Go na content

Go na table of contents

ONDROFENITORI

Mi kisi wini fu di mi waka nanga konisma

Mi kisi wini fu di mi waka nanga konisma

WAN mamanten na ini Brookings, South Dakota, na Amerkankondre, a ben kowru. A ben de krin taki heri esi a ben o kon moro kowru. A srefi dei dati, mi nanga wan tu trawan ben e tanapu e beifi na ini wan kowru maksin. Wi ben e tanapu na fesi wan baki pe den meti ben e dringi watra èn afu fu a baki ben furu nanga kowru watra! Meki mi fruteri yu pikinso fu san ede mi ben de drape.

A LIBI FU MI DI MI BEN YONGU

Omu Alfred nanga mi papa

Mi gebore tapu 7 maart 1936 èn mi ben de a moro yonguwan fu fo pikin. Wi ben e libi na a owstusei fu South Dakota. Mi famiri ben abi wan gron pe wi ben e kweki meti èn prani gruntu, ma dati no ben de a moro prenspari sani na ini wi libi. Mi papa nanga mama dopu tron Yehovah Kotoigi na ini 1934. Den ben gi densrefi abra na wi hemel Tata, Yehovah èn fu dati ede a ben prenspari srefisrefi gi den fu du a wani fu Gado. Mi papa, Clarence èn bakaten mi omu Alfred ben e dini leki gemeente dinari (now a nen fesiman fu den owruman) na ini a pikin gemeente fu wi na ini Conde, South Dakota.

Mi famiri ben gwenti go na den Kresten konmakandra èn den ben gwenti go preiki oso fu oso fu fruteri sma fu a tumusi moi howpu di Bijbel e gi. Na eksempre fu mi papa nanga mama èn a leri di den gi wi ben abi furu krakti tapu wi leki pikin. Mi nanga mi sisa, Dorothy, tron Kownukondre preikiman di wi ben abi siksi yari. Na ini 1943, mi go na tapu a Theokrasia Diniwroko-skoro. Wan syatu pisi ten na fesi, a skoro disi ben tron wan pisi fu den konmakandra fu wi.

Mi e pionier na ini 1952

Kongres nanga kring konmakandra ben prenspari srefisrefi gi wi. Brada Grant Suiter ben hori wan moi lezing na wan kongres na ini 1949, na Sioux Falls, South Dakota. Mi e memre a lezing disi ete di ben nen „A kaba de moro krosibei leki san yu e denki!” Na ini a lezing dati a sori krin taki ala Kresten di ben gi densrefi abra na Gado, musu du ala san den man fu preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre fu Gado di ben seti kaba. A sani dati gi mi deki-ati fu gi misrefi abra na Yehovah. Na so a du kon taki na a tra kring konmakandra di ben hori na Brookings, mi ben de na ini wan kowru maksin, soleki fa mi ben taki na a bigin, fu di mi ben o teki dopu. Tapu 12 november 1949, mi ben de wan fu den fo sma di teki dopu na ini wan isri watrabaki.

Baka dati mi bigin meki muiti fu tron wan pionier. Mi bigin pionier tapu 1 yanuari 1952, di mi ben abi 15 yari. Bijbel e taki: „Te wan sma e waka nanga koniwan, dan ensrefi o kon koni” (Odo 13:20). Mi ben abi furu konisma na ini mi famiri di ben e horibaka gi mi di mi bosroiti fu pionier. Omu Julius, di ben abi 60 yari, tron mi pionier patna. Aladi a ben owru omeni yari moro mi, toku wi ben e prisiri fu wroko makandra na ini a preikiwroko. A ben abi furu ondrofeni èn mi leri furu fu en. A no teki langa fosi Dorothy bigin pionier tu.

MI KISI YEPI FU KRING-OPZIENER

Di mi ben yongu, mi papa nanga mama ben e kari furu kring-opziener nanga den wefi fu kon tan na wi oso. Wan trowpaar di yepi mi furu na Jesse nanga Lynn Cantwell. A deki-ati di den gi mi, yepi mi tu fu teki a bosroiti fu pionier. Fu di den ben e poti prakseri na mi, meki mi kisi na angri fu go na fesi na ini a tru anbegi. Te den ben e go luku den gemeente krosibei, dan son leisi den ben e kari mi fu kon wroko nanga den na ini a preikiwroko. Mi ben lobi wroko nanga den èn a sani disi ben e tranga mi bribi!

Bud Miller nanga en wefi Joan, ben tron wi kring-opziener baka dati. Na a ten dati mi ben abi 18 yari èn mi kisi kari fu go na ini a legre. A legre ben wani taki mi du wan spesrutu wroko, ma mi ben feni taki mi no ben kan du a wroko disi. Mi ben wani gi yesi na a rai di Yesus ben gi den bakaman fu en fu no bumui nanga politiek èn mi ben wani preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre (Yoh. 15:19). Mi aksi den sma fu a legre fu si mi leki wan preikiman.

