di a si a moi wefi fu en. Bakaten a kari en Eva. Fu di Eva ben de „wan patna gi en di fiti en”, meki a ben o man „yepi en”. Ibri dei den ben o firi koloku fu di a masra ben o du en frantwortu èn a wefi ben o du di fu en tu (Gen. 2:18). Wan prenspari sani fu san ede Gado ben seti a trowlibi na fu meki sma kon lai na grontapu (Gen. 1:28). Aladi pikin ben o lobi den papa nanga mama, toku den ben o gowe libi den fu trow èn den ben o seti den eigi osofamiri. Libisma ben o furu grontapu èn den ben o meki a heri grontapu kon tron wan paradijs.

4. San pasa nanga a fosi trowlibi?

4 Ma fu di Adam nanga Eva trangayesi Yehovah èn den du san den srefi wani, meki a fosi trowlibi ben kon lai nanga furu broko-ede. Satan Didibri, „a fosi sneki”, kori Eva fu di a taigi en taki efu a ben o nyan fu „a bon di nen ’Sabi san bun èn san ogri’”, dan a ben o kon koni. A ben o man bosroiti gi ensrefi san bun èn san no bun. Di Eva nyan fu a froktu sondro fu taki fu a tori nanga Adam, a sori taki a no ben lespeki en leki edeman. Na presi taki Adam gi yesi na Gado, a teki a froktu di Eva gi en.​—Openb. 12:9; Gen. 2:9, 16, 17; 3:1-6.

5. San wi kan leri fu a fasi fa Adam nanga Eva piki Yehovah?

5 Di Gado aksi Adam nanga Eva san den du, Adam gi en wefi a fowtu. A taki: „Na a uma di yu gi mi, na en gi mi a froktu fu a bon, dan mi nyan.” Eva gi a sneki a fowtu fu di a taki dati na a sneki kori en (Gen. 3:12, 13). Adam nanga Eva ben kon nanga wan lo dondon reide. Ma Yehovah strafu a fosi trowpaar disi fu di den trangayesi en fu espresi. A sani disi na wan warskow gi wi! Te wan man nanga wan uma wani taki a trowlibi fu den waka bun, dan den musu gi yesi na Yehovah èn den no musu gi a patna fu den a fowtu fu san den du.

6. Fa yu ben o fruklari Genesis 3:15?

6 Aladi Satan meki a fosi trowpaar trangayesi Gado na ini Eden, toku Yehovah taki wan profeititori di gi libisma howpu baka. (Leisi Genesis 3:15.) A sma di ben o masi Satan, na „a pikin fu na uma”. Nanga a profeititori disi Yehovah wani sori wi leki libisma sortu matifasi a abi nanga den milyunmilyun reti-ati engel di e dini en na hemel. A e si den engel disi leki en wefi. Bakaten Bijbel sori taki Gado ben o teki wan fu den engel disi fu masi Didibri na en ede. Na so libisma ben o kisi baka san a fosi trowpaar ben lasi. Now libisma ben o man libi fu têgo na grontapu leki fa Yehovah ben abi na prakseri sensi a bigin.​—Yoh. 3:16.

7. (a) San pasa nanga a trowlibi sensi di Adam nanga Eva trangayesi Gado? (b) San Bijbel e aksi fu masra nanga wefi?

7 Di Adam nanga Eva trangayesi Gado, dan dati ben abi takru bakapisi gi a trowlibi fu den èn fu ala tra sma. Fu eksempre, Eva nanga ala tra umasma di ben o kon baka en, ben o abi furu pen te den ben o meki pikin. Umasma ben o angri fu den masra, ma den masra ben o basi den wefi fu den. Den ben o kosi den noso fon den srefi, soleki fa wi e si na ini furu trowlibi now (Gen. 3:16). Bijbel wani taki masra di de edeman fu na osofamiri, musu lobi den wefi. Ma wefi fu den sei musu saka densrefi na ondro den masra (Ef. 5:33). Trowpaar di lobi Gado èn di e wroko bun nanga makandra, no o abi furu problema na ini a trowlibi, èn te problema e opo kon, den o man lusu den makriki.

