STUDIE-ARTIKEL 27
Fu san ede wi musu abi bigi lespeki gi Yehovah?
„Na den wan di abi bigi lespeki gi Yehovah kan de bun mati fu en.”—PS. 25:14.
SINGI 8 Yehovah na wi kibripe
SAN WI O LERI a
1-2. San wi musu du efu wi wani de bun mati fu Yehovah soleki fa Psalm 25:14 e sori?
SORTU fasi yu musu abi fu man tan wan bun mati fu wan sma? Kande yu ben o taki dati bun mati musu lobi makandra èn den musu horibaka gi makandra. Ma wan tra fasi de di prenspari tu èn dati na lespeki. Fu taki en leti, soleki fa a thema tekst fu na artikel disi e sori, dan den sma di wani de bun mati fu Yehovah, musu abi „bigi lespeki” gi en.—Leisi Psalm 25:14.
2 Awinsi o langa wi e dini Yehovah, toku wi alamala musu tan abi bigi lespeki gi en. Ma san a wani taki fu abi bigi lespeki gi Gado? Fa wi kan kon abi bigi lespeki gi Yehovah? Èn san wi kan leri fu a futuboi Obadya, fu Granpriester Yoyada, nanga Kownu Yoas te a abi fu du nanga a tori disi?
SAN A WANI TAKI FU ABI BIGI LESPEKI GI GADO?
3. Fruklari fu san ede a bun fu frede son sani.
3 Te wi abi bigi lespeki gi Gado, dan wi e frede fu du wan sani di a no feni bun. Aladi a kan gersi leki a no bun fu frede wan sani, toku a firi dati kan yepi wi fu du wan koni sani. Fu eksempre, fu di wi frede fu fadon, meki wi no e waka tumusi krosibei na a lanki fu wan bergi. Fu di wi frede fu kisi mankeri, meki wi e lon gi ogri. Fu di wi e frede fu pori a matifasi di wi abi nanga wan lobiwan fu wi, meki wi e luku bun fu no taki noso du wan hati sani nanga en.
4. Fa Satan wani taki wi musu firi te a abi fu du nanga Yehovah?
4 Satan wani taki sma musu frede Yehovah. Satan wani meki wi bribi taki Yehovah e ati bron ala ten, taki a wani strafu wi, èn taki noiti wi kan meki en ati prisiri (Yob 4:18, 19). Satan wani taki wi musu frede Yehovah so te taki wi e no e dini en moro. Ma wi no musu frede Yehovah. Na presi fu dati wi musu leri fu abi bigi lespeki gi Gado.
5. San a wani taki fu abi bigi lespeki gi Gado?
5 Wan sma di abi bigi lespeki gi Yehovah, lobi en èn a no wani du nowan sani di kan pori a matifasi di a abi nanga en. Na a lespeki dati Yesus ben abi gi Gado (Hebr. 5:7). A no ben e frede Yehovah (Yes. 11:2, 3). Na presi fu dati, a ben lobi Yehovah trutru èn a ben wani gi yesi na en (Yoh. 14:21, 31). Neleki Yesus, wi abi bigi lespeki gi Yehovah fu di a lobi wi, a koni, a e du san reti, èn a abi makti. Wi sabi tu taki na fu di Yehovah lobi wi trutru, meki a e firi sari te wi e trangayesi en, ma a e prisiri te wi e gi yesi na en.—Ps. 78:41; Odo 27:11.
WI KAN LERI FU ABI BIGI LESPEKI GI GADO
6. San na wan sani di kan yepi wi fu kon abi bigi lespeki gi Gado? (Psalm 34:11)
6 Te wi gebore, dan wi no abi bigi lespeki ete gi Gado, ma wi musu leri fu kon abi dati. (Leisi Psalm 34:11.) Wan sani di kan yepi wi fu kon abi bigi lespeki gi Gado, na te wi e poti prakseri na den sani di a meki. Te wi e kon si fa den sani di Yehovah meki e sori a krakti, a koni, nanga a lobi fu en, dan wi o kon abi bigi lespeki nanga lobi gi en (Rom. 1:20). Wan sisa di nen Adrienne taki: „Te mi e luku ala den sani di Yehovah meki èn te mi e si fa a koni, dan dati e fruwondru mi èn a e yepi mi fu si taki a sabi san bun gi mi.” Fu di Adrienne ben gwenti prakseri den sani disi, meki a taki: „Fu san ede mi ben o wani du wan sani di ben o pori a matifasi di mi abi nanga Yehovah, a sma di gi mi libi?” Kande yu kan teki pikinso ten a wiki disi fu poti prakseri na wan sani di Yehovah meki. Te yu e du dati, dan yu o kon abi moro lespeki nanga lobi gi Yehovah.—Ps. 111:2, 3.
