Go na content

Go na table of contents

STUDIE-ARTIKEL 22

Tan waka tapu „a Pasi fu Santafasi”

Tan waka tapu „a Pasi fu Santafasi”

„Wan bigi pasi o de drape di den o kari a Pasi fu Santafasi.”​—YES. 35:8.

SINGI 31 Waka nanga Gado

SAN WI O LERI a

1-2. Sortu prenspari bosroiti den Dyu di ben e libi na ini Babilon ben musu teki? (Esra 1:2-4)

 A KOWNU ben seni wan boskopu gi a pipel. Den Dyu di ben de na ini katibo sowan 70 yari ben mag go na den kondre Israel, baka. (Leisi Esra 1:2-4.) Na Yehovah wawan ben kan meki a sani disi pasa. Fu san ede wi kan taki dati? Fu di den Babilonsma no ben gwenti fu meki den katiboman kon fri (Yes. 14:4, 17). Ma wan tra tirimakti ben teki Babilon abra èn a nyun tiriman ben taigi den Dyu taki den ben mag drai go baka na den kondre. A bakapisi na taki ala Dyu, spesrutu ibri osofamiri-edeman ben musu teki wan bosroiti. Den ben musu bosroiti efu den ben o gwe libi Babilon noso efu den ben o tan drape. A bosroiti dati no ben o de wan makrikiwan. Fu san ede?

2 A kan taki furu fu den Dyu ben owru tumusi fu waka so fara. Èn fu di furu fu den Dyu ben gebore ini Babilon, meki na drape wawan den ben sabi. Gi den, Israel ben de a kondre pe den afo fu den ben e libi. A kan taki sonwan fu den Dyu ben kon gudu srefisrefi na ini Babilon. Sobun a no ben makelek gi den fu gwe libi den oso noso bisnis èn go na wan presi di den no ben sabi.

3. Fa Yehovah ben o blesi den Dyu di ben o drai go baka na Israel?

3 Den Dyu di ben lobi Yehovah ben sabi taki den blesi di den ben o kisi te den ben o drai go baka na Israel ben o bigi moro iniwan sani di den ben o libi na baka. A moro bigi blesi di den ben o kisi na taki den ben o man anbegi Yehovah drape. Aladi moro leki 50 tempel ben de na ini Babilon pe sma ben e anbegi den falsi gado fu den, toku nowan tempel fu Yehovah ben de na ini a foto. Nowan altari ben de pe den Israelsma ben kan tyari den ofrandi soleki fa a Wet fu Moses ben sori èn nowan seti fu den priester ben de di ben musu tyari den ofrandi dati. Boiti dati bun furu sma na den lontu ben e anbegi falsi gado èn den no ben abi lespeki gi Yehovah nanga den wet fu en. Sobun dusundusun Dyu di ben lobi Yehovah no ben man wakti fu drai go baka na den kondre pe den ben kan seti a tru anbegi baka.

4. San Yehovah ben pramisi den Dyu di ben o drai go baka na Israel?

4 A pasi fu Babilon go na Israel ben o teki sowan fo mun èn a no ben makelek fu waka a pasi dati. Ma Yehovah ben pramisi den Dyu taki a ben o puru iniwan sani na tapu a pasi di ben kan meki en muilek gi den fu doro a kondre fu den. Yesaya skrifi: „Sreka a pasi fu Yehovah! Meki a bigi pasi di e pasa langalanga na ini a sabana gi wi Gado, kon reti. . . . Ibri olo-olo presi musu kon grati èn ibri grofu pisi gron musu tron wan grati lagipresi” (Yes. 40:3, 4). Pruberi fu si a sani disi na yu fesi: wan bigi grati pasi e pasa na mindri a sabana èn na mindri den bergi. A no de fu taki dati a ben o de wan prisiri sani fu waka na tapu a pasi dati. A ben o moro makelek fu den sma waka tapu wan langalanga pasi di no abi bergi pe den musu kren noso saka èn a ben o moro gaw tu fu doro a presi ben de musu doro.

