Se Tlisang Thabo ka Lapeng

Ho Sebelisana le Batsoali ba Molekane oa Hao

Jenny * o re: ’Mè oa Ryan o ne a sa tsoafe ho bua ka seo a sa se rateng ka ’na neng le neng ha a fumana monyetla. Empa ho ne ho ntse ho tšoana le ho Ryan ha a etetse batsoali ba ka. Ha e le hantle, ke ne ke qala ho ba bona ba tšoara motho e mong hampe joalo! Ho rōna ho chakela batsoali e ne e e-ba ntho e boima haholo.

Ryan o re: ’Mè oa ka o ne a sa lumele hore ho na le motho ea ka tšoarang bana ba hae hantle, kahoo o ile a hla a nyatsa Jenny ho tloha qalong feela. Batsoali ba Jenny le bona ba ne ba le joalo ho ’na—kamehla ba ne ba ntšoaea liphoso. Bothata ke hore ka mor’a moo, ’na le Jenny re ne re buella batsoali ba rōna ebe re tšoaeana liphoso.

HO SE utloane le ba bohoeng kapa ba bohali e ka ’na ea e-ba ntho eo bo-rametlae ba ratang ho soasoa ka eona, empa bonneteng hase ntho e monate ha e etsahala. Reena, mosali e mong oa India, o re: “Ka lilemo tse ngata ’mè matsale o ne a rata ho kena-kenana le litaba tsa lelapa la ka. Hangata ke ne ke ntšetsa bohloko ho monna oa ka kaha ke ne nke ke ka halefela ’mè oa hae. Ho bonahala eka kamehla o ne a lokela ho khetha pakeng tsa ho ba monna ea khahlisang mosali oa hae kapa mora ea khahlisang ’mè oa hae.”

Ke hobane’ng ha batsoali ba bang ba kena-kenana le bophelo ba bana ba bona ba nyetseng kapa ba nyetsoeng? Jenny ea boletsoeng selelekeleng o fana ka lebaka le leng. O re: “Mohlomong ho bona ke ntho e boima ho bona motho e monyenyane ea bileng a se nang tsebo e kaalo bophelong a nka boikarabelo ba ho hlokomela mora kapa morali oa bona.” Dilip, molekane oa Reena o fana ka lebaka le leng. O re: “Batsoali ba iteletseng bana ba bona ’me ba ba hlokomela ba ka ’na ba utloa eka baa ba amohuoa. Hape e ka ’na eaba ba hlile ba khathatsehile ka taba ea hore mora kapa morali oa bona ha a e-s’o be le bohlale bo lekaneng bo tla mo thusa ho etsa hore lenyalo la hae le atlehe.”

Empa ho bua ’nete feela, ka linako tse ling bana ke bona ba etsang hore batsoali ba bona ba kena-kenane le litaba tsa bona. Ka mohlala, nahana ka Michael le Leanne, banyalani ba bang ba Australia. Michael o re: “Leanne o tsoa lelapeng le momahaneng haholo moo ba neng ba phetlelana lifuba. Ka lebaka leo, ha re qeta ho nyalana o ne a ee a botse ntate oa hae ka litaba tseo ha e le hantle ’na le eena re neng re lokela ho li etsetsa liqeto. Ntate  oa hae o ne a fana ka likeletso tse molemo, empa ke ne ke utloisoa bohloko ke hore ho e-na le hore a tšohle litaba le ’na, o ne a ea ho ntate oa hae!”

Ka ho hlakileng, mathata a bakoang ke batsoali ba monna kapa ba mosali a ka etsa hore ho be le tsitsipano ka lapeng. Na u tšoere bothata bo tšoanang? U sebelisana joang le batsoali ba molekane oa hao, hona molekane oa hao eena o sebelisana joang le batsoali ba hao? Nahana ka mathata a mabeli a ka hlahang le hore na u ka sebetsana le ’ona joang.

BOTHATA BA 1: U bona eka molekane oa hao o ntse a khomaretse batsoali ba hae ho tlōla tekano. Monna ea bitsoang Luis, oa Spain, o re: “Mosali oa ka o ne a nahana hore haeba re sa lule haufi le batsoali ba hae, o tla be a ba lahla kherehloa.” O phaella ka hore: “Ka lehlakoreng le leng, ha mora oa rōna a qeta ho hlaha, batsoali ba ka ba ne ba re etela hoo e ka bang letsatsi le leng le le leng, ’me sena se ne se tetebetsa mosali oa ka. Sena se ile sa etsa hore re qabane hangata.”