7. Fa begi kan yepi wi fu kon abi bigi lespeki gi Yehovah?
7 Wan tra fasi fa wi kan kon abi bigi lespeki gi Gado, na te wi abi a gwenti fu begi. Ibri leisi te wi e begi Yehovah, wi e kon sabi en moro bun. Ibri leisi te wi e aksi en fu gi wi a krakti fu pasa wan tesi, wi e memre taki a abi furu krakti. Te wi e taki en tangi gi a lusu-paiman, dan wi e prakseri baka taki Yehovah lobi wi trutru. Èn te wi e begi Yehovah fu yepi wi nanga wan problema, dan wi e kisi a dyaranti taki a koni srefisrefi. Den sortu begi disi e yepi wi fu kon abi moro lespeki gi Yehovah. Boiti dati, wi o du ala san wi man fu no pori a matifasi di wi abi nanga en.
8. San o yepi wi fu tan abi bigi lespeki Gado?
8 Wan sani di o yepi wi fu tan abi bigi lespeki gi Gado, na te wi luku san wi kan leri fu den bun eksempre nanga den takru eksempre fu sma na ini Bijbel. Kow go taki now fu tu futuboi fu Yehovah di ben abi bigi lespeki gi en. A fosiwan na Obadya di ben abi a frantwortu fu sorgu taki sani waka bun na ini na oso fu Kownu Akab. A trawan na Granpriester Yoyada. Baka dati, wi o luku san wi kan leri fu Kownu Yoas fu Yuda. A kownu disi ben abi bigi lespeki gi Yehovah na a bigin, ma bakaten a drai baka gi Yehovah.
ABI DEKI-ATI NELEKI OBADYA
9. Fa a bigi lespeki di Obadya ben abi gi Yehovah yepi en? (1 Kownu 18:3, 12)
9 A fosi sani di Bijbel e taki fu Obadya b, na den wortu disi: „Obadya ben abi furu lespeki gi Yehovah.” (Leisi 1 Kownu 18:3, 12.) Fa disi yepi Obadya? Bigi lespeki gi Gado meki taki a ben de eerlijk èn a ben de fu frutrow. Dati meki a kownu gi en a frantwortu fu sorgu taki sani waka bun na ini kownu-oso. (Luku Nehemia 7:2.) A lespeki di Obadya ben abi gi Gado ben meki taki a ben abi furu deki-ati tu, wan fasi di a ben abi fanowdu trutru. A ben e libi na a ten di na ogri-ati Kownu Akab ben e tiri. Den kownu di ben e tiri fosi Akab, ben du sani di Yehovah no feni bun. „Ma Akab du moro bigi ogri leki den” (1 Kow. 16:30). Boiti dati, Iseibel, a wefi fu Akab ben e anbegi Bâal èn a ben e teige Yehovah so te taki a pruberi fu tyari wan kaba kon na a tru anbegi na ini a noordsei kownukondre fu Israel. A kiri furu fu den profeiti fu Gado srefi (1 Kow. 18:4). A de krin taki Obadya ben e anbegi Yehovah na ini wan muilek ten.
10. Fa Obadya ben sori trutru deki-ati?
10 Fa Obadya sori trutru deki-ati? Di Iseibel bigin onti den profeiti fu Gado fu kiri den, dan Obadya kibri 100 fu den. ’Na ini wán bergi-olo a kibri feifitenti profeiti èn na ini wan tra bergi-olo a kibri feifitenti sosrefi. Na en ben e tyari brede nanga watra go gi den’ (1 Kow. 18:13, 14). Efu Iseibel ben sabi san Obadya du, dan a ben o kiri en. A no de fu taki dati Obadya ben frede èn a no ben wani dede. Ma Obadya ben lobi Yehovah nanga den anbegiman fu en moro en eigi libi.
11. Fa den futuboi fu Yehovah na ini a ten disi de leki Obadya? (Luku a prenki.)
11 Na ini a ten disi, furu fu den futuboi fu Yehovah e libi na ini kondre pe lanti tapu a wroko fu wi. Den brada nanga sisa disi di wi lobi so te e lespeki den wet fu a kondre fu den, ma neleki Obadya den no e meki noti tapu den fu anbegi Yehovah (Mat. 22:21). Fu di den abi bigi lespeki gi Yehovah, meki den e gi yesi na en moro leki na libisma (Tori 5:29). Dati meki den e tan preiki a bun nyunsu èn den e tan hori konmakandra kibrikibri (Mat. 10:16, 28). Den e du ala san den man fu sorgu taki den brada nanga sisa e kisi den sani di den abi fanowdu fu man tan krosibei fu Yehovah. Luku na eksempre fu Henri di e libi na ini wan Afrikan kondre pe lanti ben tapu a wroko fu wi fu wan pisi ten. Na a ten di a wroko ben tapu, Henri go yepi fu tyari den buku fu wi gi den brada nanga sisa. A skrifi: „Mi na wan sma di e syensyen. Dati meki mi e bribi taki na a bigi lespeki di mi abi gi Yehovah meki taki mi kisi a deki-ati di mi ben abi fanowdu.” Yu denki taki yu kan abi deki-ati tu neleki Henri? Yu kan abi deki-ati efu yu e leri fu abi bigi lespeki gi Gado.
