Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Kubalekele Kucabanga Njengebantfu Balelive

Kubalekele Kucabanga Njengebantfu Balelive

Cinisekani kutsi kubete umuntfu lonitfumba ngekuhlakanipha kwebantfu, nekuyenga lokulite . . . kwalelive.”​KHOL. 2:8.

TINGOMA: 60, 26

1. Ngusiphi seluleko umphostoli Pawula lasibhalela emaKhristu lakanye nawo? (Buka sitfombe lesisekucaleni kwalesihloko.)

UMPHOSTOLI Pawula wabhalela emaKhristu aseKholose incwadzi nasekutophela umnyaka wakhe wekucala aboshwe eRoma nga-60-61 C.E. Wawatjela ngekubaluleka kwekufuna ‘kucondza lokuvela kuNkulunkulu.’ (Khol. 1:9) Pawula waphindze watsi: “Loku ngikusho kuze kubete umuntfu longahle aniyenge ngenkhulumo lehungako. Cinisekani kutsi kubete umuntfu lonitfumba ngekuhlakanipha kwebantfu, nekuyenga lokulite ngemasiko ebantfu, ngetintfo letitsatfwa njengaletibalulekile eveni kodvwa hhayi kuKhristu.” (Khol. 2:4, 8) Pawula wachaza kutsi kungani imibono ledvumile ingakalungi, nekutsi kungani kucabanga ngendlela lelive lelicabanga ngayo kungabonakala kukuhle kubantfu labanesono. Nasi sibonelo, loku kungenta umuntfu ative ahlakaniphile noma amkhulu kunalabanye. Lencwadzi bekayibhalele kutsi isite bazalwane bayekele kucabanga ngendlela live lelicabanga ngayo nekwenta tintfo letimbi.​—Khol. 2:16, 17, 23.

2. Kungani sitawucoca ngetibonelo tendlela bantfu balelive labacabanga ngayo?

2 Indlela lelive lelicabanga ngayo ayihambisani neticondziso taJehova futsi itenta tibonakale tingakabaluleki. Ngetulu kwaloko ingenta kukholwa kwetfu kube butsakatsaka. Lamuhla, indlela lelive lelicabanga ngayo isitsintsa sonkhe. Ikhutsatwa ku-TV, ku-internet, emsebentini nasesikolweni. Kulesihloko sitawuhlolisisa kutsi yini lesingayenta kute sigweme indlela yekucabanga lengonakalisa tingcondvo tetfu. Sitawucoca ngetibonelo letisihlanu tendlela bantfu balelive labacabanga ngayo nekutsi singatigwema njani.

KUFANELE YINI SIKHOLELWE KUNKULUNKULU?

3. Ngumuphi umbono bantfu labanyenti labawubona ukahle, futsi leni?

3 “Ngingaba ngumuntfu lokahle noma ngingakholelwa kuNkulunkulu.” Emaveni lamanyenti kuvamile kutsi bantfu batsi abakholelwa kuNkulunkulu; batsi abanendzaba nenkholo. Kungenteka abakahlolisisi kutsi Nkulunkulu ukhona yini, kepha bakhululekile kutsi bente noma ngabe yini labafuna kuyenta. (Fundza Tihlabelelo 10:4.) Labanye batibona bahlakaniphile kulelive nabatsi: “Ngingaphila ngetimiso letiphakeme ngibe ngingakholelwa kuNkulunkulu.”

4. Singabonisana njani nemuntfu lokholewa kutsi kute uMdali?

4 Sikhona yini sizatfu lesinengcondvo lesingenta bantfu bacabange kutsi uMdali akekho? Indlela isayensi lechaza ngayo kutsi kuphila kwacala njani yenta bantfu badideke. Kodvwa ecinisweni kulula kukucondza loko. Nangabe indlu idzinga umuntfu kuze yakhiwe, kakhulu kangakanani-ke tintfo letiphilako! Ecinisweni takhi temtimba letiyinhloko takhiwe ngendlela lemangalisako kunanoma nguyiphi indlu ngoba tenta tintfo tindlu letingeke titente​—kutalana. Ngako letakhi temtimba tinendlela yekugcina tiphindze takhe imininingwane ledzingekako kute tikhone kwakha letinye. Ngubani lowadala takhi temtimba? LiBhayibheli liyaphendvula: “Nguleyo naleyondlu inemakhi wayo, kodvwa loyo lowakhe tonkhe tintfo nguNkulunkulu.”​—Heb. 3:4.

