Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Lihumusho Lelimelula LeliVi LaNkulunkulu

Lihumusho Lelimelula LeliVi LaNkulunkulu

“Livi laNkulunkulu liyaphila.”HEBHERU 4:12.

TINGOMA: 37, 116

1. (a) Ngumuphi umsebenti Nkulunkulu lawunika Adamu? (b) Kusukela ngaleso sikhatsi, bantfu baNkulunkulu balusebentise njani lulwimi?

JEHOVA NKULUNKULU wenta kutsi bantfu babe nelulwimi labalukhulumako. Ensimini yase-Edeni, Nkulunkulu wanika Adamu umsebenti wekwetsa tonkhe tilwane. Adamu wetsa silwane ngasinye ligama lelisifanele. (Genesisi 2:19, 20) Kusukela ngaleso sikhatsi, bantfu baNkulunkulu basebentise lulwimi kute badvumise Jehova futsi batjele labanye ngaye. Etikhatsini takamuva, bantfu baNkulunkulu basebentise lulwimi nabahumusha liBhayibheli kuze bantfu labanyenti bafundze ngaJehova.

2. (a) Ngutiphi tindlela letisetjentiswe ngemalunga eKomidi Yekuhunyushwa KweliBhayibheli Lemhlaba Lomusha? (b) Sitawufundza ngani kulesihloko?

2 Kunetinkhulungwane temahumusho eliBhayibheli, kodvwa lamanye kuwo acondzile kunalamanye. Kuze liBhayibheli lihunyushwe ngendlela lecondzile, iKomidi Yekuhunyushwa KweliBhayibheli Lemhlaba Lomusha, yancuma kulandzela tindlela letintsatfu letibalulekile: (1) Kungcwelisa libito laNkulunkulu nekulisebentisa eVini lakhe tikhatsi letinyenti njengasemibhalweni yekucala. (Fundza Matewu 6:9.) (2) Kuhumusha ligama ngeligama lapho kungenteka khona, kuletinye tindzawo lapho kungavumi khona kuhunyushwe umcondvo wendzaba. (3) Kusebentisa lulwimi lokumelula kulifundza nekulicondza. * (Fundza umbhalo longentansi.) (Fundza Nehemiya 8:8, 12.) Letindlela letintsatfu tisetjentiswe bahumushi be-LiHumusho Lemhlaba Lomusha nabahumushela etilwimini letingetulu kwa-130. Kulesihloko, sitawufundza ngekutsi letindlela tisetjentiswe njani nakuhunyushwa LiHumusho Lemhlaba Lomusha lelibuketiwe langa-2013, nangekutsi tisetjentiswe njani nakuhunyushelwa kuletinye tilwimi.

LIBHAYIBHELI LELINGCWELISA LIBITO LANKULUNKULU

3, 4. (a) Itfolakala kuphi i-Tetragrammaton? (b) Yini emahumusho lamanyenti eliBhayibheli layentile ngelibito laNkulunkulu?

3 Libito laNkulunkulu limelelwa tinhlavu letine tesiHebheru letibitwa ngekutsi yi-Tetragrammaton. Singayitfola i-Tetragrammaton emibhalweni leminyenti yesandla yasendvulo lebhalwe ngesiHebheru, lefaka ekhatsi Imiculu yaseLwandle Lolufile. Singaphindze siyitfole kulamanye emakhophi e-Septuagint yesiGriki. Lamakhophi abhalwa kusesele iminyaka lengu-200 kutsi Khristu afike, kwadzimate kwaba kungemuva kweminyaka lengu-100 ahambile. Bantfu labanyenti bayajabula nababona kutsi libito laNkulunkulu belivela tikhatsi letinyenti emibhalweni yesandla yasendvulo.

Labanyenti bayajabula nababona kutsi libito laNkulunkulu belivela tikhatsi letinyenti emibhalweni yesandla yasendvulo

4 Kuyacaca-ke kutsi libito laNkulunkulu kufanele libe khona eBhayibhelini. Nanobe kunjalo, emahumusho lamanyenti akalisebentisi libito laNkulunkulu. Sibonelo saloko kutsi ngemuva nje kweminyaka lemibili LiHumusho Lemhlaba Lomusha Lemibhalo YemaKhristu YesiGriki likhululiwe, kwakhululwa lihumusho lelibuketiwe le-American Standard Version. Lihumusho langa-1901 laleliBhayibheli belilisebentisile libito laNkulunkulu, kodvwa lihumusho langa-1952 belingakalisebentisi. Kungani kwakunjalo? Kungobe bahumushi balo bebacabanga kutsi “akukalungi” kusebentisa libito laNkulunkulu. Emahumusho lamanyenti esiNgisi kanye naletinye tilwimi, nawo ente lokufanako.

