Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Joseph F. Rutherford kanye nalabanye bazalwane ngesikhatsi bavakashe eYurophu

1920—Iminyaka Lelikhulu Leyendlulile

1920—Iminyaka Lelikhulu Leyendlulile

NAKUCALA umnyaka wanga-1920, bantfu baJehova bebatimisele kwenta umsebenti lobewuphambi kwabo. Ngako nga-1920 bakhetsa sihloko semnyaka lebesitsi: “SIMAKADZE ungemandla ami nengoma yami.”—Hla. 118:14, King James Version.

Jehova wabanika emandla labafundzisi lebebatimisele. Kulowo mnyaka, linani lemahlahlandlela lakhula lesuka ku-225 laya ku-350. Bekukwekucala kutsi bamemeteli labangu-8 000 babike umsebenti wabo wekushumayela endlunkhulu. Jehova wababusisa ngekutsi labantfu lebebabashumayela balalele.

BAKHOMBISA UMDLANDLA LOMKHULU

NgaMarch 21, 1920, Joseph F. Rutherford lobekahlela umsebenti weBafundzi BeliBhayibheli ngaleso sikhatsi wakhuluma ngesihloko lebesitsi: “Tigidzi Letiphilako Nyalo Ngeke Tife.” Bafundzi BeliBhayibheli benta konkhe lokusemandleni abo kuze bameme bantfu labakutsandzako kufundza kutsi bete kulombutsano. Bacasha lihholwa lelikhulu eNew York futsi basakata timemo letingetulu kwa-320 000.

Liphephandzaba lelikhangisa ngenkhulumo lenesihloko lesitsi: “Tigidzi Letiphilako Nyalo Ngeke Tife”

Kweta bantfu labanyenti kunalabo lebebabalindzele. Lelihholwa belitfwala bantfu labangu-5 000, ngako labangu-7 000 bajikiswa ngobe lelihholwa beseligcwele. I-The Watch Tower yatsi “lona ngulomunye wemihlangano lephumelele kakhulu leyake yabanjwa Bafundzi BeliBhayibheli.”

Bafundzi BeliBhayibheli besebatiwa ngekutsi bamemetela kutsi “tigidzi letiphilako nyalo ngeke tife.” Ngaleso sikhatsi, bebangacondzi kutsi umlayeto weMbuso bekufanele ushunyayelwe ngelizinga lelisetulu. Nobe kunjalo, bebanemdlandla lomkhulu. Ida Olmstead lowacala kuya emihlanganweni nga-1902, watsi: “Besati kutsi kunetibusiso letinyenti lebesitatitfola, futsi asizange siyekele kutjela bantfu letindzaba letimnandzi.”

KUKHICITA TINCWADZI TETFU

Kuze kucinisekiswe kutsi bantfu bayatitfola tincwadzi letitabasita kutsi babe nebuhlobo lobuhle naNkulunkulu, bazalwane baseBethel bacala kutikhicitela letincwadzi. Batsenga imishini futsi bayibeka endzaweni lebebayicashile lebeyise-35 Myrtle Avenue, eBrooklyn, eNew York, lebeyisedvute naseBethel.

Leo Pelle naWalter Kessler bacala kusebenta eBethel ngaJanuary 1920. Walter watsi: “Nasifika, umzalwane lobekabuke umsebenti wekukhicita tincwadzi wasibuka wase utsi: ‘Nineli-awa nehhafu lekusebenta ngaphambi kwekutsi kube likhefu.’ Wasicela kutsi sitsatse emakhathoni etincwadzi lebekakulelinye likamelo.”

Nakakhumbula lokwenteka ngelilanga lelilandzelako, Leo watsi: “Sanikwa umsebenti wekuwasha tibondza tesitezi sekucala salesakhiwo. Lomsebenti wangishiya ngingcole kakhulu. Kodvwa besisebentela Jehova, futsi loko kwangenta ngajabula.”

Umshini lokutsiwa yi-flatbed lowasetjentiswa kuze kukhicitwe i-The Watch Tower

Ngemaviki nje lambalwa, i-The Watch Tower beseyikhicitwa ngemavolontiya lebekakhutsele. NgaFebruary 1, 1920, emakhophi langu-60 000 e-The Watch Tower akhicitwa esitezi sesibili. Ngesikhatsi lesifanako ekamelweni lelingephansi, bazalwane bebafaka umshini wekukhicita lebebawubita ngekutsi yiBattleship. Kwacalwa nekukhicitwa i-The Golden Age ya-April 14, 1920. Kusebaleni kutsi Jehova bekatibusisa letisebenti lebetitinikele.