A naki mi ati taki Brada Miller ben wani go nanga mi fu taki nanga den srudati. A brada disi ben de wan man di ben lobi taki nanga sma èn a no ben e frede sma makriki. A ben de wan deki-ati gi mi trutru taki mi ben abi so wan lepi brada na mi sei! Na ini 1954 a legre agri taki mi ben kan du mi wroko leki preikiman. A sani disi gi mi na okasi fu teki tra frantwortu na mi tapu na ini a tru anbegi.

Mi e tanapu na sei wan fu den truck fu Betel

Na a ten dati, mi kisi a kari fu go dini na Betel, na a Watchtower Farm, di ben de na Staten Island, New York. Mi ben abi a grani fu dini drape dri yari langa. Mi wroko makandra nanga furu konisma èn na so mi ondrofeni furu moi sani.

MI E DINI NA BETEL

Mi nanga Brada Franz, na WBBR

A radio-station WBBR ben de tu na a Watchtower Farm na Staten Island. Yehovah Kotoigi drai a station dati fu 1924 te go miti 1957. Sowan 15 te go miti 20 sma fu a Betelfamiri ben e wroko na a Watchtower Farm. Furu fu wi ben yongu èn wi no ben abi ondrofeni. Ma Eldon Woodworth, wan moro owru salfu brada ben e wroko drape tu. A sori trutru taki a ben de wan konisma. Fu di a ben de leki wan papa gi wi, meki a ben e yepi wi fu tan abi wan tranga bribi. Te a ben muilek gi wi son leisi fu frudrage den fowtu fu tra sma, dan Brada Woodworth ben e taki: „A moi fu si fa Gado man gebroiki sondu libisma fu du bun.”

Harry Peterson ben lobi a preikiwroko srefisrefi

A ben de wan bigi grani taki Brada Frederick W. Franz ben de nanga wi tu. A ben abi furu koni èn a ben sabi Bijbel bun. Wi alamala ben e kisi wini fu den sani dati èn a ben e poti prakseri na ibriwan fu wi. A man di ben e bori gi wi na Harry Peterson. A ben moro makriki gi wi fu gebroiki a lasti nen dati leki en trutru nen, Papargyropoulos. A ben de wan salfu brada tu èn a ben lobi a preikiwroko srefisrefi. Brada Peterson ben e du a wroko fu en na Betel heri bun èn a ben teki prati doronomo na a preikiwroko. A ben e prati hondrohondro tijdschrift ibri mun. A ben sabi furu fu Bijbel tu èn a ben man piki furu fu den aksi fu wi.

MI LERI FURU FU KONI SISA

Na a Watchtower Farm wi ben e prani froktu nanga gruntu èn wi ben e sreka den fu kan gebroiki den na ini a kowru pisi ten fu a yari. Wi ben e sreka sowan 45.000 batra nanga den nyanyan sani disi gi a Betelfamiri. Mi ben abi a grani fu wroko makandra nanga Etta Huth, wan sisa di ben koni trutru. Na en ben meki den recept di wi ben e gebroiki fu sreka den froktu nanga gruntu fosi wi poti den na ini batra. Na a pisi ten te wi ben e du a wroko disi, sisa fu a kontren ben e kon yepi wi èn Etta ben e orga a wroko dati. Aladi Etta ben abi bigi frantwortu na ini a wroko disi, a ben de wan bun eksempre gi trawan fu di a ben e luku bun taki a ben e lespeki den brada di ben e teki fesi na a Watchtower Farm. Mi ben lobi fa a ben e saka ensrefi na ondro den brada di ben e teki fesi na ini na organisâsi.

Mi, Angela, nanga Etta Huth

Angela Romano ben de wan fu den yongu sisa di kon yepi nanga a wroko na a Watchtower Farm. Etta ben yepi en di a ben kon na ini a tru anbegi. Na so mi miti ete wan konisma di mi ben de na Betel èn now mi e waka nanga en 58 yari kaba. Mi nanga Angie trow na ini april 1958 èn wi kisi furu grani makandra na ini a diniwroko. Na ini den yari di wi de makandra, Angie tai hori doronomo na Yehovah èn a sani dati tranga a matifasi di wi ben abi leki trowpatna. Mi kan frutrow tapu en dorodoro, awansi sortu problema e miti wi.

MI E DINI LEKI ZENDELING ÈN LEKI KRING-OPZIENER

Di den brada ben seri a WBBR radio-station na Staten Island na ini 1957, dan mi dini na Brooklyn Betel wan syatu pisi ten. Di mi nanga Angie trow, dan mi gowe libi Betel èn sowan dri yari langa wi pionier na Staten Island. Wan pisi ten mi ben e wroko srefi gi den sma di ben bai a radio-station di ben nen WPOW now.

