Harvey e ne e le eena letsibolo habo. Lelapa labo le ile la tseba ’nete ha le ntse le lula Midland Junction ka bophirimela ho Australia nakong eo ho neng ho e-na le mathata a moruo lilemong tsa bo-1930. Harvey o ile a rata Jehova haholo ’me a kolobetsoa ha a le lilemo li 14. O ile a ithuta hore a se ke a hana likabelo tseo a li fuoang ka mokhatlong oa Jehova a ntse a le monyane. Ha e sa le moshanyana, o ile a hana ho bala lirapa tsa Molula-Qhooa libokeng a nahana hore ha a e-s’o tšoanelehe. Mor’abo rona ea neng a ntse a bua le Harvey o ile a re: “Haeba motho e mong a u kopa hore u etse ntho e itseng ka mokhatlong, ke hobane a nahana hore oa tšoaneleha.”​—2 Bakor. 3:5

’Na, ’mè oa ka le ausi oa ka re ithutile Bibele ha re le Brithani. Ntate oa ka o ile a ithuta hamorao empa pele o ne a hanyetsa. Ho sa tsotellehe khanyetso ea hae, ke ile ka kolobetsoa ha ke le lilemo li robong. Ke ne ke rerile ho ba pula-maliboho ebe hamorao ke ba moromuoa. Leha ho le joalo, ntate ha aa ka a lumela hore ke be pula-maliboho ho fihlela ke le lilemo li 21. Ke ne ke sa ikemisetsa ho lula nako e telele hakaalo. Ha ke le lilemo 16, ntate o ile a ntumella hore ke ee Australia ke il’o lula le ausi oa ka e moholo ea ileng a fallela naheng eo. Qetellong, ke ile ka bula maliboho ha ke le lilemo li 18.

 Ha ke le Australia, ke ile ka kopana le Harvey. Re ne re e-na le tabatabelo e tšoanang ea ho sebetsa re le baromuoa. Re nyalane ka 1951. Ka mor’a hore re bule maliboho lilemo tse peli, re ile ra koptjoa ho ba balebeli ba potoloho. Potoloho ea rona e ne e nka karolo e kholo e ka bophirimela ea Australia kahoo, re ne re lokela ho tsamaea libaka tse telele tse mahaeng le tse chesang.

Ka 1954, re ile ra memeloa ho ba teng sehlopheng sa bo25 Gileade. Toro ea rona ea ho ba baromuoa e ne e le haufi le ho phethahala. Re fihlile Amerika ka sekepe eaba ka mor’a moo, re qala ho ithuta Bibele ka ho teba. Ha re le sekolong, re ne re boetse re lokela ho ithuta puo ea Sepanishe ’me e ile ea thatafalla Harvey hobane o ne a sa tsebe ho bitsa “r” ka puo eo.

Ha re ntse re le sekolong, barupeli ba ile ba re ba ka khahloang ke ho ea Japane ba ka ngolisa bakeng sa hore ba ithute Sejapane. Re ile ra etsa qeto ea hore ke mokhatlo oa Jehova o tla etsa qeto ea hore na re tla ea hokae. Ho e-s’o ee kae, e mong oa barupeli ba Gileade e leng Mor’abo rona Albert Schroeder o ile a hlokomela hore ha rea ngolisa. O ile a re ho rona: “Tsa mo nahanang ka eona hape.” Ha re ntse re qea-qea ka taba eo, Mor’abo rona Schroeder o ile a re: “ ’Na le barupeli ba bang re le ngolisitse. Lekang ho ithuta Sejapane.” Harvey o ile a nolofalloa ke puo ena.

