1, 2. Re na le mabaka afe a utloahalang a etsang hore re bontšane mosa o lerato?

 RE NA le mabaka a utloahalang a hore re bontšane mosa o lerato. A mang a mabaka ao ke afe? Bona kamoo maele ana a ka Bibeleng a arabang potso ena kateng, a re: “E se eka mosa o lerato le ’nete li ke ke tsa u tlohela. . . . Kahoo u fumane kamohelo le temohisiso e molemo mahlong a Molimo le a motho oa lefatše.” “Motho ea nang le mosa o lerato o sebetsana ka mokhoa o putsang le moea oa hae.” “Ea phehellang ho loka le mosa o lerato o tla fumana bophelo.”​—Liprov. 3:​3, 4; 11:​17; 21:21.

² Maele ana a bontša mabaka a mararo ao ka ’ona re lokelang ho bontšana mosa o lerato. Lebaka la pele, ha re bontša mosa o lerato re ba batho ba bohlokoa mahlong a Molimo. La bobeli, ha re bontšana mosa o lerato re itsoela molemo. Ka mohlala, re ba le setsoalle se tšoarellang le batho ba bang. La boraro, ha re bontšana mosa o lerato re tla fumana litlhohonolofatso nakong e tlang ho akareletsa le bophelo bo sa feleng. Kannete re na le mabaka a utloahalang a hore re mamele Jehova ha a re: “Le etsetsane mosa o lerato le mehauhelo.”​—Zak. 7:9.

3. Re tl’o araba lipotso life sehloohong see?

³ Sehloohong sena, re tl’o araba lipotso tsena tse ’nè. Re lokela ho bontša bo-mang mosa o lerato? Re ka ithuta’ng lengolong la Ruthe mabapi le ho bontša mosa o lerato? Re ka bontša mosa o lerato joang mehleng ee? Ha re bontša mosa o lerato re tla fumana molemo ofe?

4. Re ka etsisa Jehova joang ka hore re bontše mosa o lerato? (Mareka 10:​29, 30)

⁴ Joalokaha re bone sehloohong se fetileng, Jehova o bontša mosa o lerato ho batho ba mo ratang le ba mo sebeletsang feela. (Dan. 9:4) Re batla ho ba “baetsisi ba Molimo joaloka bana ba ratoang.” (Baef. 5:1) Kahoo, re batla ho bontša bara le barali ba bo rona mosa o lerato.​—Bala Mareka 10:​29, 30.

5, 6. Hangata botšepehi bo hlalosoa joang?

⁵ Re tla lumellana le taba ena hore haeba re utloisisa haholoanyane hore na mosa o lerato o bolela’ng, re tla khona ho o bontša Bakreste-’moho le rona. E le hore re utloisise hantle hore na mantsoe a reng mosa o lerato a bolela’ng, a re boneng hore na a fapana joang le lentsoe botšepehi, e leng lentsoe leo batho ba bangata ba le sebelisang. A re bueng ka mohlala ona.

 ⁶ Re ka ’na ra nka motho ea sebelelitseng k’hamphani e itseng ka lilemo tse ngata e le mohiruoa ea tšepahalang. Le hoja a sebelelitse k’hamphani eo ka lilemo tse ngata, e ka ’na eaba ha a e-so ka a kopana le beng ba eona ebile ha se kamehla a lumellanang le melao ea k’hamphani. Ha a rate k’hamphani eo empa o sebetsa moo hobane a hloka chelete. Ho ntse ho le joalo, o tla tlameha ho tsoela pele a sebetsa moo ho fihlela a beha meja fatše kapa a fumana mosebetsi o mong o betere sebakeng se seng.

7, 8. (a) Ke’ng e susumetsang motho hore a bontše mosa o lerato? (b) Ke hobane’ng ha re tl’o hlahloba litemana tse ling tse lengolong la Ruthe?

