Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

SIHLOKO LESIFUNDVWAKO 47

INGOMA 103 Belusi​—Tipho Letibantfu

Bazalwane—Ninawo Yini Umgomo Wekuba Ngulabadzala Belibandla?

Bazalwane—Ninawo Yini Umgomo Wekuba Ngulabadzala Belibandla?

“Nangabe umuntfu enta imetamo kuze abe ngumbonisi, usuke afisa umsebenti lomuhle.”​—1 THIM. 3:1.

LOKUTAWUCOCWA NGAKO

Lesihloko sikhuluma ngalokushiwo liBhayibheli ngaloko lokulindzeleke kubazalwane kuze babe ngulabadzala belibandla.

1-2. Ngumuphi “umsebenti lomuhle” lowentiwa ngulomdzala welibandla?

 NANGABE sewunesikhatsi uyinceku lesebentako, kungenteka usebenta kamatima kuze ube nebuntfu lobudzingekako kuze ube ngulomdzala welibandla. Ungatsandza yini kwenta ‘lomsebenti lomuhle’?​—1 Thim. 3:1.

2 Ngumuphi umsebenti lowentiwa ngulomdzala welibandla? Uyahola emsebentini wekushumayela, avakashele bazalwane nabodzadze kuze abakhutsate aphindze afundzise, futsi wakha libandla ngaloko lakushoko nangesibonelo sakhe. Kungako liBhayibheli libita labadzala belibandla labasebenta kamatima ngekutsi “tipho letibantfu.”​—Ef. 4:8.

3. Yini umzalwane langayenta kuze akufanele kuba ngulomdzala welibandla? (1 KuThimothi 3:1-7; KuThithusi 1:5-9)

3 Yini lokufanele uyente kuze ube ngulomdzala welibandla? Kufaneleka kuze ube ngulomdzala welibandla kwehlukile kunekufaneleka kuze ucashwe emsebentini lotsite. Ngalokuvamile nawufuna kucashwa emsebentini, kudzingeka ube nemakhono lafunwa ngumcashi wakho. Kodvwa nawufuna kuba ngulomdzala welibandla, kudzingeka lokungetulu kwekuba nelikhono lekushumayela nelekufundzisa. Kufanele ukwente loko lokushiwo yimiBhalo lokulindzeleke kulabadzala njengobe kuvetwe ku-1 KuThimothi 3:1-7 naKuThithusi 1:5-9. (Fundza.) Lesihloko sitawucoca ngalokulindzeleke kulabadzala belibandla kunati tici letintsatfu: kuba neligama lelihle ngekhatsi ebandleni nangephandle, kuwubekela sibonelo lesihle umndeni wakho, nekuba nesifiso sekusita bazalwane nabodzadze.

KUBA NELIGAMA LELIHLE

4. Kusho kutsini kuba “yindvodza lengasoleki”?

4 Kuze ukufanele kuba ngulomdzala welibandla, kufanele ube “yindvodza lengasoleki,” lokusho kutsi kufanele ube neligama lelihle ebandleni ngenca yekutsi utiphatsa kahle. Ngetulu kwaloko, kufanele ‘ufakazelwe kahle ngulabangephandle.’ Bantfu labangasibo boFakazi bangahle bangavumelani naloko lokukholelwako, kodvwa akukafaneli babe nesizatfu lesiphatsekako sekungabata indlela lotiphatsa ngayo nobe kutsi wetsembekile. (Dan. 6:4, 5) Tibute: ‘Ngineligama lelihle yini ekhatsi ebandleni nangephandle?’

5. Ungakhombisa njani kutsi ‘uyakutsandza lokuhle’?

5 Nangabe ‘ukutsandza lokuhle,’ ubuka lokuhle kulabanye futsi ubancome ngebuntfu babo lobuhle. Uyakujabulela kwentela labanye lokuhle, uze wente lokungetulu kwalokulindzelekile. (1 Thes. 2:8) Kubaluleke ngani loku kulabadzala belibandla? Kungenca yekutsi basebentisa sikhatsi sabo lesinyenti lesiligugu kuze bakhutsate bazalwane nabodzadze ebandleni futsi bente naleminye imisebenti lephatselene nelibandla. (1 Phet. 5:1-3) Injabulo labayitfolako ngekusita bazalwane nabodzadze ikwendlula khashane nobe ngukuphi kutidzela labakwentako.​—Imis. 20:35.