TAI HORI NA GADO NELEKI GRANPRIESTER YOYADA
12. Fa Granpriester Yoyada nanga en wefi tai hori na Yehovah?
12 Granpriester Yoyada ben abi bigi lespeki gi Yehovah èn a sani dati meki taki a tai hori na Gado. A tan gi trawan deki-ati tu fu anbegi Yehovah. Disi ben de krin fu si di Atalia, na umapikin fu Iseibel ben poti ensrefi leki umakownu fu Yuda. A pipel ben abi leti fu frede Atalia. Na ogri-ati uma disi ben gridi so te fu kisi makti taki a pruberi fu kiri ala den granpikin fu en so taki a ben kan tiri (2 Kron. 22:10, 11). Wan fu den pikin dati, Yoas, tan na libi fu di Yosabat, a wefi fu Yoyada, kibri en libi. Yosabat nanga en masra kibri a pikin èn den sorgu gi en. Na so Yoyada nanga Yosabat yepi fu sorgu taki den bakapikin fu David ben de ete. Yoyada tai hori na Yehovah èn a tan du san bun, aladi a ben frede Atalia.—Odo 29:25.
13. Di Yoas ben abi seibi yari, dan fa Yoyada sori baka taki a ben e tai hori na Yehovah?
13 Di Yoas ben abi seibi yari, dan Yoyada sori baka taki a ben e tai hori na Yehovah. A seti wan plan. Efu sani ben o waka bun, dan Yoas di ben de fu a famiri fu David, ben o tron kownu fu di na en ben abi a reti dati. Ma efu sani no ben o waka bun, dan seiker Yoyada ben o lasi en libi. Ma Yehovah meki taki sani waka bun. Den edeman nanga den Leifisma ben e horibaka gi Yoyada. Na so a ben man poti Yoas leki kownu èn a meki den kiri Atalia (2 Kron. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1). Baka dati Yoyada „meki wan frubontu na mindri Yehovah, a Kownu, nanga a pipel. Na ini a frubontu den pramisi fu tan a pipel fu Yehovah” (2 Kow. 11:17). Boiti dati, Yoyada „poti den waktiman fu den portu fu hori wakti na den portu fu na oso fu Yehovah. Na so fasi nowan sma di no ben krin, ben kan kon na inisei.”—2 Kron. 23:19.
14. Sortu grani Yoyada kisi fu di a ben gi Yehovah grani?
14 Wan pisi ten na fesi Yehovah ben taki: „Mi o gi grani na den sma di e gi mi grani.” Iya, a pai Yoyada gi a bun di a ben du (1 Sam. 2:30). Fu eksempre, a meki sma skrifi na ini Bijbel sortu bun sani a granpriester disi ben du so taki wi kan leri fu dati (Rom. 15:4). Èn di Yoyada dede, a kisi wan bigi grani. Den beri en „na ini a Foto fu David na a beripe pe den ben gwenti beri den kownu. Den beri en drape, fu di den prakseri ala den bun di a ben du gi den Israelsma, gi a tru Gado èn gi na oso fu Gado.”—2 Kron. 24:15, 16.
15. San wi kan leri fu a tori fu Yoyada? (Luku a prenki.)
15 A tori fu Yoyada kan yepi wi alamala fu kisi bigi lespeki gi Gado. Neleki Yoyada, Kresten owruman musu du ala san den man fu kibri den skapu fu Gado (Tori 20:28). San owru brada nanga sisa kan leri fu Yoyada? Den kan leri taki te den abi bigi lespeki gi Yehovah èn te den e tai hori na en, dan a kan gebroiki den fu du a wani fu en. A no de so taki a no e teri den moro. Te yonguwan e luku fa Yehovah ben libi nanga Yoyada, dan dati kan leri den fu sori lespeki gi getrow owru brada nanga sisa, spesrutu den wan di e dini en langa ten kaba (Odo 16:31). Te fu kaba, wi alamala kan leri wan sani fu den edeman nanga den Leifisma di ben e horibaka gi Yoyada. Te wi e gi yesi na „den wan di e teki fesi”, dan wi e sori taki wi e horibaka gi den.—Hebr. 13:17.