⁷ Re bone  serapeng sa botšelela hore phapang e teng pakeng tsa botšepehi le mosa o lerato ke lebaka leo motho a bontšang makhabane ana ka lona. Mehleng ea Bibele, ke hobane’ng ha bahlanka ba Molimo ba ne ba bontša mosa o lerato? Batho ba neng ba bontša mosa o lerato ba ne ba etsa joalo hobane ba batla, eseng hobane ba tlamehile. A re bueng ka mohlala oa Davida. O ile a susumeletseha hore a bontše motsoalle oa hae oa hlooho ea khomo Jonathane mosa o lerato le hoja ntate oa Jonathane a ne a batla ho mo bolaea. Lilemo ka mor’a hore Jonathane a hlokahale, Davida o ile a tsoela pele a bontša mora oa Jonathane e leng Mefiboshethe mosa o lerato.​—1 Sam. 20:​9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:​15; 9:​1, 6, 7.

⁸ Re ka ithuta ho hongata ka mosa o lerato ka hore re hlahlobe litemana tse ling tse lengolong la Ruthe. Re ka ithuta’ng ka mosa o lerato ho batho ba hlahang lengolong lee? Re ka sebelisa lintho tseo re ithutileng tsona lengolong lee joang ka phuthehong? *

9. Ke hobane’ng ha Naomi a ile a nahana hore Jehova o khahlanong le eena?

⁹ Lengolong la Ruthe re bala ka pale ea Naomi, ngoetsi ea hae Ruthe le monna ea neng a tšaba Molimo Boaze, ea neng a amana le mohatsa oa Naomi. Ka lebaka la tlala e neng e le Iseraele, Naomi, monna oa hae le bara ba bona ba babeli ba ile ba fallela Moabe. Ha ba ntse ba le moo, monna oa Naomi o ile a hlokahala. Bara ba hae ba babeli ba ile ba nyala empa ka masoabi le bona ba ile ba hlokahala. (Ruthe 1:​3-5; 2:1) Maemo ana a utloisang bohloko a ile a etsa hore Naomi a nyahame haholo. O ile a nyahama hoo a ileng a nahana hore Jehova o khahlanong le eena. Utloa hore na o ile a re o ikutloa joang ka Molimo, o ile a re: “Letsoho la Jehova le tsoile  khahlanong le ’na.” “Ea Matla ’Ohle o nkutloisitse bohloko haholo.” O ile a boela a re: “[Ke] Jehova ea nkokobelitseng le Ea Matla ’Ohle ea mpaketseng tlokotsi.”​—Ruthe 1:​13, 20, 21.

10. Jehova o ile a etsa’ng ha a utloa mantsoe a bohloko a Naomi?

¹⁰ Jehova o ile a etsa’ng ha a utloa mantsoe a bohloko a Naomi? Ha aa ka a tlohela ho thusa Naomi. Ho e-na le hoo, o ile a mo utloela bohloko. Jehova oa utloisisa hore “khatello feela e ka etsa hore ea bohlale a etse ka bohlanya.” (Moek. 7:7) Ho ntse ho le joalo, Naomi o ne a hloka ho thusoa hore a bone hore Jehova o ntse a e-na le eena. Molimo o ile a mo thusa joang? (1 Sam. 2:8) O ile a susumeletsa Ruthe hore a bontše Naomi mosa o lerato. Ruthe o ne a batla ho bontša matsal’ae lerato ’me ka mosa o ile a mo thusa hore a se ke a nyahama haholo le ho mo tsebisa hore Jehova o ntse a mo rata. Re ithuta’ng mohlaleng oa Ruthe?