6. Ngutiphi letinye tindlela longakhombisa ngato kutsi ‘wemukela tihambi’? (KumaHebheru 13:2, 16; buka nesitfombe.)

6 Ukhombisa kutsi ‘wemukela tihambi’ nangabe ubentela tintfo letinhle labanye, lokufaka ekhatsi labo labangasibo bangani bakho labakhulu. (1 Phet. 4:9) Lenye incwadzi nayichaza umuntfu lowemukela tihambi itsi: “Umnyango wendlu yakhe kanye nenhlitiyo yakhe kufanele kuvulekele ngisho nalabo langabati.” Tibute: ‘Ngatiwa njengemuntfu lowemukela tihambi yini?’ (Fundza KumaHebheru 13:2, 16.) Umuntfu lowemukela tihambi uhlephulela tivakashi loko lanako, kungaba ngulabo labeswele nobe labo labasebenta kamatima kuze bakhutsate bazalwane nabodzadze, lokufaka ekhatsi babonisi betigodzi nalabo labavakashako kuze babeke tinkhulumo.​—Gen. 18:2-8; Taga 3:27; Luk. 14:13, 14; Imis. 16:15; Rom. 12:13.

Labashadene labangemaKhristu bemukela umbonisi lojikeletako kanye nemkakhe ekhaya labo (Buka sigaba 6)


7. Lomdzala welibandla ukhombisa njani kutsi ‘akayitsandzi imali’?

7 “Angayitsandzi imali.” Loku kusho kutsi awunaki kakhulu tintfo longatitsenga ngemali. Ngisho nobe unjingile nobe weswele, wenta tintfo letiphatselene nekukhonta Nkulunkulu tite kucala ekuphileni kwakho. (Mat. 6:33) Usebentisa sikhatsi sakho, emandla akho netintfo lonato kuze ukhonte Jehova, unakekele umndeni wakho futsi usite bazalwane nabodzadze. (Mat. 6:24; 1 Joh. 2:15-17) Tibute: ‘Ibaluleke kangakanani kimi imali? Ngenetiswa kuba netintfo lengitidzingile yini? Nobe nginaka kakhulu imali nekutsenga tintfo letinyenti?’​—1 Thim. 6:6, 17-19.

8. Ngutiphi letinye tindlela longakhombisa ngato kutsi ‘uyatitsiba’ futsi ‘uyatibamba’?

8 Nangabe ‘utitsiba’ futsi ‘utibamba,’ uyalinganisela kuko konkhe lokwentako ekuphileni kwakho. Loku kufaka ekhatsi kutsi awudli kakhulu, awunatsi kakhulu, ugcoka futsi utilungise ngendlela lekahle, futsi ukukhetsa kahle lotijabulisa ngako. Awuhlali ulandzela ifashini lekulelive. (Luk. 21:34; Jak. 4:4) Uhlala wehlise umoya ngisho nobe labanye bakutfukutselisa. ‘Awusiso sidzakwa’; futsi awatiwa ngekutsi unatsa kakhulu tjwala. Tibute: ‘Indlela lengiphila ngayo iyakhombisa yini kutsi ngiyatitsiba futsi ngiyatibamba?’

9. Kusho kutsini kuba ‘nengcondvo lebhadlile’ ‘nekuhleleka’?

9 Nangabe ‘unengcondvo lebhadlile,’ uyacabanga ngaloko liBhayibheli lelikushoko ngetimo letehlukahlukene ekuphileni. Uyacabangisisa ngetimiso, futsi loko kukusitile kutsi ube nekuhlakanipha nekucondza. Awusheshi ufike esiphetfweni sendzaba. Kunaloko uyaciniseka kutsi unawo onkhe emaciniso ladzingekile. (Taga 18:13) Loko kwenta kutsi wente tincumo letikahle, letikhombisa indlela Jehova lacabanga ngayo. Nangabe ‘uhlelekile,’ wenta tintfo ngesikhatsi. Watiwa ngekutsi labanye bangakwetsemba, nangekutsi ulandzela sicondziso. Konkhe loku kukwenta ube neligama lelihle. Nyalo ase sicoce ngaloko lokushiwo liBhayibheli ngaloko lomdzala welibandla lokufanele akwente kuze abe sibonelo lesihle njengenhloko yemndeni.

