1, 2. (a) Ke hobane’ng ha banyalani ba bacha ba lokela ho tšepa Jehova? (Pesaleme ea 37:​3, 4) (b) Re tl’o bua ka’ng sehloohong see?

 NA LE haufi le ho nyalana kapa le banyalani ba bacha? Haeba ho joalo, ha ho pelaelo hore le ratana haholo ebile le batla ho ipona le phela hammoho. Ke ’nete hore lenyalo le na le ho ba le mathata hape banyalani ba bacha ba lokela ho etsa liqeto tsa bohlokoa. Tsela eo le sebetsanang le mathata ao le bang le ’ona le liqeto tseo le li etsang e tla ama thabo ea lona ka nako e telele. Haeba le tšepa Jehova, le tla etsa liqeto tse bohlale ’me lenyalo la lona le tla ba matla le be le thabe haholoanyane. Haeba le sa sebelise likeletso tsa Molimo lenyalong la lona le ka ’na la e-ba le mathata ’me le ke ke la thaba.​—Bala Pesaleme ea 37:​3, 4.

² Le hoja sehlooho sena se bua haholo le banyalani ba bacha, se tla boela se bue ka mathata ao banyalani bohle ba ka bang le ’ona. Se tla bua ka lintho tseo re ka ithutang tsona mehlaleng ea banna le basali ba bang ba tšepahalang ba hlahang ka Bibeleng. Mehlala ea bona e re ruta lintho tseo re ka li sebelisang bophelong ba rona le manyalong a rona. Re tla boela re bone hore na re ka ithuta’ng ho banyalani ba mehleng ena.

3, 4. Banyalani ba bacha ba ka ba le mathata afe?

³ Batho ba bang ba ka ’na ba khothaletsa banyalani ba bacha hore ba phele bophelo bo tloaelehileng. Ka mohlala,  batsoali le ba bang ba lelapa ba ka ’na ba hatella banyalani hore ba be le bana kapele kamoo ba ka khonang. Kapa metsoalle le ba lelapa ba ka ’na ba khothaletsa banyalani ba bacha hore ba reke ntlo ’me ba e tlatse ka lintho tse ngata tse ntle.

⁴ Haeba banyalani ba se hlokolosi ba ka ’na ba etsa liqeto tse tla ba kenya likolotong tse tla ba imela. Kahoo, monna le mosali ba tla lokela ho sebetsa lihora tse ngata e le hore ba lefe likoloto tseo. Mosebetsi o ka ba jella nako haholo hoo ba ka hlolehang ho bala Bibele ba le bang, ho etsa borapeli ba lelapa le ho ea tšimong. Ba ka ’na ba fosoa ke liboka hobane ba tlameha ho sebetsa lihora tse eketsehileng e le hore ba be le chelete e ngata kapa ho tiisa hore ha ba lahleheloe ke mosebetsi oa bona. Kahoo, ba tla lahleheloa ke monyetla oa hore ba eketse tšebeletso ea bona ho Jehova.

5. U ithuta’ng mohlaleng oa mora oa bo rona Klaus le morali oa bo rona Marisa?

⁵ Mehlala ea batho ba bangata ea bontša hore haeba re amehile haholo ka ho ba le lintho tse ngata re ke ke ra thaba. Nahana ka ntho eo banyalani ba bang ba ithutileng eona ntlheng ena e leng mora oa bo rona Klaus le morali oa bo rona Marisa. * Ha ba qeta ho nyalana ba ne ba sebetsa ba le babeli e le hore ba ka ba le chelete le lintho tse ngata. Bonneteng ba ne ba sa khotsofala. Mora oa bo rona Klaus o re: “Re ne re e-na le lintho tse ngata empa re ne re sa ikemisetsa ho eketsa tšebeletso ea rona. Ho bua ’nete feela, bophelo ba rona bo ne bo rarahane ebile bo opisa hlooho.” Mohlomong le uena u hlokometse hore ho ameha haholo ka ho ba le lintho tse ngata ha ho tlisetse motho thabo. Haeba u boemong boo, u se ke oa nyahama. Ho nahanisisa ka mehlala e metle ea batho ba bang ho ka u thusa hore u etse liphetoho tse hlokahalang. A re qaleng ka ho bona hore na banna ba ka ithuta’ng mohlaleng oa Morena Josafate.