11. Ke hobane’ng ha bara le barali ba bo rona ba bangata ba mosa ba leka ho thusa ba nyahameng?

¹¹ Mosa o lerato o re susumetsa hore re thuse ba nyahameng. Joalokaha Ruthe a ile a lula a e-na le Naomi, bara le barali ba bo rona ba bangata ba mosa le bona ba lula ba ikemiselitse ho ba le Bakreste-’moho le bona ba utloileng bohloko kapa ba nyahameng. Ba rata Bakreste-’moho le bona ’me ba batla ho etsa ntho leha e le efe ho ba thusa. (Liprov. 12:​25; 24:​10) Taba ena e tšoana le ntho eo moapostola Pauluse a ileng a re khothaletsa eona ha a ne a re: “Le bue ka mokhoa o tšelisang le meea e tepeletseng maikutlo, le tšehetse ba fokolang, le be le tiisetso ho bohle.”​—1 Bathes. 5:14.

12. Hangata tsela e atlehang eo re ka thusang mora kapa morali oa bo rona ea nyahameng ka eona ke efe?

¹² Hangata tsela e atlehang eo u ka thusang mora kapa morali oa bo rona ea nyahameng ka eona ke ka hore u mo mamele le ho mo kholisa hore oa mo rata. Jehova o ananela lintho tsohle tseo u li etsang ho thusa linku tsa hae tse ratehang. (Pes. 41:1) Liproverbia 19:​17 e re: “Ea bontšang mohau ho ea tlaase o alima Jehova, ’me O tla mo buseletsa tšoaro ea hae.”

13. Qeto ea Ruthe e ne e fapane le ea Orpa joang, hona Ruthe o ile a bontša mosa o lerato joang? (Sheba setšoantšo se ka ntle.)

¹³ Re utloisisa mosa o lerato le ho feta ha re nahana ka ntho e ileng ea etsahalla Naomi ka mor’a hore monna oa hae le bara ba hae ba babeli ba hlokahale. Ha Naomi a utloela hore “Jehova o ne a lebisitse tlhokomelo ea hae ho sechaba sa hae ka ho se fa bohobe,” o ile a etsa qeto ea ho khutlela habo. (Ruthe 1:6) Lingoetsi tsa hae li le peli li ile tsa khutla le eena. Leha ho le joalo, ha ba ntse ba le tseleng, ka makhetlo a mararo Naomi o ile a kopa basali bana hore ba khutlele Moabe.  Empa ho ile ha etsahala’ng? Bibele e re: “Orpa a aka ’m’ae matsale. Ha e le Ruthe, a mo khomarela.” (Ruthe 1:​7-14) Orpa o ile a mamela Naomi eaba o khetha ho khutlela Moabe. Empa Ruthe o ile a etsa ntho e fapaneng. Le eena o ne a lokolohile hore a ka tsamaea empa ka lebaka la mosa o lerato o ile a etsa qeto ea ho sala le Naomi. (Ruthe 1:​16, 17) Ruthe o ile a khetha ho sala le Naomi hobane o ne a batla, eseng hobane a ne a tlamehile. Qeto ea Ruthe e ne e bontša mosa o lerato. Re ithuta’ng tlalehong ee?

14. (a) Bara le barali ba bo rona ba bangata ba khethile ho etsa’ng? (b) Ho ea ka Baheberu 13:​16, re ka etsa’ng hore re thabise Molimo?

¹⁴ Mosa o lerato o etsa hore motho a etse se fetang se lebeletsoeng. Joaloka nakong e fetileng, bara le barali ba bo rona ba bangata mehleng ena ba khethile ho bontša mosa o lerato ho Bakreste-’moho le bona esita le ho ba sa ba tsebeng. Ka mohlala, ha ba utloa hore ho na le koluoa ea tlhaho, kapele-pele ba batla ho tseba hore na ba ka thusa joang. Ha motho e mong ka phuthehong a e-na le mathata a lichelete, ha ba qea-qee ho leka ho mo thusa ka lintho tseo a li hlokang. Joaloka Bakreste ba mehleng ea pele ba Macedonia, ba etsa se fetang se lebeletsoeng. Ba itella Bakreste-’moho le bona ka hore ba ba thuse ka lintho tseo ba li hlokang. (2 Bakor. 8:3) Kannete Jehova o thaba haholo ha a bona ba bontša mosa o lerato.​—Bala Baheberu 13:16.

