Ho Tsamaea ka Bohlale Mabapi le Lefatše
Ho Tsamaea ka Bohlale Mabapi le Lefatše
“Tsamaeang ka bohlale pel’a ba kantle.”—BA-KOLOSSE 4:5.
1. Bakreste ba pele ba ne ba tobane le eng, ’me ke keletso efe eo Pauluse a ileng a e fa phutheho ea Kolosse?
BAKRESTE ba pele ba neng ba phela metseng ea lefatše la Roma hangata ba ne ba tobana le borapeli ba litšoantšo, ho batla menyaka ka boitšoaro bo bobe, le mekhoa le meetlo ea bohetene. Ba neng ba lula Kolosse, motse o ka bophirimela bo bohareng Asia Minor, ntle le pelaelo ba ne ba tobana le borapeli ba molimotsana le ho sebelisana le meea ha Bafrygia ba moo, filosofi ea bohetene ea baahi ba Bagerike, le tsamaiso ea Sejode ea kolone ea Bajode. Moapostola Pauluse o ile a eletsa phutheho ea Bokreste ho ‘tsamaea ka bohlale’ pel’a “ba kantle.”—Ba-Kolosse 4:5.
2. Ke hobane’ng ha Lipaki tsa Jehova kajeno li lokela ho tsamaea ka bohlale pel’a ba ka ntle?
2 Kajeno, Lipaki tsa Jehova li tobana le litloaelo tse tšoanang tse fosahetseng, esita le tse fetang tseo. Ka hona, le tsona li lokela ho sebelisa bohlale kamanong ea tsona le ba ka ntle ho phutheho ea ’nete ea Bokreste. Ba bangata ba mekhatlong ea bolumeli le ea lipolotiki haesita le ba phatlalatso ba khahlanong le tsona. Ba bang ba bana, hore na ke ka tlhaselo e tobileng kapa, joalokaha ho etsahala khafetsa, ke ka tlhaselo e sa tobang, ba leka ho silafatsa botumo ba Lipaki tsa Jehova ’me ba baka leeme khahlanong le tsona. Joalokaha Bakreste ba pele ka ho sa lokang ba ne ba talingoa e le “sehlopha sa bokhelohi” se feteletsang lintho esita le se kotsi, kajeno Lipaki tsa Jehova hangata e ba bahlaseluoa ba leeme le ho se utloisisoe.—Liketso 24:14; 1 Petrose 4:4.
Ho Hlōla Leeme
3, 4. (a) Ke hobane’ng ha le ka mohla Bakreste ba ke ke ba ratoa ke lefatše, empa re lokela ho leka ho etsa’ng? (b) Mongoli e mong o ile a ngola eng ka Lipaki tsa Jehova tse neng li tšoeroe kampong ea mahloriso ea Nazi?
3 Bakreste ba ’nete ha baa lebella ho ratoa ke lefatše, leo, ho latela moapostola Johanne, ‘le rapalletseng ka tlase ho e mobe.’ (1 Johanne 5:19) Leha ho le joalo, Bibele e khothatsa Bakreste ho hahamalla ho tlisa batho ho Jehova le borapeling ba hae bo hloekileng. Sena re se etsa ka bopaki bo tobileng haesita le ka boitšoaro ba rōna bo botle. Moapostola Petrose o ile a ngola: “Le be le motsamao o motle har’a bahedene, hore tabeng tseo ba le sebang ho tsona, joale ka hola le le lisenyi, ba rorise Molimo mohla o ba etelang, ha ba bontšisa mesebetsi ea lōna e metle.”—1 Petrose 2:12.
4 Mongoli Sylvia Salvesen bukeng ea hae Forgive—But Do Not Forget, o ile a bolela sena ka basali ba Lipaki bao a neng a e-na le bona kampong ea mahloriso ea Nazi: “Bao ba babeli, Käthe le Margarethe, le ba bang ba bangata, ba ile ba nthusa haholo, ka tumelo ea bona haesita le mabakeng a mang. Ba ile ba re fumanela masela pele a hloekileng bakeng sa maqeba a rōna . . . Ka bokhutšoaane re ile ra iphumana re le har’a batho ba neng ba re lakaletsa molemo, ba neng ba bontša maikutlo a bona a botsoalle ka liketso tsa bona.” Ke bopaki bo botle hakaakang ho tsoa ho “ba kantle”!
