1. Re lokela ho etsang e le ho bontsha hore borapedi ba rona bo thabisa Jehova, hona hobaneng?

JESU o ile a re: “Barapedi ba nnete ba tla rapela Ntate ka moya le ka nnete, etswe, ka sebele, Ntate o batla ba jwalo hore ba mo rapele.” (Johanne 4:23; 6:44) E mong le e mong wa rona o lokela hore ‘a nne a nepisise hore na ke sefe se amohelehang ho Morena.’ (Baefese 5:10) Nnete ke hore ha ho bonolo ho etsa seo. Satane o leka ka hohle ho re kgelosa hore re etse dintho tse sa thabiseng Jehova.—Tšenolo 12:9.

2. Hlalosa hore na ho ile ha etsahalang haufi le Thaba ya Sinai.

² Satane o leka ho re kgelosa jwang? O mong wa mekgwa eo a e sebedisang ke ho re ferekanya hore re se ke ra tseba ho kgetholla se nepahetseng le se fosahetseng. A re ke re hlokomele se ileng sa etsahalla Baiseraele ha ba ne ba le ditenteng haufi le Thaba ya Sinai. Moshe o ne a nyolohetse thabeng, mme setjhaba se ne se mo emetse hore a kgutlele ho sona. Qetellong, se ile sa kgathala yaba se kopa hore Arone a se etsetse modimo. O ile a se etsetsa setshwantso sa kgauta se kang namane. Yaba setjhaba se etsa mokete. Se ne se tantsha le ho inamela namane ena. Se ne se dumela hore ha se inamela namane ena, se rapela Jehova. Nnete ke hore, le hoja Baiseraele  ba ne nka ketsahalo ena e le “mokete wa Jehova,” seo se ne se sa bolele hore ntho eo ba neng ba e etsa e ne e nepahetse. Jehova o ne a tadima sena e le borapedi ba ditshwantsho mme Baiseraele ba bangata ba ile ba shwa. (Exoda 32:1-6, 10, 28) Jwale, ebe rona re ithutang ho sena? O se ke wa dumella hore o thetswe. “O se ke wa ama letho le sa hlwekang,” mme o dumelle Jehova hore a o rute ho kgetholla se nepahetseng le se fosahetseng.—Esaia 52:11; Ezekiele 44:23; Bagalata 5:9.

3, 4. Ke hobaneng ha e le ha bohlokwa ho hlahlobisisa hore na mekete e mengata e tlwaelehileng e simolohile hokae?

³ Ha Jesu a ne a le lefatsheng, o ile a kwetlisa baapostola ba hae hore ba behe mohlala o motle wa borapedi bo hlwekileng. Ka mora lefu la hae, baapostola bana ba ile ba tswelapele ho ruta balatedi ba batjha melaomotheo ya Jehova. Ka mora hore baapostola le bona ba shwe, ho ile ha hlaha baruti ba bohata ba ileng ba ruta dithuto tse fosahetseng, esita le ho tlisa meetlo le mekete ya bohetene ka phuthehong. Ba ile ba ba ba iqapela mabitso a mekete eo ya bohetene, ho etsa hore e bonahale e ka ke ya Bokreste. (2 Bathesalonika 2:7, 10; 2 Johanne 6, 7) Le kajeno mekete ena e ntse e tlwaelehile mme e ntse e ruta dithuto tsa bohata le bodemona. *—Tšenolo 18:2-4, 23.

⁴ Batho ba bangata kajeno, ba nka mekete le matsatsi a phomolo e le dintho tsa bohlokwa. Le ha ho le jwalo, ha o ntse o tswelapele ho ithuta hore na Jehova o sheba dintho jwang, o ka nna wa hlokomela hore o lokela ho lokisa tsela eo o ikutlwang ka yona ka e meng ya mekete ena. Ke nnete hore ho ka ba boima ho etsa sena, empa  kgodiseha hore Jehova o tla o thusa. A re ke re hlahlobeng hore na e meng ya mekete e tlwaelehileng e simolohile ho kae. Ho etsa sena ho tla re thusa ho utlwisisa ka moo Jehova a ikutlwang ka teng ka mekete ena.

