Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Umbhalo losetjeni lotsi: “Yahweh Sabaot umcalekisile Hagaf loyindvodzana yaHagav”

Bewati Yini?

Bewati Yini?

ImiBhalo yakadzeni ikusekela njani loko lokushiwo liBhayibheli?

I-BIBLE Lands Museum leseJerusalema, inelitje lelinembhalo lowabhalwa ngabo-700-600 B.C.E. Lelitje latfolakala kulomunye umhume lobekungcwatjwa kuwo bantfu dvutane neHebron leka-Israyeli. Lombhalo utsi: “Yahweh Sabaot umcalekisile Hagaf loyindvodzana yaHagav.” Lombhalo ukusekela njani loko lokushiwo liBhayibheli? Uyakhombisa kutsi libito laNkulunkulu lelitsi Jehova, lelibhalwe ngetinhlavu tesiHebheru letitsi YHWH belatiwa kakhulu futsi lisetjentiswa kakhulu ngetikhatsi tekubhalwa kweliBhayibheli. Ecinisweni, leminye imibhalo lekulemihume ikhombisa kutsi labo lebebayisebentisa kuze bahlangane kuyo nobe babhace kuyo bebavame kubhala libito laNkulunkulu kanye nemabito abo kuletindvonga.

Nakakhuluma ngalemibhalo, Dr. Rachel Nabulsi weNyuvesi yaseGeorgia utsi: “Kusetjentiswa ngalokuphindziwe kweligama lelitsi YHWH kubalulekile. . . . Lamagama kanye nemibhalo akhombisa kubaluleka kwaYHWH ekuphileni kwema-Israyeli nemaJuda.” Loku kuyalisekela liBhayibheli lapho khona libito laNkulunkulu lelibhalwe ngetinhlavu tesiHebheru letitsi YHWH tivela khona tinkhulungwane tetikhatsi. Ngalokuvamile, emagama ebantfu bekafaka ekhatsi lelibito laNkulunkulu.

Lamagama latsi “Yahweh Sabaot” labhalwe kulelitje asho kutsi “Jehova wemabutfo.” Ngako kubonakala shengatsi ngetikhatsi tekubhalwa kweliBhayibheli, bantfu bebavame kusebentisa libito laNkulunkulu kanye nemavi latsi “Jehova wemabutfo.” Loku kuyalisekela liBhayibheli ngekusebentisa kwalo emavi latsi “Jehova wemabutfo” lavela tikhatsi letingu 283 emiBhalweni yesiHebheru, futsi leminyenti yalemibhalo ibhalwe ngu-Isaya, Jeremiya naZakhariya.