Batho bangata ba nahana hore batho ba rutehileng le ba ruileng ba phela ha monate. Ba dumela hore thuto ya yunivesithi e ka thusa motho hore e be motho ya molemo mosebetsing, ka lapeng le ho batho ka kakaretso. Ba boetse ba dumela hore thuto ya yunivesithi e ka etsa hore motho a fumane mosebetsi o patalang hantle le hore batho ba nang le tjhelete e ngata ba tla thaba.

Nahana ka seo Zhang Chen ya dulang China a ileng a se bua. O re: “Ke ne ke dumela hore haeba ke na le lengolo la thuto e phahameng seo se ne se tla etsa hore ke se ke ka hlola ke sotleha le hore ha ke fumana mosebetsi o patalang hantle seo se ne se tla etsa hore ke thabe ke be ke phele ha monate.”

Batho ba bangata ba batla ho ithuta diyunivesithing tse tsebahalang, mohlomong ho ilo ithuta dinaheng tse ding e le hore ba phele ha monate. Sena se ne se etsahala haholo ho fihlela batho ba se ba sa kgone ho ya dinaheng tse ding ka lebaka la Coronavirus. Tlaleho ya Organisation for Economic Co-operation and Development ya 2012 e ile ya re: “Halofo ya baithuti ba ithutelang dinaheng tse ding ba hlaha Asia.”

Batswadi ba sebetsa ka thata e le hore bana ba bona ba ka ithutela dikolong tse phahameng tsa dinaheng tse ding. Qixiang ya dulang Taiwan o re: “Batswadi ba ka e ne e se barui empa ba ile ba isa nna le bana beso ba bararo sekolong se phahameng se United States.” Batswadi ba hae jwalo ka ba bang ba bangata ba ile ba kena dikolotong e le hore ba patalle dithuto tsa bana ba bona.

Thuto e phahameng e ka ntlafatsa bophelo ka tsela e itseng empa ha se ka mehla e tlisang ditlamorao tseo batho ba di lebelletseng. Ka mohlala, ka mora dilemo tse ngata batho ba sebetsa ka thata ebile ba adimile tjhelete ya ho patalla sekolo, ba ntse ba sa fumane mosebetsi oo ba neng ba o batla. Tlaleho e entsweng ke Rachel Mui koranteng ya Singapore e bitswang Business Times e re: “Batho ba bangata ba pasitseng dithuto tsa bona diyunivesithing ha ba fumane mosebetsi.” Ntate ya rutehileng haholo ya dulang Taiwan e leng Jianjie o re: “Batho ba bangata ha ba fumane mosebetsi oo ba ithutetseng ona empa ba se ba amohela mosebetsi o mong le o mong oo ba o fumanang.”

Esita le batho ba fumaneng mosebetsi oo ba ithutetseng ona ba ntse ba ka nna ba fumana hore ha ba phele ka tsela eo ba neng ba batla ho phela ka yona. Ka mora hore Niran ya tswang Thailand a qete dithuto tsa hae yunivesithing ya United Kingdom o ile a fumana mosebetsi oo a ithutetseng ona. O re: “Jwalo ka ha ke ne ke lebelletse, seo ke ithutetseng sona se nthusitse ho fumana mosebetsi o patalang hantle. Le ha ho le jwalo, ke ne ke lokela ho sebetsa ka thata le ho sebetsa dihora tse ngata e le hore ke kgone ho fumana tjhelete e ngata. Qetellong moo ke neng ke sebetsa teng, ho ile ha tebelwa basebetsi ba bang esita le nna. Ke ile ka hlokomela hore le hoja o ka sebetsa ka thata seo ha se bolele hore o tla dula o ena le mosebetsi oo.”

Esita le batho ba nang le tjhelete e ngata ba bonahalang eka ba thabile, ba ntse ba eba le mathata a lelapa, ba a kula ebile ba tshwenyeha ka tjhelete. Katsutoshi ya dulang Japan o re: “Ke ne ke ena le tjhelete e ngata empa ke ne ke ntse ke sa thaba hobane batho ba ne ba ena le mona ebile ba sa ntshware hantle.”[8] Lam ya dulang Vietnam o re: “Ke bona batho ba bangata ba batla mosebetsi o patalang hantle e le hore ba be le tjhelete e ngata. Le ha ho le jwalo ba tshwenyeha haholo, ba a kula le ho ba le kgatello ya maikutlo.”

Jwalo ka Franklin, batho ba bangata ba hlokometse hore ho na le dintho tsa bohlokwa bophelong ho feta ho batla thuto e phahameng le maruo. Ho e na le ho batla maruo, batho ba bangata ba bone ho le molemo hore ba lwanele hore e be batho ba lokileng le hore ba thuse batho ba bang. Na ho phela ka tsela ee ho tla etsa hore o dule o thabile? Sehlooho se latelang se tla araba potso ena.