5. Ke bopaki bofe bo bontshang hore Jesu ha a tswalwa ka la 25 December?

⁵ Dibakeng tse ngata lefatsheng ho ketekwa Keresemese ka la 25 December, e leng letsatsi leo ba bangata ba nahanang hore Jesu o tswetswe ka lona. Bibele ha e re bolelle letsatsi kapa kgwedi eo Jesu a tswetsweng ka yona, empa e re bolella ho itseng ka nako ya selemo seo. Luka o ile a re ha Jesu a ne a tswalwa Bethlehema, “badisa ba phelang naheng” ba ne ba hlokometse mohlape wa bona ka nako eo. (Luka 2:8-11) Ka December, Bethlehema ho ne ho bata, dipula di na le lehlwa le bile le kgetheha, ka hoo, badisa ba ne ba ke ke ba dula ka ntle bosiu le mohlape wa bona. Re ithutang ho sena? Ha Jesu a ne a tswalwa, ho ne ho sa bate e bile e ne e se ka kgwedi ya December. Bibele le histori di fana ka bopaki ba hore Jesu o tswetswe dikgweding tseo kajeno di tsejwang e le September le October.

6, 7. (a) Meetlo e tlwaelehileng ya Keresemese e qadile ho kae? (b) Keng e re susumelletsang ho fana ka dimpho?

⁶ Hantlentle Keresemese e qadile ho kae? E hlaha meketeng ya bohetene, e kang mokete wa Baroma o bitswang Saturnalia. Mokete ona o ne o etsetswa modimo wa temo, e leng Saturn. Buka e nngwe e bitswang The Encyclopedia Americana e re: “Mokete ona o moholohadi wa Baroma o neng o ketekwa mahareng a December, o ile wa rala motheo wa ho etsa dintho tse ngata e le ho keteka Keresemese. Ka mohlala, ke moketeng ona moo ho ileng ha qalwa tlwaelo ya ho etsa mekete ya maemo  a phahameng, ho fana ka dimpho le ho kgantsha dikerese.” Hape, ka di 25 December ho ne ho ketekwa letsatsi la tswalo la Mithra, e leng modimo wa letsatsi wa ba Persia.

⁷ Le ha ho le jwalo, batho ba bangata ba ketekang Keresemese kajeno ha ba nahane ka tshimoloho ya yona ya bohetene. Ba nka letsatsi la Keresemese e le nako ya ho ba le ba malapa a bona, le ya ho ja dijo tse monate le ho fana ka dimpho. Ke nnete hore re rata ba malapa a rona le metswalle, mme Jehova o batla hore bahlanka ba hae ba arolelane le ba bang. Lengolo la 2 Bakorinthe 9:7 le  hlakisa taba ena ha le re “Modimo o rata ya fanang a nyakaletse.” Jehova ha a batle hore re fane feela ka dinako tse kgethehileng. Bahlanka ba Jehova ba thabela ho ba hammoho le ba malapa le metswalle, esita le ho ba fa dimpho nako e nngwe le e nngwe selemong, ba sa lebella hore le bona ba di fuwe. Empa ba etsa sena hobane ba ba rata.—Luka 14:12-14.

8. Na dinohe tsa dinaledi di ile tsa fa Jesu dimpho ha e ne e sa le lesea? Hlalosa.

⁸ E le ho tshehetsa taba ena ya ho fana ka dimpho ka Keresemese, batho ba bangata ba beha lebaka la hore banna ba bararo ba bohlale, ba ile ba fana ka dimpho ha Jesu e ntse e le lesea, a le ka setaleng. Ke nnete hore sehlopha sa banna se ile sa etela Jesu mme sa mo fa dimpho. Mehleng ya Bibele, ho ne ho tlwaelehile hore ho fanwe ka dimpho ho motho ya neng a nkwa e le wa bohlokwa. (1 Marena 10:1, 2, 10, 13) Na o ne o tseba hore Bibele e re banna bao e ne e le dinohe tsa dinaledi, ba sebedisana le bademona mme ba sa rapele Jehova? Ebile ha ba a ka ba tjhakela Jesu ha e ntse e le lesea ka setaleng. Empa ba ile ba mo tjhakela ha morao ha e se e le “ngwana e monyenyane,” a se a dula ka tlung.—Matheu 2:1, 2, 11.

9. Ke mekete efe ya matsatsi a tswalo e teng ka hare ho Bibele?

⁹ Letsatsi leo ngwana a tswalwang ka lona ke le thabisang. (Pesaleme ya 127:3) Empa sena ha se bolele hore re lokela ho keteka matsatsi a tswalo. Ako nahane ka sena: Bibele e bua ka mekete ya tswalo e mmedi feela. Wa pele e ne e le wa Faro wa Moegepeta, o mong ona, e le wa Morena Heroda Antipase. (Bala Genese 40:20-22; Mareka  6:21-29.) Babusi bana ka bobedi, e ne e se bahlanka ba Jehova. Ha e le hantle, ha ho moo Bibele e buang ka mohlanka le ha e le ya mong wa Jehova ya neng a keteka letsatsi la tswalo.