“Besisebentela Jehova, futsi loko kwangenta ngajabula”

“ASIHLALE NGEKUTHULA”

Bantfu baJehova labetsembekile bebakujabulela kwenta umsebenti wekushumayela nekukhonta Nkulunkulu. Nobe kunjalo, labanye Bafundzi BeliBhayibheli bayishiya inhlangano ngesikhatsi ibhekene netikhatsi letimatima kusukela ngemnyaka wa-1917 kuya ku-1919. Yini lobekufanele yentiwe kuze basitwe?

I-The Watch Tower ya-April 1, 1920 beyinesihloko lesitsi: “Asihlale Ngekuthula.” Lesihloko besinesikhutsato lesihle lebesitsi: “Siyaciniseka kutsi bonkhe labafuna kulalela Jehova batawukhohlwa ngemaphutsa labawenta, futsi batawutihlanganisa nebantfu baNkulunkulu kuze bente umsebenti wakhe.”

Labanyenti bawalalela lamavi lanemusa. Labanye labashadene babhala batsi: “Siyabona kutsi senta liphutsa eminyakeni leyendlulile ngekutsi singashumayeli, babe labanye bawenta lomsebenti. . . . Siyetsemba kutsi ngeke siphindze sikwente loku.” Letisebenti lebetikhutsatekile betinemsebenti lomnyenti lobekufanele tiwente.

KUSAKATA I-“ZG”

NgaJune 21, 1920 Bafundzi BeliBhayibheli bacalisa umkhankaso lomkhulu wekusakata i-“ZG,” lokuyincwadzi lebeyinesihloko lesitsi The Finished Mystery. * Bekunemakhophi lamanyenti alencwadzi nayivinjelwa kusakatwa nga-1918.

Bonkhe bamemeteli, hhayi nje emahlahlandlela kuphela, bamenywa kutsi basakate lencwadzi. “Bonkhe bamemeteli lababhajatisiwe kuwo onkhe emabandla kufanele batinikele ngekutitsandzela kulomsebenti. Shengatsi nonkhe ningatsi: ‘Ngiciniseka ngentfo yinye,’ kutsi ngitayisakata i-ZG.” Edmund Hooper watsi labanyenti bacala ngalomkhankaso kushumayela endlini ngendlu. Waphindze watsi: “Sacala kubona kutsi bekutawuba njani nase ukhule ngelizinga lelikhulu lomsebenti kunalelo besililindzele.”

KUHLELA KABUSHA UMSEBENTI WEKUSHUMAYELA EYUROPHU

Ngenca yekutsi bekumatima kuchumana nalabanye bazalwane kulamanye emave ngesikhatsi seMphi Yelive Yekucala, uMzalwane Rutherford bekafuna kukhutsata labazalwane futsi awuhlele kabusha umsebenti wekushumayela. Ngako nga-August 12, 1920 yena kanye nalabanye bazalwane labane batsatsa luhambo loludze loluya eNgilandi, nakulamanye emave.

UMzalwane Rutherford e-Gibhithe

Ngesikhatsi Rutherford avakashele eNgilandi, Bafundzi BeliBhayibheli baba nemihlangano yesifundza lemitsatfu naleminye imihlangano lengu-12. Bantfu lababa khona balinganiselwa ku-50 000. Ekupheleni kwaloluhambo lwakhe, i-The Watch Tower yatsi: “Bazalwane bebakhutsatekile. Baba nebunye futsi basebenta ndzawonye, loko kwabajabulisa.” EParis, uMzalwane Rutherford waphindze wakhuluma ngalesihloko lesitsi: “Tigidzi Letiphilako Nyalo Ngeke Tife.” Nayicala lenkhulumo, lihholwa beligcwele nswi! Bantfu labangu-300 bacela lwati lolwengetiwe.