15, 16. Ruthe o bontšitse joang hore a ke ke a tela?

¹⁵ Re ka ithuta ho hongata ka ho hlahloba mohlala oa Ruthe le Naomi. A re ke re boneng hore na re ka ithuta’ng.

¹⁶ U se ke oa tela. Ha Ruthe a ne a ithaopela ho ea Juda le matsal’ae, qalong Naomi o ile a hana. Empa Ruthe ha aa ka a tela. Ebe ho ile ha etsahala’ng ka mor’a moo? “Ha a bona hore o phehella hore a tsamaee le eena, joale a tlohela ho bua le eena.”​—Ruthe 1:​15-18.

17. Ke’ng e tla re thusa hore re se ke ra tela habonolo?

¹⁷ Re ithuta’ng? Ho re hloka mamello hore re thuse batho ba nyahameng empa ha rea lokela ho tela. Qalong morali oa bo rona ea hlokang thuso a ka ’na a hana hore re mo thuse. * Ho ntse ho le joalo, mosa o lerato o tla re susumeletsa hore re etse kahohle hore re batle ho mo thusa. (Bagal. 6:2) Re na le tšepo ea hore ha nako e ntse e e-ea o tla lumela hore re mo thuse le ho mo khothatsa.

18. E ka ’na eaba ke’ng e ileng ea utloisa Ruthe bohloko?

¹⁸ U se ke oa koata. Ha Naomi le Ruthe ba fihla Bethlehema, Naomi o ile a kopana le baahisani ba hae ba nakong e fetileng. O ile a re ho bona: “Ke ne ke tletse ha ke e-ea, ’me Jehova o entse hore ke khutle ke sa nka letho.” (Ruthe 1:​21) Nahana feela hore na Ruthe o ile a ikutloa joang ha a utloa Naomi a cho joalo. Ruthe o entse sohle seo a ka se khonang ho thusa Naomi. O ile a lla le eena, a mo khothatsa a ba a tsamaea le eena ka matsatsi a mangata. Ho sa tsotellehe lintho tsena tsohle, Naomi o ile a re: “Jehova o entse hore ke khutle ke sa nka letho.” Mantsoe ao Naomi a a buileng ha Ruthe a ntse a eme pel’a hae a ne a utloahala eka ha a hlokomele thuso ea Ruthe. E ka ’na eaba ntho ena e ile ea utloisa Ruthe bohloko haholo. Ho ntse ho le joalo o ile a lula a e-na le Naomi.

19. Ke’ng e tla re thusa hore re lule re e-na le motho ea nyahameng?

¹⁹ Re ithuta’ng? Morali oa bo rona ea nyahameng a ka ’na a bua ntho e ka re utloisang  bohloko ho sa tsotellehe hore na re leka ho mo thusa hakae empa re leka hore re se ke ra mo koatela. Ho e-na le hoo, re lula re e-na le eena ’me re kopa Jehova hore a re thuse hore re fumane tsela ea ho mo khothatsa.​—Liprov. 17:17.

20. Ke’ng e ileng ea thusa Ruthe hore a be le matla ao a a hlokang hore a se ke a tela?

²⁰ Fana ka khothatso ka nako e nepahetseng. Ruthe o ile a bontša Naomi mosa o lerato empa Ruthe le eena o ne a hloka ho khothatsoa. Kahoo, Jehova o ile a susumetsa Boaze hore a mo khothatse. Boaze o ile a re ho Ruthe: “E se eka Jehova a ka putsa tsela eo u sebetsang ka eona, ’me e se eka ho ka ba le moputso o phethahetseng bakeng sa hao o tsoang ho Jehova Molimo oa Iseraele, eo u tlil’o batla setšabelo tlasa mapheo a hae.” Mantsoe ana a monate a ile a ama Ruthe maikutlo haholo eaba o re ho Boaze: “O ntšelisitse . . . o buile ka mokhoa o khothatsang ho lekhabunyane la hao.” (Ruthe 2:​12, 13) Boaze o buile mantsoe ana ka nako e nepahetseng ’me a ile a fa Ruthe matla ao a a hlokang hore a se ke a tela.