10. Bakreste ba mehleng ya pele ba ne ba nka ho keteka matsatsi a tswalo jwang?

¹⁰ Buka e nngwe e bitswang The World Book Encyclopedia, e re Bakreste ba mehleng ya pele, “ba ne ba nka ho etsa mokete wa tswalo e le moetlo wa bohetene.” Meetlo e kang ena, e ne e thehilwe bodumeding ba bohata. Ka mohlala, Bagerike ba ne ba dumela hore ho na le moya o bang teng ha motho a tswalwa mme o dula o mo sireleditse. Ebile ba ne ba nahana hore moya oo, o sebedisana le modimo ya hlahileng ka letsatsi le tshwanang le la motho eo. Ho ekelletsa moo, mekete ya tswalo e ntse e sebedisana le bonohe ba dinaledi le ho noha bokamoso ba bophelo ba motho ka dinaledi.

11. Jehova o ikutlwa jwang ka ho ba seatla se bulehileng?

¹¹ Batho ba bangata ba nka letsatsi la tswalo e le la bohlokwa haholo, le leo ka lona ba lokelang ho bontshwa kananelo le lerato. Empa re ka bontsha ba malapa le metswalle ya rona lerato ka dinako tsohle, eseng feela ka letsatsi le itseng le kgethehileng. Jehova o batla hore re be mosa, hape re be seatla se bulehileng ka dinako tsohle. (Bala Liketso 20:35.) Ka mehla re leboha mpho ya bohlokwa eo a re fileng yona e leng bophelo, ha re emele ho etsa sena ka matsatsi a rona a tswalo.—Pesaleme ya 8:3, 4; 36:9.

12. Ke jwang re ka reng letsatsi la rona la ho shwa le molemo ho feta letsatsi leo re tswetsweng ka lona?

¹² Moeklesia 7:1 e re: “Lebitso le molemo ho feta oli e ntle, mme letsatsi la ho shwa le molemo ho feta letsatsi la ho tswalwa ha motho.” Ke jwang re ka reng letsatsi  la rona la ho shwa le molemo ho feta letsatsi leo re tswetsweng ka lona? Ha re tswalwa, ha re so etse letho bophelong, ebang ke dintho tse ntle kapa tse mpe. Empa haeba re ikemiseditse ho sebeletsa Jehova le ho thusa ba bang, re iketsetsa “lebitso le molemo” kapa botumo bo botle mme seo se tla etsa hore Jehova a re hopole esita le ka mora lefu. (Jobo 14:14, 15) Bahlanka ba Jehova ha ba keteke matsatsi a bona a tswalo kapa letsatsi la Jesu la tswalo. Ha e le hantle, ketsahalo eo Jesu a re laetseng  hore re e keteke, ke Sehopotso sa lefu la hae.—Luka 22:17-20; Baheberu 1:3, 4.

13, 14. Mokete wa Easter o amahangwa le eng?

¹³ Batho ba bangata ba nka hore ha ba keteka Easter ba ikgopotsa tsoho ya Jesu. Empa haele hantle, mokete wa Easter o amahangwa le Eostre e leng Anglo-Saxon, modimotsana wa bohetene wa ha ho ne ho hlaha mafube le sehla sa selemo. Dikshinare ya Mythology ha e hlalosa modimotsana enwa e re o ne a na le matla a ho thusa batho hore ba be le bana, mme tse ding tsa ditlwaelo tsa Easter di amahanngwa le sena. Ka mohlala, Encyclopædia Britannica e re mahe ao “a ne a tsebahala e le letshwao la bophelo bo botjha le tsoho ya bafu.” Ho feta moo, borapeding ba bohetene esale mmutlanyana o sebediswa e le letshwao la matla a ho ba le bana. Ka hoo, ho hlakile hore Easter ha hona moo e amanang le tsoho ya Jesu.

¹⁴ Na Jehova wa thaba ha a bona batho ba kopanya ditlwaelo tsa bodumedi ba bohata le tsoho ya Mora wa hae? Tjhe. (2 Bakorinthe 6:17, 18) Ha e le hantle, ha ho mohla Jehova a ileng a re kopa hore re keteke tsoho ya Jesu.

