Go na content

Go na table of contents

ONDROFENITORI

Mi du san mi ben musu du

Mi du san mi ben musu du

MORO leki 30 yari langa Donald Ridley ben wroko leki afkati gi Yehovah Kotoigi. A yepi furu datra nanga krutuman fu frustan taki ibri sma abi a reti fu no teki brudu. A yepi na organisâsi fu wini furu krutu-afersi na difrenti hei krutubangi na ini Amerkankondre. Den mati fu en ben kari en Don. A ben e wroko tranga, a ben abi sakafasi èn a ben e du ala muiti fu yepi tra sma.

Na ini 2019, Don kisi wan seryusu siki di no abi dresi. A siki disi meki taki a go na baka gaw èn a dede tapu 16 augustus 2019. Disi na a ondrofenitori fu en.

Mi gebore na ini 1954, na St. Paul, Minnesota, na ini Amerkankondre. Mi papa nanga mama ben de Lomsu. Den ben abi feifi pikin èn mi ben de a di fu tu pikin fu den. Aladi wi no ben gudu, wi ben abi en bun. Mi ben go na wan Lomsu skoro èn mi ben e yepi a priester te wi ben go na kerki. Ma mi no ben sabi furu fu Bijbel. Mi ben sabi taki wan Gado de di meki ala sani, ma mi no ben bribi taki a Lomsu Kerki ben man yepi mi fu dini Gado.

MI BIGIN STUDERI BIJBEL NANGA YEHOVAH KOTOIGI

A fosi yari di mi go na a skoro fu tron afkati, Yehovah Kotoigi kon na mi oso. Fu di mi ben e wasi krosi, meki a trowpaar aksi mi efu den ben kan kon wan tra leisi. Di den kon baka, mi ben abi tu aksi gi den: „Fu san ede ogrisma abi en moro bun leki bunsma?” èn „San sma musu du fu de koloku?” Den gi mi a buku De waarheid die tot eeuwig leven leidt nanga a Nyun-Grontapuvertaling di ben abi wan grun kafti. Mi bigin studeri Bijbel nanga den. A Bijbelstudie yepi mi fu frustan furu moi sani. Mi ben breiti di mi kon sabi taki Gado Kownukondre na wan regering di o tiri heri grontapu. Mi ben si taki libisma regering no man lusu den problema fu wi èn taki den tyari soso pina kon.

Mi gi misrefi abra na Yehovah na ini 1982 èn a srefi yari dati mi dopu na a kongres di hori na wan bigi gebow na ini a foto St. Paul. A tra wiki mi ben musu go na a srefi gebow dati fu meki eksame fu tron afkati. Na ini oktober mi yere taki mi slaag èn taki mi ben kan wroko leki afkati.

Na a kongres pe mi dopu mi miti Mike Richardson, wan brada di ben e wroko na Brooklyn Betel. A fruteri mi taki na edekantoro seti wan nyun afdeling fu yepi nanga krutu-afersi fu na organisâsi. Mi prakseri den wortu fu a heihei man fu Etiopia di skrifi na Tori 8:36, dan mi aksi misrefi: ’San e tapu mi fu aksi fu wroko na a afdeling disi?’ Dati meki mi aksi fu wroko na Betel.

Mi papa nanga mama no ben breiti taki mi tron wan Yehovah Kotoigi. Mi papa aksi mi efu a wroko di mi o du na Betel ben o yepi mi fu meki moro moni. Mi sori en taki mi no ben o wroko fu meki moni, ma mi ben o kisi 75 Amerkan dala wan mun. Na a moni dati ala sma na Betel ben e kisi ibri mun.

Fu di mi ben wroko kaba na wan krutubangi, meki mi no ben man go wroko na Betel wantewante. Na ini 1984 mi bigin dini na Brooklyn Betel na ini New York. Mi go wroko na a afdeling di e luku krutu-afersi. Na ondrofeni di mi ben abi fu di mi ben wroko na wan krutubangi kaba, sreka mi gi a fosi krutu-afersi pe mi ben o yepi.

DEN E MEKI STANLEY THEATER KON BUN BAKA

Na so a Stanley Theater ben de di wi bai en

Na ini november 1983 na organisâsi bai a Stanley Theater di de na ini Jersey City, na New Jersey. Den brada aksi lanti primisi fu poti nyun stroom kabel na ini a gebow nanga nyun peipi gi watra. Di den miti nanga den lantiman, den brada taigi den taki den ben o gebroiki a gebow fu hori kongres. Ma dati ben de wan problema gi den lantiman. Den wet fu a foto ben taki dati wan sma no ben mag bow kerki na ini bisnis kontren, ma soso na ini birti pe sma e tan. A Stanley Theater ben de na ini wan bisnis kontren èn dati meki lanti no gi den brada primisi fu kenki sani na a gebow. Den brada go baka na den lantiman fu aksi den primisi, ma den no ben wani.

