STUDIE-ARTIKEL 28
Wi o kisi wini te wi abi bigi lespeki gi Gado
„A sma di e tyari ensrefi na wan reti fasi e lespeki Yehovah.”—ODO 14:2.
SINGI 122 Tanapu kánkan!
SAN WI O LERI a
1-2. Sortu problema di Lot ben abi, Kresten abi tu?
TE WI e luku a takru fasi fa a grontapu disi e tyari ensrefi, dan wi e firi neleki fa Lot ben e firi. A „ben abi furu broko-ede, fu di den sma di ben e trangayesi a wèt, ben e du ogri sondro fu syen” aladi den ben sabi taki wi hemel Papa no lobi en te sma e du den sani dati (2 Petr. 2:7, 8). Fu di Lot ben abi bigi lespeki nanga lobi gi Gado, meki a weigri fu du den takru sani di den sma na en lontu ben e du. Wi e libi tu na mindri sma di no e lespeki den wet fu Yehovah. Aladi di dati de so, toku wi kan tan tyari wisrefi na wan krin fasi efu wi lobi Gado èn efu wi e leri fu abi bigi lespeki gi en.—Odo 14:2.
2 Fu di Yehovah wani yepi wi, meki a e gi wi deki-ati nanga yepi fu a buku Odo. Ala Kresten, man nanga uma, yonguwan nanga owruwan, kan kisi wini trutru te den e poti prakseri na den rai di de fu feni na ini a buku disi.
BIGI LESPEKI GI GADO E KIBRI WI
3. San na wán reide fu san ede wi musu kibri wi ati soleki fa Odo 17:3 e sori? (Luku a prenki.)
3 Wan prenspari reide fu san ede wi e kibri wi ati, na fu di Yehovah e ondrosuku na ati fu wi. Disi wani taki dati a e si moro leki san trawan man si èn a sabi sortu sma wi de trutru. (Leisi Odo 17:3.) A o lobi wi efu wi e tan prakseri den rai fu en di kan yepi wi fu libi fu têgo (Yoh. 4:14). Disi o meki taki wi no o prakseri den lei di Satan nanga a grontapu disi e panya èn wi no o tyari wisrefi leki den ogri sma fu a grontapu disi (1 Yoh. 5:18, 19). Te wi e kon moro krosibei fu Yehovah, dan wi o kisi moro lobi nanga lespeki gi en. Fu di wi no wani meki wi Papa sari, meki wi no o prakseri srefi fu du sondu. Te wi e kisi tesi fu du san no bun, dan wi o aksi wisrefi: ’Fu san ede mi ben o wani meki a sma sari di sori so furu lobi gi mi?’—1 Yoh. 4:9, 10.
4. Fa a bigi lespeki di wan sisa abi gi Gado yepi en fu no du wan sondu?
4 Marta, wan sisa na ini Krowâsia ben kisi tesi fu du hurudu. A skrifi: „A ben muilek gi mi fu denki krin èn fu basi a firi di mi ben abi fu du wan sondu. Ma fu di mi abi bigi lespeki gi Yehovah, meki dati yepi mi.” b Fa so? Marta taki dati a denki dipi fu den takru bakapisi di a ben o kisi te a ben o du wan sani di Gado no feni bun. Wi kan du dati tu. A moro ogri sani di kan pasa, na taki wi o meki Yehovah sari èn wi no o man anbegi en fu ala ten.—Gen. 6:5, 6.
5. San yu kan leri fu na ondrofenitori fu Leo?
5 Te wi abi bigi lespeki gi Yehovah, dan wi no o de mati fu sma di e tyari densrefi na wan fasi di Yehovah no feni bun. Na dati Leo, di e libi na ini Kongo, ben leri. Fo yari baka di a dopu, a bigin moksi nanga takru mati. Ma a no ben e si a sani dati leki wan problema solanga en srefi no ben e du ogri. Ma fosi yu denki, den takru mati fu en ben abi krakti na en tapu. A bigin dringi sopi pasa marki èn a du hurudu. Bakaten a bigin prakseri den sani di en Kresten papa nanga mama ben leri en èn fa a ben de koloku di a ben e dini Yehovah. San ben de a bakapisi? A kisi ensrefi baka. Den owruman yepi en fu drai kon baka na Yehovah. Tide na a dei a de koloku èn a e dini leki owruman èn spesrutu pionier.