5. Singabonisana njani nemuntfu locabanga kutsi angakhona kwenta lokuhle abe angakholelwa kuNkulunkulu?

5 Singabonisana kanjani nebantfu labacabanga kutsi bangakhona kwenta lokuhle babe bangakholelwa kuNkulunkulu? LiVi laNkulunkulu liyavuma kutsi bantfu labangakholwa bangaba nato timiso letikahle. (Rom. 2:14, 15) Nasi sibonelo, bangahlonipha futsi batsandze batali babo. Kepha sicine kanganani sisekelo selizinga lekutiphatsa semuntfu longamnaki uMdali wetfu lonelutsandvo, lokunguye lobeka timiso talokulungile nalokungakalungi? (Isa. 33:22) Lamuhla, bantfu labanyenti bayavuma kutsi tintfo letimbi letenteka emhlabeni tikhombisa kutsi siyaludzinga lusito lwaJehova. (Fundza Jeremiya 10:23.) Ngako akukafaneli sicabange kutsi umuntfu angakhona kwati lokulungile abe angakholelwa kuNkulunkulu futsi angahambisani netimiso takhe.​—Hla. 146:3.

KUFANELE UBE LILUNGA LENKHOLO LETSITE YINI?

6. Bantfu labanyenti banamuphi umbono mayelana nenkholo?

6 “Ungajabula noma ungakholwa.” Lombono walelive ubonakala umuhle kubantfu labanyenti ngoba bacabanga kutsi kukholwa akukabaluleki. Tinkholo letinyenti tikhweshisa bantfu kuNkulunkulu ngekutsi tifundzise ngesihogo semlilo, ngekukweleka kwelishumi kanye nangekushumayela ngetepolitiki. Akumangalisi kutsi bantfu labanyenti bacabanga kutsi bangajabula babe bangakholwa! Labanye bangatsi, “ngiyafuna kwati ngetintfo letiphatselene naNkulunkulu kodvwa angifuni kuba lilunga lenkholo letsite.”

7. Kukhonta kweliciniso kuyitfutfukisa njani injabulo?

7 Kuliciniso yini vele kutsi ungajabula nangabe ungakholwa? Kuliciniso kutsi umuntfu angajabula nakangekho enkholweni yemanga, kodvwa ngeke ayitfole injabulo sibili nangabe ete buhlobo lobuhle naNkulunkulu, lochazwa ngekutsi ‘nguNkulunkulu lojabulako.’ (1 Thim. 1:11) Konkhe Nkulunkulu lakwentako kuzuzisa tsine. Tinceku takhe tiyajabula ngoba tinaka kakhulu kusita labanye. (Imis. 20:35) Nasi sibonelo, cabanga ngendlela kukhonta kweliciniso lokuyitfutfukisa ngayo injabulo emndenini. Sifundziswa kutsi sihloniphe bantfu lesishade nabo, sitsatse tifungo temshado njengaletingcwele, sigweme kuphinga, sikhulise bantfwana labahloniphako, futsi sibonisane lutsandvo mbamba. Umphumela waloku uba kutsi emalunga elibandla kanye nebazalwane emhlabeni wonkhe bayajabula futsi baba nebunye.​—Fundza Isaya 65:13, 14.