NO DE LEKI KOWNU YOAS
16. San e sori taki Kownu Yoas ben drai baka gi Yehovah?
16 Kownu Yoas ben leri furu fu Yoyada (2 Kow. 12:2). Dati meki a yongu kownu ben wani plisi Yehovah. Ma baka di Yoyada dede, dan Yoas arki den edeman fu Yuda di ben drai baka gi Yehovah. Fa sani waka? En nanga a pipel „go dini santa postu nanga falsi gado” (2 Kron. 24:4, 17, 18). Fu di Yehovah ben sari srefisrefi fu a sani disi, meki „doronomo [a] ben e seni profeiti go na den fu meki den drai kon baka na en . . . ma den no arki den”. Srefi Yoyada en manpikin Sakaria den no arki aladi a ben de wan profeiti fu Gado èn wan neef fu Yoas. Fu taki en leti, Kownu Yoas meki den kiri Sakaria, aladi a famiri fu Sakaria ben du so furu gi en.—2 Kron. 22:11; 24:19-22.
17. Fa sani waka nanga Yoas?
17 Yoas no ben abi nowan lespeki moro gi Yehovah èn dati meki sani no waka bun nanga en. Yehovah ben taki: „Den sma di e wisiwasi mi, o de noti gi mi” (1 Sam. 2:30). Bakaten wan pikin legre fu Siria wini a legre fu Yoas di „ben bigi srefisrefi” èn den gi en bigi mankeri. Baka di den Siriasma gowe, dan Yoas en eigi futuboi kiri en fu di a ben kiri Sakaria. Fu di a kownu disi ben ogri so te, meki den no beri en „na a presi pe den ben gwenti beri den kownu”.—2 Kron. 24:23-25. c
18. San o yepi wi fu no de leki Yoas, soleki fa Yeremia 17:7, 8 e sori?
18 San wi kan leri fu Yoas? A ben de leki wan bon di no ben rutu dipi èn di ben abi wan krakatiki fanowdu fu tan tanapu. Di Yoyada, a krakatiki fu en, no ben de moro, dan sma di ben drai baka gi Yehovah bigin abi krakti na en tapu. Fu di den sma disi ben de leki a winti di e wai, meki Yoas fadon. A sani disi e sori krin taki a no ala ten den sma na wi lontu o leri wi fu abi bigi lespeki gi Yehovah. Efu wi wani tan abi wan tranga bribi, dan wi srefi musu leri fu lobi èn fu lespeki Yehovah. Dati meki wi musu abi a gwenti fu studeri, fu denki dipi fu den sani di wi e leri, èn fu begi doronomo.—Leisi Yeremia 17:7, 8; Kol. 2:6, 7.
19. San Yehovah e aksi fu wi?
19 Yehovah no e aksi tumusi furu fu wi. Preikiman 12:13 e sori krin san Gado e fruwakti fu wi. Drape skrifi: „Lespeki a tru Gado èn hori den komando fu en, fu di dati na san libisma musu du.” Te wi e lespeki Gado, dan neleki Obadya nanga Yoyada wi o man tai hori na Yehovah, awinsi san e pasa. Noti no o man pori a matifasi di wi abi nanga Yehovah.
SINGI 3 Wi krakti, wi howpu, wi yepiman
a Bijbel e gi wi deki-ati fu abi bigi lespeki gi Gado. Na artikel disi o yepi fu frustan san dati wani taki èn fa wi kan kon abi a fasi disi. Wi o si tu fa lespeki gi Gado o yepi wi fu abi deki-ati èn fu tai hori na wi hemel Papa.
b Disi a no a profeiti Obadya di ben e libi wan tu hondro yari bakaten èn di ben skrifi a Bijbel buku Obadya.
c Mateyus 23:35 e taki dati Sakaria ben de a manpikin fu Berekia. Soleki fa sma e bribi, dan a kan taki Yoyada ben abi tu nen neleki fa a de nanga tra sma na ini Bijbel. (Luku Mateyus 9:9 nanga Markus 2:14.) A kan tu taki Berekia ben de a granpapa fu Sakaria, noso wan afo fu en.
d SAN WI E SI TAPU DEN PRENKI: Tapu a prenki disi, wan brada e prati buku aladi lanti tapu a wroko na ini a kondre dati.
e SAN WI E SI TAPU A PRENKI: Wan owru sisa e leri wan yongu sisa fa fu preiki nanga yepi fu telefon; wan owru brada di e du stratiwroko e sori taki a abi deki-ati; wan brada di abi ondrofeni e leri trawan fa fu sorgu taki den Kownukondre zaal tan bun.