BANI YINHLOKO YEMNDENI LEKAHLE

10. Indvodza ‘ilengamela njani kahle likhaya layo’?

10 Nangabe ushadile futsi ufuna kuba ngulomdzala welibandla, loko lokwentiwa ngemalunga emndeni wakho kuyasifaka sandla kutsi ungaba yini ngulomdzala welibandla. Ngako kufanele ‘ulengamele kahle likhaya lakho.’ Kufanele watiwe ngekutsi uyinhloko yemndeni lenelutsandvo nalewunakekelako umndeni wayo. Loku kufaka ekhatsi kuhola kuto tonkhe tici tekukhonta Nkulunkulu. Kubaluleke ngani loko? Umphostoli Pawula watsi: “Nangabe indvodza ingakhoni kwengamela likhaya layo, ingalinakekela njani-ke libandla laNkulunkulu?”​—1 Thim. 3:5.

11-12. Kutiphatsa kwemntfwana kubaluleke kangakanani nangabe umzalwane afuna kuba ngulomdzala welibandla? (Buka nesitfombe.)

11 Nangabe ungubabe, kufanele ube ‘nebantfwana labalalelako nalabatiphetse kahle.’ Kufanele ube nelutsandvo nawubafundzisa futsi ubacecesha. Njengabo bonkhe bantfwana, uyafuna kutsi nabo babe nesikhatsi sekuhleka nesekudlala. Kodvwa ngenca yekutsi ubaceceshe kahle, batawulalela, bahloniphe futsi batiphatse kahle. Ngetulu kwaloko, kufanele wente konkhe longakwenta kuze usite bantfwana bakho babe nebuhlobo lobuhle naJehova, baphile ngetimiso teliBhayibheli futsi batfutfuke baze babhajatiswe.

12 “Abe nebantfwana labakholwako labangakadvumi ngekutitika ngebubi nalabangavukeli.” Nangabe umzalwane lowenta imisebenti letsite ebandleni anemntfwana lobhajatisiwe nobe lotfutfukela ekubhajatisweni, futsi lowenta sono lesikhulu, labadzala belibandla kufanele bancume kutsi lomzalwane usakufanela yini kuchubeka ayinceku lesebentako nobe lomdzala welibandla. Nangabe lobabe angakamceceshi umntfwana wakhe futsi wamcondzisa, kungenteka angakufaneli kuba ngulomdzala welibandla.​—Buka Sicongosekulindza sa-October 15, 1996, likh. 21, tig. 6-7, lesitfolakala ngesiZulu.

Tinhloko temindeni ticecesha bantfwana bato ngekutsi tente kanye nabo imisebenti leyehlukahlukene emsebentini waJehova (Buka sigaba 11)


SITA BAZALWANE NABODZADZE

13. Ungakhombisa njani kutsi ‘uyacabangela’ futsi ‘ute inkhani’?

13 Bazalwane labanebuntfu bebuKhristu baligugu ebandleni. Umuntfu ‘locabangelako’ ukhutsata kuthula. Nangabe ufuna kwatiwa ngekutsi uyacabangela, balalele labanye futsi uyemukele imibono yabo. Nakunemhlangano, ukulungele yini kusekela sincumo selinyenti nangabe kute umtsetfo loseBhayibhelini nobe simiso lesephulwako? ‘Kungabi nenkhani’ kusho kutsi awuphoceleli kutsi tintfo tentiwe ngendlela yakho. Uyati kutsi kubalulekile kuba nebeluleki labanyenti. (Gen. 13:8, 9; Taga 15:22) ‘Awusiso silwi’ futsi ‘ute inhlitiyo lencane.’ Loku kusho kutsi uyabahlonipha labanye futsi awuphikisani nabo, kunaloko unemusa kubo. Njengobe ungumuntfu lonekuthula, nguwe lowakha kuthula kucala ngisho nasetimeni letimatima kakhulu. (Jak. 3:17, 18) Emavi akho lanemusa angatsambisa tinhlitiyo letilukhuni, lokufaka ekhatsi talabo labaphikisako.​—Khu. 8:1-3; Taga 20:3; 25:15; Mat. 5:23, 24.

14. Kusho kutsini kutsi kufanele “angabi yindvodza lesandza kuba ngumKhristu” nekutsi ‘etsembeke’?

14 Umzalwane lofanelekako kutsi abe ngulomdzala welibandla kufanele “angabi yindvodza lesandza kuba ngumKhristu.” Nanobe loko kungasho kutsi kufanele ube neminyaka leminyenti ubhajatisiwe, kepha kudzingeka ube nesikhatsi kuze ube ngumKhristu lovutsiwe. Ngaphambi kwekutsi ube ngulomdzala welibandla, njengaJesu, kufanele ukhombise kutsi utfobekile futsi ukulungele kulindzela Jehova kutsi akunikete nobe ngusiphi sabelo. (Mat. 20:23; Fil. 2:5-8) Ungakhombisa kutsi ‘wetsembekile’ ngekutsi unamatsele kuJehova nasetimisweni takhe letilungile futsi ulandzele sicondziso lositfola enhlanganweni yakhe.​—1 Thim. 4:15.