Taba ea bohlokoa: Ha Bibele e hlalosa tokisetso ea lenyalo, e re qetellong “monna [o] tla siea ntat’ae le ’m’ae a khomarele mosali oa hae ’me e tla ba nama e le ’ngoe.” (Genese 2:24) Ho ba “nama e le ’ngoe” ho bolela ho fetang feela ho lula hammoho. Ha e le hantle, ho bolela hore monna le mosali ba qala lelapa le lecha—leo e leng lona le tlang pele ho malapa abo bona. (1 Bakorinthe 11:3) Ke ’nete hore monna le mosali ba ntse ba lokela ho hlompha batsoali ba bona, ’me hangata sena se akarelletsa ho ipha nako ea bona. (Baefese 6:2) Joale u lokela ho etsa’ng haeba tsela eo molekane oa hao a phethang boikarabelo boo ka eona e etsa hore u utloe eka oa u hlokomoloha kapa o u hlokela nako?

Seo u ka se etsang: Hlahlobisisa taba ena ka botšepehi. Na ehlile molekane oa hao o khomaretse ba habo haholo, kapa mohlomong e mpa e le taba ea hore uena ha u na kamano e joalo le batsoali ba hao? Haeba ho joalo, tsela eo lelapa leno le etsang lintho ka eona e ka ’na ea ama tsela eo u ikutloang ka eona joang tabeng ee? Na ebe mohlomong bothata e ka ’na ea e-ba hore u qetoa ke poulelo (kapa mōna)?—Liproverbia 14:30; 1 Bakorinthe 13:4; Bagalata 5:26.

Ho hlokahala hore motho a tšepahale ha a itlhahloba e le hore a tsebe ho araba lipotso tse kang tseo. Empa ke ntho ea bohlokoa hore u etse joalo. Etsoe haeba uena le molekane oa hao le lula le loana ka lebaka la batsoali ba lōna, ha e le hantle le na le bothata ba lenyalo—hase hakaalo-kaalo hore ke batsoali ba lōna.

Lenyalong mathata a mangata a bakoa ke hore batho ba babeli ha ba bone lintho ka tsela e tšoanang hantle. Na u ka ipeha boemong ba molekane oa hao ’me u leke ho bona lintho ka tsela eo a li bonang ka eona? (Bafilipi 2:4; 4:5) Sena ke se ileng sa etsoa ke monna e mong oa Mexico ea bitsoang Adrián. O re: “Mosali oa ka o hōletse lelapeng le neng le etsa lintho ka tsela e mo sithabetsang maikutlong, ka hona, ke ne ke leka ho qoba ho sebelisana haufi le batsoali ba hae. Qetellong ke ile ka hana ho sebelisana le bona ka ho feletseng, ’me ke ile ka etsa sena ka lilemo tse ngata. Sena se ile sa baka tsitsipano lenyalong la rōna hobane mosali oa ka o ne a ntse a batla ho ba haufi le lelapa labo, haholo-holo ’mè oa hae.”

Ka mor’a nako, Adrián o ile a leka ho etsa lintho ka tsela e itekanetseng. O re: “Le hoja ke tseba hore ho sebelisana haufi le batsoali ba mosali oa ka ho qetella ho mo sithabelitse maikutlong, ho se sebelisane le bona ka ho feletseng le hona ho ka baka mathata. Moo ho khonehang, ke lekile ho lokisa kamano ea ka le batsoali ba hae le ho sebelisana le bona hantle.” *

LEKA HO ETSA TJENA: Uena le molekane oa hao ngolang fatše hore na bothata bo boholo boo le nang le bona ka batsoali ba lōna ke bofe. Mohlomong le ka qala ka mantsoe ana, “Ke nahana hore . . . ” Ka mor’a moo, fa molekane oa hao seo u se ngotseng, le eena a etse joalo. Joale bobeli ba lōna, sebelisanang ’moho ho fumana hore na ke litsela life tseo le ka rarollang mathata ana ka tsona.

