Go na content

Go na table of contents

Armagedon—A feti fu Gado di o tyari wan kaba kon na ala tra feti

Armagedon—A feti fu Gado di o tyari wan kaba kon na ala tra feti

Armagedon—A feti fu Gado di o tyari wan kaba kon na ala tra feti

„Den e si en leki wan tumusi ogri-ati sani te wan sma kiri wan tra sma. Dati meki feti na wan sani di den no man frustan kwetikweti èn den no wani sabi noti fu dati. A tongo di den e taki, no abi wan wortu gi feti srefi.”—NA SO FRIDTJOF NANSEN, WAN SABIMAN FU NOORWEGEN DI E ONDROSUKU SANI NA DIFRENTI KONDRE, BEN TAKI NA INI 1888 FU DEN SMA DI BEN LIBI NA INI GROENLAND.

SUMA no ben o wani libi na mindri sma di ’no man frustan san na feti èn di no wani sabi noti fu feti’? Suma no ben o wani tan na ini wan grontapu pe sma no abi wan wortu srefi gi feti, fu di den no sabi san na dati? A gersi leki so wan sani no kan, spesrutu efu wi howpu tapu libisma fu kenki grontapu na so wan fasi.

Ma na ini a profeititori fu Yesaya, Gado srefi pramisi taki a o tyari so wan grontapu kon. A taki: „Den sa musu naki den feti-owru fu den kon tron plugu èn den lansri fu den kon tron grasi-nefi. Nowan pipel sa opo feti-owru fu go feti nanga tra pipel, èn nowan fu den sa leri fu feti moro.”—Yesaya 2:4.

Te yu e luku a grontapu disi pe sowan 20 milyun srudati de na wroko èn sowan 20 feti e feti, dan a no de fu taki dati bun furu sani o abi fu kenki fu meki a pramisi fu Gado kon tru. Fu dati ede wi kan frustan fu san ede na almakti Gado, Yehovah, o abi fu du wan sani fu tyari kenki kon na a fasi fa libisma e libi now. Te Yehovah o kenki sani, dan te fu kaba a feti o kon, di Bijbel e kari Armagedon.—Openbaring 16:14, 16.

Na ini den lasti yari di pasa, sma e gebroiki a wortu „Armagedon” te den e taki fu wan bigi feti pe sma o gebroiki ala sortu kefalek fetisani fu kiri ala sma na grontapu. Ma wan wortubuku e taki disi fu a wortu „Armagedon”: „A presi pe bun nanga ogri krakti o feti wan bun bigi feti fu a lasti leisi.” Ma bun o man wini ogri trutru? A feti disi na soso wan anansitori?

Wi kan bribi taki so wan feti o pasa trutru, fu di Bijbel e taki furu tron taki ogridu no o de moro. A psalm skrifiman ben taki a sani disi na fesi kaba. A ben taki: „Den sma di e du sondu no o de moro na grontapu fu di den o dede. Den ogriwan no o de moro” (Psalm 104:35). „Den reti-atisma na den wan di sa libi na grontapu, èn den sma di no abi fowtu na den wan di sa tan abra na grontapu”, na so a buku Odo e taki. „Gado sa figi den ogrisma puru fu grontapu, èn den wan di e bedrigi trawan, A sa rutu puru fu grontapu.”—Odo 2:21, 22.

Bijbel e taki tu dati den ogrisma o feti fu tan abi makti. Dati meki Gado o abi fu tyari wan lasti feti kon fu puru ala ogri, sosrefi ala ogri di sma e du na ini den feti (Psalm 2:2). Bijbel e kari a spesrutu feti disi Armagedon èn a nen dati wani taki wan spesrutu sani.

Feti di pasa na Megido na ini owruten

A nen „Armagedon” wani taki „Bergi fu Megido”. Na ini owruten furu prenspari feti pasa na a foto Megido èn na a kontren lontu Megido di den e kari a lagipresi fu Yisreèl. A historia sabiman Eric H. Cline skrifi na ini wan buku: „Na ini a heri historia Megido nanga a lagipresi fu Yisreèl ben de prenspari presi fu feti wan feti. Furu fu den feti dati tyari bigi kenki kon na ini difrenti libimakandra” (The Battles of Armageddon).