5. Kungani kubalulekile kusebentisa libito laNkulunkulu eBhayibhelini?

5 Kunendzaba yini kutsi bahumushi abakalifaki libito laNkulunkulu eBhayibhelini? Yebo! Jehova longumBhali weliBhayibheli ufuna kutsi bantfu balati libito lakhe. Umhumushi lokahle kufanele ati kutsi yini umbhali layifunako futsi loko kufanele kuyitsintse indlela lahumusha ngayo. Imibhalo leminyenti iyaveta kutsi libito laNkulunkulu libalulekile nekutsi kufanele lingcweliswe. (Eksodusi 3:15, NW; Tihlabelelo 83:18; 148:13, NW; Isaya 42:8; 43:10, NW; Johane 17:6, 26; Imisebenti 15:14) Jehova waphefumulela babhali beliBhayibheli kutsi basebentise libito lakhe tikhatsi letitinkhulungwane emibhalweni yesandla yasendvulo. (Fundza Hezekeli 38:23, NW.) Ngako nangabe bahumushi bangalisebentisi libito laNkulunkulu, basuke bangamhloniphi Jehova.

6. Kungani LiHumusho Lemhlaba Lomusha lelibuketiwe lengete libito laNkulunkulu tikhatsi letisitfupha?

6 Lamuhla bunyenti bufakazi lobukhombisa kutsi kufanele silisebentise libito laJehova. LiHumusho Lemhlaba Lomusha lelibuketiwe langa-2013 lisebentisa libito laNkulunkulu tikhatsi letingu-7 216. Loko kusho kutsi libito laNkulunkulu lengetwe tikhatsi letisitfupha kulelihumusho. Lengetwe tikhatsi letisihlanu ngobe litfolakele Emiculwini yaseLwandle Lolufile lesandza kushicilelwa. * (Fundza umbhalo longentansi.) Litfolakala tikhatsi letisihlanu ku-1 Samuweli 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Kwesitfupha lengetwa kuTikhulu 19:18, ngobe kwadadishwa ngekucophelela imiBhalo yesandla yasendvulo.

7, 8. Itsini inchazelo yelibito laJehova?

7 EmaKhristu eliciniso akholelwa kutsi kubalulekile kucondzisisa inchazelo yelibito laNkulunkulu. Libito lakhe lisho kutsi “Ubangela kube Khona.” * (Fundza umbhalo longentansi.) Esikhatsini lesendlulile, tincwadzi tetfu betisebentisa Eksodusi 3:14 (NW), natisho inchazelo yelibito laNkulunkulu, lotsi: “Ngitawuba Nguloko Lengitawuba Ngiko.” Lihumusho langa-1984 lachaza kutsi Jehova uba nguloko lafuna kuba ngiko kute afeze tinjongo takhe. * (Fundza umbhalo longentansi.) Nobe kunjalo, lihumusho langa-2013 lichaza litsi: “Nanobe libito lelitsi Jehova lingaba nawo lomcondvo, kodvwa alisho nje kuphela kutsi utawuba nguloko lafuna kuba ngiko. Liphindze lisho loko labangela kutsi kwenteke mayelana nentsandvo yakhe nekugcwaliseka kwetinjongo takhe.”

8 Jehova ubangela kutsi indalo yakhe ibe nguloko lafuna ibe ngiko. Sibonelo saloko kutsi Nkulunkulu wenta Nowa wakha umkhumbi, Besaleli waba ngumakhi lonelikhono, Gideyoni waba lichawe lelinemandla, Pawula waba sitfunywa selivangeli. Libito laNkulunkulu linenchazelo kubantfu bakhe, kungako iKomidi Yekuhunyushwa KweliBhayibheli Lemhlaba Lomusha yalifaka libito laNkulunkulu kulelihumusho.