8. Umbhalo waMatewu 5:3 ungasisita njani kute siphendvule umbuto lotsi, Yini leyenta bantfu bajabule?

8 Kuliciniso yini kutsi umuntfu angajabula ngisho noma angamkhonti Nkulunkulu? Cabanga ngembuto lotsi, Yini leyenta bantfu bajabule? Labanye bajatjuliswa kutfola umsebenti lokahle, temidlalo, noma kwenta tintfo labatitsandzako. Labanye bayajabula nabanakekela imindeni yabo noma bangani. Konkhe loku kungasenta sijabule, kodvwa kuphila kwetfu kunenjongo leholela enjabulweni lengapheli. Ngalokwehlukile etilwaneni, tsine singamati uMdali futsi simkhonte ngekwetsembeka. Sidalwe ngendlela yekutsi sitfole injabulo nasikhonta Jehova. (Fundza Matewu 5:3.) Nasi sibonelo, emaKhristu eliciniso ayajabula futsi ayakhutsateka nakahlangene ndzawonye kuze akhonte Jehova. (Hla. 133:1) Aphindze ajabulele kuba nelutsandvo lwebuzalwane, kuphila lokwenetisako kanye nelitsemba lelijabulisako.

SIYATIDZINGA YINI TIMISO TEKUTIPHATSA?

9. (a) Ngumuphi umbono lovamile bantfu balelive labanawo ngekuya ecasini? (b) Kungani liVi laNkulunkulu likwencabela kuya ecasini ngaphandle kwemshado?

9 “Kubi ngani kuya ecasini ngaphandle kwemshado?” Bantfu bangahle batsi: “Kufanele sikujabulele kuphila. Kubi ngani kuya ecasini nemuntfu longakashadi naye?” EmaKhristu akukafaneli abeketelele kutiphatsa lokubi ngekwelicasi ngoba liVi laNkulunkulu liyakulahla. * (Fundza 1 Thesalonika 4:3-8.) Jehova unguMdali wetfu, ngako unelilungelo lekusinika imitsetfo. Umtsetfo waNkulunkulu utsi yindvodza nemfati labashadile kuphela lokufanele baye ecasini, futsi loko kuyincenye yelilungiselelo lemshado. Nkulunkulu usinikete imitsetfo ngobe asitsandza, futsi izuzisa tsine. Imindeni leyigcinako ijabulela lutsandvo, inhlonipho kanye nekulondzeka. Nkulunkulu akakubeketeleli kwephula imitsetfo yakhe ngemabomu.​—Heb. 13:4.

10. UmKhristu angakugwema njani kutiphatsa lokubi ngekwelicasi?

10 LiVi laNkulunkulu lisifundzisa indlela yekugwema kutiphatsa lokubi ngekwelicasi. Indlela lebalulekile yekwenta njalo, kutsi sinake loko lesikubukako. Jesu watsi: “Wonkhe umuntfu lochubeka abuka lomsikati ate amkhanuke sewuvele uphingile naye enhlitiyweni. Nangabe liso lakho langesekudla likuhlupha, likhiphe ulilahle.” (Mat. 5:28, 29) Ngako emaKhristu kufanele akugweme kubuka titfombe letikhombisa kungcola noma kulalela umculo lonemagama lakhutsata kutiphatsa lokubi. Umphostoli Pawula wabhalela emaKhristu labekanye nawo watsi: “Bulalani . . . emalunga emitimba yenu asemhlabeni, ekwenteni budlundlulu.” (Khol. 3:5) Ngetulu kwaloko, kufanele silawule loko lesikucabangako naloko lesikushoko.​—Ef. 5:3-5.

KUFANELE YINI UFUNE UMSEBENTI LOHOLELA KAHLE?

11. Kungani kungabonakala kukuhle kufuna umsebenti wekutiphilisa?

11 “Kuba nemsebenti wekutiphilisa ngiko lokungakwenta ujabule.” Bantfu labanyenti basincenga kutsi sikwente umgomo wetfu kutfola umsebenti wekutiphilisa. Kutfola lomsebenti kungasenta sihlonishwe, sibe neligunya kanye nemcebo. Ngesizatfu sekutsi bantfu labanyenti bakwenta umgomo wabo loyinhloko kutfola umsebenti lokahle, nemKhristu naye angahle acabange ngendlela lefanako.