5. Fa den ben kari na agersi pasi fu Babilon go na Israel?

5 Na ini a ten disi furu pasi abi wan nen noso wan nomru. Na agersi pasi di Yesaya ben taki fu en ben abi wan nen tu. A ben skrifi: „Wan bigi pasi o de drape di den o kari a Pasi fu Santafasi. Den sma di no krin no o waka na tapu a pasi dati” (Yes. 35:8). San a pramisi dati ben wani taki gi den Israelsma na ini a ten dati? Èn san a wani taki gi wi na ini a ten disi?

„A PASI FU SANTAFASI”​—FOSI ÈN NOW

6. Fu san ede den ben kari a pasi wan santa pasi?

6 „A Pasi fu Santafasi” na wan moi nen gi wan pasi, a no so? Fu san ede den ben kari a pasi wan santa pasi? Fu di presi no ben o de gi „sma di no krin” fu drai go baka na Israel. Dati ben de Dyu di ben du hurudu, di ben e anbegi falsi gado èn di ben e du tra seryusu sondu. Den Dyu di ben o drai go baka na Israel, ben o de „wan santa pipel” gi a Gado fu den (Deut. 7:6). Dati no wani taki dati den wan di ben o gwe libi Babilon no ben musu tyari kenki kon fu plisi Yehovah.

7. Sortu kenki son Dyu ben musu tyari kon? Gi wan eksempre.

7 Soleki fa wi ben taki kaba, dan furu fu den Dyu ben gebore na ini Babilon èn a kan taki furu fu den ben e denki èn tyari densrefi leki Babilonsma. Siksitenti na neigi yari baka di den Dyu drai go baka na Israel, Esra kon frustan taki son Dyu ben trow nanga uma di ben e anbegi falsi gado (Eks. 34:15, 16; Esra 9:1, 2). Bakaten Granman Nehemia ben skreki di a kon frustan taki den pikin di ben gebore na ini Israel no ben man taki a tongo fu den Dyu srefi (Deut. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24). Fa den yonguwan disi ben o man leri lobi Yehovah èn anbegi en efu den no ben man taki a Hebrewtongo, a tongo na ini san Gado Wortu ben skrifi? (Esra 10:3, 44) Sobun, den Dyu dati ben musu tyari bigi kenki kon, ma a ben moro makelek gi den fu du dati na ini Israel pe a tru anbegi ben seti kon bun baka safrisafri.​—Neh. 8:8, 9.

Sensi a yari 1919, milyunmilyun man, uma, nanga pikin gwe libi Babilon a Bigiwan èn den bigin waka tapu „a Pasi fu Santafasi” (Luku paragraaf 8)

8. Fa den sani di miti den Dyu fu owruten abi fu du nanga wi na ini a ten disi? (Luku a fowtow na tapu a kafti.)

8 Son sma ben kan denki: ’Dati na moi tori, ma fa den sani di miti den Dyu fu owruten abi fu du nanga wi na ini a ten disi?’ A prenspari gi wi tu fu di te yu e luku en bun wisrefi e waka tapu „a Pasi fu Santafasi”. Awinsi wi na wan salfuwan noso wi de fu den „tra skapu”, wi alamala musu tan tapu „a Pasi fu Santafasi”. Te wi e du dati, dan dati o yepi wi fu tan anbegi Yehovah now èn na ini a ten di e kon te a Kownukondre o tyari bun furu blesi gi wi b (Yoh. 10:16). Sensi a yari 1919, milyunmilyun man, uma nanga pikin-nengre gwe libi Babilon a Bigiwan, noso den falsi kerki na heri grontapu èn den bigin waka tapu na agersi pasi disi. A kan taki yu de tapu a pasi disi tu. Sma bigin waka a pasi disi sowan 100 yari kaba ma trawan bigin sreka a pasi furu yari na fesi.