Soleki fa Cline taki, dan furu fu den feti na Megido tyari prenspari kenki kon. Den legre fu Mongolia, di ben e teki a moro bigi pisi fu Asia abra na ini a di fu 13 yarihondro, lasi wan feti fu a fosi leisi na ini a lagipresi fu Yisreèl. Krosibei fu Megido, a legre-edeman Edmund Allenby nanga en legre fu Ingrisikondre wini den Torku na a ten fu a Fosi Grontapufeti. Wan historia sabiman fu srudati afersi taki dati a fasi fa Allenby wini, na ’wan fu den moro kefalek feti pe wan legre wini wan tra legre esi-esi, èn a feti disi na wan fu den moro prenspari feti na ini a heri historia’.

Bijbel e taki tu fu son feti di pasa na Megido. Na drape Krutuman Barak wini Sisera nanga en legre fu Kanan (Krutuman 4:14-16; 5:19-21). Na ini a birti dati Gideon nanga wan pikin grupu fu 300 man wini wan bigi legre fu Midian tu (Krutuman 7:19-22). Krosibei fu Gilboabergi, Kownu Saul nanga en manpikin Yonatan dede di a legre fu Filistea wini a legre fu Israel.—1 Samuel 31:1-7.

Fu di Megido nanga a lagipresi drape bun fu feti wan feti, meki den lasti 4000 yari di pasa bun furu feti pasa drape. Wan historia sabiman teri sowan 34 feti di pasa drape!

Fu di Megido na wan bun presi fu feti wan feti, èn fu di someni feti pasa drape, meki wi kan frustan fu san ede Bijbel gebroiki a wortu „Armagedon” na agersi fasi. A wortu disi skrifi wán leisi nomo na ini Bijbel. Ma te yu e leisi san a Bijbel buku Openbaring e taki fu Armagedon, dan yu o si krin taki Armagedon o abi krakti tapu a libi fu ala sma na grontapu.

San Bijbel e taki fu Armagedon

Aladi furu prenspari feti pasa na Megido, toku nowan fu den tyari wan kaba kon na ogridu. Nowan fu den feti dati puru ogridu krinkrin. A no de fu taki dati na Gado wawan kan tyari so wan feti kon. Yesus srefi ben taki wan leisi taki „nowan sma bun; wán sma nomo bun, èn dati na Gado” (Lukas 18:19). Boiti dati, Bijbel e taki krin taki Armagedon na a feti fu Gado.

Na ini a buku Openbaring, Bijbel e taki dati „den kownu na heri grontapu” o kon makandra „fu feti a feti na tapu a bigi dei fu Gado na Almaktiwan” (Openbaring 16:14). A profeititori e taki moro fara: „Den tyari den kownu kon na wán na a presi di sma e kari Har–Magedon na ini Hebrewtongo” (Openbaring 16:16). * Baka dati a buku Openbaring e fruteri taki „den kownu fu grontapu, nanga den legre fu den” o „kon makandra fu feti nanga a sma di ben e sidon na tapu na asi èn fu feti tu nanga a legre fu en” (Openbaring 19:19). A sma disi di e sidon na tapu na asi na Yesus Krestes.—1 Timoteyus 6:14, 15; Openbaring 19:11, 12, 16.

Sobun, san den vers disi e sori wi? Den e sori wi taki Armagedon na wan feti na mindri Gado nanga den legre fu sma di no wani gi yesi na en. Fu san ede Yehovah nanga en Manpikin Yesus Krestes o feti so wan feti? We, wan sani na taki Armagedon o „tyari wan pori kon na tapu den wan di e pori grontapu” (Openbaring 11:18). Boiti dati, a o tyari wan grontapu kon pe vrede sa de. A o de ’wan nyun grontapu, di wi e fruwakti soleki fa [Gado] pramisi, èn drape regtfardikifasi o tan’.—2 Petrus 3:13.

Fu san ede Armagedon musu kon?