12. Kuphumelela emsebentini ngiko yini lokwenta bantfu bajabule?

12 Kungenteka yini vele kutsi umsebenti loholela kahle wente umuntfu abe neludvumo kanye nenjabulo lehlala njalo? Cha. Khumbula kutsi Sathane ukhutsata bantfu kutsi babe nesifiso sekulawula labanye nesekuhlonishwa, kodvwa yena akajabuli futsi utfukutsele. (Mat. 4:8, 9; Semb. 12:12) Injabulo leletfwa kusita labanye kutsi bazuze ekuhlakanipheni kwaNkulunkulu kute batfole kuphila lokuphakadze, yinkhulu kakhulu nayicatsaniswa nekwenetiseka lokuletfwa kuba nemsebenti loholela kakhulu. Ngetulu kwaloko, lelive likhutsatsa bantfu kutsi bancintisane, babe nemona futsi ekugcineni loku “kufanana nekucosha umoya.”​—Shu. 4:4.

13. (a) Kufanele sibe namuphi umbono ngemsebenti wekutiphilisa? (b) Ngekusho kwencwadzi Pawula layibhalela emaKhristu aseThesalonika, yini lebeyimenta atfole injabulo lenkhulu?

13 Kuliciniso kutsi kufanele sitisekele ekuphileni futsi kute lokubi ngekwenta umsebenti lesiwutsandzako. Kodvwa akukafaneli sibeke umsebenti wekutiphilisa kucala ekuphileni kwetfu. Jesu watsi: “Kute umuntfu longasebentela emakhosi lamabili, ngobe utawutondza lenye atsandze lelenye, nobe ahloniphe lenye edzelele lelenye. Ngeke nikhonte Nkulunkulu kanye nemcebo.” (Mat. 6:24) Nasibeka Jehova kucala ekuphileni kwetfu futsi silalela loko lasifundzisa kona eBhayibhelini, sitfola injabulo lesingeke siyicatsanise nalutfo. Nguloko lokwenteka kumphostoli Pawula. Ekucaleni bekaphishekela kuba nemsebenti lokahle enkholweni yebuJuda, kodvwa ngesikhatsi enta bafundzi futsi abona indlela umlayeto waNkulunkulu lobagucula ngayo nabawulalela, watfola injabulo sibili. (Fundza 1 Thesalonika 2:13, 19, 20.) Kute lomunye umsebenti longasinika injabulo kwendlula lona.

Injabulo lehlala njalo iletfwa kusita bantfu bazuze ekuhlakanipheni kwaNkulunkulu (Buka sigaba 12 na-13)

SINGAKHONA YINI KULUNGISA TINKINGA?

14. Kungani ungabonakala umuhle umbono wekutsi bantfu bangakhona kulungisa tinkinga tabo?

14 “Bantfu bangakhona kutilungisela tinkinga tabo.” Lombono walelive ungabonakala umuhle kubantfu labanyenti. Kungani? Kube lombono bewuliciniso, loko bekungasho kutsi bantfu abasidzingi sicondziso saNkulunkulu futsi bangenta noma yini labayitsandzako. Ngetulu kwaloko, lombono wekutsi bantfu bangakhona kulungisa tinkinga tabo ungabonakala uliciniso ngobe lolunye lucwaningo luveta kutsi liyehla lizinga letimphi, bugebengu, tifo kanye nebuphuya. Lomunye umbiko utsi: “Sizatfu lesenta kuphila kube ncono kutsi bantfu batimisele kwenta umhlaba ube yindzawo lencono.” Lamavi aveta kutsi umuntfu angakhona yini kulungisa tinkinga lesekuphele sikhatsi lesidze tikhona? Kuze sitfole imphendvulo asesicoce kabanti ngetinkinga letihlasela bantfu.