5, 6. (a) Ke mosebetsi ofe oo Kreste a o phethang nakong ee, ’me ha rea lokela ho lebala eng? (b) Boikutlo ba rōna ka batho ba lefatše e lokela ho ba bofe, hona hobane’ng?
5 Re ka etsa ho hongata ho felisa leeme ka tsela e bohlale eo re itšoarang ka eona pel’a ba ka ntle. Ke ’nete hore, re phela nakong eo Morena oa rōna ea busang, Kreste Jesu, a arolang batho ba lichaba, “joale ka molisa ha a khetha linku ho lipōli.” (Mattheu 25:32) Empa le ka mohla u se lebale hore Kreste ke eena Moahloli; ke eena ea etsang qeto ea hore na “linku” ke bo-mang ’me “lipōli” ke bo mang.—Johanne 5:22.
6 Sena se lokela ho susumetsa boikutlo ba rōna mabapi le bao eseng karolo ea mokhatlo oa Jehova. Re ka ’na ra nahana ka bona e le batho ba lefatše, empa ke karolo ea lefatše la moloko oa batho leo ‘Molimo a le ratileng . . . hoo a bileng a le nea Mora oa hae ea tsoetsoeng a ’notši, hore e mong le e mong ea lumelang ho eena, a se ke a timela, a mpe a be le bophelo bo sa feleng.’ (Johanne 3:16) Ho molemo haholo ho nahana ka batho e le linku tsa nako e tlang ho e-na le hore ka boikhohomoso re etse qeto ea hore ke lipōli. Ba bang bao ka mabifi nakong e fetileng ba neng ba le khahlanong le linnete hona joale ke Lipaki tse inehetseng. ’Me ba bangata ba bana ba ile ba hapuoa pele ke liketso tsa mosa, pele ba arabela bopaking leha e le bofe bo tobileng. Ka mohlala, bona setšoantšo se leqepheng 18.
Ho Cheseha, Eseng ho ba Mabifi
7. Ke ho tšoaea liphoso hofe hoo mopapa a ileng a ho hlahisa, empa re ka botsa potso efe?
7 Mopapa John Paul II o ile a tšoaea lihlopha tsa bokhelohi phoso ka kakaretso, ’me haholo-holo Lipaki tsa Jehova, ha a re: “Cheseho e batlang e le mabifi eo ba bang ba batlang balateli ba bacha ka eona, ba ea ka ntlo le ntlo, kapa ba emisa bafeti likhutlong tsa literata, ke ho latela ka bohata cheseho ea baapostola le ea baromuoa ho etsoang ke lihlopha tsa bokhelohi.” Ho ka ’na ha botsoa, Haeba cheseho ea rōna e le “ho latela ka bohata cheseho ea baapostola le ea baromuoa,” cheseho ea sebele ea boevangeli e ka fumanoa kae? Ka sebele eseng har’a Bak’hatholike kapa, leha e le har’a Baprostanta kapa litho tsa likereke tsa Orthodox.
