Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

Uyakutondza Yini Lokubi?

Uyakutondza Yini Lokubi?

‘[Jesu] wakutondza lokubi.’​—HEB. 1:9.

1. Yini Jesu layifundzisa mayelana nelutsandvo?

 KUTE Jesu Khristu agcizelele kubaluleka kwelutsandvo, watjela bafundzi bakhe: “Ngininika umyalo lomusha wekutsi: Njengobe nami nginitsandzile, nine tsandzanani. Nanitsandzanako, bonkhe bantfu bayawunati kutsi nibafundzi bami.” (Joh. 13:34, 35) Jesu wayala balandzeli bakhe kutsi babe nelutsandvo lwekutidzela kulomunye nalomunye. Lolo tsandvo belutawuba luphawu lababonakala ngalo. Jesu waphindze wabayala: “Tsandzani titsa tenu, nibakhulekele labanitingelela kunihlupha.”​—Mat. 5:44.

2. Yini balandzeli baKhristu lokufanele bayitondze?

2 Ngetulu kwekutsi afundzise bafundzi bakhe ngelutsandvo, Jesu waphindze wabatjela nangaloko lobekufanele bakutondze. Naku lokwashiwo mayelana naJesu: ‘Watsandza kulunga, watondza lokubi [kuba bete umtsetfo].’ (Heb. 1:9; Hla. 45:7) Loku kusitjela kutsi akukafaneli sigcine ngekutsandza kulunga kodvwa kufanele sitondze nesono, nobe kuba bete umtsetfo. Umphostoli Johane wabhala ngalokucondzile watsi: “Wonkhe umuntfu lowenta sono wephula umtsetfo, ngobe sono sikwephula umtsetfo.”​—1 Joh. 3:4.

3. Endzabeni lemayelana nekutondza lokubi, ngutiphi tici tekuphila lesihloko lesitawukhuluma ngato?

3 NjengemaKhristu, senta kahle ngekutibuta: ‘Ngiyakutondza yini lokubi?’ Asesihlole tindlela lesingaveta ngato kutsi siyakutondza lokubi kunati tici letine tekuphila: (1) indlela lesikutsatsa ngayo kusebentisa kabi tjwala, (2) umbono wetfu ngekusebentelana nemimoya, (3) indlela lesitiva ngayo ngekutiphatsa lokubi, kanye (4) nendlela lesibatsatsa ngayo bantfu labatsandza lokubi.

Ungabi Sigcili Setjwala

4. Kungani Jesu aba nenkhululeko yekukhuluma ngesikhatsi ecwayisa ngekunatsa kakhulu?

4 Ngaletinye tikhatsi, Jesu abelinatsa liwayini futsi abelitsatsa njengalelisipho lesivela kuNkulunkulu. (Hla. 104:14, 15) Nanobe kunjalo, akazange asisebentise kabi lesipho ngekutsi anatse kakhulu. (Taga 23:29-33) Kungako aba nenkhululeko yekukhuluma ngalokumelene nalomkhuba. (Fundza Lukha 21:34.) Kusebentisa kabi tjwala kungaholela kuletinye tono letinkhulu. Ngesizatfu saloko, umphostoli Pawula wabhala: “Ningadzakwa, ngobe kuvela kuko inkhanuko, kodvwa gcwaliswani ngamoya.”(Ef. 5:18) Waphindze weluleka nebesifazane lasebakhulile kutsi bangabi ‘tigcili teliwayini.’​—Thit. 2:3.

5. Ngumiphi imibuto lokufanele labo labakhetsa kunatsa tjwala batibute yona?

5 Nangabe ukhetsa kunatsa tjwala, wenta kahle ngekutibuta: ‘Nginembono lofanana newaJesu yini ngekunatsa kakhulu? Nakungadzingeka kutsi ngeluleke labanye ngalendzaba, nginayo yini inkhululeko yekukhuluma? Nginatsa tjwala kute ngikhohlwe tinkinga tami yini nobe kute ngicedze kucindzeteleka? Bungakanani tjwala lengibunatsa liviki ngalinye? Ngisabela njani nangabe lotsite angitjela kutsi nginatsa kakhulu? Ngetama kutivikela yini nobe ngize ngicansuke imbala?’ Kuvumela kuba sigcili seliwayini lelinyenti kutawuyitsintsa indlela yetfu yekucabanga kanye neyekwenta tincumo letihlakaniphile. Balandzeli baKhristu balwela kulondvolota likhono labo lekucabanga.​—Taga 3:21, 22.