Ha re fihla Japane ka 1955, ho ne ho e-na le bahoeletsi ba 500 feela naheng eo. Harvey o ne a le lilemo li 26 ha tsa ka li le 24. Re ile ra abeloa ho sebeletsa toropong ea Kobe, moo re ileng ra sebetsa lilemo tse ’ne. Ka mor’a moo, re ile ra thabela ho khutlela potolohong eaba re sebeletsa pel’a toropo ea Nagoya. Re ne re rata ntho e ’ngoe le e ’ngoe ka kabelo ea rona, re rata barab’abo rona, lijo le ho boha naha. Leha ho le joalo, ho e-s’o ee kae re ile ra fumana monyetla o mong oa hore re se ke ra re che ho Jehova.

Ka mor’a ho qeta lilemo tse tharo re le potolohong, lekala la Japane le ile la re botsa hore na re ka thabela ho ea Taiwan re il’o pakela batho ba morabe oa Maamise. Barab’abo rona ba bang ba Maamise ile ea e-ba bakoenehi. Kahoo, lekala la Taiwan le ne le hloka mor’abo rona ea ka buang Sejapane ho thusa hore bokoenehi bo fele. * Ena  e ne e le qeto e boima eo re neng re lokela ho e etsa kaha re ne re rata mosebetsi oa rona Japane. Empa kaha Harvey o ile a ithuta ho amohela likabelo tseo a li fuoang, re ile ra tsamaea.

Re ile ra fihla Taiwan ka November 1962. Ho ne ho e-na le bahoeletsi ba 2 271 ’me boholo ba bona e ne e le Maamise. Empa re ne re lokela ho tseba Sechaena sa Mandarine pele. Re ne re e-na le buka ea ho ithuta Sechaena sa Mandarine le motho ea re rutang sona empa bothata e le hore ha a tsebe Sekhooa. Leha ho le joalo, re ile ra ithuta Sechaena sa Mandarine ho ntse ho le joalo.

Hang feela ka mor’a hore re fihle Taiwan, Harvey o ile a abeloa hore e be mosebeletsi oa lekala. Lekala la Taiwan le ne le le lenyenyane kahoo, Harvey o ne a khona ho etsa mosebetsi oa hae oa ofising le ho sebetsa le barab’abo rona ba Maamise libeke tse tharo ka khoeli. O ne a boetse a sebetsa e le molebeli oa setereke nako le nako ’me o ne a lokela ho fana ka lipuo likopanong. Harvey o ne a ka fana ka lipuo ka Sejapane ebe barab’abo rona ba Maamise baa mo utloa hore na o ntse a re’ng. Leha ho le joalo, ’muso o ne o lumelletse hore malumeli a tšoare lipokano tsa ’ona ka Sechaena sa Mandarine feela. Kahoo, le hoja Harvey a ne a sa tsebe Sechaena sa Mandarine hantle, o ne a ntse a khona ho fana ka lipuo ka sona ebe mor’abo rona oa Moamise oa fetolela.

Ka nako eo, Taiwan e ne busoa ke masole kahoo, barab’abo rona ba ne ba lokela ho ea kopa tumello e le hore ba khone ho tšoara likopano. Ho fumana tumello ho ne ho le thata ’me mapolesa a ne a lieha ho fana ka eona. Haeba mapolesa a ne a lieha ho fana ka tumello eo, bekeng ea kopano, Harvey o ne a lula mapoleseng ho fihlela ba fane ka eona. Kaha e ne e le ntho e soabisang ha motho ea hlahang ka ntle ho naha a lutse mapoleseng, ba ne ba fana ka tumello kapele.

Libeke tseo re neng re li qeta re e-na le barab’abo rona, re ne re tloaetse ho qeta nako e fetang hora re e-hloa lithaba le ho tšela linoka. Ke ntse ke hopola letsatsing leo ka lona ke neng ke qala ho hloa thaba. Ka mor’a ho ja lijo tsa hoseng, re ile ra palama bese ea hoseng ea 5:​30 re ea motseng o mong o hole. Re ile ra tsamaea ka har’a noka e kholo eaba re hloa thaba, moepa oa eona o ne o tšekaletse hoo motho ea neng a le ka pel’a ka, mahlo a ka a neng a bapile le maoto a hae.

