Go na content

Go na table of contents

ONDROFENITORI

Mi libi sani na baka fu waka baka Krestes

Mi libi sani na baka fu waka baka Krestes

Mi papa taigi mi: „Efu yu go preiki, yu no abi fu kon baka. Efu yu kon baka, mi o broko yu futu.” A sani disi meki taki mi gowe libi oso. Dati na a fosi leisi di mi ben abi fu libi sani na baka fu waka baka Krestes. Na a ten dati mi ben abi 16 yari.

FA MI kon feni misrefi na ini a situwâsi dati? Kon meki mi fruteri unu. Mi gebore tapu 29 yuli 1929 èn mi gro kon bigi na ini wan dorpu na ini a distrikt Bulacan, na ini den Filippijnen. Den sma drape ben de pôtisma fu di sani no ben e go bun nanga na ekonomia. Di mi ben de wan yongu boi, dan feti broko na ini a kondre. A legre fu Yapan broko kon na ini den Filippijnen. Ma den srudati no doro a dorpu fu wi, fu di a dorpu ben fara. Wi no ben abi radio, telefisi, nanga koranti, sobun den sani di wi ben sabi fu a feti na san sma ben e fruteri wi.

Mi ben de a di fu tu pikin fu den aiti pikin di mi papa nanga mama kisi. Di mi ben abi aiti yari, dan mi go libi nanga mi granpapa nanga granmama. Aladi wi ben de Lomsu toku mi granpapa no ben e desko nowan kerki èn a ben abi ala sortu kerki buku di den mati fu en ben e gi en. Mi sabi ete taki a sori mi wan tu buku di ben e sori krin sortu falsi sani kerki ben e leri sma èn a ben sori mi a Bijbel tu. Mi ben lobi leisi Bijbel, spesrutu den fo Evangelietori. Den tori disi ben e meki taki mi ben wani waka baka Yesus.​—Yoh. 10:27.

MI E LERI FU WAKA BAKA KRESTES

A legre fu Yapan gowe libi a kondre na ini 1945. Na a ten dati mi papa nanga mama aksi mi fu kon na oso baka. Mi granpapa gi mi deki-ati fu go, sobun na dati mi du.

Syatu baka dati, na ini december 1945, wan grupu Yehovah Kotoigi fu a foto Angat kon preiki na ini a dorpu fu wi. Wan Kotoigi kon na wi oso èn a fruteri wi san Bijbel e taki fu „den lasti dei” (2 Tim. 3:1-5). A gi wi a kari fu kon na wan Bijbelstudie di ben o hori na ini wan dorpu di ben de krosibei. Mi papa nanga mama no go, ma mi go. Sowan 20 sma ben de drape èn den wan di ben wani sabi moro fu Bijbel ben poti aksi.

Mi no ben frustan den tori di den ben e taki, sobun mi bosroiti fu gowe. Ma dan den bigin singi wan Kownukondre singi. Fu di mi ben lobi a singi, meki mi no gowe moro. Baka di den singi èn den begi, den gi ala sma a kari fu kon na wan konmakandra di ben o hori a sonde baka dati.

Wan tu fu wi waka sowan aiti kilometer fu doro na a oso fu a famiri Cruz, pe a konmakandra ben o hori. Mi no ben man bribi taki fu den 50 sma di ben de drape, srefi den yongu pikin ben e gi piki tapu aksi di ben abi fu du nanga den dipi tori fu Bijbel. Baka di mi go na wan tu konmakandra, dan Brada Damian Santos, wan owru brada di ben e pionier, aksi mi fu tan sribi na en oso. Pikinmoro a heri neti dati wi taki fu Bijbel.

Na a ten dati sma di ben kon sabi a tru anbegi no ben wakti langa fu dopu. Baka wan tu konmakandra nomo, den brada aksi mi nanga wan tu trawan: „Unu wani teki dopu?” Mi piki: „Iya, mi wani.” Mi ben sabi taki mi ben wani ’dini Masra Krestes leki srafu’ (Kol. 3:24). Wi go na wan liba di ben de krosibei èn tu fu wi dopu na tapu 15 februari 1946.

Leki dopu Kresten, wi ben e frustan taki wi ben musu preiki neleki fa Yesus ben du dati. Mi papa no ben lobi a sani disi èn a taigi mi: „Yu yongu tumusi fu go preiki. Boiti dati, a no fu di sma dopu yu na ini liba, meki yu musu denki taki yu na wan preikiman.” Mi fruteri en taki Gado wani taki wi musu preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre (Mat. 24:14). Mi taigi en tu: „Mi musu du san mi pramisi Gado.” Na a sani disi meki taki mi papa taigi mi a sani di mi fruteri unu na a bigin. Iya, a ben de nomonomo fu tapu pasi gi mi fu go preiki. Dati na a fosi leisi di mi ben abi fu libi sani na baka fu di mi ben wani anbegi Gado.

