Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Siyalo—Sibufakazi Bekutsi Jehova Uyasitsandza

Siyalo—Sibufakazi Bekutsi Jehova Uyasitsandza

“Jehova uyamyala loyo lamtsandzako.”​—HEB. 12:6.

TINGOMA: 125, 117

1. LiBhayibheli livame kusichaza njani siyalo?

YINI lefika engcondvweni yakho nawuva leligama lelitsi “siyalo”? Kungenteka ucabanga sijeziso, kodvwa siyalo singasho tintfo letinyenti. LiBhayibheli litsi siyalo siyasisita futsi livame kukhuluma ngaso nalikhuluma ngelwati, kuhlakanipha, lutsandvo kanye nangekuphila. (Taga 1:2-7; 4:11-13) Sizatfu saloko kutsi siyalo lesivela kuNkulunkulu sikhombisa kutsi uyasitsandza futsi ufisa sitfole kuphila lokuphakadze. (Heb. 12:6) Ngaletinye tikhatsi, siyalo sakhe singafaka ekhatsi sijeziso, kepha asisilimati. Ngalokuyinhloko ligama lelitsi “siyalo” lisho kufundzisa, njengalesikhatsi umtali afundzisa umntfwana lamtsandzako.

2, 3. Kungani siyalo sifaka ekhatsi kufundzisa kanye nekujezisa? (Buka sitfombe lesisekucaleni kwalesihloko.)

2 Cabanga nganasi sibonelo: Johnny longumfana lomncane udlala ibhola endlini. Make wakhe utsi: “Johnny uyati kutsi akukafaneli udlale ibhola endlini! Kungenteka ubulale lokutsite.” Johnny akazange asilalele sicondziso samake wakhe, wachubeka adlala ibhola futsi wabulala sitja setimbali ngesiphosiso. Yini make wakhe latayenta? Kumyala kungafaka ekhatsi kumfundzisa kanye nekumjezisa. Kuze amfundzise, angamkhumbuta kutsi kungani loku lakwentile kuyintfo lembi. Ufuna kumenta abone kutsi kukuhlakanipha kulalela batali futsi amchazele kutsi kungani imitsetfo yabo ibalulekile. Kute acinisekise emavi akhe, angamniketa sijeziso lesifanele. Sibonelo saloko kutsi angatsatsa lebhola kuJohnny sikhatsi lesitsite. Loko kungamfundzisa kutsi kungalaleli kuba nemiphumela lebuhlungu.

3 Njengemalunga elibandla lebuKhristu, siyincenye yemndeni waNkulunkulu. (1 Thim. 3:15) Ngako siyalihlonipha lilungelo laJehova lekubeka timiso kanye nekusiyala ngelutsandvo nangabe sephula timiso takhe. Ngetulu kwaloko, nangabe tintfo lesitentako tiba nemiphumela lebuhlungu, siyalo saBabe wetfu losezulwini sitasikhumbuta kutsi kubaluleke kanganani kumlalela. (Gal. 6:7) Nkulunkulu usikhatsalela kakhulu futsi akafuni sive buhlungu.​—1 Phet. 5:6, 7.

4. (a) Nguluphi luhlobo lwekucecesha Jehova lalubusisako? (b) Sitawucoca ngani kulesihloko?

4 Nasiniketa umntfwana noma umfundzi weliBhayibheli siyalo lesiseBhayibhelini, sisuke simsita kutsi afinyelele umgomo wekutsi abe ngumlandzeli waKhristu. LiVi laNkulunkulu lokulithuluzi leliyinhloko lekusicecesha lisenta sikhone ‘kuyala ngekulunga.’ Ngako bantfwana betfu noma bantfu lesibafundzela liBhayibheli singabasita kutsi bacondze ‘konkhe Jesu lasitjele kona’ futsi bakugcine. (2 Thim. 3:16; Mat. 28:19, 20) Jehova uyalubusisa loluhlelo lwekucecesha ngoba lusita bafundzi kutsi bente bantfu labanyenti babe balandzeli baKhristu. (Fundza Thithusi 2:11-14.) Asesicoce ngetimphendvulo temibuto lemitsatfu lebalulekile: (1) Siyalo saJehova sikhombisa njani kutsi uyasitsandza? (2) Yini lesingayifundza kulabo Nkulunkulu labaniketa siyalo esikhatsini lesengcile? (3) Nangabe siniketa siyalo, singakhombisa njani kutsi silingisa Jehova kanye neNdvodzana yakhe?

