Jehova watjela ema-Israyeli kutsi abe ngcwele. Kuze abasite babe ngcwele, wabatjela watsi: “Ungabohamba unyundzela umuntfu wakini futsi imphilo yemuntfu wakini nayisengotini, ungabukeli. NginguJehova.”—Lev. 19:2, 16, umbhalo longentasi.

Ligama lelitsi “ungabukeli” likuveta kahle loko lokushiwo ligama lesiHebheru, kodvwa lisho kutsini? Incwadzi yemaJuda lekhuluma ngaLevithikhusi itsi: “Kumatima kuchaza lencenye yalelivesi . . . ngobe asati kutsi lisho kutsini leligama lesiHebheru lelihunyushwe ngekutsi ‘ungabukeli.’”

Letinye tati titsi lihlobene naloko lokushiwo nguvesi 15, lotsi: “Ubokwehlulela ngendlela lelungile. Ungakhombisi kukhetsa ngekutsi uphatse kabi umuntfu loweswele kodvwa umuntfu lonjingile yena ube umkhombisa umusa. Ubomehlulela ngendlela lelungile umuntfu wakini.” (Lev. 19:15) Ngako umyalo lotfolakala kuvesi-16 lotsi “ungabukeli,” ungasho kutsi bantfu baNkulunkulu bekungakafaneli bamphatse kabi loyo labasebenta naye nabasecaleni enkantolo, etindzabeni tebhizinisi, etindzabeni temndeni, nobe bangetsembeki kuze batizuzise bona. Kuliciniso kutsi akukafaneli sitente letintfo, kodvwa kunalenye indlela lesingalicondza ngayo leligama lelikuvesi-16.

Cabanga ngemavi ekucala lakulelivesi. Nkulunkulu uyala bantfu bakhe kutsi bangahambi banyundzela labanye. Khumbula kutsi kunyundzela kungetulu kwenhlebo, nanobe nenhlebo ingatibanga tinkinga. (Taga 10:19; Shu. 10:12-14; 1 Thim. 5:11-15; Jak. 3:6) Umuntfu lonyundzelako uvame kusho emanga ngalomunye kuze alimate lidvumela lakhe. Umuntfu lonyundzelako angafakaza emanga ngalomunye, ngisho nobe loko kungabeka kuphila kwaloyo muntfu engotini. Khumbula kutsi lamanye emadvodza anyundzela Nabothi ngekutsi etfule bufakazi lobungemanga, futsi ngenca yaloko wagcotjwa ngematje. (1 Khos. 21:8-13) Ngako, njengobe kusho incenye yesibili yaLevithikhusi 19:16, umuntfu lonyundzelako angabukela nangabe imphilo yemuntfu wakubo isengotini.

Ngetulu kwaloko, umuntfu lonyundzelako uveta kutsi unenzondo. 1 Johane 3:15 utsi: “Wonkhe umuntfu lotondza umzalwane wakhe ungumbulali, futsi niyati kutsi kute umbulali longatfola kuphila lokuphakadze.” Ngako asimangali kutsi ngemuva kwekutsi Nkulunkulu asho lamavi lakuvesi 16 wabese utsi: “Ungamtondzi umnakenu enhlitiyweni yakho.”—Lev. 19:17.

Ngako lomyalo longakavami lokuLevithikhusi 19:16 uniketa emaKhristu seluleko lesibalulekile. Kufanele siyigweme imicabango lemibi nekunyundzela labanye. Kalula nje, ‘nasibukela nangabe imphilo yemuntfu wakitsi isengotini,’ lokusho kutsi, nangabe simnyundzela, ngobe singamtsandzi nobe sinemona loko kutawusho kutsi siyamenyanya. EmaKhristu kufanele angakwenti loku.—Mat. 12:36, 37.