6. Morena Josafate o ile a sebelisa keletso e ho Liproverbia 3:​5, 6 joang ha lebotho le leholo le ne le batla ho mo loantša?

⁶ Bara ba bo rona ba nyetseng, na ka linako tse ling le ikutloa le imetsoe ke boikarabelo boo le nang le bona? Haeba ho joalo, mohlala oa Morena Josafate o ka le thusa. Joaloka morena, Josafate o ne a e-na le boikarabelo ba ho etsa bonnete ba hore sechaba sohle se sireletsehile. O ile a etsa’ng ho phethahatsa boikarabelo boo? Josafate o ile a etsa kahohle hore a sireletse sechaba. O ile a haha metse ea Juda e nang le liqhobosheane ’me a ba le lebotho la masole a fetang 1 160 000. (2 Likron. 17:​12-19) Ka mor’a moo, Josafate o ile a ba le bothata bo boholo. Lebotho le leholo la Baammone, Bamoabe le banna ba sebaka se lithaba sa Seire le ne le batla ho loantša eena, lelapa la hae le batho ba hae. (2 Likron. 20:​1, 2) Josafate o ile a etsa’ng? O ile a kopa  Jehova hore a mo thuse le ho mo fa matla. O ile a etsa ntho e lumellanang le keletso e bohlale e fumanehang ho Liproverbia 3:​5, 6. (E bale.) Thapelo ea Josafate e ho 2 Likronike 20:​5-12, e bontša kamoo a neng a tšepile Jehova kateng. Jehova o ile a araba thapelo ea Josafate joang?

7. Jehova o ile a araba thapelo ea Josafate joang?

⁷ Jehova o ile a bua le Josafate a sebelisa Jahaziele oa Molevi a re: “Emang ’me le bone poloko ea Jehova molemong oa lona.” (2 Likron. 20:​13-17) Kannete oo ha se mokhoa o tloaelehileng oa ho loana. Leha ho le joalo, litaelo tseo li ne li tsoa ho Jehova eseng motho. Josafate o ne a tšepile Molimo kahoo o ile a etsa feela joalokaha a ne a laetsoe. Ha eena le sechaba ba ne ba il’o kopana le lira tsa bona, ha aa ka a beha masole a nang le bokhoni kapele empa o ile a beha libini tse neng li sa tšoara libetsa. Jehova ha aa ka a phoqa Josafate empa o ile a hlola lebotho leo joalokaha a ne a tšepisitse.​—2 Likron. 20:​18-23.

8. Banna ba ka ithuta’ng mohlaleng oa Josafate?

⁸ Banna, le ka ithuta mohlaleng oa Josafate. Le na le boikarabelo ba ho hlokomela malapa a lona, kahoo le sebetsa ka thata ho a sireletsa le ho a fa lintho tseo a li hlokang. Ha u e-ba le mathata u ka ’na oa nahana hore u ka khona ho a rarolla u le mong. Leha ho le joalo, qoba ho itšepa. Ho e-na le hoo, kopa Jehova hore a u thuse moo u leng mong. Hape rapela Jehova ka tieo le mosali oa hao. Batla tataiso ea Jehova ka ho bala Bibele le lingoloa tse tsoang mokhatlong oa Molimo ’me u sebelise keletso eo u e fumanang. Batho ba bang ba ka ’na ba se lumellane le liqeto tseo u li etsang u susumetsoa ke Bibele ebile ba ka ’na ba u bolella hore oa lahleha. Ba ka ’na ba re chelete le ho ba le lintho tse ling ke tsona tse ka sireletsang lelapa la hao. Empa hopola mohlala oa Josafate. O ile a tšepa Jehova ’me a bontša ka liketso. Jehova ha aa ka a lahla monna eo ea tšepahalang ’me le uena a ke ke a u lahla. (Pes. 37:​28; Baheb. 13:5) Banyalani ba ka etsa’ng e le hore ba thabele bophelo?

