Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Umusa—Buntfu Lobukhonjiswa Ngemavi Nangetento

Umusa—Buntfu Lobukhonjiswa Ngemavi Nangetento

SIYAKHUTSATEKA futsi sidvudvuteke nangabe labanye basiphatsa ngemusa. Siyajabula nangabe sibona kutsi bantfu labatsite bayasitsandza. Njengobe sonkhe sijabula nasiphatfwa ngemusa, yini lesingayenta kute sitfutfukise indlela lesiwubonisa ngayo?

Kuba nemusa kusho kubanaka bantfu futsi sikhombise ngemavi nangetento kutsi siyabatsandza. Umusa singawubonisa ngetento, hhayi ngemavi kuphela. Nangabe sibatsandza mbamba bantfu futsi sibavela sitawukhona kubaphatsa ngemusa. Ngetulu kwaloko umusa ungulesinye setitselo temoya waNkulunkulu, ngako onkhe emaKhristu kufanele abe nawo. (Gal. 5:22, 23) Kufanele sitfutfukise indlela lesikhombisa ngayo umusa kulabanye. Ase sifundze kutsi yini Jehova neNdvodzana yakhe labayenta kute baphatse labanye ngemusa futsi yini lesingayenta kute sibalingise.

JEHOVA UBAPHATSA NGEMUSA BONKHE BANTFU

Jehova unemusa futsi usikhatsalela sonkhe kuhlanganise nebantfu ‘labangabongi nalababi.’ (Luk. 6:35) Sibonelo saloko kutsi “wenta lilanga liphumele bantfu lababi nalabahle, aphindze ente imvula inele bantfu labalungile nalabangakalungi.” (Mat. 5:45) Ngisho nalabo labangavumi kutsi Jehova unguMdali wabo, bayazuza etintfweni Jehova latentile futsi nabo bayajabula.

Sifundza sifundvo lesihle sekuphatsa labanye ngemusa kuloko Jehova lakwentela bo-Adamu na-Eva. Ngemuva nje kwekona, “base batfunga emacembe emkhiwa, batentela kwekuvunula.” Nanobe kunjalo, Jehova bekati kutsi batawudzinga kwekugcoka lokukahle njengobe bebatawube bangasekho ensimini yase-Edeni futsi umhlaba sewucalekiswe ‘ngemanyeva nelukhula.’ Ngenca yekutsi unemusa, Jehova wabentela “kwekwembatsa kwetikhumba.”​—Gen. 3:7, 17, 18, 21.

Nanobe Jehova anemusa ‘kulababi nalabahle,’ kodvwa ngalokukhetsekile ufuna kuphatsa tinceku takhe letetsembekile ngemusa. Nasi sibonelo, ngesikhatsi kuphila umphrofethi Zakhariya, ingilosi yakhatsateka nayibona kungasachubeki kwakhiwa kabusha kwelithempeli eJerusalema. Jehova wakuva kukhatsateka kwalengilosi futsi wayiphendvula ‘ngemavi lamnandzi ekudvudvuta.’ (Zak. 1:12, 13) Jehova wenta lokufanako nakumphrofethi Elija. Ngalesinye sikhatsi, lomphrofethi bekacindzeteleke kakhulu kangangekutsi waze wafisa kufa. Jehova wayinaka indlela Elija labetiva ngayo futsi watfumela ingilosi kutsi imcinise. Waphindze wamcinisekisa kutsi utamsita. Ngemuva kwekuva emavi lamnandzi futsi asatfole nelusito labekaludzinga, Elija wakhona kuchubeka nemsebenti labekanikwe wona. (1 Khos. 19:1-18) Emkhatsini wetinceku taNkulunkulu, ngubani lobe sibonelo lesihle kakhulu sekuphatsa labanye ngemusa?

JESU BEKABAPHATSA NGEMUSA BANTFU

Ngesikhatsi asemhlabeni, Jesu bekabaphatsa ngemusa bantfu futsi abacabangela. Bekabaphatsa kahle futsi bekangabaphoceleli kutsi bente lakufunako. Bekaneluvelo futsi watsi: “Kotani kimi nonkhe nine lenikhatsele nalenisindvwako, ngitaniphumuta. . . . Ngobe lijoka lami lilula.” (Mat. 11:28-30) Ngenca yekutsi abenemusa, bantfu bebamlandzela nobe ngukuphi lapho bekaya khona. Jesu ‘wabahawukela,’ wabapha kudla, welapha labagulako wacinisa lababutsakatsaka futsi wabafundzisa “tintfo letinyenti” ngaBabe wakhe.​—Mak. 6:34; Mat. 14:14; 15:32-38.