NKULUNKULU USIYALA NGELUTSANDVO

5. Siyalo sikhombisa njani kutsi Jehova uyasitsandza?

5 Lutsandvo lwenta Jehova asilungise, asifundzise aphindze asiceceshe kuze sichubeke siselutsandvweni lwakhe nasendleleni yekuphila. (1 Joh. 4:16) Akwenteki asetfuke noma asente sitive singakabaluleki. (Taga 12:18) Kunaloko, Jehova usenta sitive sibalulekile, uhlale abuke lokuhle lokusetinhlitiyweni tetfu aphindze ahloniphe inkhululeko yetfu yekutikhetsela. Nguloko yini lokucabangako ngesiyalo saNkulunkulu lositfola eVini lakhe, etincwadzini letisekelwe eBhayibhelini, kubatali labangemaKhristu noma kulabadzala belibandla? Nangabe ‘sitsatsa sinyatselo lesingasiso’ mhlawumbe ngekungati, labadzala basisita ngemoya lophasi nangelutsandvo futsi loko kukhombisa kutsi Jehova uyasitsandza.​—Gal. 6:1.

6. Siyalo lesifaka ekhatsi kubekelwa imingcele silukhombisa njani lutsandvo lwaNkulunkulu?

6 Ngaletinye tikhatsi siyalo singafaka ekhatsi lokungetulu kweseluleko noma kukhulunyiswa. Nangabe wente sono lesikhulu, siyalo singafaka ekhatsi kulahlekelwa ngemalungelo ebandleni. Loluhlobo lwesiyalo lukhombisa kutsi Jehova uyasitsandza. Kulahlekelwa ngemalungelo kungasita umuntfu abone kutsi kubaluleke kanganani kudadisha liBhayibheli, kuzindla kanye nekuthantaza. Loko kungacinisa buhlobo bakhe naNkulunkulu. (Hla. 19:7) Ngekuhamba kwesikhatsi lamalungelo angaphindze abuyiselwe. Ngisho nekuyekeliswa kuba nguFakazi kukhombisa lutsandvo lwaJehova ngoba kuvikela libandla emikhubeni lemibi. (1 Khor. 5:6, 7, 11) Ngesizatfu sekutsi Nkulunkulu usiyala ngelizinga lelifanele, kuyekeliswa kuba nguFakazi kungasita umuntfu lowente lokubi kutsi abone kutsi sono lasentile sibi kanganani futsi loko kungamsita aphendvuke.​—Imis. 3:19.

SIYALO LESIVELA KUJEHOVA SAMSITA

7. Bekangubani Shebna, futsi ngumuphi umkhuba lomubi lacala kuba nawo?

7 Kute sicondze kubaluleka kwesiyalo, sitawucoca ngebantfu lababili labatfola siyalo saJehova: Shebna lobekaphila ngesikhatsi seNkhosi Hezekiya kanye naGraham longumzalwane lophila esikhatsini setfu. Njengoba bekangumphatsi ‘wesigodlo’ saHezekiya, Shebna bekasesikhundleni lesisetulu. (Isa. 22:15) Lokubuhlungu kutsi watikhukhumeta futsi watifunela ludvumo. Waze watitsengela lithuna lelidulile futsi wagibela ‘netincola letinhle’!​—Isa. 22:16-18.

