1-2. San psa di tu fu den disipel fu Yesus ben e waka go na Ema-us?

 TAPU 16 Nisan fu a yari 33, tu fu den disipel fu Yesus e gwe libi Yerusalem èn den e go na Ema-us, wan dorpu di de sowan 11 kilometer moro fara fu Yerusalem. Den e sari èn den e frede. Den man disi ben e firi brokosaka fu di wan syatu pisi ten na fesi, sma ben kiri Yesus, a man di den ben e si leki den fesiman. Den ben e howpu taki a Mesias ben o du bigi sani gi den Dyu, ma now a ben dede. Ne wan sani psa di den no ben ferwakti.

² Wan man e waka kon miti den te den de na pasi èn a e waka nanga den. Den disipel e ferteri a man disi sortu ogri sma du nanga Yesus. Ne a man bigin ferteri den sani di den no ben o fergiti noiti. A bigin ferklari fu san ede a Mesias ben musu pina èn dede. Di den doro na Ema-us, dan den kon ferstan taki a man disi di den no sabi ben de Yesus di Gado ben gi wan opobaka. Wi kan ferstan fa den disipel ben breiti di den kon si taki a Mesias ben de na libi.​—Luk. 24:13-35.

3-4. (a) San ben de a bakapisi di Yesus sori ensrefi na den disipel fu en? (b) San wi o leri na ini na artikel disi? (Tori fu den apostel 1:3)

³ Na ini den lasti 40 dei di Yesus ben de na grontapu, a sori ensrefi wan tu leisi na den disipel fu en. (Leisi Tori fu den apostel 1:3) Na a ten dati, den bakaman fu Yesus ben e sari èn den ben e frede. Ma now den ben de nanga prisiri  èn den no ben e frede fu go preiki a bun nyun fu a kownukondre èn fu gi sma leri. a

⁴ Wi kan leri furu fu den sani di Yesus du na a ten dati. Na ini na artikel disi wi o si fa Yesus gebroiki a ten dati fu (1) gi den disipel fu en dek’ati, (2) yepi den fu kon ferstan Bijbel moro bun, èn (3) train den so taki den kan teki moro frantwortu na den tapu. Na ini ibriwan fu den situwâsi disi wi o luku san wi kan leri fu na eksempre fu Yesus.

GI TRAWAN DEK’ATI

5. Fu san ede den disipel fu Yesus ben abi dek’ati fanowdu?

⁵ Den disipel fu Yesus ben abi dek’ati fanowdu. Fu san ede? Sonwan fu den ben gwe libi den oso, den famiri, nanga den bisnis fu den fu go waka baka Yesus (Mat. 19:27). Sma ben e du ogri nanga sonwan fu den, fu di den ben tron disipel fu Yesus (Yoh. 9:22). Den Kresten disi ben de klarklari fu tyari kenki kon na ini den libi èn fu nyan pina fu di den ben e bribi taki Yesus ben de a Mesias di Gado ben pramisi (Mat. 16:16). Ma di sma kiri Yesus, dan den disipel disi ben e sari srefsrefi èn den las’ati fu di den ben e denki taki den sani di den ben howpu na tapu no ben o kon tru.

6. San Yesus du baka di a kisi wan opobaka?

⁶ A no de fu taki dati Yesus ben e ferstan taki den disipel fu en ben o sari taki a dede, ma dati no wani taki dati a bribi fu den ben swaki. Dati meki a srefi dei di a kisi wan opobaka, a bigin gi den mati fu en dek’ati. Fu eksempre, a sori ensrefi na Maria Magdalena di ben e krei na a grebi (Yoh. 20:11, 16). A sori ensrefi tu na den tu disipel di ben kari na a bigin fu na artikel disi. Èn baka dati, a sori ensrefi na a apostel Petrus (Luk. 24:34). San wi kan leri fu na eksempre fu Yesus? Luku san psa di a sori ensrefi na Maria Magdalena.

7. Soleki fa Yohanes 20:11-16 e sori, dan san Maria ben e du frukfruku m’manten tapu 16 Nisan èn san Yesus du gi en? (Luku a prenki.)