9. Re ka re’ng ka moprofeta Esaia le mosali oa hae?

⁹ Moprofeta Esaia le mosali oa hae ba ne ba nka ho sebeletsa Jehova e le ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa bophelong ba bona. Esaia e ne e le moprofeta ’me ho ka etsahala hore mosali oa hae o ne a etsa mesebetsi e itseng ea baprofeta kaha Bibele e re ke “moprofeta oa mosali.” (Esa. 8:​1-4) Esaia le mosali oa hae ba ne ba etsa hore tšebeletso ea bona ho Jehova e tle pele bophelong ba bona. Kannete ba behetse banyalani ba mehleng ena mohlala o motle.

10. Ho ithuta boprofeta ba Bibele ho ka thusa banyalani joang hore ba ikemisetse ho sebeletsa Jehova kahohle kamoo ba ka khonang?

¹⁰ Mehleng ena banyalani ba ka etsa kahohle kamoo ba ka khonang hore tšebeletso ea bona e tle pele bophelong ba bona. Ba ka matlafatsa tšepo ea bona ho Jehova ka ho ithuta boprofeta ba Bibele hammoho le ho bona hore na bo phethahala joang. * (Tite 1:2) Ba ka nahana ka hore na ba ka kenya letsoho joang ho phethahatsa boprofeta bo itseng ba Bibele. Ka mohlala, ba ka thusetsa ho phethahatsa boprofeta ba Jesu bo bontšang hore litaba tse molemo li tla boleloa lefatšeng lohle pele bofelo bo fihla. (Mat. 24:​14) Ha banyalani ba kholisehile hore boprofeta ba Bibele boa phethahala, ba tla ikemisetsa le ho  feta ho sebeletsa Jehova kahohle kamoo ba ka khonang.

11. Akuila le Prisilla ba ile ba khona ho etsa’ng, hona hobane’ng?

¹¹ Banyalani ba bacha ba ka ithuta mohlaleng oa Akuila le Prisilla e leng banyalani ba Bajuda ba neng ba lula motseng oa Roma. Ba ile ba utloa litaba tse molemo tse mabapi le Jesu ’me ea e-ba Bakreste. Ha ho pelaelo hore ba ne ba khotsofetse bophelong. Leha ho le joalo, bophelo ba bona bo ile ba fetoha ka ho panya ha leihlo ha Moemphera Claudiase a laela Bajuda bohle hore ba tsamaee Roma. A k’u nahane hore na taba eo e ne e tla ama Akuila le Prisilla joang. Ba ne ba tlameha ho tloha sebakeng seo ba se tloaetseng, ba batle bolulo bo bocha ’me ba qale khoebo ea bona ea ho etsa litente sebakeng se secha. Na boemo ba bona bo bocha bo ile ba etsa hore ba khaotse ho beha ’Muso pele? E ka ’na eaba u tseba karabo ea potso eo. Ha Akuila le Prisilla ba se ba le lelapeng la bona le lecha Korinthe, ba ile ba qala ho thusa phutheho ea moo ’me ba sebetsa le moapostola Pauluse ho matlafatsa Bakreste-’moho. Hamorao ba ile ba ea libakeng tse ling moo ho neng ho e-na le tlhokahalo ea baboleli. (Lik. 18:​18-21; Bar. 16:​3-5) Ba ne ba phathahane ebile ba thabela bophelo hammoho.

