Go na content

Go na table of contents

STUDIE-ARTIKEL 18

SINGI 1 Den fasi fu Yehovah

Fertrow na tapu „a sma di e krutu heri grontapu” èn di abi sari-ati!

Fertrow na tapu „a sma di e krutu heri grontapu” èn di abi sari-ati!

„A sma di e krutu heri grontapu e du san reti, a no so?”​—GEN. 18:25.

SAN WI O LERI

Na artikel disi o yepi wi fu ferstan fa Yehovah o du san reti èn fa a o sori sar’ati te a musu besroiti efu den sma di no du san reti o kisi wan opobaka.

1. Sortu prenspari sani Yehovah leri Abraham?

 NOITI Abraham fergiti a takimakandra di en nanga Gado ben abi. Gado ben meki wan engel taigi Abraham taki a ben o pori den foto Sodom nanga Gomora. A getrow man disi ben e broko en ede nanga a sani dati. A aksi Gado: „A de so trutru taki yu o kiri den reti-ati sma makandra nanga den ogriwan? . . A sma di e krutu heri grontapu e du san reti, a no so?” Nanga pasensi Yehovah leri a ret’ati futuboi fu en wan sani di e yepi èn e trowstu wi alamala: Noiti Gado o pori ret’atisma​—Gen. 18:23-33.

2. Fu san ede wi kan de seiker taki te Yehovah e krutu sma, dan ala ten a e sori sar’ati èn a e du san reti?

2 Fu san ede wi kan de seiker taki te Yehovah e krutu sma, dan ala ten a e sori sar’ati èn a e du san reti? Fu di wi sabi taki Yehovah e „si fa na ati” fu sma de (1 Sam. 16:7). Fu taki en leti, a sabi „na ati fu ala libisma” (1 Kow. 8:39; 1 Kron. 28:9). A moi fu sabi a sani disi. Yehovah koni omeni tron moro wi, sobun, wi no o man ferstan krin ala ten fu san ede Yehovah e teki son besroiti. Dati meki na apostel Paulus ben taki fu Yehovah Gado: „Wi no man frustan fa a e krutu sani.”​—Rom. 11:33.

3-4. San wi ben kan aksi wisrefi son leisi, èn san wi o luku na ini na artikel disi? (Yohanes 5:28, 29)

3 Ma aladi wi sabi taki Yehovah e du san reti ala ten, tòg wi ben kan sdon nanga den srefi sortu aksi di Abraham ben abi. Kande wi e aksi wisrefi a sani disi: ’A kan taki den sma di Yehovah kiri o libi baka? Fu eksempre, fa a de nanga den sma fu Sodom nanga Gomora? A kan taki sonwan fu den o kisi „wan opobaka” leki „sma di no du san reti”?’​—Tori 24:15.

4 Meki wi go luku baka san wi leri fu na opobaka. No so langa psa, wi kon ferstan moro bun san na ’opobaka fu kisi libi’ nanga na ’opobaka fu kisi krutu’ wani taki. a (Leisi Yohanes 5:28, 29.) A sani disi yepi wi fu ferstan tra sani moro bun tu. Wi o taki fu den sani dati na ini na artikel disi èn na ini a wan di e kon na en baka. Wi o poti prakseri na a fasi fa Yehovah e krutu sani, ma wi o luku fosi san wi no sabi, èn baka dati wi o luku san wi sabi.

SAN WI NO SABI

5. San den buku fu wi ben taki fosi fu den sma di Yehovah kiri na ini Sodom nanga Gomora?

5 Fosi, den buku fu wi ben e taki san o psa nanga den sma di Yehovah e krutu leki sma di no du san reti. Wi ben taki dati den sma di Yehovah kiri, soleki den sma na ini Sodom nanga Gomora, no o kisi wan opobaka na ini a ten di e kon. Ma di wi studeri a tori dati moro fini èn wi begi fu en, dan wi kon si taki wi no sabi seiker efu dati de so trutru. Fu san ede wi kan dati?