BOTHATA BA 2: Batsoali ba molekane oa hao ba lula ba kena-kenana le litaba tsa lelapa la hao, ba le fa likeletso le sa ba kōpa. Mosali e mong oa  Kazakhstan ea bitsoang Nelya, o re: “Ka mor’a hore re nyalane, re ile ra lula le batsoali ba monna oa ka ka lilemo tse supileng. Nako le nako ho ne ho e-ba le likhohlano mabapi le tsela eo re hōlisang bana ba rōna ka eona, le ka lintho tse kang tsela eo ke phehang ka eona le eo ke hloekisang ka eona. Ke ile ka bua le monna oa ka le ’mè oa hae ka taba ena, empa seo se ile sa mpefatsa litaba!”

Taba ea bohlokoa: Ha u nyala kapa u nyaloa, ha u sa ikarabella ho batsoali ba hao. Ho e-na le hoo, Bibele e re “hlooho ea monna e mong le e mong ke Kreste; hape hlooho ea mosali ke monna”—ke hore, monna oa hae. (1 Bakorinthe 11:3) Leha ho le joalo, joalokaha ho boletsoe pejana, monna le mosali ba lokela ho hlompha batsoali ba bona. Ha e le hantle, Liproverbia 23:22 e re: “Mamela ntat’ao ea u tsoetseng, ’me u se ke ua nyelisa ’m’ao hobane feela a tsofetse.” Empa joale u ka etsa joang haeba batsoali ba hao kapa ba molekane oa hao ba se ba tlōla meeli ’me ba batla hore le latele maikutlo a bona?

Seo u ka se etsang: Ipehe boemong ba bona ’me u leke ho lemoha hore na ke eng eo e ka ’nang eaba e etsa hore ba etse ntho ena eo uena u e nkang e le ho kena-kenana le litaba tsa lelapa la hao. Ryan ea qotsitsoeng qalong o re: “Maemong a mang batsoali ba mpa ba batla ho tseba hore bana ba bona ba ntse ba ba nka e le ba bohlokoa.” E ka ’na eaba ho kena-kenana ha bona le litaba tsa lōna hase ka boikemisetso, ’me mohlomong ntho e ka thusang ke ho mamela keletso ea Bibele e reng “tsoelang pele le mamellana le ho tšoarelana ka bolokolohi haeba leha e le mang a e-na le sesosa sa pelaelo khahlanong le e mong.” (Bakolose 3:13) Empa u ka etsa joang haeba ho kena-kenana ha batsoali ba molekane oa hao litabeng tsa lōna ho tebile hoo ho bakileng tsitsipano pakeng tsa lōna?

Banyalani ba bang ba ithutile ho sehela batsoali ba bona meeli e loketseng. Sena hase bolele hore u lokela ho ba bolella melao. * Hangata ke taba feela ea hore u hlakise ka liketso hore molekane oa hao o tla pele bophelong. Ka mohlala, monna e mong oa Japane ea bitsoang Masayuki, o re: “Esita le haeba batsoali ba u eletsa hore u etse ntho e itseng, u se ke ua lumela hang-hang. Hopola hore u haha lelapa le lecha. Ka hona, fumana pele hore na molekane oa hao o ikutloa joang ka keletso eo.”

LEKA HO ETSA TJENA: Uena le molekane oa hao tšohlang hore na ke lintho life tse tobileng tse etsoang ke batsoali tse le qabanyang lenyalong la lōna. Le le babeli, ngolang hore na le ka beha meeli efe le hore na le tla ema le tiile joang ho eona ha ka lehlakoreng le leng le ntse le hlompha batsoali ba lōna.

Likhohlano tse ngata le batsoali ba molekane oa hao li ka fokotseha haeba u elelloa hore na lebaka la bona ke lefe, le ha u sa lumelle hore likhohlano tseo li bake tsitsipano pakeng tsa hao le molekane oa hao. Tabeng ena, Jenny o re: “Ka linako tse ling maikutlo a rōna a ne a phahama ha re bua ka batsoali ba rōna, ebile ho ne ho bonahala hore e mong le e mong o tla hlabeha haholo ha ho buuoa ka mefokolo ea batsoali ba hae. Leha ho le joalo, qetellong re ile ra khaotsa ho hlabana ka mefokolo ea batsoali ba rōna, ho e-na le hoo, ra ithuta ho sebetsana le bothata ha bo hlaha. Ka lebaka leo, re se re utloana haholo.”

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

IPOTSE . . .

▪ Batsoali ba molekane oa ka ba na le litšobotsi life tse ntle?

▪ Nka hlompha batsoali ba ka joang empa ka lehlakoreng le leng ke sa hlokele molekane oa ka nako?