Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Imibuto Levela Kubafundzi

Imibuto Levela Kubafundzi

Beliphakeme kangakanani livulandi lelithempeli lebelakhiwe nguSolomoni?

Lelivulandi belingembili futsi likuholela endzaweni leNgcwele yalelithempeli. Lihumusho Lemhlaba Lomusha LemiBhalo Lengcwele lelashicilelwa ngaphambi kwa-2023 litsi “lelivulandi lelingembili belingemakhyubhitha langu-20 bubanti, lilingana nebubanti balendlu, futsi kuphakama kwalo kungu-120.” (2 Khr. 3:4) Lamanye emahumusho atsi lelivulandi “belingemakhyubhitha langu-120” kuphakama, lokwenta kutsi liphakame ngemamitha langu 53!

Nanobe kunjalo, Lihumusho Lemhlaba Lomusha lelishicilelwe nga-2023 nalikhuluma ngalelivulandi lelithempeli laSolomoni litsi: ‘Beliphakeme ngemakhyubhitha langu-20, nobe ngemamitha langu-9. a Naka nati letinye tizatfu letente kwaba nalolushintjo.

Kuphakama kwalelivulandi akukhulunywa ngako ku-1 Emakhosi 6:3. Jeremiya, longumbhali walelivesi ukhuluma ngebudze nebubanti balelivulandi, hhayi kuphakama kwalo. Esehlukweni lesilandzelako uchaza letinye tintfo letitfolakala kulelithempeli, lokufaka ekhatsi Lwandle lwelitfusi, tincola letilishumi kanye netinsika letimbili telitfusi letingembili kwalelivulandi. (1 Khos. 7:15-37) Nangabe vele lelivulandi beliphakeme ngemamitha langetulu kwalangu-50, lilidze kunaso sonkhe lesakhiwo, yini leyenta Jeremiya wangakhulumi ngekuphakama kwalo? Ngisho nangemuva kweminyaka leminyenti, babhali labangemaJuda baveta kutsi lelivulandi belingakaphakami kakhulu kwengca sonkhe lesakhiwo selithempeli laSolomoni.

Tati tiyangabata kutsi lubondza lwalelithempeli belungakhona kusimisa livulandi lelingemakhyubhitha langu-120. Kadzeni, imibhoshongo lebeyakhiwa ngematje nangetitini, lenjengemagede elithempeli laseGibhithe, beyiba nelubondza lolubanti kusukela phasi kodvwa liye ngekuncipha njengobe liya etulu. Kodvwa lithempeli laSolomoni belehlukile. Tati titsi lubondza lwalo belungawendluli emakhyubhitha langu-6, nobe emamitha lengu-2.7 bubanti. Sati setekwakha lokunguTheodor Busink satsi: “Nawubuka bubanti balolubondza [lolusekungeneni ethempelini laSolomoni], belungeke lukhone kusimisa livulandi lelingemakhyubhitha langu-120.”

Kungenteka kwaba neliphutsa nakukotjwa 2 Tikhronike 3:4. Nanobe leminye imibhalo yesandla yakadzeni itsi “120” kulelivesi, kodvwa leminye imibhalo leyetsenjwako lefaka ekhatsi i-Codex Alexandrinus ne-Codex Ambrosianus, itsi “emakhyubhitha langu-20.” Yini lokungenteka yenta lona lebekakopa abhale “120” ngeliphutsa? Ligama lelitsi “likhulu” nalelitsi “emakhyubhitha,” ngesiHebheru acishe afane. Ngako lona lowakopa kungenteka wabhala ligama lelitsi “likhulu” kunekutsi abhale “emakhyubhitha.”

Nanobe setama kuyicondza lemininingwane futsi setama kuliveta kahle lithempeli lelakhiwa nguSolomoni, sinaka kakhulu loko lokumelelwa ngulelithempeli, lokulithempeli lelikhulu lelingumfanekiso. Sijabula kakhulu ngekutsi Jehova umeme bonkhe bantfu bakhe kutsi bamkhonte kulelithempeli!​—Heb. 9:11-14; Semb. 3:12; 7:9-17.

a Umbhalo longentasi ucacisa kutsi “leminye imibhalo yesandla ibhalwe kutsi ‘120,’ kantsi leminye imiBhalo yesandla nalamanye emahumusho abhalwe kutsi ‘emakhyubhitha langu-20.’”