6. San na wan tu eksempre di e sori fa Yehovah krutu sma di no du san reti èn san Bijbel no e taki?

6 Meki wi poti prakseri na wan tu eksempre na ini Bijbel. Difrenti Bijbel tori e ferteri fa Yehovah krutu sma di no du san reti, soleki a bigi grupu sma di dede na ini a Frudu. Bijbel e taki tu fu den seibi pipel di ben e libi na ini a Pramisi kondre èn di Yehovah ben wani taki a pipel fu en ben musu puru na pasi. Wan tra eksempre na den 185.000 srudati fu Asiria di wan engel fu Yehovah kiri na ini wán neti (Gen. 7:23; Deut. 7:1-3; Yes. 37:36, 37). Te wi e leisi den tori disi, dan wi kan taki dati Bijbel gi wi nofo beweisi fu bribi taki ala den sma disi dede fu ala ten èn taki noiti moro den o kisi wan opobaka? Nôno, dati no de so. Fu san ede wi kan taki dati?

7. San wi no sabi fu den sma di dede na ini a Frudu noso fu den wan di den Israelsma kiri di den teki a kondre Kanan abra? (Luku na tapu a kafti.)

7 Wi no sabi fa Yehovah krutu ibriwan fu den sma dati, èn wi no sabi tu efu den sma di dede ben kisi okasi fu leri sabi Yehovah èn fu sori berow. Te Bijbel e taki fu a ten fu a Frudu, dan a tru taki a e kari Noa „wan preikiman fu retidu” (2 Petr. 2:5). Ma Bijbel no e taki dati Noa ben e pruberi fu preiki gi ibri sma na grontapu na a ten di a ben e bow a bun bigi ark. Na so a de tu taki wi no sabi efu ala den ogri sma di ben e libi na ini Kanan ben kisi okasi fu leri sabi Yehovah èn fu kenki den fasi fu den.

Noa nanga en osofamiri e bow a bigi ark. Wi no sabi efu fosi a Frudu ben kon, Noa ben orga sani fu preiki a gi ala sma na heri grontapu na a ten di a ben e bow na ark (Luku paragraaf 7)


8. San wi no sabi fu den sma fu Sodom nanga Gomora?

8 Fa a de nanga den sma fu Sodom nanga Gomora? Lot ben de wan ret’ati man di ben e libi na mindri den sma dati. Ma wi sabi efu Lot ben preiki gi ala sma drape? Nôno. A tru taki den sma drape ben ogri, ma a de so taki ibriwan fu den ben sabi san bun èn san no bun? Memre taki wan bigi grupu man fu a foto ben wani abi seks nanga den fisitiman fu Lot. Bijbel e taki dati „yonguwan nanga owruwan” ben de na ini a grupu disi. Disi e sori taki den alamala ben gro kon na ini wan libimakandra pe sma no ben e tyari densrefi bun kwetkweti. A kan tu taki noiti den ben kisi na okasi fu kon sabi den wet fu Yehovah di e sori san bun èn san no bun (Gen. 19:4; 2 Petr. 2:7). Ma wi sabi seiker efu Yehovah, a Gado di abi sar’ati, besroiti taki nowan fu den sma disi o kisi wan opobaka? Nôno, wi no kan taki dati. Bijbel e sori taki tin ret’ati sma srefi no ben de na ini a foto dati (Gen. 18:32). Sobun, den sma drape no ben e du san reti èn Yehovah ben abi leti fu kiri den. Ma wi sabi seiker efu nowan fu den o kisi wan „opobaka” leki „wan sma di no du san reti”? Nôno, wi no sabi seiker.