9. Kungani kutsatfwa njengalokubalulekile kuhumushela liBhayibheli kuletinye tilwimi?

9 Emahumusho lamanyenti eliBhayibheli awalisebentisi libito laNkulunkulu. Esikhundleni salo afaka sicu lelitsi “Nkhosi” nobe ligama lankulunkulu wendzawo. Lesi ngulesinye setizatfu lesente Sigungu Lesibusako sabona kubalulekile kutsi bantfu bato tonkhe tilwimi babe neliBhayibheli lelingcwelisa libito laNkulunkulu. (Fundza Malakhi 3:16, NW.) Kuze kube ngunyalo, libito laJehova liyatfolakala emahumushweni langetilwimi letingetulu kwa-130 e-LiHumusho Lemhlaba Lomusha.

LIHUMUSHO LELIVAKALAKO NALELICONDZILE

10, 11. Ngubuphi bulukhuni lobube khona nakuhunyushelwa LiHumusho Lemhlaba Lomusha kuletinye tilwimi?

10 Kube nebulukhuni nalihunyushelwa kuletinye tilwimi LiHumusho Lemhlaba Lomusha. Sibonelo saloku kutsi lihumusho lesiNgisi belisebentisa ligama lesiHebheru lelitsi “Shiyoli” kuMshumayeli 9:10 nakulamanye emavesi. Leligama belisetjentiswa nakulamanye emaBhayibheli esiNgisi. Nobe kunjalo, letinye tilwimi betingeke tilisebentise leligama ngobe bafundzi labanyenti baleto tilwimi abalati. Belingatfolakali nakutichazamagama taleto tilwimi, futsi labanye bebacabanga kutsi ligama lendzawo. Ngenca yaloko, bahumushi labanyenti bavunyelwa kutsi bahumushe leligama lesiHebheru lelitsi “Shiyoli” nelesiGriki lelitsi “Hayidesi” ngekutsi “Lithuna.” Lena yindlela lecondzile yekuhumusha nalevakalako.

11 Bekumatima nekuhumushela kuletinye tilwimi ligama lesiHebheru nelesiGriki lelitsi “umphefumulo.” Kuletilwimi, ngalokuvamile ligama lelitsi “umphefumulo” lisho sipoko nobe lokutsite lokuphumako nakufa umuntfu. Njengobe letinye tilwimi betilicondza ngaletinye tindlela leligama, bahumushi bavunyelwa kutsi balihumushe ngendlela lebelisetjentiswe ngayo esiNgisini. Tinchazelo letinyenti taleligama lelitsi “umphefumulo” titfolakala kusandzisanchazo se-“New World Translation of the Holy Scriptures—With References.” Kulelihumusho lelibuketiwe, imininingwane lelusito yemagama esiHebheru newesiGriki itfolakala emibhalweni lengentansi, kute kube melula kulifundza nekulicondza.

Lekomidi yasebentisa imibuto leminyenti lebeyibutwe bahumushi nayibuketa leliBhayibheli

12. Ngutiphi tintfo letashintjwa kulelihumusho la-2013?

12 Imibuto lebeyibutwa bahumushi yaveta kutsi bekunetincenye lebebangaticondzi kahle eBhayibhelini. Ngako ngaSeptember 2007, Sigungu Lesibusako savuma kutsi kubuketwe liBhayibheli lesiNgisi. Lekomidi yasebentisa imibuto leminyenti lebeyibutwe bahumushi nayibuketa leliBhayibheli. Emagama lamadzala akhishwa kwafakwa letayelwe bantfu, loku kwenta kutsi kube melula kulifundza nekuliconda. EmaBhayibheli lasandza kuhunyushelwa kuletinye tilwimi, asita kute kutfutfukiswe lihumusho lesiNgisi.Taga 27:17.

KUBONGWA KAKHULU NGALO

13. Bantfu labanyenti bativa njani ngelihumusho la-2013?

13 Bantfu labanyenti bativa njani nge-LiHumusho Lemhlaba Lomusha lesiNgisi lelibuketiwe? Bazalwane nabodzadze babhale tinkhulungwane tetincwadzi tekubonga batitfumela endlunkhulu yaBoFakazi BaJehova leseBrooklyn, eNew York. Labanyenti bativa njengalomunye dzadze lowabhala watsi: “LiBhayibheli lifanana nelibhokisi leligcwele tintfo letiligugu. Nawufundza livi laJehova usebentisa lihumusho la-2013, kuba shengatsi ubuka intfo ngayinye lekulelibhokisi, uyibuke kutsi yakheke njani, umbala wayo kanye nebuhle bayo. LemiBhalo ibhalwe ngendlela lemelula futsi ingisite ngamati kancono Jehova, lofanana nababe longigonile njengobe angifundzela emavi akhe lamnandzi.”