8. Re lokela ho ntšetsa pele bopaki ba rōna ba ntlo le ntlo joang, re tšepile hore phello e tla ba efe?
8 Leha ho le joalo, ho paka hore liqoso tsa bona ke tsa leshano mabapi le ho ba mabifi bopaking ba rōna, ka linako tsohle re lokela ho ba mosa, ho hlonepha, le ho bontša moea o motle ha re atamela batho. Morutuoa Jakobo o ile a ngola: “O kae har’a lōna ea hlalefileng, ea rutehileng? A ke a bonahatse ka motsamao oa hae o motle mesebetsi ea hae ka mosa o tsoaloang ke bohlale.” (Jakobo 3:13) Moapostola Pauluse o re eletsa hore re “tšabe likomang.” (Tite 3:2) Ka mohlala, ho e-na le ho nyefola ka ho toba litumelo tsa motho eo re mo pakelang, ke hobane’ng ha re sa bontše thahasello ea sebele ea maikutlo a hae? Joale ebe re bolella motho eo litaba tse molemo joalokaha li tlalehiloe ka Bibeleng. Ka ho atamela batho ka mofuthu le ho fana ka tlhompho e tšoanelang ho ba nang le litumelo tse ling, re tla ba thusa ho ba le boikutlo ba kelello bo molemonyana ba ho mamela, ’me mohlomong ba tla hlokomela bohlokoa ba molaetsa oa Bibele. Phello e ka ’na ea e-ba hore ba bang ba tla ‘rorisa Molimo.’—1 Petrose 2:12.
9. Ke joang re ka sebelisang keletso eo Pauluse a faneng ka eona (a) ho Ba-Kolosse 4:5? (b) ho Ba-Kolosse 4:6?
9 Moapostola Pauluse o ile a eletsa: “Tsamaeang ka bohlale pel’a ba kantle, le ntse le lopolla linako.” (Ba-Kolosse 4:5) Ha J. B. Lightfoot a hlalosa polelo eo ea ho qetela, o ile a ngola: “U se lese monyetla ofe kapa ofe oa ho bolela le ho etsa se ka ntšetsang morero oa Molimo pele.” (Mongolo o tšekaletseng ke oa rōna.) E, re lokela ho lula re itokisitse ka mantsoe le liketso ka nako e loketseng. Bohlale bo joalo bo boetse bo akarelletsa ho khetha nako e loketseng ea letsatsi ea ho etela batho. Haeba batho ba sa amohele molaetsa oa rōna, na ke hobane ba sa o ananele, kapa ke hobane re ba etetse ka nako e neng e sa lokela? Pauluse o ile a boela a ngola: “Polelo tsa lōna e be tse molemo ka mehla, tse nokiloeng ka letsoai, le tle le tsebe kamoo le tšoanetseng ho araba e mong le e mong.” (Ba-Kolosse 4:6) Sena se hloka ho nahanoa esale pele le lerato la ’nete la moahisane. E se eka ka linako tsohle re ka fana ka molaetsa oa ’Muso ka mosa.
Ho Hlompha le “Ho Lokela Mesebetsi Eohle e Metle”
10. (a) Moapostola Pauluse o fane ka keletso efe ho Bakreste ba lulang Krete? (b) Lipaki tsa Jehova li ’nile tsa beha mohlala joang ka ho latela keletso ea Pauluse?
10 Re ke ke ra sekisetsa melao-motheo ea Bibele. Ka lehlakoreng le leng, ha rea lokela ho phea khang ho sa hlokahale mabakeng a sa ameng botšepehi ba Bokreste. Moapostola Pauluse o ile a ngola: “U ba hopotse [Bakreste ba Krete] ho utloa lihloho le marena, ho ea ka melao, ho lokela mesebetsi eohle e metle; ba se ke ba nyefola motho, ba tšabe likomang, ba be bonolo, ba etsetse batho bohle ka mosa oohle.” (Tite 3:1, 2) Setsebi sa Bibele E. F. Scott se ile sa ngola mabapi le temana ena: “Bakreste ba ne ba lokela ho mamela ba boholong, haesita le ho lokela mesebetsi eohle e metle. Sena . . . se bolela hore, ha ho hlokahala, Bakreste ba lokela ho ba har’a ba ka pele ho bontša boinehelo boiketlong ba sechaba. Hangata ho tla ba le ho hlaha ha mollo, seoa, litsietsi tsa mefuta e fapaneng, ha baahi bohle ba molemo ba tla batla ho thusa baahisani ba bona.” Ho pholletsa le lefatše ho ’nile ha e-ba le maemo a mangata a likoluoa ’me Lipaki tsa Jehova tsa e-ba har’a ba pele ba ho phalla. Li ’nile tsa thusa baena ba tsona haesita le ba ka ntle.