⁷ Leisi Yohanes 20:11-16. Frukfruku  m’manten tapu 16 Nisan, wan tu uma di ben de getrow bakaman fu Yesus, go na a grebi fu Yesus (Luk. 24:1, 10). Meki wi poti prakseri na san Maria Magdalena, di ben de wan fu den uma dati, ben ondrofeni. Di Maria doro na a grebi, dan a si taki a grebi ben leigi. A lon go taigi Petrus nanga Yohanes èn den lon go na a grebi makandra nanga en. Di den man si taki a grebi ben leigi trutru, dan den drai go baka na oso. Ma Maria tan drape èn a ben e krei. Ma a no ben sabi taki Yesus ben e luku en. Yesus si fa na uma disi ben e krei èn a ben wani trowstu en. Dati meki Yesus sori ensrefi na Maria èn a du wan simpel sani di gi en furu dek’ati. A taigi en fu tyari wan prenspari boskopu gi den brada fu en. A ben musu taigi den taki Yesus ben de na libi baka.​—Yoh. 20:17, 18.

8. Fa wi kan teki na eksempre fu Yesus?

⁸ Fa wi kan teki na eksempre fu Yesus? Wi e teki na eksempre fu Yesus te wi e gi wi brada nanga sisa dek’ati fu tan dini Yehovah. Neleki Yesus, wi musu poti prakseri na den problema fu trawan, wi musu ferstan fa den e firi, èn wi musu trowstu den. Luku san wan sisa di nen Jocelyn ben ondrofeni. A sisa fu en kon dede fu di wan ongoloku ben psa. Jocelyn e taki: „Furu mun langa, mi ben e sari doronomo.” Ma wan brada nanga en wefi kari en kon na den oso èn den gi en na okasi fu taki fa a ben e firi. Den teki den ten fu arki en, den sori swit’fasi gi en, èn den taigi en taki a ben warti trutru gi Yehovah. Jocelyn e taki: „Mi ben e firi neleki mi ben de fu sungu na ini wan dungru krasi sei. Ma Yehovah gebroiki a brada nanga sisa disi fu hari mi puru. Den yepi mi fu tan anbegi Yehovah.” Wi kan gi trawan dek’ati tu efu wi e meki den taki fa den e firi èn efu wi e arki den bun fu man sabi san fu taigi den. Na so wi o man trowstu den èn wi o man yepi den fu tan dini Yehovah.​—Rom. 12:15.

YEPI TRAWAN FU FERSTAN GADO WORTU

9. San den disipel fu Yesus no ben man ferstan, èn fa Yesus yepi den?

⁹ Den disipel fu Yesus ben e bribi na ini Gado Wortu èn den ben e du ala san den man fu gi yesi na Yehovah (Yohanes 17:6). Ma den no ben man ferstan fu san ede Yesus ben musu dede leki wan ogriman. Yesus ben sabi taki den disipel fu en ben abi bribi èn taki den ben lobi Yehovah. Ma a ben si tu taki den ben musu kon ferstan Bijbel moro bun (Luk. 9:44, 45; Yoh. 20:9). Dati meki a yepi den fu ferstan san den sani di den ben e leisi na ini Bijbel ben wani taki. Luku fa a du dati di a sori ensrefi na den tu disipel di ben e waka go na Ema-us.

10. Fa Yesus yepi den disipel fu en fu ferstan taki a ben de a Mesias trutru? (Lukas 24:18-27)

¹⁰ Leisi Lukas 24:18-27. Luku taki Yesus no taigi den man wantewante suma na en. Na presi fu dati a poti aksi gi den. Fu san ede a du dati? Kande a ben wani gi den okasi fu taki fa den ben e firi. Èn na dati den du tu. Den taigi en taki den ben ferwakti taki Yesus ben o ferlusu Israel fu den Romesma di ben e kwinsi a pipel. Baka di den taki krin fa den ben e firi, dan Yesus gebroiki Bijbel fu yepi den man fu kon ferstan san ben psa. b Moro lati a neti dati, Yesus miti nanga den tra disipel èn a ferteri den tu san den profeititori disi ben wani taki gi den (Luk. 24:33-48). San wi kan leri fu a tori disi?