DEN SREKA A PASI

9. Soleki fa Yesaya 57:14 e sori, dan fa den sreka „a Pasi fu Santafasi”?

9 Yehovah ben sorgu taki nowan sani ben de tapu a pasi di ben o meki en muilek gi den Dyu fu gwe libi Babilon. (Leisi Yesaya 57:14.) Ma fa a de nanga „a Pasi fu Santafasi” na ini a ten disi? Hondrohondro yari fosi 1919, Yehovah gebroiki man di ben abi dipi lespeki gi en fu yepi trawan fu komoto na ini Babilon a Bigiwan. (Luku Yesaya 40:3.) Den man disi sreka a pasi so taki bakaten reti-ati sma ben kan komoto na ini falsi kerki èn anbegi Yehovah makandra nanga en pipel. San den ben musu du fu sreka a pasi? Kow go luku san na wan tu sani di den ben musu du fu sreka a pasi.

Hondrohondro yari, man di ben abi lespeki gi Gado bigin sreka a pasi so taki sma ben kan komoto na ini Babilon a Bigiwan (Luku paragraaf 10-11)

10-11. Fa moro sma kon sabi san Bijbel e taki di den bigin druk èn vertaal Bijbel? (Luku a fowtow.)

10 Den bigin druk Bijbel. Fosi a yari 1450, sma ben e skrifi kopi fu Bijbel abra nanga anu. A ben teki langa fu meki wan kopi fu Bijbel èn a ben diri. Ma di den bigin gebroiki wan masyin fu druk Bijbel, dan a ben moro makelek fu meki furu kopi fu en èn fu prati dati gi furu sma.

11 Den bigin vertaal Bijbel. Hondrohondro yari langa, Bijbel ben de fu feni soso na ini Latijntongo èn soso sma di ben go na heiskoro ben kan frustan dati. Ma di sma bigin print Bijbel, dan wan tu man di ben abi dipi lespeki gi Gado wroko tranga fu vertaal Bijbel na ini moro tongo di sma ben e taki. Now sma ben kan teki den sani di den kerki fesiman ben e leri den, gersi nanga san Bijbel e leri trutru.

Man di ben abi lespeki gi Gado bigin sreka a pasi so taki sma ben kan komoto na ini Babilon a Bigiwan (Luku paragraaf 12-14) c

12-13. Gi wan eksempre fu Bijbel studenti na ini a ten baka 1835 di bigin sori sortu falsi leri den kerki ben e leri sma.

12 Buku di e fruklari san Bijbel e taki. Sma di ben e ondrosuku Bijbel finifini leri furu di den leisi Bijbel. Èn furu fu den kerki fesiman ben e atibron na den tapu fu di den bigin prati san den ben e leri nanga trawan. Na ini a pisi ten fu 1835 fu eksempre, wan tu man bigin tyari wan tu traktaat kon na doro di ben e sori den falsi leri di den kerki ben e leri sma.

13 Na a ten fu 1835, wan man di nen Henry Grew di ben abi lespeki gi Gado, tyari wan traktaat kon na doro di ben e sori san e pasa nanga den dedewan. Na ini a traktaat dati a sori nanga yepi fu Bijbel taki efu wan sma ben o libi fu têgo, dan dati ben o de wan kado fu Gado èn taki wan sma no e gebore nanga wan sili di no man dede soleki fa furu kerki e leri. Na ini 1837, wan kerkiman di nen George Storrs feni wan kopi fu a traktaat dati di a ben e rèi na ini wan loko. Di a leisi en a kon frustan taki a leri wan sani di tru èn a bosroiti fu prati san a ben leri. Na ini 1842, a hori wan tu lezing di ben abi leki nen „Wan aksi​—A de so taki den ogrisma no man dede?” Den sani di George Storrs skrifi ben abi furu krakti tapu wan yonguman di nen Charles Taze Russell.

14. Na sortu fasi Brada Russell nanga den mati fu en kisi wini fu a fasi fa den man na den fesi ben sreka na agersi pasi? (Luku a fowtow.)

14 Na sortu fasi Brada Russell nanga den mati fu en kisi wini fu a fasi fa den man na den fesi ben sreka na agersi pasi? Te den ben e studeri, den ben gebroiki den Bijbel wortubuku, den Bijbel wortulijst nanga den difrenti Bijbel vertaling di ben de kaba. Den kisi wini tu fu den sani di Henry Grew, George Storrs nanga trawan ben ondrosuku na ini Bijbel. Brada Russell nanga den mati fu en yepi fu du wroko na a agersi pasi disi tu fu di den meki furu buku nanga traktaat di e sori san Bijbel e taki.