11, 12. (a) Bakreste ba lokela ho itšoara joang pel’a ba boholong? (b) Ho ikokobeletsa ba boholong ho akarelletsa eng mabapi le ho ahoa ha Liholo tsa ’Muso?
11 Temana ena e tšoanang ho tsoa lengolong la Pauluse ho Tite e boetse e supa bohlokoa ba ho ba le boikutlo ba tlhompho ho ba boholong. Bakreste ba bacha bao ka lebaka la boemo ba bona ba ho se nke lehlakore ba hlahellang ka pele ho baahloli ka ho khetheha ba lokela ho hlokomela ho tsamaea ka bohlale pel’a ba ka ntle. Ba ka etsa ho hoholo ho ntlafatsa kapa ho senya botumo ba batho ba Jehova ka tsela eo ba shebahalang ka eona, boitšoaro ba bona, le tsela eo ba buisang bao ba boholong ka eona. Ba lokela ho ‘nea . . . ea tšoaneloang ke hlompho, hlompho,’ ’me ba itšireletse ka tlhompho e khōlō.—Ba-Roma 13:1-7; 1 Petrose 2:17; 3:15.
12 “Ba boholong” ba akarelletsa liofisiri tsa ’muso tsa tikoloho. Hona joale ha ho ntse ho ahoa Liholo tsa ’Muso tse eketsehileng, litšebelisano le ba boholong li ke ke tsa qojoa. Khafetsa, baholo ba tobana le leeme. Empa ho ’nile ha fumanoa hore moo baemeli ba phutheho ba thehang kamano e molemo le ba boholong ’me ba sebelisana ’moho le lekala la thero ea motse, leeme le joalo le ka felisoa. Hangata ho fanoa ka bopaki bo botle ho batho bao pele ba neng ba tseba ho fokolang kapa ba sa tsebe letho ka Lipaki tsa Jehova le molaetsa oa tsona.
‘Ha ho ka Etsoa, Le Lule ka Khotso le Batho Bohle’
13, 14. Ke keletso efe eo Pauluse a ileng a e fa Bakreste ba Roma, hona re ka e sebelisa joang likamanong tsa rōna le ba ka ntle?
13 Pauluse o ile a fana ka keletso e latelang ho Bakreste ba neng ba lula Roma ea bohetene: “Le se ke la busetsa bobe ka bobe, leha e ka ba ho mang le mang. Batlang tse leng ntle mahlong a batho bohle. Ha ho ka etsoa, ’me ha e le ka lōna, le lule ka khotso le batho bohle. Baratuoa, le se ke la iphetetsa e le lōna, le mpe le etsetse bohale sebaka; hobane ho ngoliloe, ho thoe: Phetetso ke ea ka; ke ’na ea tlang ho busetsa, ho rialo Morena. Ka baka leo, eo e leng sera ho uena, ekare ha a lapile, u mo fepe; ha a nyoriloe, u mo nose; hobane ha u ntse u etsa joalo, etlaba u ’mokellela mashala a mollo hlohong. U se ke ua hlōloa ke bobe, u mpe u hlōle bobe ka botle.”—Ba-Roma 12:17-21.
14 Likamanong tsa rōna le ba ka ntle, joaloka Bakreste ba ’nete re ke ke ra qoba ho kopana le bahanyetsi. Temaneng e ka holimo, Pauluse o bontša hore tsela ea bohlale ke ho hahamalla ho hlōla khanyetso ka liketso tsa mosa. Joaloka mashala a mollo, liketso tsena tsa mosa li ka qhibilihisa lehloeo ’me tsa hapa mohanyetsi ho ba le botho bo mosa ho batho ba Jehova, mohlomong ebile li tsosa thahasello ea hae ea litaba tse molemo. Ha sena se etsahala, bobe bo hlōloa ka botle.