15. Letsatsi la di 31 tsa December le la New Year le simolohile ho kae?

¹⁵ Le hoja dinaha di keteka letsatsi lena ka ditsela tse fapaneng, dibakeng tse ding ho tlwaelehile hore ka di 31 tsa December batho ba dule ho fihlella ka 12 bosiu e le hore ba “kgaole selemo.” Hangata ka letsatsi lena batho ba a tahwa, ba etsa boitshwaro bo bobe ba ho etsa thobalano, ba fana ka dimpho hape ba etsa ditshepiso tsa dintho tseo ba batlang ho di finyella selemong se setjha.  Dinaheng tse ngata matsatsi a ketekwang mehleng ena, a amana ka ho toba le mekete ya bohetene. Ntho e nngwe eo batho ba e etsang ka letsatsi lena ke ho thunya ditlelabore, e le ha ba re ba tebela bademona. Buka e bitswang World Book Encyclopedia ya 1966, Volume 14, leqephe la 237, e re: “Mehleng ya kgale Roma, di 1 tsa January e ne e le letsatsi la ho rorisa Janus e leng modimo wa diheke le menyako le wa qalo le qetello. . . . Ka selemo sa (A.D) 487 Kereke ya Bokreste e ile ya nka letsatsi la New Year le halalela, ka ha e ne e re ke Mokete wa ho Bolotsa. Ka ha bahetene ba ne ba latela sena, qalong ho ne ho sa dumellwa hore batho ba etse mekete ka letsatsi leo. Ha nako e ntse e ya sena se ile sa fetoha mme batho ba ile ba boela ba kgona ho etsa mekete.”

16, 17. Re lokela ho nahana ka eng ha re lokisetsa letjhato?

¹⁶ Letjhato ke ntho e thabisang. Lefatsheng ka bophara batho ba keteka letsatsi lena ka ditsela tse fapaneng. Le ha ho jwalo, ba bangata ha ba tsebe hore ditlwaelo tse ding tse etswang ka letsatsi la letjhato di tswa ditumelong tsa bohetene. Ka hoo, Bakreste ba itokisetsang ho nyalana, ba lokela ho etsa bonnete ba hore letjhato la bona le tla kgahlisa Jehova. Haeba ba batlisisa hore na ditlwaelo tse etswang ka letsatsi la letjhato di simoloha ho kae, ba tla etsa diqeto tse nepahetseng.—Mareka 10:6-9.

¹⁷ Ho dumelwa hore tse ding tsa ditlwaelo tsena di tlisetsa banyalani ‘mahlohonolo.’ (Esaia 65:11) Ka mohlala, dibakeng tse ding batho ba hasa banyalani ka raese. Ba dumela hore sena se tla etsa hore ba be le bana, ba thabe hape ba phele nako e telele ebile ba sireletsehile kgahlanong le ya kgopo. Empa Bakreste ba leka ka hohle  ho qoba ditlwaelo tse kang ena tse simolohang bodumeding ba bohata.—Bala 2 Bakorinthe 6:14-18.

18. Ke melaomotheo efe e sebetsang mabapi le letjhato?

¹⁸ Bakreste ba batla hore letjhato la bona e be le nang le seriti le leo batho ba tla le thabela. Ka hoo, batho ba fanang ka dipuo lenyalong ba ke ke ba bua dintho tse nyefolang, tse buang ka thobalano ka mokgwa o potelletseng le tse hlomphollang banyalani le batho ba bang. (Liproverbia 26:18, 19; Luka 6:31; 10:27) Letjhato la Mokreste ha le a lokela ho bontsha “pontsho ya mponeng ya mokhwa wa motho wa boiphediso.” (1 Johanne 2:16) Haeba o itokiselletsa lenyalo, etsa bonnete ba hore eba ketsahalo e tla o thabisa ha o e hopola.—Sheba Ntlha ya 28 e hlahang qetellong ya buka.

19, 20. Mokgwa wa ho phahamisa dikgalase o qadile ho kae?

¹⁹ Ho phahamisa dikgalase ke mokgwa o tlwaelehileng matjhatong le meketeng e meng. Batho ba etsa sena ka hore ba phahamise dikgalase tsa bona ha e mong a bua ka seo a lakatsang ho bona se etsahala. Bakreste bona ba lokela ho ikutlwa jwang ka mokgwa ona?

²⁰ Buka e bitswang International Handbook on Alcohol and Culture, e re ho ka etsahala hore e be mokgwa ona o simolohile ditlwaelong tsa kgale tsa bohetene “moo ho neng ho fanwa ka seno se halalelang ho medimo.” Sena se ne se etswa ha motho “a kopa mahlohonolo, ka ho etsa thapelo e neng e akaretswa ka mantswe a reng ‘phela halelele!’ kapa ‘eba le bophelo bo botle!’” Mehleng ya kgale ha batho ba ne ba kopa mahlohonolo, ba ne ba phahamisa dikopi tsa bona. Empa ena hase yona tsela eo Jehova a hlohonolofatsang batho ka yona.—Johanne 14:6; 16:23.