6. Fu sortu tu agersi uma wi o taki now?
6 Meki wi luku Odo kapitel 9 pe wi e leisi fu wan uma di e prenki koni èn wan tra uma di e prenki donfasi. c Te wi e luku a kapitel disi, dan hori na prakseri taki a grontapu disi lobi hurudu nanga porno (Ef. 4:19). Dati meki a prenspari taki wi e tan leri fu abi bigi lespeki gi Gado èn fu no du ogri (Odo 16:6). Te fu kaba, wi alamala, awinsi wi na mansma noso umasma, kan kisi wini fu den rai na ini a kapitel disi. Ibriwan fu den tu uma disi e gi „sma sondro ondrofeni” wan kari. A de leki ibriwan fu den e taki: ’Kon nyan na ini mi oso’ (Odo 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Ma te wi e luku a fasi fa sani e waka gi den sma di e teki a kari fu den tu uma disi, dan wi e si wan bigi difrenti.
NO TEKI A KARI FU A DON UMA
7. Fa sani o waka gi den sma di e teki a kari fu a don uma soleki fa Odo 9:13-18 e sori? (Luku a prenki.)
7 Luku a kari fu a „don uma”. (Leisi Odo 9:13-18.) Sondro fu syen a e kari den sma sondro ondrofeni. A e taki: „Kon dyaso”, kon prisiri. San e pasa nanga den? „Den wan di na uma kari, de now na ini den lagi presi fu Grebi.” A buku Odo e warskow wi tu gi a „huru-uma” èn gi „na uma di e yayo”. Odo e taki: „Na oso fu na uma disi e meki sma saka go na ini grebi” (Odo 2:11-19). Odo 5:3-10 e warskow wi gi wan tra „huru-uma” di „den futu fu en e meki a saka go miti dede”.
8. Sortu bosroiti wi musu teki?
8 Den sma di e yere a „don uma” musu bosroiti efu den o teki a kari fu en noso efu den o weigri fu du dati. Kande wi srefi musu teki so wan bosroiti. San wi o du efu wan sma e pruberi fu meki wi du wan sani di no fiti, noso efu wantronso wi e si seks prenki tapu TV noso Internet?
9-10. Fu san ede wi musu wai pasi gi hurudu?
9 Wi abi bun reide fu wai pasi gi hurudu. A „don uma” e taki dati „watra di sma fufuru, switi fu dringi”. San na a „watra di sma fufuru”? Bijbel e agersi a prisiri di trowpatna e kisi te den abi seks, nanga watra di switi fu dringi (Odo 5:15-18). Masra nanga wefi di trow na lanti kan prisiri te den abi seks na wan fasi di fiti. Ma dati no de so nanga „watra di sma fufuru”. Den wortu disi kan abi fu du nanga seks di sma di no trow abi nanga makandra. Nofo tron disi e pasa kibrikibri, neleki fa wan fufuruman gwenti fufuru sani kibrikibri. Te sma di e du hurudu e denki taki sma no o kisi den, dan a ’watra di den fufuru’ kan switi srefisrefi gi den. Ma na kori den e kori densrefi fu di Yehovah e si ala sani. Te Yehovah no feni wi bun moro, dan dati na a moro ogri sani di kan miti wi èn a sani dati no „switi” kwetikweti (1 Kor. 6:9, 10). Ma moro de ete.
10 Te wan sma e du hurudu, dan a kan firi syen, a kan firi leki a no warti noti, a kan kon de nanga bere, èn a kan broko wan osofamiri. A de krin taki a de wan koni sani te wi no e teki a kari fu a don uma. Furu sma di e du hurudu e pori a matifasi di den abi nanga Yehovah èn den e kisi siki di kan kiri den (Odo 7:23, 26). Vers 18 fu kapitel 9 e taki: „Den wan di na uma kari, de now na ini den lagi presi fu Grebi.” Ma dan fu san ede so furu sma e teki a kari di kan meki den lasi den libi?—Odo 9:13-18.