9. San wi no sabi fu Salomo?

9 Ma na a tra sei, Bijbel e taki tu fu ret’atisma di bigin du sani di Yehovah no feni bun. Kownu Salomo ben de wan fu den sma dati. A ben de wan getrow futuboi fu Yehovah èn Yehovah gi en furu blesi. Ma bakaten, Salomo bigin anbegi falsi gado. A sani disi meki taki Yehovah kisi bigi atibron èn den sondu fu Salomo meki taki a heri pipel fu Israel pina hondrohondro yari langa. Soleki fa Bijbel e sori, dan di Salomo dede, a „go rostu neleki den afo fu en”, èn wan fu den afo dati ben de a getrow man Kownu David (1 Kow. 11:5-9, 43; 2 Kow. 23:13). Ma a fasi fa Salomo beri e gi wi a dyaranti taki a o kisi wan opobaka? Nôno, Bijbel no e taki dati. Ma son sma ben kan feni taki „te wan sma dede, dan a no abi fu pai gi den sondu fu en moro” (Rom. 6:7). Dati tru, ma disi no wani taki dati ala sma di dede o kisi wan opobaka. Fu taki en leti, a no fu di wan sma dede dan dati wani taki dati a abi a reti fu libi baka. Na opobaka na wan kado fu wi lob’ati Gado. A e gi a kado dati na den wan di a wani gi na okasi fu dini en fu ala ten (Yob 14:13, 14; Yoh. 6:44). Salomo o kisi a kado disi? Na Yehovah w’wan sabi. Wi no sabi dati. Ma san wi sabi, na taki ala ten Yehovah e du san reti.

SAN WI SABI

10. A de so taki Yehovah de gaw fu pori sma? (Esekièl 33:11) (Luku a prenki.)

10 Leisi Esekièl 33:11. Te a abi fu du nanga a fasi fa Yehovah e krutu sma, dan a e taigi wi krin fa a e denki fu a tori dati. Santa yeye ben meki na apostel Petrus skrifi wan srefi sortu sani di a profeiti Esekièl ben skrifi. A ben taki: „[Yehovah] no wani taki wan sma lasi libi” (2 Petr. 3:9). Den wortu disi de wan trowstu gi wi. Wi sabi taki Yehovah no gaw fu pori sma fu ala ten. A abi furu sar’ati èn a de klarklari fu sori sar’ati te dati fiti.

Te den sma di no du san reti o kisi wan opobaka, dan bun furu sma fu ala ras nanga kulturu o kisi na okasi fu leri fu Yehovah (Luku paragraaf 10)


11. Suma no o kisi wan opobaka èn fa wi du sabi dati?

11 San wi sabi fu den sma di no o kisi wan opobaka? Bijbel e taki fu wan tu sma nomo di no o kisi wan opobaka. b Yesus ben sori taki Yudas Iskariot no ben o kisi wan opobaka. (Mark. 14:21; luku sosrefi Yohanes 17:12.) Yudas ben sabi heri bun taki a ben e gens Yehovah Gado nanga en Manpkin. (Luku Markus 3:29; w07 15/7 blz. 17 par. 8-blz 18 par. 10.) Yesus ben taki tu dati sonwan fu den kerki fesiman di ben gens en ben o dede, ma howpu no ben de gi den fu kisi wan opobaka (Mat. 23:33). Èn na apostel Paulus ben warskow taki den sma di ben fadon kmoto na bribi, no ben o kisi wan opobaka efu den no sori berow.​—Hebr. 6:4-8; 10:29.

12. San wi sabi fu a sar’ati fu Yehovah? Gi wan tu eksempre.

12 Ma san wi sabi fu a sar’ati fu Yehovah? Fa a sori taki a „no wani taki wan sma lasi libi”? Prakseri fa a sori sar’ati gi son sma di ben du seryusu sondu. Kownu David ben du wan tu seryusu sondu. A ben du sutadu èn ben kiri wan sma srefi. Ma David sori berow èn dati meki Yehovah sori sar’ati gi en èn a gi en pardon (2 Sam. 12:1-13). Kownu Manase ben du furu ogr’ati sani bijna en heri libi langa. Tòg Yehovah sori sar’ati gi en èn a gi en pardon fu di a ben sori berow (2 Kron. 33:9-16). Den eksempre disi e memre wi taki Yehovah de klarklari fu sori sar’ati te reide de fu du dati. Te sma kon ferstan taki den ben du seryusu sondu èn te den e sori berow, dan Yehovah o gi den wan opobaka.

13. (a) Fu san ede Yehovah sori sar’ati gi den Ninefeisma? (b) San Yesus ben taki bakaten fu den Ninefeisma?