15. Sortu prenspari sani pasa na ini 1919?

15 Na ini 1919, Babilon a Bigiwan no ben abi krakti moro tapu a pipel fu Gado. A yari dati wan „koni srafu di de fu frutrow”, bigin seti sani so taki moro reti-ati sma ben kan waka tapu „a Pasi fu Santafasi” (Mat. 24:45-47). A wroko di den man ben du fu sreka na agersi pasi na ini a ten di pasa, yepi sma di bigin waka tapu a pasi fu leri moro fu Yehovah nanga a wani fu en (Odo 4:18). Boiti dati den sma disi ben kan tyari kenki kon so taki den ben kan libi soleki fa Yehovah wani. Yehovah no ben fruwakti taki en pipel ben musu tyari ala den kenki kon na ini wán leisi. Na presi fu dati, a yepi en pipel safrisafri fu tyari den kenki dati kon. (Luku a faki „ Yehovah yepi en pipel safrisafri fu tyari kenki kon”.) Wi o breiti srefisrefi na ini a ten di e kon te wi o man plisi Yehovah na ini ala san wi e du.​—Kol. 1:10.

„A PASI FU SANTAFASI” OPO ETE

16. Sortu wroko sma du tapu „a Pasi fu Santafasi” sensi 1919? (Yesaya 48:17; 60:17)

16 Efu sma wani taki wan pasi tan bun, dan den musu tan wroko na a pasi. Sensi 1919, sma tan wroko tapu „a Pasi fu Santafasi” so taki moro sma ben kan komoto na ini Babilon a Bigiwan. A koni srafu di de fu frutrow ben poti na wroko bigin seti sani èn na ini 1921 den tyari wan buku kon na doro di ben o yepi nyunwan fu kon sabi san Bijbel e leri trutru. A buku dati nen De Harp Gods. Den meki sowan siksi milyun fu a buku dati na ini 36 tongo èn furu sma kon leri sabi waarheid nanga yepi fu a buku disi. No so langa pasa wi kisi wan heri moi buku di wi e gebroiki fu studeri Bijbel nanga sma, dati na a Koloku fu têgo!-buku. Na ini den lasti dei disi, Yehovah gebroiki en organisâsi fu gi wi leri fu Gado Wortu so taki wi kan tan waka tapu „a Pasi fu Santafasi”.​—Leisi Yesaya 48:17; 60:17.

17-18. Pe „a Pasi fu Santafasi” e tyari wi go?

17 Wi kan dati den wan di e studeri Bijbel, e kisi na okasi fu waka tapu „a Pasi fu Santafasi”. Son sma e waka wan syatu pisi nomo tapu a pasi èn te fu kaba den e komoto fu a pasi. Ma trawan e horidoro èn den e tan waka tapu a pasi teleki den doro pe den musu doro. Pe den o doro?

18 „A Pasi fu Santafasi” e tyari den wan di abi a howpu fu libi na hemel, go na „a paradijs fu Gado” na ini hemel (Openb. 2:7). A pasi e tyari den wan di abi a howpu fu libi na grontapu, go na a Dusun Yari Tiri fu Krestes te nowan sma abi sondu moro. Efu yu e waka tapu a pasi disi, dan no luku go na baka. Tan na tapu a pasi èn no komoto na en tapu teleki yu doro a nyun grontapu. Waka bun!

SINGI 24 Kon na a bergi fu Yehovah

a Yehovah e kari na agersi pasi fu Babilon go na Israel „a Pasi fu Santafasi”. Yehovah opo wan pasi gi en pipel na ini a ten disi tu? Iya. Sensi a yari 1919, milyunmilyun sma komoto na ini Babilon a Bigiwan èn den bigin waka tapu „a Pasi fu Santafasi”. Wi alamala musu tan na tapu a pasi disi teleki wi doro pe wi wani doro.

c SAN WI E SI TAPU A PRENKI: Brada Russell nanga den mati fu en ben e gebroiki buku di e taki fu Bijbel di ben sreka fosi a ten fu den.