12. Ke hobane’ng ha banyalani ba lokela ho ipehela lintho tseo ba batlang ho li etsa tšebeletsong ea Jehova?

¹² Mehleng ena, banyalani ba ka etsisa Akuila le Prisilla ka ho beha ’Muso pele. Nako e loketseng ea hore ba buisane ka lintho tseo ba batlang ho li etsa bophelong ke pele ba nyalana. Ha banyalani ba etsa liqeto hammoho ’me ba ipehela lintho tseo ba batlang ho li finyella tšebeletsong ea Jehova, ba tla ba le menyetla ea ho bona ha Jehova a ba thusa bophelong ba bona. (Moek. 4:​9, 12) A re bueng ka mora oa bo rona Russell le morali oa bo rona Elizabeth. Mora oa bo rona Russell o re, “Pele re nyalana re ile ra buisana ka lintho tseo re batlang ho li etsetsa Jehova.” Morali oa bo rona Elizabeth eena o re, “Re ile ra buisana ka lintho tseo e le hore hamorao ha re lokela ho etsa liqeto, li se ke tsa re sitisa ho finyella lintho tseo re batlang ho li  etsetsa Jehova.” Maemo a mora oa bo rona Russell le morali oa bo rona Elizabeth a ile a ba lumella hore ba ee Micronesia moo ho neng ho e-na le tlhokahalo ea bahoeletsi.

13. Ho ea ka Pesaleme ea 28:​7, ho tla etsahala’ng ha re tšepa Jehova?

¹³ Joaloka mora oa bo rona Russell le morali oa bo rona Elizabeth, banyalani ba bangata ba entse qeto ea hore ba se ke ba itlama ka lintho tse ngata e le hore ba khone ho qeta nako e ngata mosebetsing oa boboleli. Ha banyalani ba ipehela lintho tseo ba batlang ho li etsa tšebeletsong ea Jehova ebile ba sebelisana hore ba li finyelle ba tla fumana molemo. Ba tla bona ha Jehova a ba hlokomela, ba tla mo tšepa le ho feta ebile ba tla thaba e le kannete.​—Bala Pesaleme ea 28:7.

14. Moapostola Petrose le mosali oa hae ba ile ba bontša joang hore ba tšepa tšepiso e ho Matheu 6:​25, 31-34?

¹⁴ Banyalani ba ka boela ba ithuta mohlaleng oa moapostola Petrose le mosali oa hae. Moapostola Petrose o ne a tlameha ho etsa qeto ea bohlokoa ka mor’a likhoeli tse ka bang tse tšeletseng ho isa ho selemo a kopane le Jesu. Petrose o ne a iphelisa ka ho cheha litlhapi. Kahoo, ha Jesu a ne a mema Petrose hore a mo latele bophelo bohle ba hae, Petrose o ne a lokela ho nahana ka mosali oa hae pele a ka etsa qeto. (Luka 5:​1-11) Petrose o ile a khetha ho tsamaea le Jesu ha a il’o bolela litaba tse molemo. Kannete o ile a etsa qeto e bohlale. Hape re na le lebaka le utloahalang la ho lumela hore mosali oa Petrose o ile a tšehetsa qeto ea hae. Bibele e bontša hore ka mor’a hore Jesu a tsosoe, ka linako tse ling Petrose o ne a tsamaea le mosali oa hae. (1 Bakor. 9:5) Ha ho pelaelo hore mosali oa Petrose o ne a beha mohlala o motle, ke kahoo Petrose a neng a e-na le bolokolohi ba ho bua ha a ne a fana ka keletso ho banna le basali ba Bakreste. (1 Pet. 3:​1-7) Re kholisehile hore Petrose le mosali oa hae ba ne ba tšepa tšepiso ea Jehova ea hore O tla ba hlokomela haeba ba beha ’Muso pele bophelong ba bona.​—Bala Matheu 6:​25, 31-34.