Famiri Cruz aksi mi fu kon libi nanga den na ini a foto Angat. Den ben gi mi nanga Nora, a moro yongu umapikin fu den, a deki-ati fu go pionier. Wi ala tu bigin pionier tapu 1 november 1947. Nora ben e pionier na ini wan tra foto èn mi tan horibaka gi a preikiwroko di ben du na ini Angat.

MI E KISI WAN TRA OKASI FU LIBI SANI NA BAKA

Di mi pionier dri yari, dan Earl Stewart, wan brada fu a bijkantoro, hori wan lezing gi moro leki 500 sma na wan publiki pren fu Angat. A ben hori a lezing na ini Ingrisitongo èn baka dati mi fruteri den sma den moro prenspari sani fu a lezing na ini Tagalog. Mi go na skoro seibi yari nomo, ma den leriman fu wi ben taki furu Ingrisitongo nanga wi. Wan tra sani di ben yepi mi fu frustan èn fu taki Ingrisitongo bun, na taki wi no ben abi furu buku nanga tijdschrift di e taki fu Bijbel na ini Tagalog. Sobun, mi ben abi fu studeri den na ini Ingrisitongo. Na a sani dati meki taki mi ben man vertaal a lezing fu a brada disi èn mi du dati na furu tra okasi tu.

Na a dei di mi vertaal a lezing fu Brada Stewart, a fruteri a gemeente na ini Angat taki a bijkantoro ben wani aksi wan tu brada di ben e pionier fu kon na Betel. Den brada disi ben o yepi nanga a wroko drape, fu di furu zendeling ben o go na a internationaal kongres di hori na ini New York, Amerkankondre, na ini 1950. Mi ben de wan fu den brada di den aksi fu go na Betel. Agen mi ben abi fu libi sani na baka di mi ben gwenti. Ma disi leisi a ben de fu di mi ben e go yepi nanga a wroko na Betel.

Tapu 19 yuni 1950, mi doro na Betel èn mi bigin nanga a wroko fu mi. A Betel-oso ben de wan bigi, owru oso, tapu wan dyari fu pikinmoro 1 hectare èn bigi bon ben de lontu na oso. Sowan 12 brada di no ben trow ben e wroko drape. Te mamanten, mi ben e wroko na ini a kukru teleki neigi yuru. Baka dati mi ben e yepi fu triki krosi. Te bakadina mi ben e du a srefi sani. Aladi den zendeling ben drai kon baka fu na internationaal kongres, toku mi tan wroko na Betel. Mi ben e domru den tijdschrift na ini plastik, mi ben e seti buku nanga tijdschrift gi den sma di ben seni aksi den èn mi ben e teki telefon te sma ben e bel kon na Betel. Mi ben du iniwan sani di den ben aksi mi fu du.

MI E GOWE LIBI DEN FILIPPIJNEN FU GO NA A GILEADSKORO

Na ini 1952, mi nanga siksi tra brada fu den Filippijnen, kisi a kari fu go na a di fu 20 klas fu Gileadskoro. Mi ben breiti srefisrefi. Na ini Amerkankondre wi si furu nyun sani di wi no ben gwenti. Sani ben de heri tra fasi leki fa mi ben sabi na ini a pikin dorpu pe mi ben komoto.

Makandra nanga tra studenti fu a Gileadskoro

Fu eksempre wi ben musu leri wroko nanga masyin nanga tra wrokosani di sma e gebroiki na ini oso èn na ini a kukru. Boiti dati, a weer ben de heri tra fasi. Wan mamanten mi go na dorosei èn a heri presi ben weti. Dati na a fosi leisi di mi si snew. Ma baka dati mi kisi misrefi taki a ben kowru srefisrefi!

Ma den kenki dati no ben hebi srefisrefi gi mi fu di mi ben lobi a leri di mi ben kisi na Gileadskoro. Den leriman ben sabi heri bun fa fu gi leri. Wi leri fa fu studeri èn fa fu ondrosuku sani na a yoisti fasi. A leri di mi kisi na Gileadskoro yepi mi fu tranga a matifasi di mi abi nanga Yehovah.

Baka a skoro, mi ben musu go dini leki spesrutu pionier na ini Bronx, wan birti na ini New York City. Na so mi ben man go na a Nyun Grontapu kongres di hori na ini yuli 1953. Baka a kongres, mi drai go baka na den Filippijnen.

MI E LIBI A FOTO-LIBI NA BAKA

Den brada na a bijkantoro taigi mi: „Now yu o go du a kring-wroko.” Disi ben o gi mi wan nyun okasi fu waka na Krestes baka. Neleki en mi ben o go tu na farawe foto fu yepi den skapu fu Yehovah (1 Petr. 2:21). Mi ben e kisi wan bigi kring di ben abi ala den gemeente na a mindrisei pisi fu Luzon, a moro bigi èilanti fu den Filippijnen. Dati wani taki dati mi ben musu dini den gemeente na ini den distrikt Bulacan, Nueva Ecija, Tarlac, nanga Zambales. Fu man doro na sonwan fu den foto, mi ben musu pasa na ini a Sierra Madre-bergi kontren. Bus noso loko no ben e go na a kontren disi, sobun mi ben musu aksi den man di ben rèi truck efu mi ben kan sidon na tapu den udu na ini a baki fu den. Nofo tron mi ben kan rèi nanga den, ma a no ben switi fu rèi so.