Balekela Umkhuba Wekusebentelana Nemimoya

6, 7. (a) Jesu wamelana njani naSathane kanye nemadimoni? (b) Kungani umkhuba wekusebentelana nemimoya ugcwele yonkhe indzawo lamuhla?

6 Ngesikhatsi Jesu alapha emhlabeni, wamelana naSathane kanye nemadimoni. Wakwala kuhlasela kwaSathane lokucondzile lobekuhloselwe kulimata bucotfo bakhe. (Luk. 4:1-13) Waphindze wakwembula futsi wamelana nekuhlasela lobekungatsintsa kucabanga kanye netento takhe. (Mat. 16:21-23) Jesu wasita labafanelekako kutsi bakhululeke emadimonini labekakubo.​—Mak. 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27.

7 Ngemuva kwekutsi Jesu abekwe esihlalweni njengeNkhosi nga-1914, wahlanta lizulu ngekutsi acoshe Sathane kanye nemadimoni. Ngesizatfu saloko, Sathane sewutimisele kakhulu kunasekucaleni kutsi ‘akhohlise umhlaba.’ (Semb. 12:9, 10) Kungako-ke kungakafaneli simangale nasibona umkhuba wekusebentelana nemimoya ugcwele yonkhe indzawo futsi ukhula. Ngutiphi tinyatselo lokufanele sititsatse kute sitivikele?

8. Ngukuphi kutihlola ngamunye wetfu lokufanele akwente mayelana nekutijabulisa lakukhetsako?

8 LiBhayibheli lisecwayisa ngalokucacile ngetingoti letihlobene nekusebentelana nemimoya. (Fundza Dutheronomi 18:10-12.) Lamuhla, Sathane kanye nemadimoni akhe bahunga tingcondvo tebantfu ngemabhayisikobho, tincwadzi kanye nemidlalo yema-video letfutfukisa imikhuba yekusebentelana nemimoya. Ngako-ke, nasikhetsa tekutijabulisa, ngamunye wetfu kufanele atibute: ‘Kuletinyanga letengcile, ngiye ngakukhetsa yini kutijabulisa ngemabhayisikobho, tinhlelo te-TV, imidlalo yema-video, tincwadzi, nobe emahlaya lakhuluma ngekusebentelana nemimoya? Ngiyakubona yini kubaluleka kwekutsi ngibalekele kuhungwa kusebentelana nemimoya, nobe ngidlala ngengoti? Ngiye ngacabanga yini ngekutsi Jehova utiva njani ngeluhlobo lwekutijabulisa lengilukhetsako? Nangabe besengiye ngavumela kubanjwa ngulokuyenga kwaSathane, lutsandvo lwami ngaJehova kanye nangetimiso takhe tekulunga lutawungenta yini kutsi ngikushiye?’​—Imis. 19:19, 20.