14, 15. Bantfu bativa njani nge-LiHumusho Lemhlaba Lomusha lelitfolakala ngaletinye tilwimi?

14 Bantfu labangasikhulumi siNgisi babonga kakhulu nge-LiHumusho Lemhlaba Lomusha. Lomunye mkhulu lohlala eSofia, eBulgaria, washo naku ngelihumusho lesiBulgaria: “Nanobe liBhayibheli ngilifundze iminyaka leminyenti, kodvwa angikake ngifundze lihumusho lokumelula kulicondza nalelifinyelela inhlitiyo.” Lomunye dzadze lokhuluma si-Albania watsi: “Maye limnandzi liVi laNkulunkulu ngesi-Albania! Kulilungelo kutsi Jehova akhulume natsi ngelulwimi lesalumunya!”

15 Emaveni lamanyenti, emaBhayibheli emba ecolo futsi kulukhuni kuwatfola. Kusibusiso lesikhulu kutfola liBhayibheli! Umbiko lovela eRwanda watsi: “Kwaphela sikhatsi lesidze bantfu labanyenti lebebafundzelwa bazalwane bangatfutfuki ngobe bebete emaBhayibheli. Bebete imali yekuwatsenga. Bebangawacondzi kahle lamanye emavesi, lobekwenta kutsi bangatfutfuki.” Ngesikhatsi LiHumusho Lemhlaba Lomusha litfolakala ngelulwimi lwabo, lomunye umndeni lobewunebantfwana labane labaseminyakeni yekutfomba watsi: “Simbonga kakhulu Jehova kanye nesisebenti lesetsembekile nalesihlakaniphile ngekusipha leliBhayibheli. Siphuye kakhulu futsi site imali yekutsengela lilunga ngalinye lemndeni liBhayibheli. Kodvwa manje sonkhe sesinemaBhayibheli. Kute sikhombise kutsi siyambonga Jehova, silifundza onkhe malanga liBhayibheli singumndeni.”

16, 17. (a) Yini Jehova lafuna kutsi siyati? (b) Yini lokufanele sitimisele kuyenta?

16 LiHumusho Lemhlaba Lomusha lelibuketiwe litawutfolakala nangaletinye tilwimi esikhatsini lesitako. Sathane wetama kuwucedza lomsebenti, kodvwa siyati kutsi Jehova ufuna kutsi bonkhe bantfu bakhe bamlalele njengobe akhuluma nabo ngelulwimi lolucacile naloluvakalako. (Fundza Isaya 30:21.) Ngekushesha, “umhlaba uyawugcwala kwati Simakadze [Jehova], njengobe nemanti agcwalisa lwandle.”Isaya 11:9.

17 Shengatsi singatimisela kusebentisa tonkhe tipho lesitiphiwe nguJehova, letifaka ekhatsi lelihumusho lelingcwelisa libito lakhe. Mvumele kutsi akhulume nawe onkhe malanga asebentisa liVi lakhe. Uyayilalelisisa yonkhe imithantazo yetfu. Kukhulumisana naJehova kutasisita kutsi simati kancono futsi simtsandze kakhulu.Johane 17:3.

“Kulilungelo kutsi Jehova akhulume natsi ngelulwimi lesalumunya!”

^ sig. 2 Fundza LiHumusho Lemhlaba Lomusha lelibuketiwe, ngesiNgisi, kuSandzisachazo A1 nesihloko lesitsi “Ungayikhetha Kanjani Inguqulo YeBhayibheli Engcono Kakhulu?” ku-Sicongosekulindza saMay 1, 2008, ngesiZulu.

^ sig. 6 Imiculu yaseLwandle Lolufile midzala ngeminyaka lengu-1 000 kunemibhalo yesiHebheru yemaMasorete.

^ sig. 7 Letinye tincwadzi tekucwaninga tiniketa lenchazelo, kodvwa letinye tati ativumelani nayo.

^ sig. 7 Fundza Sandzisanchazo 1A lesiku-“New World Translation of the Holy Scriptures—With References,” esihlokweni lesitsi “The Divine Name in the Hebrew Scriptures,” ekhasini 1561.