Hoseng hoo, Harvey o ne a ntse a sebetsa tšimo le barab’abo rona ba sebakeng seo ha ’na ke ne ke ntse ke sebetsa tšimo motseng o monyenyane oo batho ba teng ba neng ba bua Sejapane. Hoo e ka bang ka hora ea pele, ke ne ke se ke utloa ke tepelletse hobane ke qetile lihora tsa ’maloa ke sa ja. Qetellong ha ke kopana le Harvey, barab’abo rona ba bang ba ne ba se ba le sieo. Harvey o ile a fana ka limakasine bakeng sa hore re fumane mahe a mararo a tala. O ile a mpontša hore na a jeoa joang ka ho le phunya lesoba eaba oa le noa. Le hoja e ne e bonahala eka ha se ntho e monate, ke ile ka lekella. Empa ke mang ea neng a tla ja lehe la boraro? Ke ile ka le ja hobane Harvey o ne a utloa eka a ke ke a khona ho mpepa haeba nka hloka matla ka lebaka la tlala.

Kopanong e ’ngoe ea potoloho ke ile ka tobana le maemo a sa tloaelehang. Re ne re lula ha mor’abo rona e mong pel’a Holo ea ’Muso. Kaha Maamise a nka ho hlapa e le ntho ea bohlokoa, mosali oa molebeli oa potoloho o ile a lokisetsa hore re tle re khone ho hlapa. Harvey o ile a nkopa hore ke il’o hlapa pele kaha o ne a phathahane. Ke ile ka fuoa emere e tšetseng metsi a batang le e tšetseng metsi a chesang le basekomo. Ke ne ke maketse ha ke bona mosali oa mopotolohi a behile lintho tseo ka ntle moo barab’abo rona ba bang ba neng ba ntse ba lokisetsa kopano ba neng ba ka bona. Ke ile ka kopa hore a mphe lesela eaba o mpha polasetiki e kholo e bonaletsang. Ke ile ka nahana ho ea ka mor’a ntlo empa ho ne ho e-na le makau ao ke neng ke tšaba hore a tla nkobola. Ke ile ka re ka pelong: ‘Barab’abo rona ba phathahane hoo ba ke keng ba bona hore ke ntse ke hlapa. Ho feta moo, haeba ke sa hlape ba tl’o utloa bohloko. Kahoo ke ile ka hlapa.”

Harvey o ile a hlokomela hore barab’abo rona ba Maamise ba ne ba sa hatele pele ka lebaka la hore ba ne ba sa khone ho bala le hore ba ne ba se na lingoliloeng ka puo ea bona. Kaha puo ea Seamise e ne e sa tsoa qala ho ngoloa ka litlhaku tsa Seroma, ho ile ha bonahala ho le hotle hore barab’abo rona ba rutoe puo eo ea bo bona. E ne e le mosebetsi o boima empa qetellong barab’abo rona ba ile ba khona ho ithuta ba le bang. Lingoliloeng tsa Seamise li ile tsa ka qalella ho hatisoa qetellong ea lilemo tsa bo-1960 eaba ka 1968 ho qaloa ho hatisoa Molula-Qhooa.

Leha ho le joalo, ’muso o ne o thibetse hore lingoliloeng tseo e seng tsa Sechaena sa Mandarine li se ke tsa tsamaisoa. E le ho qoba mathata, Molula-Qhooa oa Seamise o ne o hatisoa ka litsela tse sa tšoaneng. Mohlala, ka nako e itseng ka har’a Molula-Qhooa o le mong ho ne ho ngoloa lipuo tse peli e leng Sechaena sa Mandarine le Seamise. Haeba motho a ne a e-na le lipotso, ho ne ho bonahala eka makasine eo e ne e ruta motho Sechaena sa Mandarine. Ho tloha ka nako eo, mokhatlo oa Jehova o ile oa fana ka lingoliloeng tsa puo ea Seamise ho thusa bana bao ba bo rona hore ba ithute ka Jehova.​—Lik. 10:​34, 35.