15. Ke neng moo Bakreste ba lokelang ho ba hlokolosi ka ho khetheha ho tsamaea ka bohlale pel’a ba ka ntle?
15 Ho tsamaea ka bohlale pel’a ba ka ntle ke habohlokoa ka ho khethehileng malapeng ao e mong oa balekane ba lenyalo a e-song ho amohele ’nete. Ho boloka melao-motheo ea Bibele ho hlahisa banna ba molemo, basali ba molemo, bo-ntate ba molemo, bo-’me ba molemo, le bana ba bontšang kutlo ka ho eketsehileng le ba ithutang ka thatanyana sekolong. Motho ea sa lumelang o lokela ho bona phello e molemo eo melao-motheo ea Bibele e nang le eona ho molumeli. Ka hona, ba bang ba ka hapuoa “leha e ke ke ea e-ba ka lentsoe, e be ka metsamao” ea litho tsa lelapa tse inehetseng.—1 Petrose 3:1, 2.
‘Ho Etsa Bohle Hantle’
16, 17. (a) Molimo o khahlisoa hantle ke mahlabelo afe? (b) Ke joang re ka ‘etsang botle’ pel’a baena ba rōna haesita le pel’a ba ka ntle?
16 Molemo o moholohali oo re ka o etsetsang moahelani oa rōna ke ho mo tlisetsa molaetsa oa bophelo le ho mo ruta ka ho boelana le Jehova ka Jesu Kreste. (Ba-Roma 5:8-11) Ka hona moapostola Pauluse oa re bolella: “A re hlahiseng ka mehla ho Molimo ka eena [Kreste] sehlabelo sa poko, e leng tholoana ea melomo e bolelang lebitso la hae.” (Ba-Heberu 13:15) Pauluse oa phaella: “Le se ke la lebala ho etsa batho hantle, le ho fana; hobane Molimo o khahlisoa ke mahlabelo a joalo.” (Ba-Heberu 13:16) Ho phaella bopaking ba rōna ba phatlalatsa, ha rea lokela ho lebala ho ‘etsa botle.’ Ho etsa karolo e phethang mahlabelo ao Molimo a khahlisoang hantle ke ’ona.
17 Ka tlhaho, re etsa baena ba rōna ba moea hantle, ba ka ’nang ba e-ba le tlhoko maikutlong, moeeng, nameng, kapa linthong tse bonahalang. Pauluse o ile a bontša sena ha a ngola: “Ha re sa na le sebaka, a re etseng bohle hantle, empa haholo ba ntlo ea tumelo.” (Ba-Galata 6:10; Jakobo 2:15, 16) Leha ho le joalo, ha rea lokela ho lebala mantsoe a reng, “A re etseng bohle hantle.” Ketso e mosa ho mong ka uena, moahisane, kapa mosebetsi-’moho e ka etsa ho hongata ho felisa leeme khahlanong le rōna ’me ea etsa hore pelo ea motho e amohele ’nete.
18. (a) Ke likotsi life tseo re lokelang ho li qoba? (b) Ke joang re ka sebelisang molemo oa rōna oa Bokreste e le tšehetso mosebetsing oa rōna oa ho paka phatlalatsa?
18 Ho etsa sena, ha rea lokela ho theha setsoalle se haufi le ba ka ntle. Setsoalle se joalo se ka ba kotsi haholo. (1 Ba-Korinthe 15:33) ’Me ha rea ikemisetsa ho ba metsoalle ea lefatše. (Jakobo 4:4) Empa molemo oa rōna oa Bokreste o ka tšehetsa boboleli ba rōna. Linaheng tse ling ho ntse ho ba boima haholoanyane ho bua le batho malapeng a bona. Meaho e meng ea bolulo e sirelelitsoe ke thepa le mekhoa e re thibelang ho kopana le ba lulang moo. Linaheng tse tsoetseng pele thelefono e fana ka monyetla oa ho bolela. Linaheng tse ngata ho ka etsoa bopaki ba seterateng. Leha ho le joalo, linaheng tsohle, ho ba le botsoalle, ho bontša moea o motle, ho ba mosa le ho thusa ba bang ho hlahisa menyetla ea ho felisa leeme le ho fana ka bopaki bo molemo.