11. Fu san ede a de wan ogri sani fu luku porno?
11 Wan sani di e kori furu sma na porno. Son sma e denki taki a no de wan ogri sani fu luku porno. Ma dati no tru fu di porno ogri srefisrefi, a e meki sma lasi lespeki gi densrefi èn gi trawan, èn a muilek fu tapu nanga a gwenti disi. Te sma e si fisti seks prenki, dan a muilek fu frigiti den. Boiti dati, porno no e kiri takru lostu ma a e meki den kon moro tranga (Kol. 3:5; Yak. 1:14, 15). Iya, furu sma di e luku porno e go du hurudu te fu kaba.
12. San wi musu du te wi e si wan prenki di kan wiki seksfiri èn san o yepi wi?
12 San wi leki Kresten musu du efu wantronso wan seks prenki de fu si tapu wi telefon noso tablet? Wi musu puru en wantewante. A o moro makriki gi wi fu du dati te wi e hori na prakseri taki a matifasi di wi abi nanga Yehovah na a moro prenspari sani gi wi. Fu taki en leti, son prenki di sma no e si leki porno, kan wiki den seksfiri fu wi. Fu san ede wi musu luku bun tu nanga den sortu prenki dati? Fu di wi no wani prakseri srefi fu du wan sani di kan meki taki wi fadon go na ini hurudu (Mat. 5:28, 29). David, wan owruman na ini Thailand, e taki: „Mi e aksi misrefi: ’Awinsi den prenki a no porno, Yehovah o breiti nanga mi efu mi e tan luku den?’ Te mi e aksi misrefi a sani disi, dan dati e yepi mi fu du san Yehovah feni bun.”
13. San e yepi wi fu du san Gado feni bun?
13 Te wi e leri fu abi bigi lespeki gi Yehovah, dan dati e yepi wi fu no du sani di Gado no feni bun. Bigi lespeki gi Gado „na a bigin fu koni” (Odo 9:10). Disi na wan bun sani soleki fa den fosi vers fu Odo kapitel 9 e sori. Drape wi e leisi fu wan tra agersi uma di Bijbel e kari „trutru koni”.
TEKI A KARI FU „TRUTRU KONI”
14. Fu sortu kari wi e leisi na ini Odo 9:1-6?
14 Leisi Odo 9:1-6. Dyaso wi e leisi fu wan kari di wi e kisi fu Yehovah di de wi Mekiman èn di abi ala koni (Odo 2:6; Rom. 16:27). Den vers disi e taki fu wan bigi oso di abi seibi pilari. A sani disi e prenki taki Yehovah lobi fu gi sma sani èn a e kari ala sma fu kon teki leri fu en so taki den kan tron koni sma.
15. Sortu kari Gado e gi wi?
15 Na eksempre fu na uma di e prenki „trutru koni” e leri wi taki Yehovah na wan lobi-ati Gado di e gi wi furu bun sani. Odo kapitel 9 e fruteri taki na uma disi srakti wan meti, a moksi en win, èn a seti en tafra na ini en oso (Odo 9:2). Boiti dati, soleki fa vers 4 nanga 5 e sori, dan: „[Trutru] koni e taigi a sma di no abi frustan: ’Kon, nyan mi brede.’” Fu san ede wi musu teki a kari fu na uma disi? Yehovah wani taki den pikin fu en musu koni èn a no wani taki ogri miti den. A no wani taki wi du wan sani di o tyari problema kon gi wi. Dati meki „a poti koni na wan sei gi den krin-ati sma” (Odo 2:7). Te wi abi bigi lespeki gi Yehovah, dan wi o wani plisi en. Wi e yere den koni rai fu en èn wi de klariklari fu fiti den na ini wi libi.—Yak. 1:25.