Lalela Secwayiso SaJesu Lesimayelana Nekutiphatsa Lokubi

9. Umuntfu angacala njani kutsandza lokubi?

9 Jesu watisekela timiso taJehova tekutiphatsa ngekwelicasi. Watsi: “Anizange niwufundze yini lomBhalo lotsi: ‘Ekucaleni uMdali wenta umuntfu lomdvuna nalomsikati’? Watsi: ‘Ngenca yaloko-ke indvodza iyawushiya uyise nenina inamatsele kumkayo, labo-ke bobabili sebayawuba nyamanye.’ Ngako-ke abasebabili, kodvwa sebamunye. Ngako-ke loko lakuhlanganisile Nkulunkulu, akungabe kusehlukaniswa ngumuntfu.” (Mat. 19:4-6) Jesu bekati kutsi loko lesikubukako kungatitsintsa tinhlitiyo tetfu. Ngako-ke, eNshumayelweni yakhe yaseNtsabeni, watsi: “Nivile kutsi kwatsiwa: ‘Ungaphingi.’ Kepha mine ngitsi kini: Ngulowo nalowo lobuka lomsikati, bese uyamkhanuka, sewuphinge naye enhlitiyweni yakhe.” (Mat. 5:27, 28) Labo labangasinaki lesecwayiso saJesu, ecinisweni basuke sebacale kutsandza lokubi.

10. Landzisa lokuhlangenwe nako lokuveta kutsi umuntfu angawushiya umkhuba wekubuka titfombe letingcolile.

10 Sathane ukhutsata kutiphatsa kabi ngekwelicasi ngekusebentisa titfombe letingcolile. Letitfombe tigcwele kulelive lesiphila kulo lamuhla. Bantfu lababuka titfombe letingcolile bakutfola kumatima kutisusa etingcondvweni tabo. Bangase babe ngisho nayimihuca yato. Cabanga nganaku lokwenteka kulomunye umKhristu. Utsi: “Ngacala kubuka titfombe letingcolile ngansense. Ngatakhela live lemaphupho lebengicabanga kutsi alihlangani naleli lengikhonta kulo Jehova. Bengati kutsi lomkhuba awukalungi, kodvwa bengicabanga kutsi umsebenti lengiwentela Nkulunkulu bewusemukeleka kuye.” Yini leyagucula indlela lomzalwane labecabanga ngayo? Utsi: “Nanobe lena bekuyintfo lembi kutendlula tonkhe lengake ngatenta, ngancuma kutjela labadzala belibandla ngalenkinga yami.” Ekugcineni, lomzalwane wawushiya lomkhuba lowenyanyekako. Uyavuma: “Ngemuva kwekutsi sengikuhlantile kuphila kwami ngekutsi ngishiye sono, ngaba nanembeza lohlanteke mbamba.” Labo labakutondzako lokubi kufanele bafundze kutondza titfombe letingcolile.

11, 12. Singaveta njani kutsi siyakutondza lokubi endzabeni yekukhetsa umculo?

11 Umculo kanye nemagama lahambisana nawo ungayitsintsa ngendlela lenemandla imiva yetfu, futsi ekugcineni utsintse inhlitiyo yetfu lengumfanekiso. Nawo usipho lesivela kuNkulunkulu, futsi sekusikhatsi lesidze usetjentiswa ekukhonteni kweliciniso. (Eks. 15:20, 21; Ef. 5:19) Nanobe kunjalo, live laSathane lelibi likhutsata umculo lodvumisa kutiphatsa lokubi. (1 Joh. 5:19) Yini lengakusita ubone kutsi umculo lowulalelako uyakungcolisa yini nobe cha?

12 Ungase ucale ngekutibuta: ‘Tingoma lengitilalelako tikhutsata kubulala, kuphinga, bundlundlulu, kanye nekuhlambalata yini? Kube bengingafundzela lotsite emagama aletingoma, abetawubona yini kutsi ngiyakutondza lokubi, nobe lamagama abetawuveta kutsi inhlitiyo yami yonakele?’ Angeke sitsi siyakutondza lokubi sibe silalela tingoma letikukhutsatako. Jesu watsi: “Loko lokuphuma ngemlomo kusuke kusuka enhlitiyweni, futsi nguko lokumngcolisako umuntfu. Ngobe enhlitiyweni kuvela imicabango lemibi, nekubulala, nekuphinga, nebugwadla, nekuba, nekucalemanga, nekuhlambalata.”​—Mat. 15:18, 19; catsanisa naJakobe 3:10, 11.