Jesu bekanekucondza endleleni laphatsa ngayo labanye futsi loko bekukhombisa kutsi unemusa. Ecinisweni bekatemukela “ngemusa” ticelo talabanye ngisho noma betimphatamisa. (Luk. 9:10, 11) Nasi sibonelo, lomunye wesifazane lebekangcolile ngekusho kwemtsetfo watsintsa umphetfo wengubo yaJesu anelitsemba lekutsi sifo sekopha labenaso sitawuphela. Jesu akazange amtsetsise. (Lev. 15:25-28) Njengobe lomake besekophe iminyaka lengu-12, Jesu wamvela futsi watsi kuye: “Ndvodzakati, kukholwa kwakho kukuphilisile. Hamba kahle, ngobe sewuphilile ekuguleni kwakho.” (Mak. 5:25-34) Lesi bekusento lesikhulu sekukhombisa umusa!

KUFANELE SIBENTELE LOKUHLE LABANYE

Letibonelo letingenhla tikhombisa kutsi umusa ukhonjiswa ngetento. Jesu waliveta kahle leliphuzu emfanekisweni wakhe lobewumayelana nemSamariya longumakhelwane lokahle. Ngisho noma emaSamariya abengevani nemaJuda, lendvodza lengumSamariya lokukhulunywa ngayo kulomfanekiso yayivela lendvodza leyabanjwa inkundzi, yashaywa tigebengu futsi tayishiya ticabanga kutsi ifile. Umusa wenta lomSamariya kutsi atsatse sinyatselo. Wabopha emanceba alendvodza futsi wayitsatsa wayimikisa endlini yetivakashi. LomSamariya wabhadala tonkhe tindleko tekunakekela lendvodza lebeyilimele.​—Luk. 10:29-37.

Nanobe umusa sivame kuwukhombisa ngetento, singakhona kuphatsa labanye ngemusa ngekutsi sisho emavi lesiwacabange kahle nalakhutsatako. LiBhayibheli litsi “kukhatsateka kuyamondzisa umuntfu; kodvwa livi lemusa limenta ajabule.” (Taga 12:25) Labanye bangajabula nangabe umusa kanye nebuhle kusenta sente tintfo letibakhutsatako. * Emavi etfu lanemusa atawukhombisa kutsi siyabakhatsalela. Nasibakhutsata batawukhona kubeketelela tinkinga lababhekana nato ekuphileni.​—Taga 16:24.

TINDLELA TEKUKHOMBISA BANTFU UMUSA

Bonkhe bantfu bangakhona kuphatsa labanye ngemusa, ngenca yekutsi badalwe ‘ngemfanekiso waNkulunkulu.’ (Gen. 1:27) Nasi sibonelo, Juliyusi lobekayindvuna yemasotja aseRoma futsi lobekagadze umphostoli Pawula ngesikhatsi aya eRoma “wamphatsa kahle Pawula, wamvumela nekutsi aye kubangani bakhe kute bamnakekele” edolobheni laseSidoni. (Imis. 27:3) Ngekuhamba kwesikhatsi, takhamuti taseMaltha tabaphatsa kahle kakhulu boPawula kanye nalabanye ngesikhatsi baphukelwe ngumkhumbi. Letakhamuti tabasa umlilo kute bafutfumale. (Imis. 28:1, 2) Loko letakwenta bekukuhle kakhulu, kodvwa nangabe sinemusa kufanele sente lokungetulu kwekuphatsa kahle labanye ngetikhatsi letitsite.

Kute sikhone kujabulisa Nkulunkulu, kufanele sibe nemusa futsi sibaphatse kahle labanye bantfu. Jehova usitjela kutsi sigcoke umusa. (Khol. 3:12) Kuliciniso kutsi ngaletinye tikhatsi kumatima kuba nalobuntfu Nkulunkulu lafuna sibe nabo. Kubangelwa yini loko? Kungabangelwa kutsi sinemahloni, asitetsembi, sibhekena nekuphikiswa futsi ngaletinye tikhatsi siba nebugovu. Nanobe kunjalo, siyakhona kutincoba letinkinga nangabe setsembela emoyeni longcwele futsi setama kulingisa indlela Jehova lasiphatsa ngayo ngemusa.​—1 Khor. 2:12.