Kande yu no man frustan taki Yehovah, wan „Gado fu lobi”, o seni en Manpikin, a „Granman fu Vrede” fu go feti wan feti (2 Korentesma 13:11; Yesaya 9:6). Ma te yu frustan fu san ede den o du disi, dan yu o frustan tu taki a feti disi musu pasa. A buku Psalm e taki dati Yesus na wan fetiman di e rèi na tapu wan asi. Fu san ede a e feti? A psalm skrifiman e fruteri taki Krestes e rèi leki wan fetiman na tapu wan asi ’fu tyari waarheid, sakafasi, nanga retidu kon’. Sobun, a e go feti, fu di a lobi retidu èn fu di a no wani sabi noti fu ogridu.—Psalm 45:4, 7.

Bijbel e fruteri a srefi sortu sani tu fu Yehovah te a e si a kruktudu di e pasa na ini a grontapu fu disiten. „Di Yehovah si disi, a no ben feni en bun kwetikweti taki retidu no de”, na so a profeiti Yesaya skrifi. „A weri retidu leki wan isri empi na tapu en borsu, èn a weri a helm fu frulusu na tapu en ede. Boiti dati a weri langa krosi fu atibron, èn a faya di a ben abi fu du sani, ben de leki wan dyakti gi en.”—Yesaya 59:15, 17.

Solanga ogrisma abi makti, den sma di e du san reti no o man de korostu èn den no o abi wan bun libi (Odo 29:2; Preikiman 8:9). Sobun, solanga ogrisma de, kruktudu nanga ogridu o de tu. Fu dati ede vrede nanga retidu kan kon soso te ogrisma no de moro. „Na ogrisma de leki wan lusu-paiman gi a sma di lobi retidu”, na so Salomo skrifi.—Odo 21:18.

Fu di Gado na a Krutuman, meki wi kan de seiker taki a o krutu ibri ogrisma na wan reti fasi. Abraham ben taki: „A sma di e krutu heri grontapu musu du san reti, a no so?” Abraham ben kon sabi taki Yehovah abi leti ala ten (Genesis 18:25). Boiti dati, Bijbel e taki krin tu taki Yehovah no lobi fu kiri den ogrisma. A e du dati soso te a si taki tra fasi no de.—Esekièl 18:32; 2 Petrus 3:9.

Armagedon na wan trutru feti

Na a sei fu suma wi musu de te a prenspari feti disi o feti? Furu fu wi o taki dati wi o de na a sei fu den wan di e feti gi san bun. Ma fa wi kan de seiker taki wi de na a sei dati? A profeiti Sefanya e gi wi a rai fu „suku retidu, suku safri-ati” (Sefanya 2:3). Na apostel Paulus taki dati Gado wani taki „ala sortu sma musu kisi frulusu èn taki den musu kon sabi a waarheid soifri”.—1 Timoteyus 2:4.

A fosi sani di wi musu du fu man kisi frulusu, na fu kon leri sabi Yehovah trutru èn fu sabi taki a abi na prakseri fu puru ogridu na grontapu. A di fu tu sani di wi musu du, na fu tyari wisrefi na so wan fasi taki Gado o feni wi bun, so taki a o kibri wi.

Te wi e du den prenspari sani disi, dan wi no o frede Armagedon. Na presi fu dati, wi o breiti taki a feti dati o kon, fu di a o meki wan kaba kon na feti trutru. Baka Armagedon nowan sma o frustan moro san na feti èn den no o wani sabi noti fu dati. „Dem no sa leri foe feti moro.”—Yesaya 2:4, Da Bijbel na ini Sranantongo.

[Futuwortu]

^ paragraaf 17 Efu yu wani sabi moro sani di e sori taki Armagedon a no wan trutru presi, dan luku na artikel „Leisiman e aksi” na tapu bladzijde 31 fu a tijdschrift disi.

[Prenspari pisi na tapu bladzijde 5]

A feti fu Gado nanga libisma nen Armagedon

[Prenki na tapu bladzijde 6]

Megido

[Prenki na tapu bladzijde 6]

Gideon nanga den man fu en wini wan prenspari feti krosibei fu Megido

[Prenki na tapu bladzijde 6, 7]

Baka Armagedon nowan sma o frustan moro san na feti èn den no o wani sabi noti fu dati

[Prenki na tapu bladzijde 8]

A fosi sani di wi musu du fu man kisi frulusu, na fu kon leri sabi Yehovah trutru èn fu kon sabi san a abi na prakseri