Bani Nembono WaJesu Ngalabo Labatsandza Lokubi

13. Jesu wabatsatsa njani labo labebangene shi esonweni?

13 Jesu watsi abetele kutawubita toni, nobe bantfu labete umtsetfo kutsi baphendvuke. (Luk. 5:30-32) Nanobe kunjalo, abebatsatsa njani labo labebangene shi esonweni? Jesu wakhipha tecwayiso leticinile tekubalekela kuhungwa bantfu labanjalo. (Mat. 23:15, 23-26) Washo ngalokucacile watsi: “Akusibo bonkhe labatsi kimi: ‘Nkhosi, Nkhosi,’ labayawungena embusweni welizulu, kodvwa ngulabo labenta intsandvo yaBabe losezulwini. Ngalelo langa [lapho Nkulunkulu akhipha sehlulelo] labanyenti bayakutsi kimi ‘Nkhosi, Nkhosi, asizange siphrofethe yini ngelibito lakho? Asiwakhiphanga yini emadimoni ngelibito lakho? Asiyentanga yini imisebenti leminyenti nalemikhulu ngelibito lakho?’” Nanobe kunjalo, angeke abemukele labo labangaphendvuki ekwenteni lokubi, futsi utawutsi kubo: “Sukani kimi.” (Mat. 7:21-23) Kungani laba batawutfola sehlulelo lesinjena? Kungobe abamhloniphi Nkulunkulu futsi balimata labanye ngetento tabo tekuba bete umtsetfo.

14. Kungani toni letingaphendvuki tisuswa ebandleni?

14 LiVi laNkulunkulu litsi toni letingaphendvuki kufanele tisuswe ebandleni. (Fundza 1 Khorinte 5:9-13.) Kunetizatfu letintsatfu letenta loku kubaluleke: (1) kute libito laJehova lingahlanjalatwa, (2) kute libandla livikeleke ekungcoleni, kanye nekutsi (3) kusitwe lesoni siphendvuke nangabe kungenteka.

15. Nasifuna kuhlala setsembekile kuJehova, ngumiphi imibuto lebalulekile lokufanele sitibute yona?

15 Sinembono lofanana newaJesu yini ngalabo lasebangene shi ekwenteni lokubi? Kufanele sicabangisise nganayi imibuto: ‘Bengingatihlanganisa yini njalo nemuntfu losusiwe ekuhlanganyeleni nobe loyo lotehlukanisile nelibandla lebuKhristu? Kutsiwani nangabe lomuntfu usihlobo lesisedvute lesingasahlali ekhaya?’ Simo lesinjalo singakuvivinya kakhulu kutsandza kwetfu kulunga kanye nekwetsembeka kwetfu kuNkulunkulu. a

16, 17. Ngubuphi bumatima lomunye make longumKhristu lahlangabetana nabo, futsi yini leyamsita kutsi asekele luhlelo lwekususa toni letingaphendvuki?

16 Cabanga ngalokuhlangenwe nako kwalomunye dzadze lonendvodzana lekhulile lebeyike yatsandza Jehova. Nanobe kunjalo, ngekuhamba kwesikhatsi yakhetsa kwenta lokubi futsi yangaphendvuki. Ngesizatfu saloko, yasuswa ekuhlanganyeleni. Lodzadze abemtsandza Jehova, kodvwa futsi abeyitsandza nalendvodzana yakhe, ngako wakutfola kumatima kakhulu kulalela sicondziso semiBhalo sekutehlukanisa nayo.

17 Ngusiphi seluleko lobewungamniketa sona? Lomunye lomdzala welibandla wamsita wabona kutsi Jehova uyabucondza buhlungu labuvako. Lomzalwane wamcela kutsi acabange ngebuhlungu Jehova labuva ngesikhatsi letinye tingilosi tihlubuka. Lona lomdzala wamchazela kutsi ngisho nobe Jehova ati kutsi simo lesinjalo sibuhlungu kangakanani, utsi toni letingaphendvuki kufanele tisuswe ekuhlanganyeleni. Lodzadze wacabanga ngaletikhumbuto, futsi walusekela ngekwetsembeka luhlelo lwekususa toni ekuhlanganyeleni. b Kwetsembeka lokunjalo kwenta inhlitiyo yaJehova ijabule.​—Taga 27:11.