Barab’abo rona ba Maamise ba ne ba sa phele ka melao ea Molimo lilemong tsa bo-1960 le bo-1970. Kaha ba ne ba sa utloisise melao ea Bibele hantle, ba bang ba ne ba le boitšoaro bo bobe, ba tahoa, ba tsuba koae le betel nut. Harvey o ile a etela liphutheho tse ngata ho thusa barab’abo rona hore ba utloisise hore na Jehova o ikutloa joang ka taba eo. Ha re le leetong le leng, re ile ra thulana le boemo boo ke buileng ka bona qalong ea sehlooho sena.

Barab’abo rona ba ikokobelitseng ba ne ba batla ho etsa liphetoho empa ntho e bohloko ke hore ba bangata ha baa ka ba mamela, kahoo palo ea bahoeletsi ba Taiwan e neng e le ka holimo ho 2 450 e ile ea theohela ho ba ka bang 900 ka nako ea lilemo tse 20. E ne e le ntho e nyahamisang. Leha ho le joalo, re ne re tseba hore Jehova o ne a ke ke a hlohonolofatsa mokhatlo o sa hloekang. (2 Bakor. 7:1) Qetellong, barab’abo rona ba ne ba se ba sebeletsa Jehova ka tsela e nepahetseng ’me Jehova o ile a ba hlohonolofatsa. Hona joale Taiwan ho se ho e-na le bahoeletsi ba ka holimo ho 11 000.

Ho tloha lilemong tsa bo-1980 ho ea pele, re ile ra bona ha bara le barali ba bo rona ba Maamise ba e-ba le tumelo e matla ’me Harvey o ne a se a ka qeta nako a e-na le Machaena. O ile a thusa ba bang ba banna ba baralib’abo rona hore ba qetelle e le Lipaki Tsa Jehova. Ke hopola tsela eo a neng a thabile ka eona ha e mong oa banna bao a rapela Jehova ka lekhetlo la pele. Le ’na ke ile ka thaba ha ke thusitse ba bangata hore ba be le kamano e ntle le Jehova. Ke ile ka boela ka thaba haholo ha ke sebetsa lekaleng la Taiwan le bana ba babeli ba motho eo ke neng ke ithuta Bibele le eena.

Hona joale ha ke sa na molekane. Ka mor’a lilemo tse ka bang 59 re nyalane, mohatsa oa ka o ile a hlokahala ka la 1 January, 2010 ka mor’a ho hlaseloa ke kankere. O qetile lilemo tse ka bang 60 a le tšebeletsong ea nako e tletseng. Ke ntse ke mo hloloheloa haholo. Empa ke ile ka thabela ho sebetsa le eena linaheng tse peli tse ntle. Re ile ra ithuta ho bua lipuo tse peli tse thata tsa Asia ’me Harvey eena o ile a ba a ithuta ho li ngola.

Ka mor’a lilemo tse ka bang ’ne, Sehlopha se Busang se ile sa etsa qeto ea hore kaha ke se ke ile haholo lilemong ho ka ba molemo hore ke khutlele Australia. Qalong ke ne ke ntse ke re, ‘Ha ke batle ho tloha Taiwan.’ Empa Harvey o ile a nthuta hore ke se ke ka re che ho mokhatlo oa Jehova, kahoo ke ile ka tsamaea. Hamorao ke ile ka utloisisa qeto eo.

Hona tjena ke sebetsa lekaleng la Australasia har’a beke ebe mafelo a beke ke sebetsa le phutheho. Ke thabela ho sebelisa puo ea Sejapane le ea Sechaena sa Mandarine Bethele ha ke bontša batho mehaho ea lekala. Ke shebetse pele moo Jehova a tla tsosa bafu hobane kea tseba hore Harvey o mohopolong oa hae kaha o ile a ithuta hore a se ke a re che ho Jehova.​—Joh. 5:​28, 29.