21. Joalokaha ho bontšitsoe ho Esaia 32:​1, 2, baholo ba tla etsa’ng?

²¹ Re ithuta’ng? Batho ba bontšang mosa o lerato ka linako tse ling le bona ba hloka ho khothatsoa. Boaze o ile a babatsa Ruthe ha a bona kamoo a ileng a bontša Naomi mosa kateng. Baholo le bona ba babatsa bara le barali ba bo rona ha ba bona kamoo ba thusang ba bang ka mosa kateng. Ha bara le barali ba bo rona ba babatsoa ka nako e nepahetseng, ntho eo e ba fa matla ao ba a hlokang hore ba lule ba thusa ba bang.​—Bala Esaia 32:​1, 2.

22, 23. Maikutlo a Naomi a ile a fetoha joang, hona hobane’ng? (Pesaleme ea 136:​23, 26)

²² Ka mor’a nako e itseng, Boaze o ile a fa  Ruthe le Naomi lijo. (Ruthe 2:​14-18) Naomi o ile a etsa’ng ka mor’a hore Boaze a ba fe lijo? O ile a re: “E se eka a ka hlohonolofatsoa ke Jehova, ea sa tlohelang mosa oa hae o lerato ho ba phelang le ho bafu.” (Ruthe 2:​20a) Ntho eo Boaze a ileng a e etsa e ile ea fetola maikutlo a Naomi. Qalong o ne a utloile bohloko eaba o re: ‘Jehova . . . o nkokobelitse’ empa hona joale o bua a thabile ’me o re: ‘Jehova . . . haa tlohela mosa oa hae o lerato.’ Ke’ng e ka ’nang eaba e ile ea etsa hore Naomi a fetole tsela eo a ikutloang ka eona?

²³ Naomi o ile a qetella a bone hore Jehova haa mo lahla. Jehova o sebelisitse Ruthe hore a mo fe tšehetso eo a neng a e hloka leetong la hae la ho ea Juda. (Ruthe 1:​16) Naomi o ile a boela a bona hore Jehova o sebelisitse Boaze e leng ‘morekolli oa bona’ hore a ba thuse. * (Ruthe 2:​19, 20b) E ka ’na eaba o ile a re, ‘Hona joale kea utloisisa hore Jehova ha aa ka a ntlohela. Haesale a ntse a e-na le ’na nako ena kaofela.’ (Bala Pesaleme ea 136:​23, 26.) E tlameha ebe Naomi o ile a ananela hore ebe Ruthe le Boaze ha ba aa ka ba mo tlohela. Kaofela ha bona ba ile ba thaba haholo hore ebe Naomi o ile a boela a thaba le ho ba le matla a hore a tsoele pele a sebeletsa Jehova.

24. Ke hobane’ng ha re lokela ho tsoela pele re bontša Bakreste-’moho le rona mosa o lerato?

²⁴ Re ithutile’ng lengolong la Ruthe ka mosa o lerato? Mosa o lerato o etsa hore re se ke ra tlohela bara le barali ba bo rona ba nyahameng. O boetse o re susumeletsa hore re itele e le hore re khone ho ba thusa. Baholo ba lokela ho fana ka khothatso ka nako e nepahetseng ho Bakreste-’moho ba bontšang ba bang mosa o lerato. Re thaba haholo ha re bona bara le barali ba bo rona ba hlokang thuso ba boela ba thaba le ho ba le matla a hore ba tsoele pele ba sebeletsa Jehova. (Lik. 20:​35) Leha ho le joalo, ke lebaka lefe la bohlokoa ka ho fetisisa leo ka lona re tsoelang pele ho bontšana mosa o lerato? Hobane re batla ho thabisa le ho etsisa Jehova “ea tletseng mosa o lerato.”​—Ex. 34:6; Pes. 33:22.