A fosi wiki di mi doro na Betel, na organisâsi ben tyari a tori disi go na krutubangi. Fu di mi ben wroko tu yari na a krutubangi fu St. Paul, na Minnesota, meki mi ben sabi den sortu krutu-afersi disi. Wan fu den afkati fu wi ben taki dati sma ben e gebroiki a Stanley Theater fu drai felem èn fu hori show. Dan fu san ede wi no ben mag gebroiki en leki wan presi fu anbegi Gado? A krutubangi luku a tori èn den si taki den lantiman fu Jersey City no ben sori lespeki gi a reti di wi abi fu anbegi Gado. A krutubangi taigi a foto fu gi wi den vergunning di wi ben abi fanowdu. A sani disi meki mi si fa Yehovah e horibaka gi a bosroiti di na organisâsi fu en ben teki, fu seti wan afdeling fu luku den krutu-afersi fu den. Mi ben breiti so te taki mi ben kan yepi nanga a wroko disi.

Den brada meki bun furu sani kon bun baka na ini a gebow. Tapu 8 september 1985, pikinmoro wan yari baka di den bigin nanga a wroko, den hori wan konmakandra na ini a Stanley Theater gi den studenti di ben klari a di fu 79 klas fu a Gileadskoro. Now den ben e kari en a Jersey City Kongreshal. Mi ben si en leki wan grani fu horibaka gi a Kownukondre leki wan afkati. A wroko disi ben gi mi moro prisiri leki a wroko di mi ben du leki afkati fosi mi go na Betel. Mi no ben sabi taki Yehovah ben o meki mi yepi na furu tra krutu-afersi.

MI FETI GI A RETI DI SMA ABI FU NO TEKI BRUDU

Na ini den yari baka 1980 furu datra nanga ati-oso no ben lespeki a bosroiti di Kotoigi ben teki fu no teki brudu, awinsi den Kotoigi disi ben de bigisma kaba. A ben muilek spesrutu gi uma di ben de nanga bere fu di krutuman ben feni taki den uma disi no ben abi a reti fu weigri brudu. Den krutuman ben taki dati efu a mama no ben o teki a brudu, dan a ben kan dede èn a pikin no ben o abi wan mama moro.

Tapu 29 december 1988, Sisa Denise Nicoleau lasi furu brudu baka di a kisi a boi fu en. En hemoglobine (HB) ben lagi moro 5.0 èn a datra fu en ben wani taki a ben musu teki brudu. Sisa Nicoleau weigri. A tra mamanten, na ati-oso aksi krutubangi primisi fu gi en brudu. Sondro fu hori wan krutu èn sondro fu piki Sisa Nicoleau noso en masra, a krutuman gi na ati-oso primisi fu gi a sisa brudu.

Tapu freida 30 december, den datra gi Sisa Nicoleau brudu aladi en masra nanga tra famiriman di ben de drape no ben wani. Wan tu famiriman nanga wan tu owruman ben tanapu lontu a bedi fu en fu tapu den datra fu gi en brudu. Dati meki skowtu tyari den go sroto. Tapu satra mamanten 31 december, koranti, telefisi station nanga radio station na ini New York City nanga tra presi ben taki fu a tori disi.

Mi nanga Philip Brumley di wi ben moro yongu

Munde mamanten mi taki nanga Milton Mollen, wan krutuman fu wan moro hei krutubangi. Mi fruteri en fa sani waka èn taki a krutuman gi na ati-oso primisi fu gi a sisa brudu sondro fu hori wan krutu. Krutuman Mollen aksi mi fu kon na en kantoro a bakadina dati fu taki fu a tori èn fu den wet di abi fu du nanga den sortu afersi disi. Philip Brumley, na opziener fu mi, ben go nanga mi na Krutuman Mollen. A krutuman ben aksi na afkati fu na ati-oso fu kon tu. Mi nanga a tra afkati bigin haritaki. Te fu kaba Brada Brumley skrifi tapu wan pisi papira gi mi: „No rigeri so.” Dati ben de bun rai fu di mi ati ben bron. Mi ben de nomonomo fu sori taki na afkati fu na ati-oso no ben abi leti.