15. Yini lekhombisa kutsi tinkinga tebantfu tandze kakhulu?

15 Timphi: Kulinganiselwa kutsi tigidzi tebantfu letingu-60 noma ngetulu tafa etimphini temhlaba letimbili. Kusukela ekupheleni kweMphi yeLive yesibili bantfu behlulekile kugwema timphi. Nga-2015, linani lebantfu labashiya emakhaya abo ngenca yetimphi noma kushushiswa laba tigidzi letilinganiselwa ku-12.4. Loku kwenta kutsi lelinani lenyuke libe tigidzi leticishe tibe ngu-65. Bugebengu: Ngisho noma letinye tinhlobo tebugebengu tinciphile kuletinye tindzawo, bugebengu lobentiwa nge-Internet, budlova kanye nebuphekula buyachubeka bandza ngelizinga lelisetulu kakhulu. Ngetulu kwaloko, bantfu labanyenti bakholelwa kutsi kukhohlakala sekwandze kakhulu. Bantfu abakhoni kucedza bugebengu. Tifo: Letinye tifo tiyelapheka. Noma kunjalo, umbiko lowakhishwa nga-2013 watsi njalo ngemnyaka bantfu labangephasi kwa-60 babulawa sifo senhlitiyo, stroke, umdlavuza, sifo semaphaphu kanye nesifo sashukela. Buphuya: Ngekusho kweliBhange leMhlaba, linani lebantfu labaphuyile e-Africa lenyuka kusukela etigidzini letingu-280 nga-1990 laya etigidzini letingu-330 nga-2012.

16. (a) Kungani kunguMbuso waNkulunkulu kuphela longalungisa tinkinga tebantfu? (b) Ngutiphi tibusiso letitawuletfwa nguMbuso waNkulunkulu letabiketelwa ngu-Isaya kanye nemhlabeleli?

16 Bantfu labaphetse temnotfo netepolitiki banebugovu. Kuyacaca kutsi bantfu labanjalo angeke bakhone kucedza timphi, bugebengu, tifo kanye nebuphuya—kutawucedvwa nguMbuso waNkulunkulu kuphela. Cabanga ngaloko Jehova latakwentela bantfu. Timphi: UMbuso waNkulunkulu utawucedza tonkhe tintfo letibangela timphi lokufaka ekhatsi bugovu, kukhohlakala, lubandlululo, inkholo yemanga kanye naSathane. (Hla. 46:8, 9) Bugebengu: UMbuso waNkulunkulu sewuvele ufundzisa tigidzi tebantfu kutsi titsandzane futsi tetsembane, lokuyintfo bohulumende labangakhoni kuyenta. (Isa. 11:9) Tifo: Jehova utawubusisa bantfu bakhe ngemphilo lephelele. (Isa. 35:5, 6) Buphuya: Jehova utabucedza buphuya futsi utawenta bantfu bakhe baphumelele ekuphileni kanye nasetintfweni letimayelana naye, lokutintfo letibaluleke kakhulu kwendlula umcebo.​—Hla. 72:12, 13.

KUFANELE “SIYATI INDLELA YEKUPHENDVULA UMUNTFU NGAMUNYE”

17. Ungakugwema njani kucabanga ngendlela lelive lelicabanga ngayo?

17 Nangabe uva umbono walelive lowenta kukholwa kwakho kube butsakatsaka, cwaninga ngaloko liBhayibheli lelikushoko, futsi ucoce nemKhristu lovutsiwe ngalendzaba. Cabanga ngekutsi kungani lombono ungevakala ukahle, kungani uliphutsa kanye nekutsi ungawugwema kanjani. Ecinisweni sonkhe singakhona kutivikela endleleni lelive lelicabanga ngayo ngekutsi silandzele umyalo umphostoli Pawula lawunika libandla laseKholose lotsi: “Chubekani nihamba ngekuhlakanipha emkhatsini walabo labangephandle . . . niyati indlela yekuphendvula umuntfu ngamunye.”​—Khol. 4:5, 6.

^ sig. 9 Bantfu labanyenti abati kutsi emavi lakuJohane 7:53–8:11 latfolakala emaBhayibhelini lamanyenti abengatfolakali emahumushweni lamadzala letsenjwako. Ngekusho kwalombhalo, bantfu labanyenti batsi ngumuntfu lote sono kuphela longabeka labanye licala lekuphinga. Kodvwa umtsetfo Nkulunkulu lawuniketa sive sema-Israyeli bewutsi: “Nangabe indvodza itfolakala ilele nemfati walenye indvodza, bobabili bayawubulawa.”​—Dut. 22:22.