A TROWLIBI SENSI A TEN FU ADAM TELEKI A FRUDU

8. Fa a trowlibi waka sensi a ten fu Adam teleki a Frudu?

8 Fosi Adam nanga Eva dede, den kisi manpikin nanga umapikin (Gen. 5:4). Kain, a fosi manpikin fu den, trow nanga wan fu den umasma na ini a famiri. Soleki fa wi e leisi na ini Bijbel, dan Lamek, wan bakapikin fu Kain, na a fosi man di ben abi tu wefi (Gen. 4:17, 19). Sensi a ten fu Adam teleki a Frudu na ini a ten fu Noa, soso wan tu sma ben de anbegiman fu Yehovah. Sonwan fu den ben de Abel, Heinok, Noa nanga en osofamiri. Bijbel e taki dati na ini a ten fu Noa, „den manpikin fu a tru Gado kon si taki den umapikin fu libisma ben moi. Dati meki den bigin teki iniwan uma di den ben wani leki wefi.” Fu di Gado no meki engel fu abi seks nanga umasma, meki den pikin di den kisi tron ogri-ati bigiskin man di Bijbel e kari Neifilim. ’Libisma ben e du bun furu ogri na grontapu tu èn doronomo den ben abi soso ogri prakseri na ini den ati.’​—Gen. 6:1-5.

9. (a) San Yehovah du nanga den ogrisma na ini a ten fu Noa? (b) San wi kan leri fu san pasa na ini a ten fu Noa?

9 Na ini a ten fu Noa Yehovah tyari a Frudu kon fu kiri den ogrisma. Na a ten dati, sma ben e poti prakseri nomo na den aladei sani soleki trow. Dati meki di Noa, „wan preikiman fu retidu” taki dati grontapu ben o kisi pori, sma no si en leki wan seryusu sani (2 Petr. 2:5). Yesus ben taki dati a ten fu wi, ben o de leki a ten fu Noa. (Leisi Mateyus 24:37-39.) Na ini a ten disi, furu sma no wani arki a bun nyunsu fu Gado Kownukondre di wi e preiki na ala sei fosi a kaba fu na ogri grontapu disi kon. Meki wi leri wan sani fu san pasa na ini a ten fu Noa. Aladei sani soleki trow nanga kisi pikin no musu meki wi frigiti taki a dei fu Yehovah de krosibei.

A TROWLIBI SENSI A FRUDU TELEKI A TEN FU YESUS

10. (a) Fa sma na ini furu kulturu ben e si hurudu? (b) Fa Abraham nanga Sara sori taki den ben de wan bun masra nanga wefi?

10 Noa ben abi wán wefi nomo èn ibriwan fu den dri manpikin fu en ben abi wán wefi tu. Ma baka a Frudu, mansma ben e teki moro leki wán wefi. Na ini furu kulturu, sma ben e du hurudu, srefi te den ben e anbegi den gado fu den. Di Yehovah taigi Abraham nanga Sara fu froisi go na Kanan, den du san Gado taki. Ma furu sma na ini a kondre dati ben e du sani di ben sori taki den no ben e lespeki a trowlibi. Fu eksempre, den sma fu den foto Sodom nanga Gomora ben e du wan lo morsu sani. Dati meki Yehovah taki dati den tu foto disi ben musu kisi pori. Ma Abraham no ben de leki den sma disi. En ben de wan bun edeman gi en osofamiri èn Sara ben de wan bun wefi fu di a ben e saka ensrefi na ondro en masra. (Leisi 1 Petrus 3:3-6.) Abraham ben sorgu tu taki en manpikin Isak trow nanga wan anbegiman fu Yehovah. Isak du a srefi gi en manpikin Yakob, di tron na afo fu den 12 lo fu Israel.