11-12. (a) San wi kan leri fu a fasi fa Yesus yepi sma fu ferstan den tru tori fu Bijbel? (Luku den prenki.) (b) Fa wan brada yepi Nortey?

 ¹¹ Fa wi kan teki na eksempre fu Yesus? A fosi sani, na taki te wi e studeri Bijbel nanga sma, dan a bun fu poti aksi gi den di fiti èn di o yepi den fu taki fa den e firi (Odo 20:5). Te yu e ferstan fa den e firi, dan sori den fa fu feni Bijbel vers di kan yepi den na ini a situwâsi fu den. No taigi den san den musu du. Na presi fu dati, poti aksi gi den di abi fu du nanga den Bijbel vers dati. Gi den dek’ati fu poti prakseri na san den e leisi èn fa den kan gebroiki den sani dati na ini den libi. Luku na ondrofenitori fu Nortey, wan brada na ini Gana.

¹² Di Nortey ben abi 16 yari, dan a bigin studeri Bijbel. Ma heri esi en famiri bigin gens en. San yepi en fu tan studeri Bijbel? A brada di ben e studeri Bijbel nanga en gebroiki Mateyus kapitel 10 fu sori en taki tru Kresten o kisi ferfolgu. Nortey e taki: „Di mi famiri bigin gens mi, dan mi ben de seiker taki mi ben feni a waarheid.” A brada di ben e studeri nanga en gebroiki Mateyus 10:16 fu sori en taki te a e taki nanga en famiri fu a bribi fu en, dan a musu luku bun san a e taki èn a musu sori lespeki gi den. Baka di Nortey dopu a ben wani pionier, ma en p’pa ben ferwakti taki a ben o go na universiteit. A brada di ben e studeri nanga Nortey no taigi en san a musu du, ma na presi fu dati a poti aksi gi en di ben o yepi en fu prakseri spesrutu Bijbel vers èn fu teki a yoisti besroiti. San ben de a bakapisi? Nortey besroiti fu go na ini a furuten diniwroko. En p’pa no ben wani taki a tan moro na ini en oso. Fa Nortey e denki fu den sani disi di miti en? A e taki: „Mi de seiker taki mi teki a yoisti besroiti.” Te wi e gi trawan dek’ati fu denki dipi fu den sani di skrifi na ini Bijbel, dan wi e yepi den fu tron lepi Kresten.​—Ef. 3:16-19.

TRAIN BRADA FU TRON „MANSMA DI ABI SPESRUTU KONI”

13. San Yesus du fu sorgu taki a preikiwroko ben e go doro? (Efeisesma 4:8)

¹³ Di Yesus ben de na grontapu, dan a du soifri san en P’pa ben taigi en fu du (Yoh. 17:4). Ma Yesus no ben e denki ’Efu yu wan taki wan sani du bun, dan yu srefi  musu du en’. Na ini den dri nanga afu yari di a ben e preiki na grontapu, a train trawan tu. Fosi a drai go baka na hemel, a gi den disipel fu en a frantwortu fu sorgu gi den warti skapu fu Yehovah èn fu teki fesi na ini a wroko di ben musu du fu preiki a bun nyunsu èn fu gi sma leri. Sonwan fu den disipel dati ben kan de sowan 20 yari noso moro owru leki dati. (Leisi Efeisesma 4:8.) Den man disi ben wroko tranga nanga Yesus èn den tan horbaka gi en. Ma fosi a go na hemel, a train den go doro so taki den ben kan tron „mansma di abi spesrutu koni”.​—Efeisesma 4:8.