21. E meng ya mekete eo Bakreste ba lokelang ho e qoba ke efe?

²¹ Pele o ya moketeng o itseng, ipotse hore na o kgothalletsa boitshwaro ba mofuta ofe. Ka mohlala, mekete e meng e akarelletsa botahwa le mojaefo o ditshila o etseditsweng ho tsosa takatso ya thobalano. Meketeng e kang eo, ho ka boela ha kgothalletswa bophelo ba di gay le di lesbian kapa ha kgothalletsa botjhaba. Haeba re iphumana re le meketeng e kang ena, na seo se tla be se bontsha hore re hloile seo Jehova a se hloileng?—Pesaleme ya 1:1, 2; 97:10; 119:37.

22. Keng e ka thusang Mokreste hore a etse qeto e nepahetseng pele a ya moketeng o itseng?

²² Bakreste ba lokela ho etsa bonnete ba hore ha ba keteke mekete e hlomphollang Modimo. Moapostola Pauluse o ile o ngola a re: “Ebang le a ja kapa le a nwa kapa le etsa ntho le ha e le efe e nngwe, le etse dintho tsohle bakeng sa thoriso ya Modimo.” (1 Bakorinthe 10:31; sheba Ntlha ya 29 e hlahang qetellong ya buka.) Ke nnete hore ha se mekete kaofela e amahangwang le boitshwaro bo bobe, bodumedi ba bohata kapa botjhaba. Ka hoo, haeba mokete o sa dumellane le melaomotheo ya Bibele, motho ka mong o lokela ho etsa qeto ya hore na o tla ya moketeng o itseng kapa tjhe. Le ha ho le jwalo, re boetse re lokela ho ela hloko hore na diqeto tsa rona di ka ama ba bang jwang.

23, 24. O ka hlalosetsa ba leloko bao eseng Dipaki Tsa Jehova jwang ka qeto eo o e entseng mabapi le mekete e itseng?

²³ E ka nna yaba o se tlohetse ho ya meketeng e hlomphollang Jehova. Empa ka lebaka leo, ba lelapa bao  eseng Dipaki Tsa Jehova ba ka nna ba nka hore ha o ba rate ebile ha o batle ho ba le bona. Ba ka nna ba ba le maikutlo a hore matsatsi a phomolo ke nako ya hore lelapa lohle le kopane. Jwale, keng seo o ka se etsang? Ho na le ditsela tse ngata tseo o ka ba bontshang ka tsona hore o a ba rata le hore ke ba bohlokwa. (Liproverbia 11:25; Moeklesia 3:12, 13) Ka dinako tse ding o ka nna wa ba tjhakela mme wa qeta nako le bona.

²⁴ Haeba ba leloko ba batla ho tseba hore na ke hobaneng ha o se o sa keteke mekete e itseng, o ka batla boitsebiso dingolweng le ho jw.org ho o thusa hore o ba fe mabaka a seo. O se ke wa batla hore ba dumellane le seo o se buang. Ba thuse ho bona hore o nahanne ka dintho tse ngata pele o nka qeto ena. Dula o kgobile matshwafo mme ‘seo o se buang kamehla e ke e be se nang le mosa, se nokilweng ka letswai.’—Bakolose 4:6.

25, 26. Batswadi ba ka thusa bana ba bona jwang hore ba rate melaomotheo ya Jehova?

²⁵ Ke habohlokwa hore kaofela ha rona re utlwisise hore na ke hobaneng ha re sa keteke mekete e itseng. (Baheberu 5:14) Ntho e ka sehloohong ke hore re batla ho thabisa Jehova. Haeba re batswadi, re lokela ho ipha nako ya ho ruta bana ba rona ho rata melaomotheo ya Bibele. Ha ba nka Jehova e le motho wa sebele, ba tla thabela ho etsa thato ya hae.—Esaia 48:17, 18; 1 Petrose 3:15.

²⁶ Jehova o thabela ho bona re etsa sohle seo re ka se kgonang ho mo sebeletsa ka botshepehi. (Johanne 4:23) Empa batho ba bangata ba nahana hore ka ha re phela hara batho ba sa tshepahaleng, ho thata hore motho a tshepahale. Na seo ke nnete? A re tshohleng sena kgaolong e latelang.