Mi nanga Angie ben teki a bosroiti fu no suku bigi sani na ini a libi fu di wi ben wani go dini na iniwan presi pe wi ben de fanowdu. A sani dati meki taki na a bigin fu 1961, wi kisi a grani fu go dini leki spesrutu pionier na ini Falls City, Nebraska. Wi no ben doro drape langa ete, di wi kisi a kari fu go na a Kownukondre Diniwroko-skoro. Na a ten dati, a skoro dati ben e hori wán mun langa na South Lansing, New York. Wi ben lobi den sani di wi ben leri èn wi ben e prakseri taki wi ben o gebroiki den sani dati te wi ben o drai go baka na Nebraska. Dati meki a fruwondru wi taki wi kisi wan nyun wroko. Wi ben musu go dini leki zendeling na Kambodya! Na ini a moi kondre dati na a Zuid-owstusei fu Asia wi si moi sani, wi yere moi sani èn wi smeri wan lo switi sani. Noiti ete wi ben abi den ondrofeni dati. Wi ben e angri fu preiki a bun nyunsu drape.

Ma a politiek situwâsi kenki èn wi ben musu froisi go na Zuid-Vietnam. A sari taki tu yari baka dati mi kon siki seryusu èn wi kisi a rai fu go baka na wi kondre. Mi ben abi ten fanowdu fu kisi misrefi baka. Ma di mi kon betre, wi bigin baka nanga a furuten diniwroko.

Mi nanga Angela na ini 1975, di den ben o interview wi tapu telefisi

Na ini maart 1965, wi bigin du a kring-wroko. Mi nanga Angie du a kring-wroko nanga a distrikt-wroko 33 yari langa èn wi yepi tu nanga a wroko di ben musu du te kongres ben e hori. Fu di mi ben lobi de na den kongres, meki mi ben breiti fu yepi orga den. Wan tu yari langa wi go luku den gemeente na ini a kontren fu New York City èn furu kongres ben e hori na Yankee Stadion.

MI E GO DINI BAKA NA BETEL ÈN MI E TRON LERIMAN NA DEN SKORO

Soleki fa furu brada nanga sisa ondrofeni na ini a spesrutu furuten diniwroko, mi nanga Angie ben o kisi furu moi wroko fu du. Fu eksempre, na ini 1995, den brada aksi mi fu gi leri na a Dinariskoro. Dri yari baka dati, wi kisi kari fu go dini na Betel. Mi ben breiti srefisrefi taki mi ben doro baka pe mi ben bigin dini na ini a spesrutu furuten diniwroko, 40 yari na fesi. Wan pisi ten, mi ben e wroko na a Dienstafdeling èn leki leriman na difrenti skoro. Na ini 2007, a Tiri Skin seti wan nyun afdeling di ben abi a frantwortu fu den skoro di ben e hori na Betel. Mi ben abi a grani fu dini leki opziener fu na afdeling dati wan tu yari langa.

No so langa pasa, den brada kenki wan tu sani na den skoro di na organisâsi e hori. A Skoro gi gemeente owruman bigin hori na ini 2008. Na ini den tu yari baka dati, moro leki 12.000 owruman kisi leri na Patterson èn na Brooklyn Betel. Now a skoro dati e hori na difrenti tra presi èn tra brada fu den gemeente kisi leri fu hori den skoro disi. Na ini 2010, den kenki a nen fu a Dinariskoro kon tron Bijbelskoro gi brada di no trow. Den seti wan nyun skoro tu di nen Bijbelskoro gi Kresten trowpaar.

Na ini september 2014, den tu skoro dati kon tron a Skoro gi Kownukondre preikiman. Now trowpaar noso brada nanga sisa di no trow kan go na a skoro disi tu. Furu brada nanga sisa na heri grontapu ben breiti srefisrefi taki a skoro disi ben o hori na den difrenti bijkantoro. A moi fu si taki moro nanga moro brada nanga sisa e kisi okasi fu go na den skoro fu na organisâsi. Mi breiti so te taki mi miti furu brada nanga sisa di e meki muiti fu go na den skoro disi.

Te mi e luku fa mi libi waka sensi mi dopu na ini a watrabaki teleki now, dan mi e taki Yehovah tangi taki konisma yepi mi na ini a tru anbegi. Sonwan fu den ben owru noso yongu moro mi èn trawan ben de fu wan tra kulturu. Ma na ini den ati den ben de sma di ben lobi Gado. Den sani di den du èn den fasi fu den sori taki den ben abi tranga lobi gi Yehovah. Na ini na organisâsi fu en wi abi furu konisma di wi kan teki leki mati. Na dati mi du èn mi kisi wini fu dati trutru.

Mi lobi miti den studenti fu difrenti kondre