14. San Yesus leri den disipel fu en na ini den lasti 40 dei di a ben de na grontapu? (Luku a prenki.)

¹⁴ Yesus ben gi den disipel fu en rai di ben o yepi den. A du dati na wan switi fasi. Fu eksempre, a kon si taki wan tu fu den no ben e bribi taki a ben dede trutru èn taki a ben kisi wan opobaka. Dati meki a yepi den fu ferstan san Bijbel e taki èn a gi den rai (Luk. 24:25-27; Yoh. 20:27). A taigi den tu fu poti moro prakseri na a skapuman-wroko, na presi fu poti ala den prakseri na grontapu sani (Yoh. 21:15). A memre den fu no broko den ede nanga den grani di trawan e kisi na ini a diniwroko fu Yehovah (Yoh. 21:20-22). A sori den tu sortu fowtu denki den ben abi fu a Kownukondre èn a yepi den fu du ala san den man fu preiki a bun nyunsu (Tori 1:6-8). San owruman kan leri fu Yesus?

15-16. (a) Na sortu fasi owruman kan teki na eksempre fu Yesus? (b) Fa Patrick kisi wini fu a rai di wan owruman gi en?

¹⁵ Fa owruman kan teki na eksempre fu Yesus? Den musu train tra brada èn den musu yepi den awinsi den yongu ete, so taki den man tyari moro bigi frantwortu. c Owruman e ferstan taki den brada di den e train e meki fowtu. Den musu gi den yongu brada disi rai na wan lob’ati fasi so taki den kan kon abi ondrofeni èn so taki den man si fu san ede a prenspari fu abi sakafasi, èn fu san ede den musu de klarklari fu dini trawan.​—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Petr. 5:5.

 ¹⁶ Luku fa wan brada di nen Patrick ben kisi wini fu a rai di a kisi. Di a ben yongu, a ben gwenti taki grofu èn a no ben e sori swit’fasi gi trawan, awinsi na sisa srefi. Wan lepi owruman si a swakifasi fu Patrick èn a gi en krin rai. Patrick e taki: „Mi breiti taki a du dati. Mi ben gwenti las’ati te mi ben e si taki tra brada ben e kisi grani di mi srefi ben wani. Ma a rai di na owruman gi mi, yepi mi fu si taki mi musu abi sakafasi èn taki mi musu sori lobi gi mi brada nanga sisa, na presi taki mi e tan poti prakseri na den grani di mi wani kisi.” A bakapisi ben de taki Patrick tron owruman di a ben abi sowan 23 yari.​—Odo 27:9.

17. Fa Yesus sori taki a ben e fertrow den disipel fu en?

¹⁷ Boiti taki Yesus ben gi den disipel fu en a frantwortu fu preiki a bun nyunsu, den ben musu gi sma leri tu. Den disipel ben kan denki taki den no ben o man du san Yesus ben taigi den fu du. Ma Yesus ben de seiker taki den ben o man du a wroko. Dati meki a taigi den: „Neleki fa a Tata seni mi kon, na so mi e seni unu tu.”​—Yoh. 20:21.

18. Fa owruman kan teki na eksempre fu Yesus?

¹⁸ Fa owruman kan teki na eksempre fu Yesus? Koni owruman e gi tra brada son frantwortu. Na so den e train den brada disi (Fil. 2:19-22). Fu eksempre, owruman kan aksi yonguwan fu yepi krin a Kownukondre zaal èn fu yepi hori en bun. Owruman kan gi tra brada wan wroko fu du, den kan leri den fa fu du a wroko dati, èn den kan sori den brada taki den abi a fertrow taki den o man du a wroko bun. Wan nyun owruman di nen Matthew e taki dati a e warderi en trutru te owruman di abi ondrofeni e train en bun fu du wan spesrutu wroko èn te den abi a fertrow taki a o man du a wroko. A e taki: „Te mi ben meki fowtu, dan den ben e yepi mi fu kon si fa mi ben kan leri fu den fowtu dati èn fa mi ben kan du sani moro bun tra leisi.” d

19. San yu o du?

¹⁹ Yesus ben gebroiki den lasti 40 dei di a ben de na grontapu fu gi sma dek’ati, fu gi den leri, èn fu train den. Meki wi du ala san wi man fu waka baka na eksempre fu en (1 Petr. 2:21). A o yepi wi fu du dati fu di a ben pramisi wi: „Mi o de nanga unu ala dei te na a kaba fu grontapu.”​—Mat. 28:20.