13 Wi sabi tu taki Yehovah ben sori sar’ati gi den Ninefeisma. Gado ben taigi Yona: „Mi si ala den ogri di den e du.” Ma di den sori berow fu den sondu fu den, dan Yehovah sori sar’ati gi den èn a gi den pardon. A ben abi moro sar’ati leki Yona. A profeiti disi ben atibron, èn Yehovah ben musu memre en taki den Ninefeisma no ben „sabi srefi san na den reti-anu èn san na den kruktu-anu” (Yona 1:1, 2; 3:10; 4:9-11). Bakaten, Yesus gebroiki na eksempre disi fu leri sma fu a retidu nanga a sar’ati fu Yehovah. Yesus ben taki dati den Ninefeisma di ben sori berow ben o „opo baka na a Krutudei”.​—Mat. 12:41.

14. San a wani taki dati den Ninefeisma o „opo baka fu kisi krutu”?

14 Ma san a wani taki dati den Ninefei o „opo baka na a Krutudei”? Yesus ben taki dati na ini a ten di o kon sma o „opo baka fu kisi krutu” (Yoh. 5:29). A ben e taki fu a Dusun Yari Tiri fu en te ’den sma di du san reti èn den sma di no du san reti’ o kisi wan opobaka (Tori 24:15). Den sma di no du san reti o „opo baka fu kisi krutu”. Dati wani taki dati baka te den sma disi kisi wan opobaka, dan Yehovah nanga Yesus o luku efu den e gi yesi èn efu den e du san den e leri. Efu wan Ninefeisma di kisi wan opobaka e weigri fu anbegi Yehovah, dan Yehovah no o meki a tan na libi (Yes. 65:20). Ma ala den sma di e besroiti fu anbegi Yehovah na wan getrow fasi, o kisi na okasi fu libi fu têgo!​—Dan. 12:2.

15. (a) Son sma e taki dati nowan fu den sma di kisi pori na ini Sodom nanga Gomora o kisi wan opobaka. Fu san ede wi no musu taki dati? (b) San den wortu na Yudas 7 wani taki? (Luku a faki „ San Yudas ben wani taki nanga den sani di a skrifi?”)

15 Yesus ben sori taki „na a Krutudei”, a no ben o hebi so gi den sma fu Sodom nanga Gomora leki gi den sma di ben weigri fu poti bribi na ini en èn na ini den leri fu en (Mat. 10:14, 15; 11:23, 24; Luk. 10:12). San a ben wani taki nanga dati? A de so taki a ben e gebroiki wan agersitori fu sori taki den sma fu a ten fu en ben ogri moro den sma fu Sodom nanga Gomora? We, hori na prakseri taki di Yesus ben taki dati den Ninefeisma ben o „opo baka fu kisi krutu”, dan a ben e sori san ben o psa trutru. c Sobun, a sani di Yesus ben taki fu den sma fu Sodom nanga Gomora, o psa trutru. A „Krutudei” di a ben taki fu en na ini a tori fu Sodom nanga Gomora, na a srefi Krutudei di a ben taki fu en na ini a tori fu den Ninefeisma. Neleki den Ninefeisma, den sma fu Sodom nanga Gomora ben du sani di no bun kwetkweti. Ma den Ninefeisma ben kisi na okasi fu sori berow. Boiti dati, hori na prakseri san Yesus ben taki fu den sma di „o opo baka fu kisi krutu”. Den wan di o kisi na opobaka disi na sosrefi „den sma di du takru sani” (Yoh. 5:29). Sobun, a gersi leki howpu de gi den sma fu Sodom nanga Gomora. A kan taki wan tu fu den sma dati o kisi wan opobaka èn kande wi o kisi na okasi fu leri den fu Yehovah èn fu Yesus Krestes.

16. San Yehovah e luku te a musu besroiti suma o kisi wan opobaka? (Yeremia 17:10)

16 Leisi Yeremia 17:10. A vers disi e sori san wi sabi fu a fasi fa Yehovah e krutu sma. Ala ten Yehovah e „luku san de na ini na ati èn [a] e ondrosuku den niri”. Te a o besroiti suma a o gi wan opobaka, dan a o „pai ibri sma gi a fasi fa a e libi”. Yehovah o strafu den wan di musu kisi strafu ma a o sori sar’ati te dati fiti. Dati meki wi no musu taki noiti taki wan sma no o kisi wan opobaka efu Bijbel no e taki dati.