Kushintja indlela lesicabanga ngayo kusenta sitfole tibusiso taNkulunkulu (Buka tigaba 8 kuya ku-10)

8. Jehova wamyala njani Shebna futsi loko kwaba namuphi umphumela?

8 Ngesizatfu sekutsi Shebna watifunela ludvumo, Nkulunkulu ‘wamsusa esikhundleni sakhe,’ wabeka Eliyakimu. (Isa. 22:19-21) Lolushintjo lwenteka ngesikhatsi Senaheribi inkhosi yase-Asiriya ifuna kuhlasela iJerusalema. Ngekuhamba kwesikhatsi lenkhosi yatfumela tindvuna tayo eJerusalema kanye nelibutfo lemphi lelikhulu kuze lesabise emaJuda liphindze lente Hezekiya aphelelwe ngemandla. (2 Khos. 18:17-25) Eliyakimu watfunywa kutsi ayokhuluma naletindvuna, kepha bekangahambi yedvwa. Bekahamba nalabanye lababili, munye wabo bekunguShebna lobekangumabhalane. Loko kusikhombisa kutsi Shebna akazange ahlale ativela buhlungu noma atfukutsele kunaloko ngekutfobeka wasemukela sabelo lesiphasi kunaleso labenaso. Yini lesingayifundza kulokwenteka kuShebna? Asesicoce ngetifundvo letintsatfu.

9-11. (a) Ngutiphi tifundvo letibalulekile lesititfola kulokwenteka kuShebna? (b) Indlela Jehova laphatsa ngayo Shebna ikukhutsata njani?

9 Kwekucala, Shebna walahlekelwa sikhundla sakhe. Lokwenteka kuye kusecwayiso sekutsi “kutigcabha kwendvulela kufa, nemoya wekutiphakamisa wendvulela kuwa.” (Taga 16:18) Nangabe unemalungelo lakhetsekile ebandleni, utawulwela kuhlale utfobekile yini? Utalumikisa kuJehova yini ludvumo ngetintfo lonato noma ngetintfo lokhone kutenta? (1 Khor. 4:7) Umphostoli Pawula watsi: “Nginitjela nonkhe kutsi kubete emkhatsini wenu lotibona amkhulu kunaloko langiko, kodvwa akaticabange ngendlela lefanele.”​—Rom. 12:3.

10 Kwesibili, ngesikhatsi ayala Shebna Jehova bekakhombisa kutsi beketsemba kutsi Shebna angashintja. (Taga 3:11, 12) Lesi sifundvo lesihle kubantfu labalahlekelwa ngemalungelo enkonzweni yaJehova lamuhla! Esikhundleni sekutsi batfukutsele, shengatsi bangachubeka bakhonta Jehova ngawo onkhe emandla abo kulesimo lesisha lababhekene naso futsi lesiyalo basitsatse njengeluphawu lwekutsi Jehova uyabatsandza. Khumbula kutsi Babe wetfu akasilahli nangabe sititfoba kuye. (Fundza 1 Phetro 5:6, 7.) Siyalo saJehova selutsandvo singaba yindlela lasibumba ngayo, ngako kufanele simvumele asibumbe.

11 Kwesitsatfu, indlela Jehova laphatsa ngayo Shebna ibaniketa sifundvo lesibalulekile labo labaneligunya lekuniketa siyalo, lokufaka ekhatsi batali kanye nebabonisi labangemaKhristu. Ngusiphi sifundvo labasitfolako? Siyalo saJehova sikhombisa kutsi uyasitondza sono, siphindze sikhombise nekutsi uyamkhatsalela umuntfu lowonile. Nangabe ungumtali noma ungumbonisi, utamlingisa yini Jehova ngekutsi wenyanye lokubi futsi ubuke lokuhle kumntfwana wakho kanye nakumKhristu lokanye naye?​—Juda 22, 23.

12-14. (a) Yini leyentiwa ngulabanye nabatfola siyalo lesivela kuNkulunkulu? (b) LiVi laNkulunkulu lamsite njani lomunye umzalwane kutsi alungise indlela labecabanga ngayo, futsi kwaba namiphi imiphumela?