15. Lomdzala welibandla kufanele abe sikhulumi lesihle yini? Chaza.

15 ImiBhalo ikwenta kucace kutsi umbonisi kufanele ‘akwati kufundzisa.’ Loku kusho kutsi kufanele ube sikhulumi lesihle kakhulu yini? Cha. Labadzala belibandla labanyenti bafundzisa kahle nabashumayela nalapho bavakashela bazalwane nabodzadze kuze babakhutsate ngisho nobe bangasito tikhulumi letinhle. (Catsanisa 1 KubaseKhorinte 12:28, 29 naKubase-Efesu 4:11.) Nobe kunjalo, kufanele uchubeke utfutfukisa emakhono akho ekufundzisa. Ungakwenta njani loko?

16. Yini longayenta kuze ube ngumfundzisi lophumelelako? (Buka nesitfombe.)

16 “Ubambisise livi leletsembekile.” Kuze ube ngumfundzisi lokahle, loko lokushoko nawufundzisa linyenti nobe naweluleka bazalwane nabodzadze kufanele kusekelwe eVini laNkulunkulu. Kukhutsalele kufundza liBhayibheli netincwadzi tetfu. (Taga 15:28; 16:23) Njengobe udadisha, nakisisa kutsi imiBhalo isetjentiswe njani. Nawufundzisa, yetama kamatima kutsintsa tinhlitiyo talabo lobafundzisako. Ungatfutfuka endleleni lofundzisa ngayo nawucela labadzala belibandla kutsi bakusite futsi ukwenta loko labakushoko. (1 Thim. 5:17) Labadzala belibandla kufanele ‘bakhone kukhutsata’ bazalwane nabodzadze; nobe kunjalo, ngalesinye sikhatsi kufanele babeluleke nobe ‘babekhute.’ Kunobe ngukuphi, kufanele bahlale banemusa. Nangabe unemusa nelutsandvo, futsi usekela loko lofundzisako eVini laNkulunkulu, utawuphumelela ngobe utawube ulingisa uMfundzisi Lomkhulu, lokunguJesu.​—Mat. 11:28-30; 2 Thim. 2:24.

Inceku lesebentako isebentisa lelitfuba kuze ifundze kutsi ingafundzisa njani isebentisa liBhayibheli ikanye nalomdzala welibandla. Lenceku lesebentako ilungiselela inkhulumo yayo embikwesibuko (Buka sigaba 16)


CHUBEKA WETAMA KUBA NGULOMDZALA WELIBANDLA

17. (a) Yini lengasita tinceku letisebentako kutsi tichubeke titfutfuka? (b) Yini labadzala belibandla lokufanele bahlale bayikhumbula nababuka bazalwane kutsi bayakufanela yini kuba ngulabadzala belibandla? (Buka libhokisi lelitsi “ Cabangelani Nanicoca Ngemzalwane Kutsi Uyakufanela Yini Kuba Ngulomdzala Welibandla.”)

17 Ngemuva kwekucoca ngetintfo letidzingekile kuze ube ngulomdzala welibandla, letinye tinceku letisebentako kungenteka tibone ngatsi atiyuze tikufanele kuba ngulabadzala belibandla. Kodvwa khumbula kutsi Jehova nenhlangano yakhe abakalindzeli kutsi konkhe loku ukwente kahle ncamashi. (1 Phet. 2:21) Ngetulu kwaloko, ngumoya waJehova lokusita kutsi ukhone kwenta letintfo letilindzelekile. (Fil. 2:13) Kukhona yini lofuna kutfutfuka kuko? Thantaza ngako kuJehova. Cwaninga ngako, futsi ucele lomunye lomdzala welibandla akutjele lokunye longakwenta kuze utfutfuke.

18. Yini letikhutsatwa kutsi tiyente tonkhe tinceku letisebentako?

18 Shengatsi sonkhe singachubeka sikwenta loku lesifundze ngako kulesihloko, lokufaka ekhatsi labo lasebavele bangulabadzala belibandla. (Fil. 3:16) Uyinceku lesebentako yini? Chubeka utfutfuka! Cela Jehova kutsi akuceceshe futsi akwente ube lusito lolukhulu kuye nasebandleni. (Isa. 64:8) Shengatsi Jehova angakubusisa ngemetamo loyentako kuze ukufanele kuba ngulomdzala welibandla.

INGOMA 101 Kusebenta Ndzawonye Ngebunye