11. Fa a Wet fu Moses ben e kibri trowpatna?

11 Bakaten Yehovah meki wan frubontu nanga den Israelsma di ben de bakapikin fu Yakob. A gi den a Wet fu Moses di ben yepi den na ini a trowlibi èn nanga den difrenti gwenti di den ben abi, soleki te wan man ben teki moro leki wán wefi. Boiti dati, a Wet ben tapu den fu trow nanga sma di no ben e dini Gado. (Leisi Deuteronomium 7:3, 4.) Te sma ben abi seryusu problema na ini a trowlibi, dan den owru man fu Israel ben e yepi den. A Wet ben sori tu san trowpatna ben musu du te wan fu den du hurudu, te den ben dyarusu tapu makandra noso te wan fu den ben denki taki en patna waka gi en. Sma ben mag broko trow, ma wet ben de di ben sori o ten a ben fiti fu du dati. Wan man ben kan broko trow soso te en wefi du „wan sani di no fiti” (Deut. 24:1). A Wet no ben taki krin san ben de a „sani di no fiti”. Ma wi kan frustan taki a no ben abi fu du nanga ala sortu pikinpikin fowtu di wan wefi ben e meki.​—Lef. 19:18.

NOITI NO BEDRIGI YU TROWPATNA

12, 13. (a) Fa son man ben e libi nanga den wefi fu den na ini a ten fu Maleaki? (b) Efu wan dopu Kresten e teki a patna fu wan trawan na ini a ten disi, dan san o de a bakapisi?

12 Na ini a ten fu a profeiti Maleaki, furu Dyu masra ben e bedrigi den wefi fu den fu di den ben e suku ala sortu reide fu broko trow nanga den. Den man disi ben e prati nanga den wefi di den ben abi sensi di den yongu. Kande den ben e du en, fu di den ben wani trow nanga moro yongu uma noso nanga uma di ben e anbegi falsi gado. Di Yesus ben de na grontapu, den Dyu ben e bedrigi den wefi fu den ete fu di den ben e prati nanga den „fu ala sortu sani ede” (Mat. 19:3). Yehovah Gado no ben lobi en kwetikweti taki den ben e broko trow na a fasi disi.​—Leisi Maleaki 2:13-16.

13 Na ini a ten disi, a no e fiti kwetikweti taki Kresten e bedrigi den trowpatna. Luku wan eksempre di no e pasa so furu: Wan dopu Kresten di trow, e teki a patna fu wan trawan, dan a e broko trow èn a e trow nanga a sma disi. Efu a no abi berow, den o puru en fu a gemeente so taki a gemeente kan tan krin (1 Kor. 5:11-13). Fosi a sma disi kan tron wan Kotoigi baka, a musu ’du sani di e sori taki a abi berow’ (Luk. 3:8; 2 Kor. 2:5-10). Bijbel no e taki o langa a o teki fosi so wan sma kan kon baka. Ma te wan futuboi fu Gado bedrigi en trowpatna na a fasi disi, dan den brada no o libi a tori so. Kande a o teki wán yari noso moro langa fosi a sma di sondu sori trutru berow èn drai kon baka. Èn srefi te a e drai kon baka, na Gado a o abi fu „gi frantwortu fu den sani di a du”.​—Rom. 14:10-12; luku Na Waktitoren fu 1 oktober 1981, blz. 214-216, par. 8-16.

A KRESTEN TROWLIBI

14. Fu san ede a Wet ben de fanowdu?

14 Moro leki 1500 yari a Wet fu Moses ben tiri den Israelsma. A ben e yepi Gado pipel fu du sani na wan reti fasi te den ben abi osofamiri problema èn a ben e yepi den nanga tra problema tu. Boiti dati, a Wet ben de leki wan leriman di ben o tyari den go na a Mesias (Gal. 3:23, 24, futuwortu). Baka di Yesus dede, a Wet no ben de fanowdu moro èn Gado kon nanga wan nyun seti (Hebr. 8:6). Son sani di a Wet ben gi pasi taki sma ben kan du, Kresten no ben mag du moro.

15. (a) Fa a trowlibi fu Kresten seti na ini a ten disi? (b) San wan Kresten musu hori na prakseri te a wani broko trow?