Sitfombe lesikhangisa inkhulumo leyabekwa ehholweni i-Royal Albert, eLondon

Emavikini lalandzela, labanye bazalwane bavakashela e-Athene, eCairo, naseJerusalema. Kuze kusitwe labo lebebatsandza kufundza kuletindzawo, uMzalwane Rutherford wavula indzawo lebebatawutfola kuyo tincwadzi eRamallah, edvute naseJerusalema. Wabese ubuyela eYurophu futsi wakha lihhovisi lakuleyo ndzawo wabese uhlela kutsi kushicilelwe khona tincwadzi.

KUVETWA KUNGALUNGI

NgaSeptember 1920, Bafundzi beliBhayibheli bakhulula i-No. 27 ye-The Golden Age, leyaveta kuphatfwa kabi kweBafundzi BeliBhayibheli nga-1918. IBattleship lokukhulunywe ngayo ekucaleni, beyisebenta busuku nemini kuze ikhicite emakhophi langetulu kwetigidzi letine alomagazini.

Sitfombe sa-Emma Martin lesashuthwa ngemaphoyisa

Labo labafundza lomagazini bafundza kabanti ngendzaba ya-Emma Martin. Dzadze Martin bekalihlahlandlela eSan Bernardino, eCalifornia. NgaMarch 17, 1918, waya emhlanganweni weBafundzi BeliBhayibheli akanye nalabanye bazalwane labatsatfu, lokungumzalwane, E. Hamm, E. J. Sonnenburg, na-E. A. Stevens.

Lenye indvodza lebeyikhona lapho beyingaketeli kutofundza ngeliBhayibheli. Lendvodza yatsi: “Ngaya kulomhlangano ngenca yekutsi bengitfunywe lihhovisi Lebashushisi. Bengiyele kuyofuna bufakazi.” Wabutfola “lobufakazi” lebekabufuna, watfola incwadzi letsi The Finished Mystery. Ngemuva kwemalanga lambalwa, Dzadze Martin nalabazalwane labatsatfu baboshwa. Babekwa licala lekwephula umtsetfo ngekutsi basakate incwadzi levinjelwe.

Emma nalabazalwane batfolwa banelicala futsi bagwetjwa iminyaka lemitsatfu ejele. NgaMay 17, 1920, besekuphele emahlandla lamanyenti bafaka ticelo tekutsi licala labo libuketwe, kodvwa sicelo sabo abazange basemukele, ngako baya ejele. Kodvwa ngekushesha tintfo tabahambela kahle.

NgaJune 20, 1920, uMzalwane Rutherford wacoca ngendzaba yabo emhlanganweni wesifundza lobewuse-San Francisco. Lebebalalele bamangala kakhulu ngaloko lokwenteka kulamaKhristu futsi batfumela umlayeto kumengameli waseMelika. Babhala batsi: “Kubekwa licala . . . kwaMake Martin . . . ngekutsi wephule umtsetfo sikukhandza kungakalungi . . . Tisebenti tahulumende tisebentise ligunya lato . . . kuze tibekele . . . Make Martin lugibe . . . futsi timbeke licala lelingekho kuze timfake ejele . . . Loko sikubona kuyintfo lembi kakhulu.”

Ngelilanga lelilandzelako, Mengameli Woodrow Wilson wakhulula Dzadze Martin, uMzalwane Hamm, uMzalwane Sonnenburg, neMzalwane Stevens. Bukhululwa kulelicala lelingekho lebebabekwe lona.

Ngasekupheleni kwa-1920, bazalwane batfola kutsi tinyenti tintfo lebetentekile lebetingabajabulisa. Umsebenti losendlunkhulu wachubeka wandza, futsi Bafundzi BeliBhayibheli bamemetela ngemdlandla kutsi uMbuso waNkulunkulu ulikhambi letinkinga tebantfu. (Mat. 24:14) Umnyaka wa-1921 lowalandzela, bewutawuba nematfuba lamanyenti ekumemetela liciniso ngeMbuso.

^ sig. 18 I-The Finished Mystery beyingumculu wesikhombisa we-Studies in the Scriptures. I-“ZG” bekuyincwadzi leyashicilelwa ngaMarch 1, 1918 ye-The Watch Tower. “Z” bekamelela i-Zion’s Watch Tower, kantsi “G,” luhlavu lwesikhombisa kuma-alphabet, bekamelela umculu wesikhombisa.