12 Lokubuhlungu kutsi nabatfola siyalo, labanye bayehluleka kwendlulisa lobuhlungu baze bakhweshe kuJehova kanye nakubantfu bakhe. (Heb. 3:12, 13) Kodvwa loko kusho kutsi bantfu labanjalo ngeke yini basasitakala? Cabanga ngaGraham lowayekeliswa kuba nguFakazi, ngemuva kwesikhatsi wabuyiselwa kepha wabese uyaphola. Ngekuhamba kwesikhatsi wase ucela umngani wakhe lobekangulomdzala kutsi afundze naye liBhayibheli.

13 Lona lomdzala utsi: “Graham bekanenkinga yekutigcabha. Abekhuluma kabi ngalabadzala lababa nesandla ekuyekelisweni kwakhe kuba nguFakazi. Ngacoca naye ngemiBhalo lekhuluma ngekutigcabha kanye nemiphumela yako. Graham watihlola asebentisa liVi laNkulunkulu lelifana nesibuko, futsi akazange akutsandze loko lakubona! Loko kwaba nemphumela lomuhle kakhulu! Nasekabonile kutsi kutigcabha lokufanana ‘nelugodvo’ bekumenta angaboni tintfo ngendlela lefanele kanye nekutsi inkinga beyikuye, wase ucala kwenta lushintjo ngekushesha. Wacala kuya njalo emihlanganweni, kudadisha liVi laNkulunkulu ngekutimisela kanye nekuthantaza onkhe malanga. Waphindze wacala nekwenta imisebenti yakhe njengenhloko yemndeni, futsi loko kwamjabulisa kakhulu umkakhe kanye nebantfwana bakhe.”​—Luk. 6:41, 42; Jak. 1:23-25.

14 Lomzalwane wachubeka watsi: “Ngalelinye lilanga Graham wangitjela intfo leyangitsintsa kakhulu. Watsi: ‘Sekuphele iminyaka leminyenti ngisecinisweni, futsi ngaze ngaba lihlahlandlela. Kepha nyalo sengimtsandza kakhulu Jehova.’ Ngesikhashana wacelwa kutsi ahambise imibhobho eHholeni leMbuso futsi wajabula kakhulu ngalelilungelo. Sibonelo sakhe singifundzise kutsi nangabe umuntfu atitfoba kuNkulunkulu futsi emukela siyalo sakhe, utfola tibusiso letinyenti!”

LINGISA NKULUNKULU NAKHRISTU NAWUNIKA SIYALO

15. Yini lokufanele siyente kute siyalo sifinyelele inhlitiyo?

15 Kuze sibe bafundzisi labakahle, kufanele sibe bafundzi labakahle. (1 Thim. 4:15, 16) Ngendlela lefanako, labo labanikwe lilungelo lekuyala labanye, kufanele bavume kucondziswa nguNkulunkulu. Kutitfoba lokunjalo kubenta bahlonishwe futsi babe nenkhululeko yekukhuluma nabacecesha labanye noma babalungisa. Cabanga ngesibonelo saJesu.

16. Ngutiphi tifundvo letimayelana nesiyalo kanye nekufundzisa lesingatifundza kuJesu?

16 Ngaso sonkhe sikhatsi Jesu bekamlalela Babe wakhe ngisho noma bekumatima. (Mat. 26:39) Bekadvumisa Babe wakhe ngalamfundzise kona kanye nangekuhlakanipha kwakhe. (Joh. 5:19, 30) Kutfobeka kwaJesu kanye nekulalela kwakhe kwenta bantfu labanetinhlitiyo leticotfo basondzela kuye futsi kwamsita waba ngumfundzisi lokahle naloneluvelo. (Fundza Lukha 4:22.) Emavi akhe lanemusa abadvudvuta bantfu lebebafana nemhlanga lofohlokile noma intsambo yesibane lelotitako. (Mat. 12:20) Ngisho noma kubeketela kwakhe bekuvivinywa, Jesu bekanelutsandvo futsi anemusa. Loku kwabonakala kahle ngesikhatsi alungisa baphostoli bakhe nabakhombisa umoya webugovu.​—Mak. 9:33-37; Luk. 22:24-27.