18, 19. (a) Kutehlukanisa nemuntfu lowenta lokubi kufakazela kutsi sitondza ini? (b) Ungaba yini umphumela nangabe setsembekile kuNkulunkulu naseluhlelweni lwakhe?

18 Nawuhlangabetana nesimo lesifananako, khumbula kutsi Jehova uvelana nawe. Ngekungatihlanganisi nemuntfu losusiwe nobe lotehlukanisile, utawube uveta kutsi uyasitondza simo sengcondvo kanye netento letiholele kulomphumela lomubi. Ngetulu kwaloko, utawube uveta nekutsi uyamtsandza lomuntfu futsi ufuna kwenta loko lokutawumzuzisa. Kwetsembeka kwakho kuJehova kungandzisa nematfuba ekutsi lona lotfole siyalo aphendvuke futsi abuyele kuJehova.

19 Lomunye lowasuswa ekuhlanganyeleni futsi waphindze wabuyiselwa ngemuva kwesikhatsi wabhala: “Ngiyajabula ngekutsi Jehova uyabatsandza bantfu bakhe futsi ufuna kucinisekisa kutsi inhlangano yakhe ihlala ihlantekile. Loko lokungabonakala kungasiwo umusa kubantfu labangephandle kubalulekile futsi kuyintfo leveta lutsandvo sibili.” Ucabanga kutsi lomuntfu abengakusho yini loku kube emalunga elibandla kanye nemndeni wakhe bebatihlanganisa naye ngesikhatsi asusiwe? Kusekela luhlelo lolungekwemBhalo lwekususa toni ekuhlanganyeleni kufakazela kutsi siyakutsandza kulunga futsi siyalicaphela lilungelo laJehova lekubeka timiso tekutiphatsa.

‘Tondza Konkhe Lokubi’

20, 21. Kungani kubalulekile kufundza kutondza lokubi?

20 Umphostoli Phetro wasecwayisa: “Zitsani, nilindze.” Kungani? Kungobe ‘sitsa setfu, Sathane, siyajangaza emkhatsini wetfu njengelibhubesi lelibhodlako, sitfungatsa lesingahle simmite.’ (1 Phet. 5:8) Sitawukumita yini wena? Lokunyenti kutawuya ngekutsi utifundzisa kangakanani kukutondza lokubi.

21 Kutondza lokubi akusimelula. Sitalelwe esonweni, futsi siphila eveni lelisikhutsata kutsi silandzele tinkhanuko tenyama. (1 Joh. 2:15-17) Nanobe kunjalo, ngekulingisa Jesu Khristu kanye nangekwakha lutsandvo lolucinile ngaNkulunkulu Jehova, singakwati kuphumelela ekutondzeni lokubi. Ngako-ke, asitimisele ‘kutondza konkhe lokubi,’ futsi siciniseke kutsi Jehova “uyabelusa labametsembako, abephule etandleni talababi.”​—Hla. 97:10.

[Imibhalo lengentansi]

a Kute utfole kwatiswa lokubanti ngalendzaba, fundza Sicongosekulindza sa-March 1, 1982, emakhasi 20-32, ngesiZulu.

Ungaphendvula Njani?

• Yini lengasisita kutsi sihlolisise simo setfu sengcondvo mayelana netjwala?

• Ngutiphi tinyatselo lokufanele sititsatse kute sitivikele ekusebentelaneni nemimoya?

• Kungani titfombe letingcolile tiyingoti?

• Singakuveta njani kutondza lokubi nangabe umuntfu lesimtsandzako asuswa ekuhlanganyeleni?

[Imibuto Yesihloko Lesifundvwako]

[Sitfombe ekhasini 29]

Nangabe ukhetsa kunatsa tjwala, yini lokufanele ucabange ngayo?

[Sitfombe ekhasini 30]

Lucaphele lugibe lwaSathane ekutijabuliseni

[Sitfombe ekhasini 31]

Umuntfu lobuka titfombe letingcolile wakha lutsandvo lwani?