Singakhona yini kubona loko lesingakwenta kute sitfutfukise indlela lesiphatsa ngayo labanye? Kufanele sitibute: ‘Ngibalalela ngesineke yini labanye? Ngiyatinaka yini tidzingo tabo? Ngagcina nini kumphatsa ngemusa umuntfu longesuye umngani wami nome longasilo lilunga lemndeni wami?’ Singatibekela umgomo wekubati kahle bantfu lesiphila nabo ikakhulukati bazalwane betfu. Nasenta njalo sitawutati kancono timo lababhekene nato kanye nalabakudzingako. Ngemva kwaloko, kufanele setame kubaphatsa ngemusa ngendlela natsi lesingatsandza basiphatse ngayo kube besisesimeni labakuso. (Mat. 7:12) Ekugcineni Jehova utasibusisa nasimcela kutsi asisite sikhone kuphatsa labanye ngemusa.​—Luk. 11:13.

LABANYE BAYASITSANDZA NANGABE SINEMUSA

Ngesikhatsi umphostoli Pawula asho tintfo letimenta abe sisebenti saNkulunkulu wabala “nemusa.” (2 Khor. 6:3-6) Bantfu bebamtsandza Pawula ngoba bekabakhatsalela, futsi loko bekakukhombisa ngemavi nangetento. (Imis. 28:30, 31) Ngendlela lefanako natsi singabenta bantfu bafune kwati emaciniso nangabe sibaphatsa ngemusa. Nangabe sibaphatsa ngemusa bonkhe bantfu ngisho nalabo labasiphikisako, singabenta bangachubeki nekusikwatela noma babe nebudlova kodvwa nabo babe nemusa. (Rom. 12:20) Ngekuhamba kwesikhatsi kungenteka bagcine bafuna kuva umlayeto weliBhayibheli.

Epharadisi bantfu labanyenti labatawuvuswa batawujabula kakhulu nangabe sibaphatsa ngemusa futsi labanye batawube bacala ngca kuboniswa umusa. Loko kutawubenta kutsi nabo baphatse labanye ngemusa. Noma ngabe ngubani longeke aphatse labanye ngemusa noma asite labanye, ngeke aphile phakadze ePharadisi. Bantfu Nkulunkulu latabavumela kutsi baphile phakadze batawuphatsa labanye ngemusa nangelutsandvo. (Hla. 37:9-11) Loko kusho kutsi sitawuphila ngekuthula futsi sivikeleke. Ngaphambi kwekutsi lesikhatsi lesijabulisako sifike, yini lesingayizuza ngekuphatsa labanye ngemusa?

TINZUZO TEKUPHATSA LABANYE NGEMUSA

LiBhayibheli litsi: “Umuntfu lonemusa kulabanye utisita yena.” (Taga 11:17) Bantfu bayamtsandza umuntfu lonemusa futsi nabo bese bamphatsa ngemusa. Jesu watsi: “Ngobe ngendlela lenibaphatsa ngayo labanye nani nitawuphatfwa ngayo.” (Luk. 6:38) Ngako-ke umuntfu lonemusa usheshe abatfole bangani futsi bahlala babangani bakhe.

Umphostoli Pawula wakhutsata emaKhristu asebandleni lase-Efesu kutsi ‘aphatsane ngemusa, abe nesihawu, atsetselelane ngekukhululeka.’ (Ef. 4:32) Libandla lizuza kakhulu nangabe linebazalwane nabodzadze labanesihawu, labaphatsa labanye ngemusa futsi bafune kubasita. Bazalwane abawasebentisi emavi lalimata labanye, bababandlulule noma bahlekise ngabo. Esikhundleni sekutsi bakhulume kabi ngabo, benta konkhe lokusemandleni abo kute basebentise lulwimi lwabo ekusiteni labanye. (Taga 12:18) Loko kwenta libandla licine futsi likhonte Jehova ngenjabulo.

Kufanele sikhombise ngemavi nangetento kutsi sinemusa. Nangabe sinemusa sisuke sikhombisa kutsi sinebuntfu baNkulunkulu wetfu Jehova. (Ef. 5:1) Ngekwenta njalo sicinisa emabandla lesikuwo siphindze sidvonsele labanye ekukhonteni lokuhlantekile. Shengatsi singatiwa njengebantfu labanemusa.

^ sig. 13 Buhle kutawucocwa ngabo esihlokweni lesilandzelako kuletihloko letiluchungechunge letikhuluma ngetitselo temoya letiyimfica.