Ho Khutsisa Bahanyetsi
19. (a) Kaha ha re hahamalle ho khahlisa batho, re lokela ho lebella eng? (b) Re ka hahamalla ho latela mohlala oa Daniele le ho sebelisa keletso ea Petrose joang?
19 Lipaki tsa Jehova ha li khahlise batho leha e le ho tšaba batho. (Liproverbia 29:25; Ba-Efese 6:6) Li hlokomela ka ho feletseng hore ho sa tsotellehe boiteko ba tsona ba ho ba balefi ba lekhetho ba behang mohlala le baahi ba molemo, bahanyetsi ba tla jala mashano a kotsi ’me ba li bue hampe. (1 Petrose 3:16) Ka ho tseba sena, li leka ho etsisa Daniele, eo lira tsa hae li ileng tsa re ka eena: “Re ke ke ra fumana sebaka leha se le seng sa ho nģosa Daniele, ha e se hobane re ka se fumana bakeng sa molao oa Molimo oa hae.” (Daniele 6:5) Ho hang re ke ke ra sekisetsa melao-motheo ea Bibele bakeng sa ho khahlisa batho. Ka lehlakoreng le leng, ha re batle boshoela-tumelo. Re hahamalla ho phela ka khotso le ho mamela keletso ea baapostola: “Thato ea Molimo ke hore le thibe, ka ho etsa hantle, melomo ea batho ba maoatla.”—1 Petrose 2:15.
20. (a) Re kholisehile ka eng, ’me ke khothatso efe eo Jesu a ileng a re fa eona? (b) Re ka tsoela pele ho tsamaea ka bohlale joang pel’a ba ka ntle?
20 Re kholisehile hore boemo ba rōna ba ho ikarola lefatšeng bo lumellana ka ho feletseng le Bibele. Bo tšehetsoa ke histori ea Bakreste ba lekholo la pele la lilemo. Re khothatsoa ke mantsoe a Jesu: “Le tla ba le mahlomola lefatšeng; le mpe le bete lipelo; ke hlōtse lefatše.” (Johanne 16:33) Ha re tšohe. “’Me ke mang ea tla le etsa hampe, ha le chesehela botle? Empa esita leha le ka utloisoa bohloko ka baka la ho loka, le lehlohonolo; se tšabeng litšokelo tsa bona, ’me le se ke la tšoha; le mpe le tšabe Morena Jesu lipelong tsa lōna, ’me le itokisetse ka mehla ho ikarabela, ka mosa le ka hlompho, ho ea le botsang tšepo e ho lōna.” (1 Petrose 3:13-15) Ha re ntse re itšoara ka tsela ena, re tla tsoela pele re tsamaea ka bohlale pel’a ba ka ntle.
Ho Ikhopotsa
◻ Ke hobane’ng ha ho hlokahala hore Lipaki tsa Jehova li tsamaee ka bohlale pel’a ba ka ntle?
◻ Ke hobane’ng ha ho se mohla Bakreste ba ’nete ba lebelletseng ho ratoa ke lefatše, empa ba lokela ho leka ho etsa’ng?
◻ Boikutlo ba rōna ho batho ba lefatše e lokela ho ba bofe, hona hobane’ng?
◻ Ke hobane’ng ha re lokela ho ‘etsa botle’ pel’a baena ba rōna hape le pel’a ba ka ntle?
◻ Ho tsamaea ha rōna ka bohlale pel’a ba ka ntle ho ka re thusa joang mosebetsing oa rōna oa ho paka phatlalatsa?
[Lipotso Tsa Sehlooho se Ithutoang]
[Setšoantšo se leqepheng la 18]
Ka letsohong le letšehali: Bakreste ba ’nete Fora ba thusa baahisani ba bona ka mor’a sekhohola
[Setšoantšo se leqepheng la 20]
Liketso tsa mosa tsa Bakreste li ka etsa ho hongata ho felisa leeme
[Setšoantšo se leqepheng la 23]
Bakreste ba lokela “ho lokela mesebetsi eohle e metle”