16. Fa a bigi lespeki di Alain abi gi Gado yepi en fu teki wan koni bosroiti, èn san ben de a bakapisi?
16 Luku na eksempre fu Alain, wan owruman di de wan skoromeester. Fu di a abi bigi lespeki gi Gado, meki a ben man teki wan koni bosroiti. A e fruteri: „Furu fu den tra jufrow nanga meester na mi skoro ben feni taki porno felem e yepi den fu kon sabi moro fu seks.” Ma Alain ben sabi taki a sani dati no tru. A e taki: „Fu di mi abi bigi lespeki gi Gado, meki mi tan weigri fu luku den felem dati. Èn mi fruteri den tra sma nanga suma mi e wroko fu san ede mi no ben wani luku den felem.” A ben e fiti a rai di „trutru koni” ben e gi fu „waka na wan fasi di e sori taki yu abi frustan” (Odo 9:6). Fu di den tra sma di ben e gi leri ben fruwondru fu a bosroiti di Alain ben teki, meki wan tu fu den e studeri Bijbel now èn den e kon na den Kresten konmakandra.
17-18. Sortu blesi sma e kisi te den teki a kari fu „trutru koni” èn san den kan fruwakti na ini a ten di e kon? (Luku a prenki.)
17 Yehovah gebroiki na eksempre fu den tu uma disi fu sori fa wi kan abi wan koloku tamara. Den sma di e teki a kari fu a „don uma” e suku prisiri na ini hurudu. Ma den no e si taki a sani di den e du o tyari takru bakapisi gi den na ini a ten di e kon. Den sani di den e du o tyari den go „na ini den lagi presi fu Grebi”.—Odo 9:13, 17, 18.
18 Ma sani o waka heri tra fasi gi den sma di e teki a kari fu na uma di e prenki „trutru koni”! Den e prisiri fu di den abi ala den sani di den abi fanowdu fu man tan krosibei na Yehovah (Yes. 65:13). Yehovah meki a profeiti Yesaya skrifi: „Arki bun san mi e taki. Un musu nyan bun nyanyan. Iya, nyan a moro bun nyanyan èn prisiri fu dati” (Yes. 55:1, 2). Wi e leri fu lobi den sani di Yehovah lobi èn fu tegu gi den sani di a no lobi (Ps. 97:10). Èn wi de koloku fu di wi kan gi trawan wan kari fu leri fu „trutru koni”. Wi de leki den futuboi di „go na den moro hei presi fu a foto fu bari kari sma”. Den e taki: „Iniwan sma sondro ondrofeni, musu kon dyaso.” Wi nanga den sma di e teki a kari e kisi wini nownow kaba. Ma wi o kisi wini tu na ini a ten di e kon fu di wi o kisi na okasi fu „libi” fu têgo aladi wi e ’waka na wan fasi di e sori taki wi abi frustan’.—Odo 9:3, 4, 6.
19. San wi musu meki muiti fu du soleki fa Preikiman 12:13, 14 e sori? (Luku sosrefi a faki „ Den wini di wi o kisi te wi abi bigi lespeki gi Gado”.)
19 Leisi Preikiman 12:13, 14. A bigi lespeki di wi abi gi Gado o kibri wi, a o yepi wi fu tan tyari wisrefi na wan krin fasi, èn a o yepi wi fu tan krosibei na Gado na ini den lasti dei disi di ogri srefisrefi. A bigi lespeki dati o gi wi deki-ati fu tan gi so furu sma leki wi man a kari fu suku „trutru koni” èn fu kisi wini fu en.
SINGI 127 A sma di mi musu de
a Kresten musu leri fu abi bigi lespeki gi Gado. Disi kan kibri wi ati èn a kan yepi wi fu no du hurudu èn fu no luku porno. Na ini na artikel disi, wi o poti prakseri na Odo kapitel 9 di e taki fu wan uma di e prenki donfasi èn fu wan tra uma di e prenki trutru koni. Wi kan kisi wini now èn na ini a ten di e kon fu den rai na ini a kapitel disi.
b Wi kenki wan tu fu den nen.
c Efu yu wani si tra eksempre pe Bijbel e taki fu sani neleki den na libisma, dan luku Romesma 5:14 nanga Galasiasma 4:24.