„A SMA DI E KRUTU HERI GRONTAPU” O „DU SAN RETI”

17. San o psa nanga den sma di dede?

17 Sensi di Adam nanga Eva opo densrefi teige Gado makandra nanga Satan, milyardmilyard sma dede. Dede na wan „feanti” di kiri bun furu sma (1 Kor. 15:26). San o psa nanga ala den sma dati? Wan pkin grupu, noso 144.000 fu den getrow futuboi fu Krestes o kisi wan opobaka fu libi na hemel leki yeye di no man dede noiti moro (Openb. 14:1). Wan bigi grupu getrow man nanga uma di lobi Yehovah o kisi wan „opobaka [leki] sma di du san reti” èn den o libi fu têgo na grontapu efu den e tan du san reti na a ten fu a Dusun Yari Tiri fu Krestes èn na a ten fu a lasti tesi (Dan. 12:13; Hebr. 12:1). Èn na a ten fu a Dusun Yari Tiri fu Krestes, „den sma di no du san reti”, o kisi na okasi fu kenki den fasi fu den èn fu tron getrow futuboi fu Yehovah Gado. Disi na den wan di noiti ete ben dini Yehovah èn so srefi den sma di ben e „du takru sani” (Luk. 23:42, 43). Ma son sma ben ogri so te èn den ben de nomonomo fu opo densrefi teige Yehovah èn fu gens den sani di a ben abi na prakseri fu du. Dati meki Yehovah besroiti fu no gi den wan opobaka.​—Luk. 12:4, 5.

18-19. (a) Fu san ede wi kan de seiker taki Yehovah o krutu den dedewan na wan reti fasi? (Yesaya 55:8, 9) (b) San wi o luku na ini a tra artikel?

18 Ma wi kan de seiker taki Yehovah o du san reti ala ten te a o krutu sma? Iya! Abraham ben sabi heri bun taki Yehovah koni psa marki, taki a abi sar’ati èn taki en na „a sma di e krutu heri grontapu”. A gi a Manpkin fu en leri èn a gi en a frantwortu fu krutu ala sma (Yoh. 5:22). A P’pa nanga en Manpkin sabi san de na ini na ati fu ibri sma (Mat. 9:4). Sobun, te den o krutu ibriwan sma, dan ala ten den o „du san reti”.

19 Meki wi fertrow tapu Yehovah èn meki wi bribi taki ala den besroiti fu en bun. Wi sabi taki wi no man krutu sma na wan reti fasi, ma Yehovah man du dati. (Leisi Yesaya 55:8, 9.) Dati meki wi kan de seiker taki Yehovah nanga en Manpkin o krutu ala sma na a yoisti fasi. Wi sabi tu taki wi Kownu, Yesus, o du san reti èn a o sori sar’ati soifri soleki fa en P’pa e du dati (Yes. 11:3, 4). Ma san wi kan taki fu a fasi fa Yehovah nanga Yesus o krutu sma na a ten fu a bigi banawtu? San wi no sabi? Èn san wi sabi? Wi o poti prakseri na den aksi dati na ini a tra artikel.

SINGI 57 Preiki gi ala sortu sma

b Leisi fu Adam, Eva, nanga Kain, na ini A Waktitoren fu 1 yanuari 2013, blz. 12, futuwortu.

c Son leisi te Yesus ben wani poti krakti tapu wan sani, dan den sani di a ben e taki no ben gersi sani di kan de so trutru. Fu eksempre, a ben taki: „Fu san ede yu e luku a fini pisi udu na ini yu brada ai, ma yu no e si a postu na ini yu eigi ai?” (Mat. 7:3) Wan tra eksempre na di a taki: „Toku nowan wiwiri na un ede o lasi gowe” (Luk. 21:18). Den tu eksempre disi e sori taki den sani di Yesus ben taki a no sani di kan de so trutru. Ma wi kan si a sani di Yesus ben taki fu Sodom nanga Gomora, leki wan sani di o psa trutru.