15. U ithuta’ng mohlaleng oa mora oa bo rona Tiago le morali oa bo rona Esther?

¹⁵ Haeba ho se ho fetile lilemo tse ’maloa le nyalane, le ka etsa’ng hore le tsoele pele le batla ho sebeletsa Jehova haholoanyane? Ntho e ’ngoe e ka le thusang ke ho ithuta mehlaleng ea banyalani ba bang. Ka mohlala, le ka bala lihlooho tse reng “Ba Ile ba Itlhahisa ka ho Rata”. Lihlooho tsena li thusitse mora oa bo rona Tiago le mosali oa hae Esther ba tsoang Brazil hore ba batle ho sebeletsa moo ho nang le tlhokahalo. Mora oa bo rona Tiago o re: “Ha re ne re bala kamoo Jehova a thusitseng bahlanka ba hae ba mehleng ena le rona re ne re batla ho tataisoa ke eena le ho bona ha a re hlokomela.” Qetellong ba ile ba ea Paraguay tšimong ea Sepotoketsi ’me haesale ba sebeletsa moo ho tloha ka 2014. Morali oa bo rona Esther o re: “Lengolo le leng leo re le ratang haholo ke la Baefese 3:​20. Re bone mantsoe a lengolo leo a phethahala ka makhetlo a mangata ha re ntse re sebeletsa Jehova.” Lengolong leo le eang ho Baefese, Pauluse o ile a tšepisa hore Jehova o tla re fa lintho tse fetang tseo re li kopang. Kannete mantsoe ao ke ’nete .

16. Banyalani ba bacha ba ka kopa keletso ho bo-mang ha ba batla ho eketsa tšebeletso ea bona?

¹⁶ Banyalani ba bacha ba ka ithuta mehlaleng ea batho ba bang ba ileng ba tšepa Jehova. E ka ’na eaba banyalani ba bang ba ile ba qeta lilemo tse ngata ba sebeletsa Jehova ka nako e tletseng. U ka kopa hore ba u eletse  haeba u nahana ho eketsa tšebeletso ea hao. Ena ke tsela e ’ngoe eo u tla beng u bontša hore u tšepa Jehova. (Liprov. 22:​17, 19) Baholo le bona ba ka thusa banyalani ba bacha hore ba eketse tšebeletso ea bona.

17. Mora oa bo rona Klaus le morali oa bo rona Marisa ba ile ba etsahalloa ke’ng, hona re ka ithuta’ng mohlaleng oa bona?

¹⁷ Leha ho le joalo, ka linako tse ling re ka ’na ra se sebeletse Jehova ka tsela eo re neng re lebelletse ka eona. Mora oa bo rona Klaus le morali oa bo rona Marisa bao re buileng ka bona ba ile ba etsahalloa ke ntho e tšoanang. Ka mor’a lilemo tse tharo ba nyalane ba ile ba falla moo ba lulang teng eaba ba ithaopela ho etsa mosebetsi oa kaho lekaleng la Finland. Leha ho le joalo, ba ile ba bolelloa hore ba ke ke ba khona ho lula moo likhoeli tse fetang tse tšeletseng. Qalong ba ne ba utloile bohloko. Empa nakoana ka mor’a moo, ba ile ba mengoa hore ba il’o ithuta Searabia ’me hona joale ba thabela ho sebeletsa tšimong ea Searabia naheng e ’ngoe. Ha morali oa bo rona Marisa a nahana ka ntho e ileng ea etsahala o re: “Hoa tšosa ho etsa ntho eo u e-so ka u e etsa pele le ho tšepa Jehova ka ho felletseng. Empa ke hlokometse hore Jehova o lula a re thusa ka litsela tseo re neng re sa li lebella. Ketsahalo ena e nthusitse hore ke tšepe Jehova le ho feta.” Joalokaha mohlala oa banyalani bana o bontša, le lona le ka kholiseha hore Jehova o tla lula a le putsa haeba le mo tšepa ka ho felletseng.

18. Banyalani ba ka etsa’ng e le hore ba lule ba tšepa Jehova?

¹⁸ Lenyalo ke mpho e tsoang ho Jehova. (Mat. 19:​5, 6) O batla hore banyalani ba le thabele. (Liprov. 5:​18) Banyalani ba bacha, a ke le nahaneng hore na le etsa’ng ka bophelo ba lona. Na le etsa sohle seo le ka se khonang ho bontša Jehova kamoo le ananelang limpho tseo a le fileng tsona? Rapelang Jehova. Batlang melao-motheo ea Bibele e ka le thusang boemong ba lona ebe le sebelisa keletso eo Jehova a le fang eona. Haeba le etelletsa pele tšebeletso ea Jehova bophelong ba lona le ka kholiseha hore le tla thaba bophelong ebile Jehova o tla le putsa.