15 Di wan tu Fariseiman aksi Yesus efu wan man abi a reti fu broko trow, a piki den taki aladi Moses ben gi den pasi fu du dati, toku „disi no ben de so na a bigin” (Mat. 19:6-8). Nanga disi Yesus ben wani sori taki na mindri Kresten a trowlibi ben o seti leki fa Gado ben seti en na ini Eden (1 Tim. 3:2, 12). Fu di trowpatna na „wán skin”, meki den musu tan na makandra. A lobi di den abi gi Gado èn gi makandra o meki a trowlibi fu den kon moro tranga. Efu den broko trow sondro taki wan fu den du hurudu, dan den no de fri fu trow baka (Mat. 19:9). A tru taki te wan sma du hurudu, dan en patna kan gi en pardon efu a abi berow, neleki fa a profeiti Hosea ben gi en wefi Gomer pardon baka di a du hurudu. Na so Yehovah ben gi en pipel Israel pardon di den sori berow, baka di den go anbegi tra gado (Hos. 3:1-5). Ma san wi no musu frigiti na taki efu wan sma e bigin abi seks baka nanga en patna aladi a ben sabi taki a du hurudu, dan a sori taki a gi en patna pardon. Sobun, Bijbel no e gi en pasi moro fu broko a trow.

16. San Yesus ben taki fu sma di e tan sondro fu trow?

16 Baka di Yesus sori taki tru Kresten no kan broko trow efu wan fu den no du hurudu, a taki fu den sma di man tan sondro fu trow fu di ’Gado gi den na okasi’. A taki tu: „Efu wan sma kan tan sondro fu trow, dan meki a du so” (Mat. 19:10-12). Furu sma bosroiti fu no trow fu di den wani dini Yehovah sondro fu meki sani puru den prakseri. Wi e prèise den gi dati.

17. San kan yepi wan Kresten fu bosroiti efu a o trow noso efu a no o trow?

17 Na wan sma srefi musu bosroiti na ini en ati efu a o trow noso efu a o tan sondro fu trow. Na apostel Paulus ben gi sma deki-ati fu tan sondro fu trow, ma a taki tu: „Fu di hurudu de na ala sei, meki ibri man musu abi en eigi wefi èn ibri uma musu abi en eigi masra.” Paulus taki moro fara: „Efu den no man hori densrefi, dan meki den trow, bika a moro bun fu trow leki fu meki tranga lostu moro den.” Te wan sma e trow, dan dati kan yepi en fu no meki tranga seksfiri tyari en go so fara, taki a e prei nanga en syenpresi noso taki a e du hurudu. Wan sma musu luku tu efu a owru nofo fu trow fu di na apostel ben taki: „Efu wan sma di no trow feni taki a e tyari ensrefi na wan fasi di no fiti wan sma di no trow èn efu a no yongu tumusi, dan meki a trow efu dati na san a wani. A no wan sondu a e du. Meki den trow” (1 Kor. 7:2, 9, 36; 1 Tim. 4:1-3). Ma toku wan sma no musu lon go trow fu di den seksfiri di yongusma abi, e moro en. Kande a no lepi ete fu teki a frantwortu fu a trowlibi.

18, 19. (a) San wan Kresten musu hori na prakseri te a wani trow? (b) San wi o taki na ini a tra artikel?

18 Wan Kresten musu trow soso nanga wan sma di dopu èn di lobi Yehovah nanga en heri ati. Den tu sma disi musu kon lobi makandra so te taki den wani tan nanga makandra den heri libi langa. A no de fu taki dati Yehovah o blesi den fu di den teki a rai fu „trow soso nanga wan sma di de wan bakaman fu Masra” (1 Kor. 7:39). Na ini a trowlibi fu den, den o si krin taki Bijbel e gi a moro bun rai di e yepi trowpatna fu abi wan koloku trowlibi.

19 Na ini a tra artikel wi o luku fa Bijbel kan yepi Kresten trowpaar fu lusu problema di den kan kisi na ini „den lasti dei” disi pe furu man nanga uma abi fasi di kan tapu den fu abi wan koloku trowlibi (2 Tim. 3:1-5). Yehovah sori wi na ini en Wortu, san wi musu du fu kan abi wan koloku trowlibi. Disi o yepi wi fu tan waka makandra nanga en pipel na tapu a pasi di e tyari sma go na têgo libi.​—Mat. 7:13, 14.