17. Ngubuphi buntfu lobutawusita labadzala kutsi baweluse kahle umhlambi waNkulunkulu?

17 Labo labanelilungelo lekuniketa labanye siyalo lesiseBhayibhelini bakhombisa kutsi bahlakaniphile nabalingisa sibonelo saJesu. Ecinisweni, nabenta kanjalo bakhombisa kutsi banesifiso sekubunjwa nguNkulunkulu kanye neNdvodzana yakhe. Umphostoli Phetro watsi: “Yelusani umhlambi waNkulunkulu leniwuphatsisiwe, hhayi ngekucindzetelwa, kodvwa ngekutitsandzela; hhayi ngekufuna kutizuzisa, kodvwa ngekutimisela; ningatenti emakhosi etikwalabo labalifa laNkulunkulu, kodvwa banini tibonelo emhlambini.” (1 Phet. 5:2-4) Siyaciniseka kutsi babonisi kanye nemalunga elibandla batawuzuza nangabe babonisi batitfoba ngekutitsandzela kuNkulunkulu nakuKhristu loyinhloko yelibandla.​—Isa. 32:1, 2, 17, 18.

18. (a) Yini Jehova lafuna batali bayente? (b) Jehova ubasita njani batali kutsi bente imisebenti yabo?

18 Kusebenta timiso letifanako nasemindenini. Tinhloko temndeni titjelwa kutsi: “Ningabacansuli bantfwana benu, kodvwa chubekani nibakhulisa ngekubayala nangesicondziso saJehova.” (Ef. 6:4) Loku kubaluleke kangakanani? Taga 19:18 titsi: “Jezisa indvodzana yakho lisekhona litsemba ekwakhekeni kwayo; kodvwa ungayishayi kakhulu, ungahle uyibulale.” Ecinisweni, batali labangemaKhristu batawulandzisa kuJehova nangabe behluleka kuyala bantfwana babo! (1 Sam. 3:12-14) Noma kunjalo, Jehova uniketa batali kuhlakanipha nemandla labawadzingako nangabe bathantaza kuye, bafundza liVi lakhe futsi bacela sicondziso semoya longcwele.​—Fundza Jakobe 1:5.

SIYALO SISIFUNDZISA KUPHILISANA NGEKUTHULA

19, 20. (a) Ngutiphi tibusiso lesititfola ngekwemukela siyalo lesivela kuNkulunkulu? (b) Sitawucoca ngani esihlokweni lesilandzelako?

19 Kumatima kubala tonkhe tibusiso lesititfola ngekwemukela siyalo kanye nangekulingisa Jehova naJesu nasiyala labanye. Loko kwenta kutsi imindeni nemalunga elibandla abe nekuthula. Labanye bativa batsandvwa, bahlonishwa futsi bavikelekile​—lokutibusiso lesitatitfola esikhatsini lesitako. (Hla. 72:7) Siyalo saJehova sisifundzisa kuphilisana ngekuthula kanye nangebunye njengobe siyincenye yemndeni waNkulunkulu. (Fundza Isaya 11:9.) Nangabe sisitsatsa kanjalo siyalo lesivela kuNkulunkulu sitawubona kutsi sibufakazi lobuhle belutsandvo lwaNkulunkulu lolungeke lucatsaniswe.

20 Esihlokweni lesilandzelako sitawucoca ngaletinye tici tesiyalo emndenini kanye nasebandleni. Sitawuphindze sicoce ngekutekhuta kanye nangalokunye lokungaba kubi kakhulu kwendlula buhlungu lesibuvako ngekutsi sitfole siyalo.