Fu kruktu-anusei go na reti-anusei: Richard Moake, Gregory Olds, Paul Polidoro, Philip Brumley, mi, nanga Mario Moreno​—disi na den afkati di ben de na a krutu-afersi di ben hori na a moro hei krutubangi fu Amerkankondre na ini a tori fu Watchtower v. Village of Stratton.​—Luku na Ontwaakt! fu 8 yanuari 2003 bladzijde 3, 4-5, 6-8, 9-11

Baka wán yuru Krutuman Mollen taki dati disi na a fosi krutu-afersi di a ben o luku a tra dei. Di wi ben e waka komoto na ini en kantoro, Krutuman Mollen taki dati na afkati fu na ati-oso „ben o abi wan hebi dei tamara”. Dati wani taki dati a no ben o makelek gi en fu sori taki na ati-oso ben abi leti fu gi Sisa Nicoleau brudu. A sani di a krutuman taki sori mi taki Yehovah ben horibaka gi wi. A ben moi fu si fa Yehovah gebroiki wi fu du a wroko fu en.

Wi wroko te lati neti fu sreka san wi ben o taki a tra dei. A krutubangi no fara fu Brooklyn Betel. Dati meki furu fu den brada nanga sisa fu na afdeling fu mi waka go drape. Baka di den fo krutuman arki san wi taki, den taki dati a bosroiti di na ati-oso ben teki fu gi a sisa brudu, no ben bun. A krutubangi teki a sei fu Sisa Nicoleau èn den taki tu dati krutuman no abi a reti fu teki wan bosroiti sondro fu taki nanga a sikisma fosi.

Syatu baka dati a krutubangi fu New York taki dati Sisa Nicoleau abi a reti fu kisi datrayepi sondro brudu. Disi ben de a fosiwan fu den fo krutu-afersi di wi wini na den hei krutubangi na ini difrenti distrikt na ini a kondre. Ala den fo afersi disi ben abi fu du nanga brudu. (Luku a faki „ Den krutu-afersi di wi wini na den hei krutubangi”.) Mi yepi tra afkati na Betel tu nanga krutu-afersi di ben abi fu du nanga brokotrow, suma o kisi den pikin nanga gron tori.

MI TROWLIBI

Mi nanga mi wefi Dawn

Di mi miti mi wefi Dawn, a ben broko trow èn a ben abi dri pikin. A ben e wroko èn a ben e pionier. Aladi a ben pasa wan muilek ten, toku a ben dini Yehovah fayafaya. Mi ben lobi a sani disi fu en. Na ini 1992, wi go na a kongres na ini New York City èn mi aksi en efu a ben wani de nanga mi. Wi trow wán yari baka dati, ma mi tan wroko gi Betel. Yehovah gi mi wan wefi di e poti na anbegi na a fosi presi èn di lobi lafu. Ala den yari di wi de makandra Dawn libi bun nanga mi.​—Odo 31:12.

Di wi trow den pikin ben de 11, 13, nanga 16 yari. Mi ben wani de wan bun papa gi den, dati meki mi ben leisi ala den buku fu wi di ben taki fu a tori disi èn mi ben du san mi ben leisi. A ben muilek son leisi, ma mi breiti taki den pikin kon si mi leki den mati nanga papa. Wi ben feni en bun taki den mati fu den pikin fu wi ben kon na wi oso. Dati meki ala yuru wi oso ben furu nanga yongusma.

Na ini 2013, mi nanga Dawn froisi go na Wisconsin fu sorgu gi den bigisma fu wi. Mi ben breiti taki mi ben man tan wroko gi Betel. Ten na ten den ben aksi mi fu yepi den nanga son krutu-afersi.

WAN BIGI KENKI

Na ini september 2018 mi kon si taki wan sani no ben bun nanga mi gorogoro. Furu leisi mi ben musu krin mi neki fosi mi taki. Mi go na mi datra, ma a no ben sabi san ben du mi. Bakaten wan tra datra taigi mi fu go na wan neuroloog. Na ini yanuari 2019 a datra disi taigi mi taki mi abi wan seryusu siki.

Dri dei baka dati mi ben go sport, dan mi fadon broko mi pols. Mi ben lobi a sport disi èn mi ben du en mi heri libi langa. Di mi fadon mi ben sabi taki wan sani no ben bun, fu di mi ben sabi a sport disi bun. Esi-esi a siki kon moro ogri èn te fu kaba mi no ben man taki bun, mi no ben man waka bun èn a ben muilek gi mi fu swari.

Mi breiti taki mi ben kan wroko leki afkati gi na organisâsi fu Yehovah. Mi ben man skrifi furu artikel di furu datra, afkati nanga krutuman ben e leisi. Mi ben hori lezing tu na difrenti presi na grontapu fu sori taki Yehovah pipel abi a reti fu no teki brudu. Toku mi e taki a srefi sani di skrifi na Lukas 17:10: ’Mi na wan srafu di no warti noti. Mi du san mi ben musu du.’