Furu fu den gemeente ben de nyun gemeente di no ben abi furu brada nanga sisa. Dati meki den brada ben e warderi en te mi ben sori den fa fu seti sani gi den konmakandra èn fa fu preiki moro bun.

Baka dati mi ben musu go dini na ini wan kring di ben abi ala den gemeente na ini a kontren fu Bicol. A kring dati moro furu ben abi grupu di ben de na farawe kontren. Spesrutu pionier ben bigin preiki na ini den kontren disi pe tra preikiman no ben preiki ete. Na wan fu den oso pe mi ben tan, a wan-enkri toilet ben de wan bigi olo na ini a gron èn sma ben poti tu postu abra na olo disi. Di mi go tanapu tapu den postu, dan mi nanga den fadon go na ini na olo. A teki wan heri pisi ten fosi mi ben man krin misrefi fu go nyan!

Na a ten dati mi bigin prakseri Nora, di ben bigin pionier na ini Bulacan. Now a ben de wan spesrutu pionier na ini Dumaguete City èn mi go luku en drape. Baka dati wi ben e skrifi brifi gi makandra wan pisi ten èn ini 1956 wi trow. A fosi wiki di wi trow wi go luku wan gemeente di ben de na a èilanti Rapu Rapu. Wi ben musu kren bergi èn waka langa pasi, ma wi ben e breiti taki wi ben man yepi den brada nanga sisa di e tan na farawe presi!

MI KISI A KARI FU GO NA BETEL BAKA

Baka di mi nanga mi wefi du a kring-wroko fo yari langa, wi kisi a kari fu go dini na a bijkantoro. Sobun, na ini yanuari 1960 wi bigin wroko na Betel èn wi wroko drape furu yari. Na ini den yari di mi de na Betel, mi wroko makandra nanga brada di abi hebi frantwortu èn mi leri furu fu den. Nora du difrenti sortu wroko na Betel.

Mi e hori wan lezing na wan kongres èn wan brada e vertaal na ini a Cebuanotongo

Fu di mi e wroko na Betel, meki mi ben man si nanga mi eigi ai fa a wroko na ini den Filippijnen go na fesi. A fosi leisi di mi kon na Betel leki yongu brada di no trow, dan sowan 10.000 preikiman ben de na ini a heri kondre. Now wi abi moro leki 200.000 preikiman na ini den Filippijnen, nanga hondrohondro sma di e wroko na Betel fu horibaka gi a preikiwroko.

Fu di a wroko ben e gro meki Betel ben kon pikin tumusi. Dati meki a Tiri Skin aksi wi fu suku wan pisi gron, so taki wi kan bow wan moro bigi bijkantoro. Mi nanga na opziener fu a drukkerij, go oso fu oso na ini a kontren fu a bijkantoro pe furu Sneisi e tan, fu aksi den sma efu den wani seri den gron. Nowan sma ben wani du dati èn wan fu den birtisma taigi wi: „Sneisi no e seri gron. Wi e bai gron.”

Mi e vertaal wan lezing di Brada Albert Schroeder e hori

Ma wan dei wan sani pasa di wi no ben fruwakti. Wan fu den birtisma aksi wi efu wi wani bai a gron fu en, fu di a ben o froisi go na Amerkankondre. Wi no ben man bribi san pasa baka dati. Wan tra birtisma bosroiti fu seri en gron èn a gi den tra sma deki-ati fu du a srefi sani. Wi ben man bai a gron fu a srefi man di ben taki: „Sneisi no e seri gron.” Na ini wan syatu pisi ten wi ben abi dri tron so furu gron leki san wi ben abi fosi. Mi de seiker taki na Yehovah Gado ben wani taki sani waka so.

Na a ten fu 1950, mi ben de a moro yongu sma fu a Betelfamiri. Ma now mi nanga mi wefi na den moro owruwan. A no e hati mi taki mi waka baka Krestes èn taki mi du iniwan sani di a aksi fu mi. A tru taki mi papa nanga mama yagi mi komoto fu oso, ma Yehovah gi mi wan bigi famiri fu brada nanga sisa. Mi no abi nowan tweifri taki Yehovah e gi wi ala san wi abi fanowdu, awinsi sortu wroko a gi wi fu du. Mi nanga Nora de nanga tangi taki Yehovah sorgu so bun gi wi èn wi e gi trawan a deki-ati fu tesi èn fu si fa Yehovah o blesi den.​—Mal. 3:10.

Wan leisi, Yesus taigi Mateyus Leifi di ben teki belasting gi lanti: „Tron wan bakaman fu mi.” San a du? „Leifi opo gowe libi ala sani èn a go waka na Yesus baka” (Luk. 5:27, 28). Mi srefi kisi furu okasi fu du dati èn mi e gi trawan a deki-ati fu du a srefi èn fu si fa Yehovah o blesi den.

Mi breiti taki mi kan tan horibaka gi a Kownukondre wroko na ini den Filippijnen